Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Obniżenie i zmniejszenie alimentów od niepełnosprawnego ojca dzieci

Podstawą prawną powództwa o alimenty jest art. 135 i 133 KRO w zw. z art. 128 KRO. W myśl art. 128 KRO treścią obowiązku alimentacyjnego jest dostarczanie uprawnionemu przez zobowiązanego środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania. Przeznaczeniem środków utrzymania jest zapewnienie uprawnionemu mieszkania, ogrzewania, oświetlenia, wyżywienia, odzieży itp. Treść obowiązku alimentacyjnego względem dziecka jest szersza, ponieważ obejmuje dostarczanie mu tego wszystkiego, co jest potrzebne do jego fizycznego i umysłowego rozwoju, a więc zapewnienie pielęgnacji i pieczy, odpowiedniego wykształcenia, przygotowania do życia, rozwijania zainteresowań kulturalnych i uzdolnień.

Zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (SN z 10.10.69 r. III CRN 350/69 OSP 1970 Nr 2, poz. 15). Dopiero więc ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, następnie zaś porównanie tych wartości umożliwia ustalenie, czy i w jakim zakresie (w całości lub w części) potrzeby uprawnionego mogą być zaspokojone. Przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko elementarne, polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, chodzi bowiem o stworzenie uprawnionemu normalnych warunków bytowania, odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia i innym okolicznościom konkretnej sprawy.

Przy ocenie możliwości zarobkowych zobowiązanego uwzględnia się wynagrodzenie zarówno w formie pieniężnej, jak i w naturze. Podstawą ustalenia wysokości alimentów są dochody zobowiązanego o charakterze stałym.

Zgodnie z art. 135 § 2 KRO wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Ocena, czy osobiste starania o dziecko wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości lub tylko częściowo, zależy przede wszystkim od wieku dziecka. Im młodsze dziecko, tym więcej wymaga osobistych starań.

W tym miejscu należy przypomnieć orzeczenie Sądu Najwyższego, iż zasadne i zgodne z treścią art. 135 KRO – jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r. 3 CR 212/59, OSPiKA 1960, poz. 41) –(wyrok z 1975.05.16 III CRN 48/75).

Obniżenie i zmniejszenie alimentów od niepełnosprawnego ojca dzieci Poznań

Jednocześnie wobec tego, że rzeczony obowiązek z reguły utrzymuje się przez dłuższy czas, to towarzyszą temu nieodłącznie zmiany okoliczności, które kształtują zakres świadczeń alimentacyjnych. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 138 KRO w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 roku (sygnatura akt II CO 9/74), przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art. 133 i 135 KRO). Zmiana zatem „stosunków” tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego (…) okoliczności te leżą niejako na zewnątrz stanu faktycznego, z którym prawo wiąże istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego”.

Wskazać w tym miejscu należy, że jedynie choroba psychiczna i związane z tym inwalidztwo skutkujące brakiem możliwości samodzielnego utrzymywania się przez pełnoletnie dziecko uzasadnia obowiązek alimentacyjny rodziców, o którym mowa w art. 133 § 1 KRO (patrz wyrok SN z dnia 12 maja 1998 roku, sygn. II CKN 722/97).

Zgodnie z art. 4 ust. 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.” Jak wynika bowiem z przedmiotowej decyzji o stopniu niepełnosprawności pozwany, nie ma przeciwwskazań do wykonywania zawodu, co więcej pozwany nie ma nawet zaleceń do wykonywania zwodu w zakładzie aktywności zawodowej, czy na stanowisku przystosowanym do jego stopnia niepełnosprawności. Podkreślić należy, iż orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane z powodu tego, że pozwany wymaga pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych, co potwierdzają wskazania dotyczące uczestnictwa w terapii zajęciowej, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia. W świetle powyższego pomimo tego, że pozwany jest osoba niepełnosprawną, jest on osobą gotową i zdolną do podjęcia zatrudnienia. Zwrócić należy bowiem uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2014 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2017.1065 t.j.) bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, co ważne zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy lub innej pracy zarobkowej, ale i również osoba niepełnosprawna, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy. Jednocześnie osobą bezrobotną może być osoba, która m.in. nie nabyła prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i nie pobiera świadczenia rehabilitacyjnego.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W dniu 21 sierpnia M. J. (1) wniósł pozew o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia na rzecz jego syna R. M. z kwoty po 850 zł miesięcznie do kwoty po 300 zł miesięcznie. W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe dało podstawy do stwierdzenia, że zmianie uległa sytuacja finansowa i bytowa M. J. (1). M. J. (1) w 2005 r. poza otrzymywaną emeryturą, pobierał dodatkowe wynagrodzenie w kwocie ponad 3.000 zł za pracę w spółce (…), na stanowisku szefa regionu. Obecnie natomiast powód uzyskuje jedynie emeryturę. M. J. (1) nie pracuje już w spółce (…), gdzie została z nim rozwiązana umowa za porozumieniem stron z przyczyn niezależnych od powoda. Zdaniem Sądu argumenty powoda o trudnościach w znalezieniu dodatkowego zatrudnienia z racji jego wieku w pełni zasługują na uwzględnienie. Jest bowiem powszechnie wiadomo, że osobom w wieku powoda jest szczególnie trudno znaleźć zatrudnienie. Dodatkowo Sąd miał na uwadze, że pozwany sam prowadzi gospodarstwo domowe i z tego tytułu ponosi opłaty za czynsz w wysokości ok. 514 zł, za prąd w wysokości ok. 100 zł, za telewizję 115 zł, telefon 51 zł. Po opłaceniu alimentów w wysokości 850 zł kwota jaka mu pozostaje nie wystarcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb w zakresie zakupu wyżywienia, kosmetyków, środków czystości oraz ubrań.

Obniżenie i zmniejszenie alimentów od niepełnosprawnego ojca dzieci Poznań

W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że sytuacja majątkowa i bytowa pozwanego również uległa zmianie, jednakże nie w stopniu uzasadniającym utrzymanie obowiązku alimentacyjnego jego ojca w dotychczasowej wysokości 850 zł. Pozwany jak również jego pełnomocnik-matka V. M. (1) w toku postępowania starali się wykazać, że R. M. z powodu problemów natury psychicznej i posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności nie jest wstanie podjąć zatrudnienia i samodzielnie się utrzymać.

Pozwany, co prawda, decyzją z dnia 9 kwietnia ma przyznany umiarkowany stopień niepełnosprawności, nie mniej jednak zdaniem Sądu pozwany nie wykazał, aby był osobą trwale niezdolną do wykonywania pracy.  Owszem Sąd zdaje sobie sprawę, że pozwany z powodu problemów zdrowotnych może mieć pewne trudności ze znalezieniem zatrudnienia, nie niej jednak na rynku pracy istnieją podmioty, którzy chętnie zatrudniają osoby niepełnosprawne, bowiem wówczas korzystają z różnych preferencji i ulg zgodnie z art. 105 ww. ustawy, przykładowo nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Ponadto samemu pozwanemu z tytułu niepełnosprawności, przysługują również pewnego rodzaju uprawnienia. I tak np. zgodnie z art. 49 ww. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2017.1065 t.j.) pozwany ma pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w programach specjalnych m.in. przystosowujących do aktywizacji zawodowej.

Również z mocy ustawy czas pracy pozwanego jako osoby posiadającej orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym jest ograniczony. W świetle powyższego, zdaniem Sądu R. M. nie tylko ma możliwości podjęcia zatrudnienia, ale i również z nich korzystał. Jak wynika z zeznań świadka V. M. (1), pozwany w przeszłości podejmował zatrudnienie przy przeprowadzaniu ankiet, jak również roznoszeniu ulotek. Zdaniem Sądu w podejmowaniu przez pozwanego tego rodzaju prac, jak również innych nie wymagających doświadczenia zawodowego i specjalistycznej wiedzy nie sprzeciwia się stan jego zdrowia, co wynika również z opinii sporządzonych w sprawie. Co więcej możliwość podjęcia przez pozwanego zatrudnienia, nie tylko pozwoli mu chociażby na częściowe poniesienie kosztów swojego utrzymaniu, ale również będzie pełnego rodzaju działaniem terapeutycznym. Co istotne pozwany mieszka nadal z matką, jednak matka utrzymuje się z niewielkiej emerytury i jedynie w minimalnym zakresie jest wstanie finansowo wesprze syna. Natomiast niewątpliwie od lat ponosi ciężar sprawowania bezpośredniej opieki nad chorym synem. Owszem Sąd zauważył w świetle opinii biegłych matka zdaje się być nadopiekuńcza, nie mniej jednak niewątpliwie wynika to z jej troski o dziecko, aczkolwiek powinna ona zapewnić synowi większą samodzielność mając na uwadze to, iż w przyszłości może zabraknąć któregoś z rodziców i pozwany będzie wówczas zdany jedynie na siebie i ewentualną pomoc osób trzecich.

W ocenie Sądu pozostawienie w obecnej sytuacji życiowej powoda, alimentów w kwocie 850 zł było żądaniem zbyt wygórowanym. Zdaniem Sądu obniżone alimentów do kwoty po 300 zł miesięcznie, jest adekwatne do aktualnych możliwości zarobkowych powoda i jego sytuacji życiowej oraz do możliwości zarobkowych pozwanego. Biorąc pod uwagę powyższe należało stwierdzić, że sytuacja zarobkowa i majątkowa powoda uległa pogorszeniu, co spowodowało konieczność uwzględnienia powództwa o obniżenie alimentów i w rezultacie obniżenie obowiązku alimentacyjnego z kwoty 850 zł miesięcznie do kwoty 300 zł miesięcznie. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 17 maja 2018 r. III RC 213/15

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu