Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Rozwód z chorym psychicznie małżonkiem, żoną czy mężem

Ludzki umysł to konstrukcja delikatna i skomplikowana. Jest tak samo podatny na choroby, jak ciało. Jednak choroby psychiczne nadal przez wielu uważane są za coś wstydliwego i traktowane są jako swoisty temat tabu. To jednak bardzo poważny problem na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce z powodu chorób psychicznych cierpi kilka milionów osób, jedna trudno jest dokładnie to wyliczyć. Wiele osób decyduje się ukrywać chorobę, bo boją się ostracyzmu społecznego i wstydzą prosić o pomoc. Jeszcze inni nie wiedzą, że cierpią z powodu chorób psychicznych, a wszelkie objawy bagatelizują.  Rozwód z chorym psychicznie mężem czy żoną może być żmudnym, niebezpiecznym procesem lub stosunkowo usprawnionym, rutynowym postępowaniem prawnym. Spektrum chorób psychicznych jest tak szerokie, że może oznaczać różne rzeczy. Poniżej opracowaliśmy trzech ciekawe sprawy z mężem czy żoną chorą psychicznie. Przeczytaj je koniecznie.

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby Sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Poprzez pożycie uważa się ogół więzi między małżonkami w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. Wspólne pożycie polega więc na istnieniu pomiędzy małżonkami łączności psychicznej oraz wzajemnych pozytywnych uczuć (miłości, szacunku, zaufania), obejmuje współżycie fizyczne, w dziedzinie gospodarczej zaś znajduje zwłaszcza wyraz w zamieszkiwaniu razem. Zupełność rozkładu polega na ustaniu wszelkich więzi łączących strony, tj. zarówno więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Rozkład pożycia ma charakter trwały, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi.

Czy istnieje możliwość przypisania winy za rozkład pożycia małżonkowi cierpiącemu na chorobę psychiczną?

Przypomnijmy, że przesłanki rozwodu dzielimy na:

  • pozytywne (art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), obejmujące okoliczności, które muszą nastąpić, żeby doszło do orzeczenia rozwodu,
  • negatywne (art. 56 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) tj. okoliczności, w których rozwód nie może zostać orzeczony pomimo spełnienia przesłanek pozytywnych.

Problematyka winy w zakresie rozkładu pożycia małżonków nie była przedmiotem obszerniejszej analizy w doktrynie. Z reguły przyjmuje się, że winę współmałżonków należy rozumieć i oceniać analogicznie jak w prawie zobowiązaniowym (jakkolwiek pojawiają się odmienne zapatrywania). Oznaczałoby to, że za zawinione należy uznać takie zachowanie się małżonka, które narusza obowiązki wynikające z przepisów prawa lub zasad współżycia społecznego i w rezultacie prowadzi do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. Nie musi wystąpić po stronie małżonka zamiar doprowadzenia do takiego rozkładu. Taki bowiem zamiar oznaczałby wystąpienie winy umyślnej, a brak jest podstaw aby ograniczyć winę rozkładu pożycia jedynie do tej postaci. Wystarczy, aby małżonek mógł lub powinien byk przewidzieć skutki swojego zachowania (wina nieumyślna).

Rozwód z osobą chorobą psychicznie

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przypisanie małżonkowi winy w powstaniu rozkładu pożycia wymaga ustalenia, iż naruszył on (w sposób umyślny lub nieumyślny) obowiązki wynikające z ustawy (np. z art. 23 kro – tak orzecz. SN z 21 listopada 1997 r. II CKN 646/97, nie publ.), a także wynikające z zasad współżycia społecznego (zob orzecz. SN z 25 sierpnia 1982 r. III CRN 182/82, GP 1983, nr 3). Przy przyjęciu jako podstawy dalszych rozważań założenia, zgodnie z którym wina rozkładu pożycia może przybrać postać analogiczną jak w prawie zobowiązań, niezbędne staje się odniesienie do kwestii niemożliwości przypisania winy określonej osobie. Wskazuje się, że przypisanie winy nie jest możliwe, jeżeli mamy do czynienia z wyłączeniem bezprawności działania (obrona konieczna – art. 423 kc; stan wyższej konieczności – art. 424 kc). Winy nie można także przypisać osobie, która z jakichkolwiek powodów znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 425 § 1 kc). Możliwe jest natomiast przypisanie winy w doprowadzeniu się przez określony podmiot do stanu wyłączającego możliwość świadomego albo swobodnego podjęcia decyzji i wyrażenia woli; w takiej sytuacji ustawa nie wyłącza odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 425 § 2 kc).

Wydaje się, że rzadko (jeżeli w ogóle) wystąpią okoliczności wyłączające bezprawność działania małżonka. Należy natomiast brać pod uwagę stan psychiczny małżonka, w stosunku do którego postawiony został zarzut zawinienia rozkładu pożycia. Przypisanie małżonkowi winy rozkładu pożycia nie będzie więc możliwe, jeżeli działanie lub zaniechanie następuje w stanie niepoczytalności, czy choćby przemijającego zakłócenia czynności psychicznych. Choroba psychiczna małżonka może wykluczyć przypisanie mu winy rozkładu pożycia małżeńskiego. Zależy to jednak od rodzaju choroby, a także od tego, czy przyczyną rozkładu pożycia było jedno konkretne zdarzenie (np. fakt zdrady), czy też występuje wiele przyczyn rozłożonych w czasie. Doświadczenie życiowe wskazuje, że do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżonków rzadko dochodzi na skutek pojedynczego zdarzenia. Zwykle współwystępuje wiele przyczyn w dłuższym okresie. Przypisanie w takiej sytuacji winy rozkładu pożycia małżonkowi cierpiącemu na chorobę psychiczną będzie zależało od okoliczności konkretnej sprawy, a przede wszystkim od rodzaju występującej choroby.

Rozwód z psychicznie chorym mężem czy żoną

Należy mieć na uwadze, że pewne typy chorób psychicznych mają przebieg przewlekły, trwają latami (jak np. zespoły paranoiczne). W innych natomiast występują okresy choroby naprzemiennie z okresami remisji, w których chory może działać z pełnym rozeznaniem. W tej ostatniej sytuacji nie jest wykluczone poddanie ocenie zachowania się małżonka chorego. Jeżeli bowiem w okresach remisji chory odmawia leczenia lub utrudnia kontynuowanie podjętego wcześniej leczenia, a jego postawa stanowi jedną z przyczyn (tym bardziej jedyną) rozkładu pożycia małżeńskiego, nie ma przeszkód, aby małżonkowi takiemu przypisać współwinę (lub nawet wyłączną winę w szczególnych sytuacjach) zaistniałego rozkładu.

Przypisanie małżonkowi winy w powstaniu rozkładu pożycia stanowi ujemną ocenę moralną postępowania takiego małżonka (tak orzecz. SN: z 4 grudnia 1998 r. III CKN 769/98; z 21 maja 1998 r. III CKN 505/97; z 26 lutego 1999 r. I CKN 1019/97 – orzeczenia nie publ.). W takich kategoriach należy postrzegać zachowanie się małżonka, który mając świadomość swoich dolegliwości i ewentualnych ujemnych tego skutków odmawia poddania się leczeniu bądź utrudnia kontynuowanie podjętego wcześniej leczenia. Takie bowiem zachowanie się może prowadzić do naruszenia obowiązku przeciwdziałania sytuacjom zagrażającym stabilności rodziny czy bezpieczeństwu osób najbliższych.

Rozwód z psychicznie chorym mężem czy żoną nie jest łatwy. Jednak z punktu widzenia skutków przypisania winy obojgu małżonkom bez znaczenia pozostaje okoliczność, w jakim zakresie każde z nich przyczyniło się do powstania trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. Nawet, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy nie budzi wątpliwości, że wina jednej ze stron ma większy „ciężar gatunkowy”, „przeważający” charakter, nie wyklucza to przypisania współwiny drugiemu małżonkowi. Jeżeli pewne zachowania małżonka, stanowiące współprzyczynę rozkładu pożycia, naruszają określone obowiązki wynikające z ustawy lub zasad współżycia społecznego, a podjęte były w stanie pełnego rozeznania, w tym także w okresie remisji choroby psychicznej, mogą one zostać ocenione jako zawinione.

Rozwód z winy męża czy żony a choroba psychiczna

Pamiętać należy, iż przepis art. 57 § 1 k.r.io. nie różnicuje stopnia winy. Brak przeszkód do uznania małżonków współwinnymi rozkładu pożycia w przypadku nierównego stopnia przyczynienia się każdego z nich do rozkładu pożycia. Przewinienia obojga małżonków nie znoszą się wzajemnie, jak również przewinienia cięższego rodzaju nie kompensują lżejszych przewinień drugiej strony. Wskazać też trzeba, że naruszenie obowiązków małżeńskich przez jednego z małżonków nie uprawnia drugiego małżonka do naruszania takich obowiązków (por. Sąd Najwyższy w powoływanym już wyroku z dnia 8 stycznia 1999 r., I CKN 875/98, niepubl.).

Orzecznictwo w sprawach rozwodowych dostarcza wielu przykładów analiz konkretnych sytuacji małżeńsko-rodzinnych, z których wyprowadzić można inspiracje co do tego, jakie w szczególności okoliczności mogą być brane pod uwagę. Analizy te dotyczą z reguły przesłanek rozwodu, a nie – orzeczenia o winie, nie da się jednak zaprzeczyć istnieniu najściślejszego związku między tymi sprawami. Przykładowo można wskazać kwestię tak oczywistą, jak uwzględnianie faktu, że atmosfera brutalnych awantur domowych jest demoralizująca dla dzieci i negatywnie wpływa na proces ich wychowywania (wytyczne SN z dnia 18 marca 1968 r. OSNCP 1968, poz. 77) – co wiąże się z zasadą priorytetu dobra dziecka przed interesem małżonków, uzasadniającą negatywną przesłankę rozwodu (art. 56 § 2 KRO). Zasada ta nie może być pomijana również w analizie winy małżonka, jeśli mianowicie istotnym motywem określonych jego działań było dobro dzieci. Drugi godny przytoczenia przykład dotyczy kwestii nie tak oczywistej, a mianowicie poczucia krzywdy, i to pozostającego żywym mimo wcześniejszego przebaczenia, które może być uwzględniane jako podstawa rokowania o trwałości rozkładu pożycia małżonków (orz. SN z dnia 8 grudnia 1951 r. C 259/51). Również i ten element stosunków emocjonalnych między małżonkami nie powinien być pomijany w analizie i ocenie winy.

Odejście, zerwanie i rozstanie z osobą chorą psychicznie

Podjęcie decyzji o zakończeniu związku jest trudną decyzją. Tak, bycie porzuconym jest do bani, ale do bani jest też bycie tym, który to robi. Sprawy mogą być jeszcze trudniejsze, gdy rozważasz zerwanie z kimś, kto ma chorobę psychiczną. Możesz czuć się winny lub czuć, że jesteś złą osobą z powodu zerwania z partnerem z powodu czegoś, co jest poza jego kontrolą i powoduje jego cierpienie. Możesz też obawiać się, że ich stan pogorszy się, jeśli odejdziesz.  Sama choroba psychiczna nie jest pretekstem do zerwania z kimś. Mnóstwo osób z zaburzeniami psychicznymi jest w stanie cieszyć się długotrwałymi, satysfakcjonującymi i szczęśliwymi związkami. Tylko dlatego, że ktoś ma depresję, ma lęki lub [wstaw tutaj chorobę psychiczną], nie oznacza, że ​​​​powinieneś je spisać na straty.Sama choroba sama w sobie nie jest powodem do zerwania z kimś.

Po odejściu i zerwaniu normalne jest poczucie winy, ale musisz powiedzieć sobie, że robisz to, co właściwe dla siebie, swojego zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa. Możesz skontaktować się z bliskim przyjacielem albo przyjaciółką swojego byłego czy byłej i powiedzieć mu, aby uważnie go obserwowano i zapewniał mu wsparcie podczas rozstania, a także upewnili się, że nadąża za leczeniem, niezależnie od tego, czy to terapia, leki lub jedno i drugie.  Nie jest łatwo pogodzić się z rozstaniem, odejściem z osobą chorą psychicznie. Daj sobie czas, otwórz się na zaufanych przyjaciół, pozwól sobie płakać i proszę , powstrzymaj się od prześladowania swojego byłego czy byłej w mediach społecznościowych! Każdy nasz związek uczy nas lekcji, aw przypadku takim jak ten lekcja jest taka, że ​​musimy zrobić to, co najlepsze dla naszego własnego zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 1

Strony zawarły małżeństwo, a następnie urodziła się córka stron. Z czasem zaczęły się między stronami nieporozumienia, powódka zarzucała pozwanemu przedmiotowe traktowanie, uchylanie się od ponoszenia kosztów utrzymania rodziny. W tym stanie stosunków między małżonkami powódka opuściła pozwanego i wyjechała z dzieckiem do swojej rodziny do P. Pozwany odwiedzał żonę, nakłaniał ją do powrotu, lecz mimo otrzymania przez niego nowego mieszkania, powódka nie zdecydowała się na to. Z uwagi na narastający konflikt pozwany zdecydował się na wniesienie sprawy o rozwód. Rozwód został orzeczony wyrokiem, ale zanim doszło do jego uprawomocnienia się, pozwany, za zgodą żony, cofnął pozew. Strony zdecydowały się kontynuować związek, podjęły pożycie, a następnie urodził się syn. Niebawem jednak powódka zaczęła wyjeżdżać do Poznania i przebywała tam przez dłuższe okresy, czemu pozwany był przeciwny. W sytuacji pogłębiającego się konfliktu zachowywanie stron przybierało postać agresji słownej i fizycznej, a małżonkowie posądzali się wzajemnie o zaburzenia psychiczne. Pozwany kilkakrotnie uderzył powódkę, powódka podrapała męża, niszczyła jego ubrania, wypowiadała się o mężu obraźliwie do jego współpracowników. Strony zerwały pożycie małżeńskie, ale nadal prowadziły wspólne gospodarstwo. Konflikt objął sprawy małoletniego syna, które rodzice rozgrywali dla własnych celów. Nie umieli się porozumieć w zasadniczych dla jego wychowania i opieki kwestiach. Ograniczona została przez sąd władza rodzicielska stron nad synem między innymi przez ustanowienie nadzoru kuratora. Z czasem konflikt przeniósł się całkowicie na płaszczyznę wychowania syna.

U powódki rozpoznano ostrą psychozę paranoidalną połączoną z czynną agresją w stosunku do innych osób. Powódka przebywała w Klinice Psychiatrii Dorosłych w P. z rozpoznaniem przebytej krótkotrwałej psychozy reaktywnej. Ponownie została przyjęta do szpitala dla psychicznie i nerwowo chorych z rozpoznaniem obserwacji w kierunku ostrych, przemijających zaburzeń psychotycznych. Po pobycie powódki w Klinice pozwany wyprowadził się z synem do swojej siostry. Sąd Rejonowy zawiesił władzę rodzicielską powódki nad synem. Według ustaleń tego Sądu, powódka nie podjęła leczenia, gdyż uważa się za osobę zdrową.

Na tej podstawie uznał Sąd Okręgowy, że miedzy stronami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, strony nie dążą do kontynuowania małżeństwa. Rozkład zawiniły obie strony. Małżeństwo było od początku nieudane. Sztywna i nieprzejednana postawa obojga małżonków nie pozwoliła im osiągnąć kompromisu dla rozwiązania konfliktu na tle miejsca ich zamieszkania, co doprowadziło do pierwszej sprawy rozwodowej. Jednak strony wybaczyły sobie nieporozumienia z tamtego okresu i pojednały się. Powstały następnie konflikt przyjął formę wzajemnej agresji słownej i fizycznej. Strony nie umiały ze sobą rozmawiać, razem decydować o wspólnych sprawach, nie rozważały możności ustępstw, do konfliktu wciągnęły syna, co doprowadziło do rozbicia rodziny.

Z tych względów wyrokiem Sąd rozwiązał z winy obu stron ich małżeństwo, powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim Piotrem ojcu, ograniczając ją przez ustanowienie nadzoru kuratora, zawiesił władzę rodzicielska matce, obciążył pozwanego kosztami utrzymania syna, zasądził na rzecz powódki alimenty po 400 zł miesięcznie, odstąpił od orzekania o sposobie korzystania z mieszkania stron.

Wyrok zaskarżyła w całości powódka, osobiście sporządzoną apelacją. Domagała się jego zmiany przez orzeczenie rozwodu z winy pozwanego, przywrócenia jej władzy rodzicielskiej nad synem i ustalenie jego miejsca pobytu przy matce, zasądzenie od pozwanego na rzecz obojga alimentów w łącznej kwocie 1000 zł miesięcznie, wydania orzeczenia o sposobie korzystania z mieszkania.

Zaskarżonym obecnie wyrokiem Sąd Apelacyjny, w częściowym uwzględnieniu apelacji, zmienił wyrok Sądu Okręgowego w zakresie orzeczenia o władzy rodzicielskiej w ten sposób, że jej wykonywanie powierzył pozwanemu, przy którym ustalił miejsce pobytu syna, oraz ograniczył władzę powódki do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dziecka dotyczących jego zdrowia i wykształcenia, wykonywanie władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców poddał nadzorowi kuratora oraz orzekł o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania; w pozostałej części apelację oddalił.

Rozwód z małżonkiem, żoną czy mężem chorym psychicznie Poznań Warszawa adwokat radca prawny prawnik kancelaria

Sąd ten, z powołaniem się na postanowieniem Sądu Najwyższego, które zapadło w opisywanej uprzednio sprawie opiekuńczej i zgodnie z treścią dokonanych w niej ustaleń stwierdził, że po stronie powódki nie występuje obecnie choroba psychiczna, ani zaburzenia osobowości, które stanowiłyby przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Ze sporządzonej na potrzeby tamtej sprawy opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynika natomiast, że powódka prezentuje cechy zaburzonej osobowości pod postacią osobowości paranoicznej, a w przeszłości występowały u niej zaburzenia psychiczne o obrazie ostrych wielopostaciowych zaburzeń psychotycznych bez objawów schizofrenii. Podzielając tę opinię, Sąd Apelacyjny wyraził przekonanie, że stan zdrowia psychicznego powódki nie uzasadnia zawieszenia jej władzy rodzicielskiej. Taki stan rzeczy, jak stwierdził, potwierdza także przeprowadzony w postępowaniu apelacyjnym dowód z opinii sądowo-psychiatrycznej. Równocześnie wskazał, że przesłanka dobra małoletniego nakazuje respektować trwały związek dziecka z ojcem i rozłąkę z matką trwającą od 13 lat, co przy braku zastrzeżeń do opieki sprawowanej przez ojca uzasadnia podjęte rozstrzygnięcie w przedmiocie władzy rodzicielskiej. Uznał racje skarżącej co do potrzeby orzeczenia o sposobie korzystania przez strony ze wspólnego mieszkania. Podtrzymał stanowisko Sądu Okręgowego co do o współwiny powódki za rozkład pożycia z przyczyn wskazanych przez ten Sąd. Jak stwierdził, w przebiegu konfliktu miedzy małżonkami, reakcje powódki na naganne postępowanie pozwanego przekraczały usprawiedliwione okolicznościami granice. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 stycznia 2004 r. IV CK 406/02

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 2

Sąd Okręgowy orzekł rozwód powoda Przemysława i pozwanej Małgorzaty z winy obu stron. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron powierzył ojcu zastrzegając matce prawo współdecydowania o istotnych sprawach dziecka. Kontakty osobiste pozwanej z córką ustalił na każdy poniedziałek, czwartek i niedzielę tygodnia w godzinach od 16-tej do 18-tej w obecności kuratora na koszt stron. Zobowiązał powoda do ponoszenia kosztów utrzymania małoletniej córki stron.

Sąd pierwszej instancji uznał, że winę za rozkład pożycia można przypisać obu stronom. Powód w chwili zawierania związku małżeńskiego miał świadomość choroby psychicznej żony, a mimo to w trakcie małżeństwa nie okazywał jej należytego wsparcia psychicznego. Ponadto uniemożliwiał pozwanej korzystanie ze wspólnego mieszkania, a wreszcie związał się z inną kobietą. Wina pozwanej wyraża się natomiast w utrudnianiu leczenia. Sąd nie znalazł podstaw do pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej pozwanej, jednak biorąc pod uwagę fakt, że w okresie nasilenia choroby może ona zagrażać osobom najbliższym ustalił kontakty osobiste matki z córką pod nadzorem kuratora.

W wyniku apelacji pozwanej Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że orzekł rozwód z winy powoda. Ponadto zmienił określenie osobistych kontaktów pozwanej z małoletnią Julią przyznając matce prawo zabierania córki do swojego miejsca zamieszkania w każdy drugi i czwarty piątek, sobotę i niedzielę miesiąca w godzinach od 18-tej w piątek do 18-tej w niedzielę oraz prawo zabierania dziecka na okres jednego miesiąca w czasie wakacji od 15 lipca do 15 sierpnia każdego roku kalendarzowego.

Sąd Apelacyjny zajął odmienne stanowisko w kwestii winy pozwanej niż Sąd pierwszej instancji. Stwierdził mianowicie, że choroba psychiczna małżonka może stanowić ważny powód rozkładu pożycia małżonków, jednak nie może zostać uznana za przyczynę zawinioną. U pozwanej stwierdzono chorobę psychiczną pod postacią psychozy schizoafektywnej – epizod maniakalny. To choroba powoduje, że pozwana utrudnia leczenie nie zdając sobie sprawy, iż powinna dołożyć wszelkich starań by zminimalizować skutki choroby. Sąd uznał także, że dobro dziecka wymaga, aby kontakty z matką były bardziej ścisłe. Gwarancją, że dziecko nie będzie przebywało z matką w okresach nasilenia choroby jest zobowiązanie ojca do przyprowadzania dziecka do miejsca zamieszkania matki, a także obecność matki pozwanej, która wspólnie z nią zamieszkuje.

W rozpoznawanej sprawie nie jest kwestionowany stan faktyczny ustalony w toku postępowania. Istotne jego elementy to choroba psychiczna pozwanej wyrażająca się występowaniem naprzemiennie okresów dobrego samopoczucia oraz nasilenia choroby polegającego na nadmiernym pobudzeniu emocjonalnym lub na stanach depresji. W czasie nawrotów choroby pozwana przejawiała agresję wobec otoczenia. W okresach między atakami choroby nie współdziałała, a wręcz utrudniała leczenie mające na celu wydłużenie czasu między kolejnymi nawrotami choroby, a także złagodzenie jej objawów.

W związku z tym dochodziło między stronami do kłótni i awantur. Powód miał świadomość choroby żony, gdyż jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego odwiedzał ją w szpitalu. Mimo to poświęcał żonie mało czasu, nie okazywał jej czułości i zrozumienia, nie dawał wsparcia psychicznego, mimo świadomości, że żona jest osobą wrażliwą i podatną na stresy. Dbał przede wszystkim o własną karierę. Powód wymienił także zamki w drzwiach wspólnie zajmowanego mieszkania uniemożliwiając pozwanej korzystanie z niego. Po faktycznym rozstaniu się stron powód związał się z inną kobietą, z którą pozostaje w trwałym związku faktycznym.

W takim stanie faktycznym powstają dwa problemy, które zresztą były przedmiotem rozważań obu Sądów, a także podniesione zostały w kasacji. Pierwszy to możliwość przypisania winy za rozkład pożycia małżonkowi cierpiącemu na chorobę psychiczną; drugi zaś, to pojmowanie i uwzględnienie w takiej sytuacji dobra dziecka.

W rozpoznawanej zaś sprawie, jak wynika z opinii psychiatrycznej, pozwana w okresach ataków choroby może być niebezpieczna dla otoczenia, także osób najbliższych, a więc i córki. Nie podejmowanie działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia należy w takiej sytuacji ocenić ujemnie. Przypisanie współwiny pozwanej w niniejszej sprawie nie oznacza, że powód takiej winy nie ponosi. Poza sporem jest bowiem, że zachowanie powoda także należy ocenić ujemnie z punktu widzenia norm moralnych. Zawierając w pełni świadomie związek małżeński z osobą cierpiącą na chorobę psychiczną, a więc wymagającą większej opieki i troski niż osoba zdrowa, przyjął na siebie obowiązek roztoczenia takiej właśnie opieki nad pozwaną. Obowiązku tego nie dopełnił, a jego zachowanie się nacechowane było egoizmem, bez uwzględniania odczuć i stanu zdrowia żony. Niewątpliwie zatem ponosi także winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Jednak z punktu widzenia skutków przypisania winy obojgu małżonkom bez znaczenia pozostaje okoliczność, w jakim zakresie każde z nich przyczyniło się do powstania trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. Nawet, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy nie budzi wątpliwości, że wina jednej ze stron ma większy „ciężar gatunkowy”, „przeważający” charakter, nie wyklucza to przypisania współwiny drugiemu małżonkowi. Jeżeli pewne zachowania małżonka, stanowiące współprzyczynę rozkładu pożycia, naruszają określone obowiązki wynikające z ustawy lub zasad współżycia społecznego, a podjęte były w stanie pełnego rozeznania, w tym także w okresie remisji choroby psychicznej, mogą one zostać ocenione jako zawinione. Z tych względów Sąd Najwyższy uznał za usprawiedliwiony zarzut naruszenia art. 57 § 1 kro i w tym zakresie zmienił zaskarżony wyrok i orzekł rozwód z winy obojga małżonków. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 stycznia 2001 r. V CKN 915/00

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 3

Wyrokiem Sąd rozwiązał przez rozwód małżeństwo powódki Danuty W. z pozwanym Adamem W. z winy obojga małżonków, ograniczył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem stron Andrzejem i obciążył oboje rodziców kosztami utrzymania małoletniego. Sąd Rejonowy uznał, że powódka winna jest rozkładu pożycia małżeńskiego przez częste opuszczanie męża i utrzymywanie kontaktów cielesnych z innymi mężczyznami, pozwany przez nadużywanie alkoholu, dopuszczanie się zniewag słownych i naruszeń nietykalności cielesnej powódki. Zdaniem Sądu Rejonowego powódka mimo choroby psychicznej zdawała sobie sprawę, że zdradza męża.

Pozwany po dowiedzeniu się o zdradzie przestał łożyć na utrzymanie domu. W tym czasie mimo stwierdzonej u powódki schizofrenii stan jej zdrowia zezwalał na opiekę nad dzieckiem. Skoro nie było przeszkód do sprawowania przez powódkę opieki nad małoletnim dzieckiem, nie można przyjąć w tej sytuacji by powódka nie zdawała sobie sprawy z tego, że zdradza męża utrzymując przez dłuższy czas kontakty z innym mężczyzną.

Rozwód z małżonkiem, żoną czy mężem chorym psychicznie Poznań Warszawa adwokat radca prawny prawnik kancelaria

Powódka od dłuższego czasu cierpi na chorobę psychiczną – schizofrenię. Powszechnie wiadomo, że przy tej chorobie zdarzają się długie okresy remisji, w których chory funkcjonuje prawidłowo Mając na względzie, że Sąd pierwszej instancji rozważał stan zdrowia psychicznego powódki w czasie, gdy nawiązała stosunki pozamałżeńskie i miał przekonywujące podstawy do oceny stanu zdrowia jako dobrego, uznać trzeba, że Sąd Rewizyjny nie naruszył przepisów postępowania, przyjmując za prawidłowe ustalenia Sądu pierwszej instancji co do winy powódki. Na gruncie poczynionych ustaleń nie zachodzi naruszenie prawa materialnego. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna I CKN 86/97

Rozwód z małżonkiem, żoną czy mężem chorym psychicznie Poznań Warszawa adwokat radca prawny prawnik kancelaria

Rozwód a choroba psychiczna męża albo żony – definicja

Definicja chorób psychicznych nie jest oczywista i najczęściej obejmuje wszystkie zaburzenia psychiczne, które z punktu widzenia psychiatrii wymagają leczenia. Wyróżnienie takiego pojęcia jest podyktowane praktycznymi czynnikami, takimi jak postępowanie medyczne, społeczne lub prawne. W Polsce oznacza to, że osoby cierpiące na choroby psychiczne mają większy dostęp do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych niż osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi. Wiąże się to również z możliwością leczenia osób z chorobami psychicznymi bez ich zgody.

Według węższej definicji, choroby psychiczne są wszelkimi zaburzeniami typu psychotycznego, czyli takimi, którym towarzyszą objawy psychotyczne – omamy, urojenia, ciężkie zaburzenia nastroju i emocji.

Przyczyn chorób psychicznych może być wiele, do najważniejszych zaliczamy:

  • uszkodzenia, choroby i dysfunkcje mózgu,
  • wpływ substancji psychoaktywnych,
  • szczególne sytuacje wywołujące ciężki stres, którego osoba nie jest w stanie udźwignąć.

Choć współczesna medycyna wie coraz więcej na temat funkcjonowania ludzkiego mózgu i samych chorób psychicznych, w wielu przypadkach ich rozwój nadal pozostaje niejasny. Trudno jest mówić o uniwersalnych i typowych objawach choroby psychicznej, ponieważ dużo zależy od tego, na którą przypadłość cierpi chory. To, co łączy je wszystkie, to wpływ na emocje, sposób rozumowania i postrzegania rzeczywistości oraz zachowanie. Często utrudniają bądź uniemożliwiają funkcjonowanie w codziennych, rutynowych sytuacjach.

Rozwód a rodzaje chorób psychicznych męża czy żony

Chorób psychicznych jest bardzo dużo i nie sposób jest wymienić ich wszystkich. Można się jednak pokusić o wyróżnienie kilku podstawowych rodzajów. Jakie są więc rodzaje chorób psychicznych. Wymienić można:

  • Zaburzenia nerwicowe

  • Zaburzenia osobowości

  • Psychozy i zaburzenia psychoaktywne

  • Zaburzenia nastroju

  • Zespoły behawioralne

  • Organiczne zaburzenia psychiczne

Zaburzenia nerwicowe, zwane też zaburzeniami lękowymi, to sytuacja, w której chory jest zdominowany przez lęk. To mogą być konkretne fobie – na przykład strach. Pojawiają się natrętne myśli i przymusowe czynności, dlatego zaburzenia te nazywa się też obsesyjno-kompulsywnymi. Chory małżonek zdaje sobie sprawę ze swojego stanu. Wie, że jego zachowania są irracjonalne, ale nic nie może poradzić na to, że natrętne myśli, które powodują lęk, mogą uspokoić tylko pewne rytuały, czyli czynności kompulsywne. W przypadku ich leczenia stosuje się najczęściej psychoterapię. Na zaburzenia tego typu cierpi naprawdę wiele mężów i żon.

Do znanych chorób psychicznych należy schizofrenia. To zaburzenie psychotyczne, które występuje w kilku odmianach, ale najczęstszą jest schizofrenia paranoidalna. Najbardziej charakterystycznymi objawami schizofrenii są omamy, a także halucynacje. Mogą to być głosy w głowie, które nakazują zrobienie czegoś, podpowiadają czy informują o rzeczach, które chory zaczyna uważać za prawdziwe. Halucynacje mogą mieć być również wzrokowe, a nawet dotykowe. Mężowi czy żonie, która jest chora może wydawać się wiele rzeczy – choroba będzie podpowiadała najbardziej absurdalne rzeczy, w które osoba chora będzie wierzyła bez zastrzeżeń. Może to być spisek, przekonanie, że wszystkich lub tylko część osób czeka zagłada. Wszystkiemu towarzyszy też ciągły lęk, że osoby „odpowiedzialne za spisek” wszystkiego się domyślą i będą chciał wyeliminować chorą osobę. Szacuje się, że aż pięć procent osób chorych na schizofrenię popełnia samobójstwo, a wielu innych próbuje pozbawić się życia.

Wśród zaburzeń osobowości można wymienić na przykład osobowość antyspołeczną, którą możesz znać też pod określeniem „psychopatia”. Takie osoby mogą wydawać się urocze i czarujące, nierzadko są też bardzo inteligentne. Nie mają jednak empatii, są bezwzględne w dążeniu do swoich celów, a także potrafią kłamać bez żadnych problemów. Nie mają żadnego poczucia winy, nie wykazują też empatii, a wyrzuty sumienia są dla nich czymś całkowicie obcym i nieznanym. Naukowcy przypuszczają, że jest to zaburzenie, które wykształca się z powodu konkretnej struktury mózgu, co oznaczałoby, że psychopatą jest się już od urodzenia. Nie oznacza to jednak, że wszyscy ci ludzie stają się mordercami – mogą realizować się w innych dziedzinach życia. Będą się przy tym cechowali bezwzględnością swoich działań, ale z powodzeniem mogą robić kariery w korporacjach, biznesie, czy nawet w polityce.

Rozwód z powodu zazdrości żony lub męża Poznań

Rozwód a schizofrenia męża albo żony

Schizofrenia to zaburzenie psychotyczne charakteryzujące się omamami i halucynacjami. Chory może słyszeć glosy w głowie nakazujące wykonywanie konkretnych czynności  i podpowiadające absurdalne rzeczy, w które schizofrenik bezwarunkowo wierzy (takie jak spisek, zagłada). Według statystyk, aż 5% chorych na schizofrenię popełnia samobójstwo, a znacznie więcej przechodzi próby samobójcze. Schizofrenia męża czy żony to też zaburzenie polegające na błędnym, zazwyczaj negatywnym postrzeganiu otaczającej chorego rzeczywistości. Współcześnie chorobę uznaje się za jedną z chorób cywilizacyjnych. Warto wiedzieć, że dotyka ona zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Jej nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów: „schizis” (rozszczepienie) oraz phrenos (umysł).

Rozwód a schizofrenia męża albo żony – typu schizofrenii

W literaturze medycznej możemy znaleźć następujące typy schizofrenii:

  • Schizofrenia paranoidalna – w jej przebiegu dominują objawy wytwórcze, takie jak urojenia (najczęściej prześladowcze), omamy (głównie słuchowe), często obserwuje się u tych pacjentów pobudzenie.
  • Schizofrenia hebefreniczna, w której przejawiają się rozkojarzenie, zachowania nieprzewidywalne, chaotyczne. Chorzy z tym typem schizofrenii mają skłonność do błazenady.
  • Schizofrenia katatoniczna – dominują charakterystyczne objawy katatoniczne, do których możemy zaliczyć pobudzenie psychoruchowe bądź spowolnienie psychoruchowe.
  • Schizofrenia prosta – chorzy z tym rodzajem schizofrenii są zamknięci w sobie, porzucają swoje pasje, wycofują się społecznie. Ważne jest, iż u tych chorych nie występują omamy i urojenia.
  • Schizofrenia rezydualna – takiej nazwy medycy używają odnośnie stanu, w który obecnie nie występują objawy schizofrenii, ale wcześniej one występowały. W przeszłości u tych osób wystąpił co najmniej jeden epizod choroby, w którym ujawniły się objawy wytwórcze schizofrenii.
  • Inne typy schizofrenii – do tej grupy możemy zaliczyć np. schizofrenię niezróżnicowaną, w której nie występuje dominacja jednych objawów nad innymi.

Rozwód a schizofrenia męża albo żony – objawy

Rozróżniamy następującą klasyfikacją objawów schizofrenii:

  • Schizofrenia – objawy pozytywne, np. urojenia (są to fałszywe przekonania chorego, np. chory twierdzi, iż jego zachowanie jest odgórnie sterowane przez telefon komórkowy), omamy, podejrzliwość, wrogość. Chorzy na schizofrenie podczas epizodu choroby często są pobudzeni, ujawniają się zachowania agresywne.
  • Schizofrenia – objawy negatywne, do których zaliczamy: wycofanie się z życia społecznego, brak możliwości odczuwania przyjemności (tak zwana anhedonia), utrudniona komunikacja społeczna (porozumiewanie się pojedynczymi słowami). Chorzy ze schizofrenią w ubogi sposób wyrażają swoje emocje, czasem są spowolnieni ruchowo.
  • Schizofrenia – zaburzenia nastroju, wśród których możemy wyróżnić przygnębienie, niską samoocenę.
  • Schizofrenia – zaburzenia poznawcze, które wyrażają się upośledzoną umiejętnością skupienia uwagi, mniejszą zdolnością zapamiętywania. Pacjenci ze schizofrenią nie potrafią zaplanować swoich czynności dnia, mają obniżoną szybkość reakcji.
  • Schizofrenia – objawy dezorganizacji psychicznej, które ujawniają się na poziomie myśli i zachowania – chory jest rozkojarzony, jego zachowania są chaotyczne lub nawet dziwaczne (podawanie ręki każdej napotkanej osobie, powtarzane bezcelowe ruchy).

Rozwód a depresja męża albo żony

Depresja to zaburzenie nastroju, często kojarzone z nieustannym smutkiem, jednak w rzeczywistości jest to o wiele bardziej złożona choroba. Osoby z depresją mierzą się z trudnościami psychicznymi oraz fizycznymi, zmagając się z poczuciem obezwładniającej pustki i braku nadziei, a wszystkiemu towarzyszy brak siły i motywacji do działania. Depresja może dotknąć każdego, jest także coraz częściej klasyfikowana jako choroba cywilizacyjna.  Depresja nadal bywa postrzegana jako temat tabu. Zupełnie niesłusznie – to najczęstsze zaburzenie psychiczne na świecie. Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że to ta choroba jest główną przyczyną rozwodów niesprawności, niezdolności do pracy.

Depresję mogą wywołać okoliczności zewnętrzne, jak i stan zdrowia naszego organizmu. Powodują ją m.in.:

  • sytuacja zdrowotna – zwłaszcza poważna choroba, która zmusza do zmiany stylu życia i myślenia o sobie, uniemożliwia codzienną aktywność i realizację celów życiowych
  • skutki uboczne leków – zwłaszcza długotrwale przyjmowanych
  • sytuacja społeczno-ekonomiczna – w tym także trudne wydarzenia życiowe
  • relacje z otoczeniem
  • wpływy genetyczne.

Objawy depresji męża i żony a rozwód

Czasami trudno określić, kiedy jeszcze przeżywa się naturalną reakcję smutku lub nawet rozpaczy, a kiedy to już choroba, z którą trzeba udać się do lekarza. Jeśli nie dajesz rady dostosować się do nowej sytuacji i odnaleźć w codziennej rzeczywistości, uważaj! To poważny sygnał ostrzegawczy, że możesz chorować na depresję.

Objawy, które wskazują na depresję, to przede wszystkim:

  • długotrwałe i nienaturalne poczucie obniżonego nastroju
  • ograniczenie aktywności i zainteresowań
  • utrata apetytu i wagi ciała
  • kłopoty ze snem
  • problemy z koncentracją
  • brak samoakceptacji
  • poczucie bezsilności, bezsensu życia
  • niezdolność do odczuwania przyjemności.

Zapobieganie depresji męża albo żony przy rozwodzie

Nie zawsze da się zapobiec chorobie. Możesz jednak starać się jej uniknąć. Przestrzegaj tych zasad:

  • Wysypiaj się.
  • Odżywiaj się zdrowo.
  • Dbaj o dobre relacje z ludźmi.
  • Doceniaj swoje sukcesy.
  • Unikaj silnego i przewlekłego stresu.
  • Poświęcaj czas na to, co lubisz robić.
  • Uprawiaj regularnie aktywność fizyczną.

Wysiłek fizyczny wpływa pozytywnie na ciało i umysł. Aktywność fizyczna:

  • wspomaga wytwarzanie endorfin, czyli hormonów szczęścia
  • podnosi poziom serotoniny, która odpowiada za uczucie zadowolenia
  • obniża poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu
  • łagodzi napięcie mięśniowe i redukuje stres
  • ma działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe.

Leczenie depresji

Nie wahaj się skorzystać z pomocy, jeśli podejrzewasz, że możesz mieć depresję. Zapytaj swojego lekarza pierwszego kontaktu, poszukaj terapeuty lub psychologa, zwróć się do psychiatry. Do psychiatry nie potrzebujesz skierowania. Zacznij działać zanim będzie za późno dojdzie do rozwodu z mężem czy żoną. Depresję leczy się na różne sposoby. Pomóc Ci mogą:

  • psychoterapia
  • terapia grupowa
  • regularna aktywność fizyczna
  • zdrowe żywienie
  • farmakoterapia.
Rozwód z małżonkiem, żoną czy mężem chorym psychicznie Poznań Warszawa adwokat radca prawny prawnik kancelaria

Rozwód z chorobą afektywna dwubiegunowa CHAD męża czy żony

Choroba afektywna dwubiegunowa CHAD, inaczej psychoza maniakalno-depresyjna, zaburzenia maniakalno-depresyjne, cyklofrenia lub potocznie dwubiegunówka, to przewlekłe i nawracające zaburzenie psychiczne, które w znaczący sposób wpływa na nastrój, myślenie i zachowanie osoby chorej. Dezorganizuje życie nie tylko samego pacjenta, ale również jego bliskich. Podjęcie właściwej terapii pozwala choremu wrócić do stabilnego funkcjonowania społecznego, rodzinnego i zawodowego. Choroba afektywna dwubiegunowa u męża czy żony może być powodem rozwodu.

Choroba afektywna dwubiegunowa (w skrócie ChAD) przeważnie jest rozpoznawana u osób w wieku 20-30 lat. Chorują na nią zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Charakteryzuje się zaburzeniami nastroju, występującymi pod postacią cyklicznych i naprzemiennych epizodów:  Cechą charakterystyczną choroby afektywnej dwubiegunowej jest naprzemienne występowanie u chorego obniżonego nastroju (faza depresji) i nadmiernej aktywności (faza manii). Pomiędzy nimi występuje okres remisji, w trakcie którego nie obserwuje się żadnych objawów. Długość epizodów waha się od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się tym, że w różnych okresach wpadasz w manię lub przygnębienie, depresję. Fakt, że nastrój gwałtownie waha się między dwoma przeciwieństwami, jest tym, co dało nazwę tej chorobie. Mania to nadmierne podekscytowanie i energia. Depresja oznacza coś przeciwnego, że wszystkie pragnienia, radość i energia się skończyły.

Podczas okresów maniakalnych możesz odczuwać:

  • zbyt dużą energię, ekscytację
  • nadaktywność
  • dużą pewność siebie.

Podczas epizodu maniakalnego masz dużo energii. Możesz czuć niepokój lub mieć potrzebę wyrażenia się w sposób kreatywny. Często potrzebujesz mniej snu niż zwykle. Mania może spowodować, że zaczniesz podejmować lekkomyślne decyzje. Podążysz za impulsami, nie myśląc o konsekwencjach. Niektóre osoby w manii uważają, że to normalny, akceptowalny stan. Uważają, że otoczenie jest nudne i ich nie rozumie. Inni łatwiej się irytują lub złoszczą.

Kiedy masz hipomanię, objawy nadaktywne są łagodniejsze, a Twoje zachowanie rzadko prowadzi do konfliktów lub innych poważnych konsekwencji.

Podczas hipomanii możesz:

  • mieć zmniejszone zapotrzebowanie na sen
  • mieć więcej energii niż zwykle
  • myśleć pozytywniej niż zwykle
  • mieć więcej kreatywności niż zwykle.

Rozwód z chorobą afektywną dwubiegunową CHAD męża czy żony – objawy

Kiedy masz chorobę afektywną dwubiegunową, depresję możesz rozpoznać u siebie po następujących objawach:

  • czujesz bardzo duże przygnębienie, złość lub rozdrażnienie; nie czujesz szczęścia, nawet jeśli robisz to, co lubisz
  • Twoje pragnienie i energia do radzenia sobie z rzeczywistością zmniejszają się lub znikają, codzienne obowiązki mogą wydawać się ciężkie
  • masz problemy z zasypianiem i dobrym snem lub śpisz za dużo
  • nie masz apetytu lub jesz za dużo; tracisz lub przybierasz na wadze
  • masz niską samoocenę, czujesz wstyd i poczucie winy
  • masz problemy z koncentracją

Podczas epizodów depresyjnych często występują również problemy związane z ciałem (bóle, np. pleców, głowy czy brzucha), ale są to objawy psychosomatyczne. Możesz mieć myśli o zranieniu siebie lub o zakończeniu swojego życia. W ciężkiej depresji ryzyko prób samobójczych i samobójstwa jest bardzo wysokie.

Ciężka mania lub ciężka depresja mogą spowodować, że będziesz postrzegać i interpretować rzeczywistość w sposób nieadekwatny, zniekształcony. Ten stan jest nazywany depresją lub manią psychotyczną. Objawami psychozy depresyjnej może być przekonanie o prześladowaniu, oczernianiu. Podwyższony nastrój i wysoka pewność siebie podczas psychozy maniakalnej mogą sprawić, że np. uwierzysz, że możesz rozwiązać problemy świata. Objawy psychotyczne zwykle znikają, gdy zaczynasz czuć się lepiej. Objawy psychotyczne mogą wystąpić w chorobie afektywnej dwubiegunowej, ale nie muszą (w przeciwieństwie np. do schizofrenii). Chorobę mogą wyzwolić nagłe, traumatyczne przeżycia.

Przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej męża lub żony a rozwód

Jak dotąd nie udało się wskazać jednej przyczyny ChAD. Odpowiedzialnymi za rozwój choroby uważa się czynniki biologiczne, psychologiczne, społeczne i środowiskowe, m.in.:

  • uwarunkowania genetyczne,
  • zaburzenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu,
  • choroby somatyczne,
  • nadużywanie alkoholu lub narkotyków,
  • stresujące sytuacje życiowe,
  • pozostawanie w ciągłym napięciu,
  • brak uregulowanego rytmu dnia i nocy.

Diagnoza choroby afektywnej dwubiegunowej u męża czy żony

Choroba afektywna dwubiegunowa może wystąpić w każdym wieku. Jednak zazwyczaj diagnozuje się ją w późnym okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości. Jej objawy mogą być różne. Mogą też zmieniać się przez całe życie. Niezwykle istotne jest, aby uzyskać prawidłową diagnozę i zacząć leczenie tak wcześnie, jak to tylko możliwe. Choroba afektywna dwubiegunowa często zaczyna się od depresji. Na tym etapie ciężko ocenić, czy mamy do czynienia z tą chorobą, czy z innym zaburzeniem charakteryzującym się nawracającymi depresjami. Zwłaszcza że nawracająca depresja jest częstsza niż choroba afektywna dwubiegunowa. Jeśli zauważysz, że Twoje okresy obniżonego nastroju są przeplatane okresami nadaktywności, zgłoś to lekarzowi pierwszego kontaktu lub skonsultuj się z psychiatrą. Skierowanie do psychiatry nie jest potrzebne. Idź do lekarza, jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek objawy depresji lub manii. Specjalista z doświadczeniem w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej pomoże złagodzić jej objawy.

Pilnie poszukaj pomocy, jeśli:

  • masz silne objawy manii lub depresji i czujesz się tak źle, że sytuacja wydaje się nie do zniesienia
  • martwisz się, że możesz skrzywdzić siebie lub kogoś innego
  • martwisz się, że bliska osoba czuje się bardzo źle lub może skrzywdzić siebie lub kogoś innego

Nieleczona choroba afektywna dwubiegunowa może skutkować:

  • rozwodem z mężem czy żoną
  • rozstanie i rozpadem związku
  • problemami z używaniem narkotyków i alkoholu
  • problemami prawnymi lub finansowymi
  • samobójstwem lub próbą samobójczą
  • pogorszeniem relacji społecznych
  • gorszymi wynikami w pracy lub szkole.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu