W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd można żądać udzielenia zabezpieczenia, jeżeli strona uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia (art. 7301 §1 k.p.c). Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (art. 7301 §2 k.p.c.). Z kolei uprawdopodobnienie roszczenia ma miejsce w sytuacji, gdy zachodzą podstawy do przypuszczenia, że roszczenie istnieje w rzeczywistości.
Zgodnie art. 753 § 1 k.p.c., w sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej, przy czym w sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia (art. 753 §1 k.p.c.). Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie (art. 738 zd. 1 k.p.c.).
W postępowaniu o zabezpieczenie nie wymaga się udowodnienia okoliczności faktycznych, ale wystarczające jest ich uprawdopodobnienie. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza, że powód przedstawi i należycie uzasadni twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Roszczenie jest więc uprawdopodobnione, jeżeli jest szansa na jego istnienie, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez powoda materiału dowodowego niekoniecznie odpowiadającego wymogom stawianym dowodom przeprowadzanym w toku procesu (por. art. 243 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Uprawdopodobnienia nie można bowiem utożsamiać z udowodnieniem roszczenia, stanowi ono bowiem niejako surogat dowodu nie dający pewności, lecz jedynie wiarygodność określonego faktu (por. K. Flaga – Gieruszyńska: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2008, s. 424).
W czasie trwania małżeństwa każdy z małżonków może domagać się zaspokojenia potrzeb rodziny na podstawie art. 27 k.r.o. Zakres potrzeb i rozmiar obowiązku pozwanego określa się według kryteriów zawartych w art. 135 § 1 k.r.o., tj. miarą usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
Zgodnie z art. 27 k.r.o. oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Celem opartego na tej podstawie obowiązku jest uzyskanie od obojga małżonków środków materialnych dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenia uzasadnionych potrzeb jej poszczególnych członków, przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej (uzasadnienie tezy I uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 86).
Potrzeby rodziny to wspólne potrzeby całej grupy rodzinnej (np. mieszkanie) oraz potrzeby indywidualne poszczególnych jej członków (np. wyżywienie, odzież). Małżonkowie obowiązani są przyczyniać się do zaspokajania tylko tych potrzeb rodziny, których zaspokojenie jest w danych okolicznościach usprawiedliwione interesem rodziny i poszczególnych jej członków. Przy ocenie z tego punktu widzenia indywidualnych potrzeb członków rodziny należy brać pod uwagę szczególne okoliczności ich dotyczące (wiek, stan zdrowia, zainteresowania i in.). (orzeczenie SN z 24 sierpnia 1965 r., I PR 330/65, LexPolonica nr 314921, OSPiKA 1966, nr 4, poz. 87).
Zakres obowiązku małżonków przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny wyznaczają ich siły, tj. możliwości wypełnienia obowiązku, wynikające ze stanu fizycznego i psychicznego każdego z małżonków, oraz możliwości zarobkowe i majątkowe każdego z nich. Zakres ten więc nie zależy od faktycznie uzyskiwanych dochodów, lecz od dochodów, jakie każde z małżonków mogłoby osiągnąć, wykorzystując swoje możliwości.
Przykład z sprawy sądowej
Postanowieniem Sąd Okręgowy zabezpieczył potrzeby rodziny przez zobowiązanie pozwanego G. T. do łożenia na potrzeby rodziny miesięcznych kwot płatnych do rąk powódki M. T. (1) do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności i to po 2 000 zł od kwietnia 2019 r., po 2 200 zł od maja 2019 r oraz po 2 400 zł płatne czerwca 2019 r. a w pozostałym zakresie wniosek o powódki zabezpieczenie potrzeb rodziny oddalił.
Zdaniem Sądu Okręgowego, powódka uprawdopodobniła, że w kwietniu 2019 r. w skład łącznych usprawiedliwionych potrzeb jej i dzieci wchodziły: 1 100 zł na wyżywienie, 200 zł na pampersy, 200 zł na środki higieniczne, 300 zł na odzież i 200 zł na opłaty za dom, czyli łącznie 2 000 zł. Zarzuty podniesione w zażaleniu nie mogą skutecznie podważyć wskazanych ustaleń tego Sądu. Nie ulega też wątpliwości, że po uwzględnieniu kosztów przedszkola potrzeby te wzrosły 2 200 zł.
Sąd ustalił także, że koszty rehabilitacji córki M. będą od lipca 2019 r. pokrywane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Nawet gdyby zaakceptować część wyliczeń pozwanego, to na koszty dojazdu na rehabilitację należy liczyć nie mniej niż 400 zł. Uzasadnione koszty utrzymania rodziny są zatem wyższe niż kwota zasądzona przez Sąd I instancji.
Zasadnie też Sąd Okręgowy stwierdził, że obecnie powódka nie może podjąć pracy. Zasadniczy ciężar utrzymania rodziny winien więc spoczywać na pozwanym. Należy też zauważyć, że pozwany przedkładając paragony oraz faktury nie wykazał by nie miał możliwości łożenia zasądzonej na utrzymanie rodziny kwoty. Dokumenty te opiewają na kwoty wyższe niż to wynika z samych zeznań pozwanego. Dla przykładu wskazać można, że sam pozwany zeznał, iż na energię wydaje ok. 60 zł za 2 miesiące, na gaz ok. 100 zł a za wodę płaci 300 zł. Otrzymywane dotacje pokrywają koszty upraw (protokół elektroniczny k. 69).
Fakty natomiast, że powódka za jajka, które sama sprzedawała otrzymywała ok. 50-60 zł a pozwany ma dwa kombajny i użycza za kombajn za godz. ok. 300 zł i może mieć z tego 10 000 – 20 000 rocznie wynikają z zeznań powódki złożonych na rozprawie 25 lipca 2019 r. (protokół elektroniczny – k 110).
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
