Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Jak nie dać się eksmitować w rozwodzie z domu czy mieszkania

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Sąd nie może orzec o eksmisji współmałżonka z urzędu, lecz jedynie na wniosek drugiego współmałżonka. Wniosek o eksmisję współmałżonka należy zgłosić w pozwie, w odpowiedzi na pozew, w oddzielnym piśmie procesowym lub ustnie do protokołu rozprawy. Z powyższego wynika, że orzeczenie eksmisji traktowane jest przez ustawodawcę jako coś wyjątkowego, może więc mieć miejsce tylko wtedy, gdy za-winione przez małżonka zachowanie jest rażąco naganne i uniemożliwia dalsze wspólne zamieszkiwanie z rodziną. Kluczowym dla wykładni tego przepisu elementem jest pojęcie „rażąco”, które – według słownika wyrazów bliskoznacznych oraz słownika języka polskiego – można zastąpić słowami „uderzająco”, „wielce”, „znacząco”, „zbyt dużo”.

Konflikt małżonków rozstrzyga ustawodawca na korzyść prawa do spokoju domowego, kosztem uprawnienia typu obligacyjnego lub rzeczowego przysługującego drugiemu z małżonków do lokalu mieszkalnego na równi z małżonkiem żądającym eksmisji. Orzeczenie w takiej sytuacji eksmisji oznacza pozbawienie przez Sąd tego małżonka tak istotnych atrybutów jego uprawnienia do mieszkania, jakimi są posiadanie i korzystanie i to bez żadnego ekwiwalentu pieniężnego. Dlatego też ustawa podkreśla, że do eksmisji może dojść w sytuacjach wyjątkowych.

Przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste, szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Postępowanie małżonka, które stanowi zagrożenie dla spokoju i zdrowia pozostałego małżonka czy małoletniego dziecka, może być uznane za rażąco naganne w rozumieniu art. 58 § 2 zd. 2 KRO dopiero wtedy, gdy obciąża go nie tylko postępowanie stanowiące zagrożenie dla spokoju i zdrowia wspomnianej osoby (wspomnianych osób), lecz także – przyczyna tego postępowania (wyr. SN z 6.5.1981 r., III CRN 69/81, Legalis).

W związku z tym nasuwa się wniosek, że naganność postępowania powinna cechować się bardzo wysokim stopniem intensywności. W orzecznictwie wskazuje się, że rażąco naganne postępowanie ma miejsce głównie wtedy, gdy stałe nadużywanie przez małżonka alkoholu, wywoływanie awantur i dopuszczanie się aktów przemocy stanowi zagrożenie dla życia, zdrowia lub spokoju pozostałego małżonka i innych członków rodziny, zwłaszcza małoletnich dzieci (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 1978 r. – wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w zakresie orzekania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu zajmowanym przez małżonków oraz o podziale majątku wspólnego, III CZP 30/77, OSNC1978/3/39).

Orzeczeniu eksmisji jednego z małżonków w wyroku rozwodowym nie stoi na przeszkodzie faktyczne odseparowanie się stron i wyprowadzkę w chwili wydawania orzeczenia. W niektórych przypadkach faktyczne odseparowanie małżonka nie powoduje trwałego ustania stanu zagrożenia dla jego współmałżonka. Aprobujemy więc w całości stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 11 sierpnia 1998 roku (II CKN 329/98), w którym Sąd ten stwierdził, że wypadek, o jakim mowa w art. 58 § 2 zdanie drugie KRO może wystąpić również w sytuacji, gdy rażąco naganne zachowanie się małżonka wobec drugiego małżonka, uniemożliwiające dalsze wspólne zamieszkiwanie rozwiedzionych małżonków, wprawdzie już ustało, jednak w dalszym ciągu istnieje zagrożenie wystąpienia takiego zachowania.

Eksmisja z mieszkania wspólnego nie pozbawia małżonka tytułu prawnego do niego.  Nie jest ona rozstrzygnięciem dotyczącym uprawnienia małżonków do mieszkania, bowiem takim będzie dopiero orzeczenie o podziale majątku wspólnego po rozwodzie

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Konieczność restryktywnej wykładni przepisu art. 58 § 2 zd. drugie kro powoduje , iż może on mieć zastosowanie wyjątkowo, wyłącznie wówczas, gdy jeden z małżonków nie tylko postępuje w sposób rażąco naganny wobec drugiego korzystającego ze wspólnego lokalu mieszkalnego ale to zachowanie, zasługujące na jednoznacznie negatywną, obiektywnie ocenę , wywołuje ściśle określony skutek .

Skutek ten to zupełne wykluczenie możliwości wykorzystywania mieszkania zgodnego z jego przeznaczeniem, przez współmałżonka. Pomiedzy wykluczeniem tej możliwości po jego stronie , a sposobem zachowania potencjalnie eksmitowanego musi istnieć adekwatny związek przyczynowy. Taka, zupełnie wyjątkowa sytuacja, nie została potwierdzona okolicznościami ustalonymi w rozstrzyganej sprawie.

Nie może budzić zadanej wątpliwości , że sposób zachowania E. P. (1) w czasie kiedy korzysta wespół z byłą żoną z mieszkania jest dla powódki uciążliwy , ograniczający możliwość zaspakajania przez nią potrzeb mieszkaniowych w taki sposób jaki wynika z jej upodobań , przyzwyczajeń czy też szczególnych wymagań będących następstwem jej aktualnego stanu jej zdrowia.

Tym nie mniej korzystania przez nią ze wspólnego mieszkania nie uniemożliwia. Brak takiego następstwa niewątpliwie nagannych zachowań byłego męża nie może skutkować uznania żądania jego eksmisji byłego za zasadne.

Sąd uznał,że fakty ustalone w sprawie jakkolwiek potwierdzają, iż życie z pozwanym na co dzień mogło być dla żony, a wcześniej także dzieci stron przykre i uciążliwe , a sposób postępowania męża i ojca okresowo można ocenić jako naganne w stopniu rażącym, to jednak nie miało ono cech ciągłości i uporczywości.Dlatego Sąd nie uwzględnił roszczenia żony o eksmisję jej męża.Wyrok Sądu Apelacyjnego – I Wydział Cywilny z dnia 30 października 2019 r. I ACa 1209/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu