Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zwrot wartości darowizny i rozliczenia nakładów

Art. 898 § 2 zd. 1 KC wyjaśnia, że zwrot przedmiotu darowizny następuje stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, co oznacza, że podstawową formą, w jakiej obdarowany powinien zaspokoić darczyńcę jest wydanie otrzymanej korzyści w naturze. Dopiero gdyby to nie było możliwe, ciąży na nim obowiązek zwrotu wartości wzbogacenia. Postanowieniem szczególnym w stosunku do wskazanych zasad ogólnych jest przewidziana w art. 408 § 3 KC możliwość orzeczenia o zamianie obowiązku wydania korzyści w naturze na zwrot wartości tej korzyści w pieniądzu wówczas, kiedy żądający wydania korzyści jest zobowiązany do zwrotu bezpodstawnie wzbogaconemu poczynionych przez niego nakładów.

Przewidziana w art. 408 § 3 KC możliwość przejścia na rozliczenie pieniężne i pozostawienia przedmiotu bezpodstawnego wzbogacenia w rękach wzbogaconego nie jest automatyczną konsekwencją ustalenia, że wzbogacony poczynił nakłady na przedmiot wzbogacenia. Konieczne jest ponadto stwierdzenie, że żądający zwrotu korzyści jest zobowiązany do zwrotu tych nakładów, a ponadto zgłoszenie żądania zastosowania przewidzianego w tym przepisie rozliczenia przez jedną ze stron. Zainteresowany formułą rozliczenia wartości wzbogacenia może być niekiedy żądający zwrotu przedmiotu wzbogacenia powód (który nie potrzebuje zmienionego w wyniku nakładów przedmiotu i nie chce zwracać wartości tych nakładów), ale także do takiego rozwiązania może dążyć pozwany, przeciwko któremu kierowane jest powództwo mające na celu odzyskanie przedmiotu wzbogacenia (np. z powodu świadomości, że stan majątkowy powoda nie pozwoli ma na odzyskanie nakładów). Nie jest więc tak, że orzeczenie wywiedzione z art. 408 § 3 KC wymaga sformułowania powództwa o zapłatę, rozstrzygnięcie takie może bowiem zapaść także wówczas, kiedy zażąda go pozwany, sprzeciwiający się uwzględnieniu powództwa zmierzającego do odzyskania przysporzenia w naturze.

Art. 408 § 3 KC nie może zostać zastosowany, jeśli darczyńca uprawniony do żądania zwrotu przedmiotu darowizny wyraźnie zastrzeże, że nie chce korzystać z możliwości przewidzianej w tym przepisie. Pogląd ten został rozwinięty w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 1987 r. (III CRN 152/87, OSNC 1988/12/178), w którym wyjaśniono, że z uwagi na obowiązującą w procesie cywilnym zasadę dyspozycyjności orzekanie z urzędu wynikać musi z konkretnego przepisu prawa. Przepisem takim nie jest art. 408 § 3 KC, który nie wprowadza powinności ani konieczności orzeczenia przez sąd według przewidzianych w nim zasad. Konieczne jest więc zgłoszenie stosownego żądania przez powoda lub podniesienie zarzutu prawa materialnego dotyczącego nakładów przez pozwanego. W braku tego rodzaju żądań sąd orzeka o zwrocie wzbogacenia według ogólnej zasady przewidzianej w art. 405 KC. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 6 sierpnia 2014 r. I CSK 592/13

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu