Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Alimenty od ojca mieszkającego i pracującego za granicą Polski

Zgodnie z art. 128 k.r. i o. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej i rodzeństwo. Na mocy art. 133 § 1 k.r. i o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które jeszcze nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Art. 135 k.r. i o. przewiduje, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Potrzeby uprawnionych oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie; tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawnieni, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54, OSN 1956, nr I, poz. 3.).

Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionych powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak wszystkie z dzieci muszą mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego ich prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dzieci oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia -6 stycznia 2000 roku, sygn. akt I CKN 1077/99, LEX nr 51637

Przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Ojciec lub dziecko mieszka za granicą Polski

Zgodnie z treścią art. 1099 § 1 kpc brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew. W myśl art. 1103 3 § 1 kpc sprawy o alimenty oraz sprawy o roszczenia związane z ustaleniem pochodzenia dziecka należą do jurysdykcji krajowej także wtedy, gdy powodem jest uprawniony, który ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powyższego wynika zatem, że ustawodawca skorzystał w cytowanym przepisie z łączników miejsca zamieszkania i miejsca zwykłego pobytu na terytorium Polski, albowiem na gruncie spraw o alimenty przy ustalaniu jurysdykcji nie będzie mieć znaczenia kwestia obywatelstwa. Podkreślić przy tym należy, że Sąd polski ocenia według prawa polskiego, czy uprawniony ma miejsce zamieszkania na terenie Polski. Według art. 25 kc uprawniony ma miejsce zamieszkania na terenie Polski, jeżeli na tym terenie faktycznie przebywa z zamiarem stałego pobytu. O tym, że można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, postanowił expressis verbis ustawodawca w art. 28 kc.

Faktyczne przebywanie (corpus) na terenie Polski to fizyczna (rzeczywista) obecność na tym terenie. Dlatego tez dla oceny, czy dana osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terenie Polski, nie ma znaczenia zwykłość (zwyczajność) ani stałość pobytu. Istotny jest natomiast zamiar stałego pobytu na terenie Polski. W konsekwencji dana osoba może mieć miejsce zamieszkania na terenie Polski już od pierwszego dnia pobytu na tym terenie. Zamiar stałego pobytu (animus manendi) należy bowiem oceniać na podstawie faktycznego zachowania, nie zaś ukrytych intencji. O zamiarze „stałości” pobytu na terenie Polski świadczy zamiar ześrodkowania na tym terenie działalności życiowej (osobistej i majątkowej).

Istotnym jest nadto, że do spraw alimentacyjnych w sferze europejskiego prawa procesowego cywilnego stosuje się rozporządzenie Rady WE nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 roku w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE z 2009 r. L7/1), które w zakresie, w jakim ma zastosowanie, wyłącza zastosowanie przepisów kpc.

Do przedmiotowego zakresu zastosowania w/w rozporządzenia należą sprawy o alimenty w szerokim rozumieniu, obejmującym, w myśl art. 1, zobowiązania alimentacyjne wynikające „ze stosunku rodzinnego, pokrewieństwa, małżeństwa lub powinowactwa”.  Ustawodawca unijny rozstrzygnął w art. 69 rozporządzenia, że ma ono, co do zasady, pierwszeństwo w stosunkach między państwami członkowskimi przed konwencjami i umowami, które dotyczą dziedzin regulowanych jego przepisami, i których stronami są państwa członkowskie, z zastrzeżeniami wskazanymi w rzeczonym przepisie.

Sądami, które mają jurysdykcję do rozpoznania spraw dotyczących zobowiązań alimentacyjnych w państwach członkowskich są:

a) sąd zwykłego miejsca pobytu pozwanego; lub

b) sąd zwykłego miejsca pobytu wierzyciela; lub

c) sąd, który zgodnie z prawem sądu ma jurysdykcję do prowadzenia postępowania dotyczącego statusu osoby, w przypadku gdy sprawa dotycząca zobowiązań alimentacyjnych jest związana z tym postępowaniem, chyba że jurysdykcja ta wynika tylko z obywatelstwa jednej ze stron; lub

d) sąd, który zgodnie z prawem sądu jest właściwy do prowadzenia postępowania dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, w przypadku gdy sprawa dotycząca zobowiązań alimentacyjnych jest związana z tym postępowaniem, chyba że jurysdykcja ta wynika tylko z obywatelstwa jednej ze stron.

Wymienione jurysdykcji mają charakter przemienny. Dwie pierwsze spośród nich znajdują zastosowanie w tych sytuacjach, w których żądanie alimentacyjne jest głównym przedmiotem postępowania, natomiast dwie ostatnie odnoszą się do przypadków, gdy owo żądanie towarzyszy postępowaniu dotyczącemu statusu osoby bądź odpowiedzialności rodzicielskiej i stanowią w istocie odesłanie do odpowiednich norm jurysdykcyjnych państwa sądu. Wykładnia łącznika „zwykłego miejsca pobytu” użytego przez ustawodawcę unijnego w pierwszych dwóch wypadkach winna być analogiczna jak w przypadku rozporządzenia Bruksela II bis (tak też K. Weitz, Jurysdykcja krajowa w sprawach alimentacyjnych, s. 214).

Ugruntowanie jurysdykcji jest również możliwe poprzez wdanie się w spór przez pozwanego (art. 5 rozporządzenia). Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy pozwany wdaje się w spór jedynie w celu podniesienia zarzutu braku jurysdykcji.

Przykład sprawy sądowej nr 1

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że pozwany małoletni M. R. (1) wraz z przedstawicielką ustawową M. R. (3) mieszkają na terenie Niemiec, gdzie pozwany od dnia 28 września 2015 roku jest zameldowany, a od października 2015 roku uczęszcza tam do szkoły. Zatem, w ocenie Sądu, należy uznać, że to właśnie na terytorium Niemiec znajduje się centrum egzystencji zarówno pozwanego, jak i jego matki, a w konsekwencji również zwykłe miejsce pobytu. Okoliczność ta zresztą nie była kwestionowana przez samego powoda.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu