Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Odwołanie, rozwiązanie i cofnięcie darowizny z powodu popełnienia przestępstwa obdarowanego wobec darczyńcy

Pod pojęciem niewdzięczności judykatura Sądu Najwyższego dostrzegał takie naruszenie nietykalności, czci, wolności lub majątku, które uzasadnia wdrożenie przeciwko naruszającemu postępowanie z ustawy karnej z urzędu lub na żądanie pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1997 r., I CKN 256/97, 7815). W orzecznictwie zarazem jednak podkreśla się, iż nie każdy czyn karalny, a nawet ukarany, musi mieć znamiona niewdzięczności, z istoty bowiem pojęcia niewdzięczności wynika konieczność świadomego i celowego działania, aby skrzywdzić darczyńcę, a także świadomość, że popełnia się niewdzięczność.

Innymi słowy, wyrok sądu karnego za popełnienie przestępstwa przeciwko darczyńcy nie przesądza automatycznie o rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec darczyńcy, gdyż istotny jest zawsze charakter i okoliczności czynu przestępnego, charakter wymierzonej kary, czy jej zawieszenie, gdyż czynniki te stanowią istotny argument do uznania braku przesłanki rażącej niewdzięczności obdarowanego w rozumieniu art. 898 § 1 KC, która musi mieć postać kwalifikowaną, a więc przejawiać się w zachowaniach obdarowanego nie tylko niezgodnych z prawem, ale również ocenianych obiektywnie jako rażąco krzywdzące darczyńcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2012 r., IV CSK 172/12). Konkludując, przesłanki odwołania darowizny (art. 898 KC) powinny być tak wykładane, aby była to – w świadomości zainteresowanych jak i sądów – instytucja wyjątkowa. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 października 2016 r. II CSK 58/16

Aby zachowanie obdarowanej osoby uznać za „rażąco niewdzięczne”, musi ono być nacechowane znacznym nasileniem złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej; zachowanie to musi być wysoce nieprzyjazne lub wręcz przestępcze (vide przykładowo: teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 maja 1997 r., sygn. akt I CKN 117/97; teza z uzasadnienia wyroku SN z 25 listopada 1999 r., sygn. akt II CKN 600/98; teza z uzasadnienia wyroku SN z 26 lipca 2000 r., sygn. akt I CKN 919/98).

Nie może być mowy o rażącej niewdzięczności, gdy obdarowany dopuszcza się wobec darczyńcy działań godzących w jego dobra, ale czyni to nieumyślnie, a nawet umyślnie, lecz działania te nie wykraczają poza ramy zwykłych konfliktów życiowych (rodzinnych) w określonym środowisku. Przy dokonywaniu oceny poza samym zdarzeniem, należy uwzględniać przyczyn konfliktu między stronami oraz zachowanie się obdarowanego po konkretnym zdarzeniu. Nie mogą być też uznane za rażącą niewdzięczność przykrości i krzywdy czynione impulsywnie, lecz mieszczące się w granicach zwykłych konfliktów życia codziennego. Spod pojęcia rażącej niewdzięczności wyłączone są krzywdy czy przykrości wyrządzone w sposób niezamierzony, popełnione w uniesieniu czy rozdrażnieniu, zwłaszcza wywołane zachowaniem się darczyńcy.

Ciężar udowodnienia rażącej niewdzięczności obdarowanego – zgodnie z ogólnymi regułami rozkładu ciężaru dowodu (por. art. 6 KC i art. 232 zd. I KPC) – obciąża powoda-darczyńcę, który odwołał darowiznę; to on bowiem z faktu rażącej niewdzięczności wywodzi skutek prawny w postaci wystąpienia przesłanki odwołania darowizny. Art. 6 KC, statuujący ciężar udowodnienia faktu, rozumieć należy nie tylko jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, ale przede wszystkim jako obowiązek obarczenia jej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności; tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 listopada 2007 r., sygn. akt II CSK 293/07).

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu