Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Opiekun i kurator dla osoby ubezwłasnowolnionej

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie, poprzez odesłanie z art. 175 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 z późn. zm.), zwanej dalej k.r.o., sąd opiekuńczy ustanawia opiekę. Z kolei art. 146 k.r.o. mówi, że opiekę sprawuje opiekun. Każdy, kogo sąd opiekuńczy ustanowi opiekunem obowiązany jest opiekę objąć, chyba że z ważnych powodów sąd opiekuńczy zwolni od tego obowiązku (art. 152 k.r.o.) Obowiązek objęcia opieki powstaje z chwilą złożenia przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym i obciąża tego, kto został przez sąd ustanowiony opiekunem. W kwestii ustanowienia opieki sąd wydaje postanowienie i jednocześnie powołuje daną osobę na opiekuna. W toku postępowania sąd powinien w interesie podopiecznego ustalić, czy kandydat na opiekuna wyraża zgodę na objęcie opieki. Brak takiej zgody może powodować konieczność zmiany kandydata na opiekuna. Po złożeniu przez opiekuna przyrzeczenia sąd opiekuńczy, zgodnie z art. 591 Kodeksu postępowania cywilnego, wydaje zaświadczenie, które opiekun przedstawia, działając w imieniu i w interesie podopiecznego.

Wskazać należy, że opiekun podlega stałemu nadzorowi sądu opiekuńczego, (art. 165- 168 k.r.o.) Nadzór ten może polegać na bieżącej kontroli postępowania opiekuna (nadzór bieżący) lub na wydawaniu sporadycznych zarządzeń (nadzór doraźny).

Na marginesie wskazać można, że w świetle treści art. 147 k.r.o., jeżeli dobro pozostającego pod opieką tego wymaga, sąd opiekuńczy wydaje niezbędne zarządzenia dla ochrony jego osoby lub majątku aż do czasu objęcia opieki przez opiekuna – w szczególności sąd opiekuńczy może ustanowić w tym celu kuratora. Sąd opiekuńczy, kierując się dobrem danej osoby, rozstrzyga zatem o konieczności ustanowienia w danej sytuacji kuratora wskazując jednocześnie osobę, która tę funkcję będzie pełnić. Z przepisu art. 147 k.r.o. wynika jednoznacznie, że kuratorem powinna zostać wyznaczona osoba, która zapewni właściwą ochronę osoby pozostającej pod opieką lub majątku tej osoby. Ustanawianie kuratora do czasu objęcia opieki przez opiekuna w każdym przypadku przez kuratora sądowego nie wydaje się być właściwe zwłaszcza w sytuacji, gdy dobro pozostającego pod opieką przebywającego np. w domu pomocy społecznej, przemawia za ustanowieniem kuratora w osobie pracownika tego domu, który ma najlepsze rozeznanie o potrzebach tej osoby.

Za sprawowanie opieki sąd przyznaje opiekunowi, na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej, (art. 162 § 1, 2 i 3 k.r.o.). W myśl art. 163 § 1 k.r.o opiekun może żądać od pozostającego pod opieką zwrotu nakładów i wydatków związanych ze sprawowaniem opieki. Do roszczeń z tego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Kurator

Jeśli chodzi o kuratora, to zgodnie z art. 178 k.r.o. ustanawia się go w wypadkach wskazanych w ustawie (tj. dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nieurodzonego, jeżeli jest to potrzebne do strzeżenia przyszłych praw dziecka, dla osoby niepełnosprawnej, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy, dla ochrony praw osoby, która z powodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, a nie ma pełnomocnika). W zakresie nieuregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy o opiece, z zachowaniem przepisów określonych w art. 179-184 k.r.o.

Zgodnie z art. 179 § 1 i 2 k.r.o. organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, a sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego.

W myśl art. 181 § 1 k.r.o. kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania i do zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia kuratela ustaje z mocy prawa (art. 181 §2 k.r.o.).

Kuratora ustanawia się także dla osoby niepełnosprawnej, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiązków i uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy. Kuratelę uchyla się na żądanie osoby niepełnosprawnej, dla której była ustanowiona (art. 183 § 1 i 2 k.r.o.).

Obowiązki opiekuna i kuratora

Obowiązki opiekunów sprowadzają się głównie do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką a kuratorów do prowadzenia określonych spraw. Przy czym, jak wskazano powyżej za pełnienie tych obowiązków mogą otrzymywać stosowne wynagrodzenie. Dodatkowym obowiązkiem opiekuna i kuratora, z uwagi na wykonywany przez sąd nadzór, jest składanie okresowych sprawozdań. Powyższe obowiązki mimo, że bardzo odpowiedzialne, w większości przypadków nie tworzą konieczności działania opiekunów i kuratorów w znaczącym czasie, który powodowałby konieczność ich stałego zatrudnienia i ustalenia miesięcznego wynagrodzenia.

W przypadku osób ubezwłasnowolnionych umieszczonych w Domu Pomocy Społecznej, dla których opiekuna wyznaczono spośród osób zatrudnionych w tej placówce można uznać, że rozwiązanie to jest korzystne z uwagi na codzienny kontakt i koncentrację życia ubezwłasnowolnionego w obrębie tej właśnie instytucji.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu