Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Uchylenie i wygaśnięcie alimentów – kolejne studia dziecka

Alimenty są rodzajem świadczeń polegającym na okresowym wypłacaniu środków pieniężnych osobie uprawnionej w celu zapewnienia jej środków utrzymania i wychowania. Udzielanie pomocy finansowej dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie oraz zaspokajanie jego potrzeb jest obowiązkiem obojga rodziców. Obowiązek ten zwany alimentacyjnym reguluje art. 133 § 1 KRO. Rodzice mają obowiązek finansowego wspierania swoich dzieci do momentu ich usamodzielnienia się.

Zgodnie z art. 138 KRO strona może żądać zmiany umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w przypadku zmiany stosunków, w tym głównie majątkowych. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji lub istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie świadczeń alimentacyjnych stron.

Szczególnym przykładem zmiany stosunków, w rozumieniu art. 138 KRO, jest wygaśnięcie czy uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka wskutek osiągnięcia przezeń zdolności do samodzielnego utrzymywania się, co najczęściej łączy się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej. Zgodnie z art. 133 § 1 KRO rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania. W myśl § 2 tegoż przepisu poza wymienionym wyżej wypadkiem uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten kto znajduje się w niedostatku.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów.

Zgodnie z ugruntowanym już w orzecznictwie poglądem wykładni art. 133 § 1 KRO „nie można dokonywać w oderwaniu od art. 96 KRO, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Obowiązek, o którym mowa, nie jest ograniczony przez termin dojścia uprawnionego do pełnoletniości. Nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego podstawowego względnie średniego wykształcenia. Należyte przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej może również obejmować studia wyższe, jeżeli tylko uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, by studia te rozpocząć, kontynuować i pomyślnie zakończyć. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już „utrzymać się samodzielnie”, gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia. Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców” (tak SN w wyroku z dnia 16 lipca 1998 r. sygn. I CKN 521/98).

Przykład sprawy sądowej

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy wskazać należy, że powództwo o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego zasługiwało na uwzględnienie jako, że pozwana osiągnęła zdolności i niezbędne warunki do podjęcia zatrudnienia oraz samodzielnego pokrywania kosztów swego utrzymania. K. W. posiada wyższe wykształcenie a, co więcej, jej stan zdrowia nie stoi na przeszkodzie podjęciu przez nią pracy.

Przesłanką do utrzymania w dalszym ciągu obowiązku alimentacyjnego po stronie powoda nie może być podjęcie przez pozwaną nauki w trybie stacjonarnym na kolejnym kierunku studiów. K. W. w lipcu 2015r uzyskała tytuł magistra na kierunku pedagogika o specjalizacji andragogika posiada zatem wyuczony zawód i ma możliwość podjęcia zatrudnienia. Nie bez znaczenia w przedmiotowej sprawie pozostaje fakt iż pozwana rozpoczynając studia pedagogiczne początkowo wybrała kierunek o specjalizacji pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, a po jakimś czasie zmieniała go na kierunek andragogika, uznając, że po tym właśnie kierunku łatwiej będzie jej podjąć zatrudnienie. Po ukończeniu studiów magisterskich K. W. rozpoczęła jednak kolejne studia stacjonarne tym razem na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna motywując powrót do pierwotnego kierunku studiów tym, że to jednak po ich ukończeniu łatwiej jest znaleźć zatrudnienie. W tej sytuacji nie można oczekiwać od powoda aby łożył on w dalszym ciągu na utrzymanie dorosłej, wykształconej pozwanej, która co jakiś czas zmienia zdanie co do swych dalszych planów zawodowych. Co więcej, nie sposób uznać by pozwana podjęła intensywne i realne próby poszukiwania pracy w wyuczonym zawodzie. Trudno uznać za takie próby przeglądania ofert przed uzyskaniem przez pozwaną tytułu magistra (wówczas nie posiadała ona pełnych kwalifikacji zawodowych), natomiast okres czasu pomiędzy uzyskaniem tegoż tytułu, a podjęciem przez K. W. kolejnych studiów był, jak wynika z doświadczenia życiowego, zbyt krótki aby pozwalał na kategoryczne stwierdzenie przez pozwaną iż w wyuczonym zawodzie nie znajdzie ona pracy.

Sąd nie podważa bynajmniej prawa pozwanej do dalszego kształcenia się, zdobywania dodatkowych kwalifikacji i umiejętności. Tym niemniej, mając na uwadze wiek pozwanej i dotychczas zdobyte przez nią wykształcenie, winna ona obecnie samodzielnie ponosić koszty swego utrzymania, w tym także ewentualnego dalszego kształcenia się. Jak wynika z poczynionych w toku postępowania ustaleń, pozwana posiada wykształcenie oraz przygotowanie zawodowe pozwalające jej na samodzielne utrzymania a zwłaszcza na podjęcie zatrudnienia, tym bardziej iż na przeszkodzie temu nie stoi jej stan zdrowia.

W przedmiotowej sprawie pomniejsze znaczenie miała sytuacja majątkowa i zarobkowa powoda jako, że Sąd przede wszystkim ustala czy osoba uprawniona do otrzymywania alimentów ma możliwość samodzielnego utrzymania się. Jednakże nie ulega wątpliwości, że powód w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowania, pracując na pełnym etacie. Ponadto powód ma jeszcze na utrzymaniu syna, na którego łoży. Syn powoda ma prawo, podobnie jak i pozwana rozwijać swoje zdolności i predyspozycje w tym także sportowe. Syn A. W. jest osobą małoletnią i nie posiada możliwości samodzielnego utrzymania się.

W niniejszej sprawie w ocenie Sądu nastąpiła istotna zmiana umożliwiająca wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego. Sytuacja życiowa pozwanej od 2011 r. (tj. od ostatniego orzeczenia o alimentach na jej rzecz) uległa znaczącej zmianie. Pozwana przede wszystkim ukończyła naukę tj. w lipcu 2015 r. uzyskała tytuł magistra i uzyskała kwalifikacje pozwalające jej na rozpoczęcie pracy zarobkowej. Co więcej, pozwana nie zamieszkuje już z matką – usamodzielniła się i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz ze swoją partnerką, która jest aktywna zawodowo. Tym samym nie budzi wątpliwości Sądu, że pozwana jest osobą dorosłą i dojrzałą, a uzyskany przez nią stopień rozwoju fizycznego oraz zdobyte wykształcenie dają jej możliwość zupełnego usamodzielnienia się. Zatem obciążenie powoda w dalszym ciągu obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz dorosłej, samodzielnej już córki, było by sprzeczne z zadami współżycia społecznego i obciążałoby go ponad potrzebę. Nadto nadmienić trzeba, iż powód z uwagi na swój wiek ma mniejsze możliwości zarobkowe niż pozwana, która dopiero rozpoczyna swoje życie zawodowe. Wyrok Sądu Rejonowego w Poznaniu – III Wydział Rodzinny i Nieletnich III RC 355/15

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu