Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:
1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;
2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.
Dorastające dziecko, czyli w wieku od 13 lat, ma także kompetencję do dokonywania drobnych czynności oraz może rozporządzać swoim zarobkiem, a rodzice w imieniu dziecka nie mogą dokonywać czynności, których treść lub cel pozostawałyby w sprzeczności z treścią lub celem powyższych czynności samego dziecka.
Jeżeli rodzicom dokonującym czynności w imieniu dziecka nie przysługuje w ogóle prawo do jego reprezentowania, albo czynność przekracza zakres ich kompetencji, to czynność taka jest bezwzględnie nieważna i nie może być potwierdzona przez dziecko gdy uzyska ono pełnoletniość.
Rodzice w zasadzie zawsze mogą przed sądem reprezentować dziecko, o ile nie jest to sprawa dotycząca czynności prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską albo między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem. Żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka gdy w sprawie, w której występują jako strony lub uczestnicy postępowania rodzice i dzieci, może dojść do sprzeczności interesów między nimi. Wtedy naczelny interes dziecka wyklucza dopuszczalność reprezentowania go przez któregokolwiek z rodziców. W każdej sprawie, w której jako strony lub uczestnicy występują rodzice i dzieci, sąd ma obowiązek badać, czy nie zachodzi hipotetyczna możliwość kolizji interesów między nimi. W razie takiej możliwości żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka przed sądem. W takiej sytuacji sąd rozpoznający daną sprawę nie może odrzucić pozwu (wniosku), lecz ma obowiązek zwrócić się do sądu opiekuńczego o ustanowienie kuratora dla dziecka.
Rodzic małoletniego nie może, działając w charakterze przedstawiciela ustawowego, wykonywać praw tego małoletniego jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, w tym także w postępowaniu z oskarżenia prywatnego, jeżeli oskarżonym jest drugi z rodziców.
Jeden z rodziców może reprezentować dziecko w procesie o alimenty dochodzone od drugiego rodzica. Stroną powodową jest dziecko, a rodzic jest przedstawicielem ustawowym dziecka.
Jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Potrzeba ustanowienia kuratora pojawia się wówczas, gdy istnieją wątpliwości sądu co do „zbieżności” interesów rodziców i dzieci, a tym samym zagrożone jest dobro dziecka. Sprzeczność interesów może być widoczna dopiero po wszczęciu postępowania. W takim przypadku sąd powinien zwrócić się do sądu opiekuńczego o ustanowienie kuratora dla reprezentowania małoletniego. Kurator ma za zadanie reprezentowanie dziecka przed sądem, czyli dokonywanie czynności procesowych w imieniu i ze skutkiem dla reprezentowanego. W każdym wypadku kurator powinien kierować się dobrem dziecka.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.