Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W pozostałych przypadkach, w myśl art. 133 § 2 KRO uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Zgodnie z treścią art. 138 KRO strony w razie zmiany stosunków mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zaś istotne zwiększenie, zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w skutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, a niekiedy nawet ustanie obowiązku alimentacyjnego. Zakres świadczeń wyznaczają natomiast, zgodnie z treścią art. 135 KRO, z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś rzeczywiste możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
Zgodnie przepisem art. 133 § 3 KRO rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Obowiązek alimentacyjny nie może istnieć w sytuacji, gdy jego realizacja może powodować niemożność zaspokojenia własnych usprawiedliwionych potrzeb.
Należy wskazać, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym terminem, w szczególności dojściem alimentowanego do pełnoletności. Nie jest też związany stopniem wykształcenia, w tym sensie, że uprawniony nie traci prawa do alimentowania z chwilą uzyskania określonego podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną okolicznością, od której uzależnione jest trwanie bądź ustanie tegoż obowiązku jest możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka.
Jeśli chodzi o dzieci, które osiągnęły pełnoletność należy brać pod uwagę to, czy dokładają starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Sprawa sądowa opracowana przez KancelarięW rozpatrywanej sprawie powód domagał się uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego względem syna, ustalonego ostatnio na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym. Dla oceny zasadności powództwa należało zatem ustalić czy od ostatniego ustalenia wymiaru obowiązku alimentacyjnego nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanego, a jeśli tak, to z jaką datą zasadne jest zakończenie tego obowiązku alimentacyjnego.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż w ocenie Sądu nastąpiła istotna zmiana stosunków, która uzasadniała uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Aktualnie należy uznać, że pozwany uzyskał już możność samodzielnego utrzymania się. Ukończył bowiem studia licencjackie na kierunku „matematyka”, które pozwoliłyby mu na podjęcie zatrudnienia. Pozwany powinien był do końca roku akademickiego ukończyć również studia magisterskie, a jedynie z powodu dokonania zmiany kierunku studiów i ponownego rozpoczynania studiów drugiego stopnia, okres ten przedłużył się o rok.
Pozwany podejmując decyzję o trybie studiów powinien był zważyć na sytuację majątkową swoich rodziców. Jeśli bowiem oboje mają niewielkie możliwości zarobkowe i majątkowe, to naturalna wydaje się decyzja o podjęciu studiów niestacjonarnych i łączeniu ich z pracą zarobkową. Pozwany sam przyznał, że podejmując studia, nie oczekiwał żadnego wsparcia od matki, która zarabia najniższą krajową, i której według niego nie stać na pomaganie mu na studiach. Przyznał, że od matki żadnej pomocy nie uzyskuje w zakresie środków na utrzymanie się na studiach. Tymczasem oczekuje od ojca alimentów, mimo osiągnięcia wieku 25 lat i studiowania już szósty rok na pięcioletnich studiach. Nie bierze pod uwagę, że ojciec musi za pensję niewiele wyższą od pensji jego matki, utrzymać jeszcze dwoje małoletnich dzieci.
Należy także zauważyć, że z uwagi na sytuację zdrowotną powoda, jego ograniczone możliwości zarobkowe z tym związane, a także fakt, że ma on na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, można także uznać, że dalsze wypełnianie przez P. D. (1) obowiązku alimentacyjnego wiązałoby się z nadmiernym dla niego uszczerbkiem. Zdaniem Sądu zasadne jest uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda na podstawie art. 133 § 3 KRO z datą wydania wyroku. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 30 października 2019 r. III RC 238/19
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
