Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dziecko po powrocie do Polski z pracy z zagranicy  

Zgodnie z art. 128 KRO obowiązek alimentacyjny, polegający na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zgodnie z treścią art. 133 § 1 KRO rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny istnieje przede wszystkim względem małoletnich dzieci. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec ich dzieci stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Powinność tą jako treść władzy rodzicielskiej w zakresie pieczy nad osobą dziecka ustanawia art. 96 zd. 2 KRO.

Obowiązek alimentacyjny obejmuje nie tylko dostarczanie środków utrzymania, ale w miarę potrzeby także środków wychowania. Dostarczanie środków utrzymania to w powszechnym rozumieniu tego wyrażenia zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania zaś obejmuje powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury. Środki te służą zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych. Żaden przepis ustawy jednak nie precyzuje w jakiej postaci mają być spełniane świadczenia alimentacyjne, zarówno te przeznaczone na zaspokojenie potrzeb utrzymania jak i wychowania.

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dziecko po powrocie do Polski z pracy z zagranicy Poznań

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ma zatem dwojaką postać: wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 2 KRO wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Okoliczności konkretnego stanu faktycznego są podstawą do oceny, czy osobiste starania wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości czy tylko w części. Zależeć to będzie w głównej mierze od tego jak dalece dziecko absorbuje wychowawczo jedno z rodziców, co pozostaje w ścisłym związku z wiekiem i jego stanem zdrowia.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 KRO). Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego przypadku. W szczególności usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a także od zasady równej stopy życiowej. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez Sąd wysokości alimentów. Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji. Możliwości zarobkowych i majątkowych nie należy przy tym utożsamiać z wysokością faktycznych zarobków, ale według tego, jakie dochody może osiągnąć zobowiązany do alimentowania przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i wykorzystuje wszystkie swoje siły umysłowe i fizyczne.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w licznych przepisach statuuje zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Od chwili urodzenia się dziecka rodzice są zobowiązani zapewnić mu utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją. Rodzice zmuszeni są zatem dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych.

Zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego można żądać w razie zmiany stosunków (art. 138 KRO), przy zachowaniu reguł wynikających z art. 135 KRO. Poprzez pojęcie „stosunków” należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zatem zmiana stosunków to zmiana okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego – rozumie się przez to zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, które uzasadniają potrzebę skorygowania -zmniejszenia lub zwiększenia- wysokości świadczeń alimentacyjnych. Należy wziąć pod uwagę okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków majątkowych stron takie jak: zmiana stosunków własnościowych powodująca utratę bądź zwiększenie majątku, okoliczności świadczące o zmianie możliwości zarobkowych stron, a także stan faktyczny. Zaznaczyć trzeba, że zmiana stosunków będąca podstawą do zmiany orzeczenia musi zaistnieć po uprawomocnieniu się wyroku, w którym zasądzono alimenty (wyrok SN z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie o sygn. akt I CKN 274/99).

Podkreślenia wymaga, że zmiana orzeczenia alimentacyjnego na podstawie art. 138 KRO jest dopuszczalna tylko w razie zmiany stosunków powstałych po wydaniu tego orzeczenia i porównania stanu istniejącego w dacie uprzedniego orzeczenia ze stanem obecnym. Przy czym dowodzenie w przedmiocie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości majątkowych zobowiązanego ma na celu wykazanie zmian w tym zakresie i nie może zmierzać do polemiki z ustaleniami poczynionymi w poprzedniej sprawie, które jak już wskazano objęte są powagą rzeczy osądzonej.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Podstawą do obniżenia wysokości dotychczas ustalonych alimentów jest zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 KRO, jaka nastąpiła od okresu ostatnio zasądzonych alimentów, przez którą rozumie się zmniejszenie możliwości zarobkowych zobowiązanego lub zmniejszenie potrzeb uprawnionego. Te drugie w ocenie Sądu nie uległy z pewnością zmniejszeniu, matka nie wykazała by zwiększyły się i o ile. Natomiast zmniejszyły się możliwości zarobkowe powoda, z którym rozwiązano umowę o pracę za wypowiedzeniem. Na zmianę stosunków w ocenie Sądu ma również wpływ udział powoda w kosztach utrzymania syna, ponad kwotę łożonych alimentów oraz zwiększenie możliwości zarobkowych matki pozwanego, która może podjąć pracę w pełnym wymiarze, a nie tylko dorywczą – jak miało to miejsce w toku sprawy o rozwód. Jej sytuacja poprawiła się na tyle, że stać ja na wyjazdy zagraniczne nawet 2 razy do roku. Jest właścicielką domu i jak do tej pory praktycznie nie ponosiła kosztów jego utrzymania, chociaż w domu może korzystać z synem tylko z jednego pokoju, podczas gdy jej matka zajmuje 2 pokoje.

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dziecko po powrocie do Polski z pracy z zagranicy Poznań

W pkt V wyroku orzekającego rozwód małżeństwa L. S. i M. S. obie strony zostały zobowiązane do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania ich małoletniego syna S.. Od ojca na jego rzecz zasądzone zostały alimenty w kwocie 1000 zł. i powód z obowiązku tego się wywiązuje. Natomiast matka realizując swój obowiązek alimentacyjny w głównej mierze przez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie dziecka, nie może zapominać że i na niej ciąży obowiązek finansowego udziału w ponoszeniu kosztów utrzymania syna. Tymczasem M. S. nie zaspakaja dostatecznie potrzeb dziecka w zakresie posiadanych na ten cel środków finansowych. Małoletni pozwany bowiem nie wyjeżdża na wakacje i ferie (poza obozem refundowanym przez Opiekę Społeczną). Nie ma zapewnionych korepetycji, które pomogłyby mu uporać się z problemami szkolnymi. Nie został zapisany do klubu sportowego, chociaż wykazuje takie zainteresowania. Sąd nie ma wątpliwości, że środki otrzymywane przez matkę na utrzymanie dziecka nie są odpowiednio zagospodarowane zgodnie z ich przeznaczeniem. Przy tak niskich dochodach jakie wykazuje matka pozwanego i braku stałej pracy, nie wykazuje ona dostatecznego zaangażowania w jej znalezienie (nie jest zarejestrowana jako osoba poszukująca pracy).

Obniżenie alimentów pozwoli na większy niż dotychczas udział powoda w materialnym zabezpieczeniu potrzeb dziecka, poza łożonymi alimentami, tak by jak inni rówieśnicy mógł brać udział w zajęciach pozalekcyjnych wpływających pozytywnie na jego rozwój intelektualny oraz fizyczny. Powód pracując w Polsce będzie też mógł w większym niż dotychczas zakresie brać udział w wychowaniu syna, odciążyć w części matkę od obowiązków związanych z opieką nad synem, które do tej pory głównie na niej ciążyły.

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dziecko po powrocie do Polski z pracy z zagranicy Poznań

Matka oceniła miesięczne koszty utrzymania syna na 1000 zł. miesięcznie, zatem kwota 600 zł jest zdaniem Sądu adekwatną do udziału powoda w tych kosztach, przy uwzględnieniu innych wydatków przez niego ponoszonych w naturze na rzecz dziecka (opłaty za obiady i inne wydatki szkolne, zakup ubrań, wyjazdy na basen i inne atrakcje, wydatki związane z wyżywieniem podczas pobytu małoletniego u ojca). Czy powód nadal będzie partycypował w tych wydatkach i spełni deklaracje znaczącego udziału w utrzymaniu i wychowaniu syna Sąd będzie mógł zweryfikować w toku toczącego się postępowania opiekuńczego.

W kosztach utrzymania syna powinna uczestniczyć również matka. Jej możliwości zarobkowe chociaż zdecydowanie mniejsze niż powoda, pozwolą jej partycypować w pozostałych kosztach jego utrzymania.

Sąd nie podziela argumentacji matki pozwanego, że nie może ona podjąć stałej pracy z uwagi na szereg postępowań sądowych jakie toczą się z jej udziałem. Są one wynikiem wciąż eskalującego konfliktu pomiędzy stronami, który wpływa negatywnie na rozwój dziecka, co może być powodem szerszej niż dotychczas ingerencji Sądu we władzę rodzicielską.

Powód deklaruje chęć przejęcia bezpośredniej opieki nad synem i w tym celu planuje podjąć pracę w Polsce. Jeżeli tak się stanie będzie to podstawą do kolejnej zmiany orzeczenia alimentacyjnego. Tymczasem dziecko jest pod opieką matki, która powinna otrzymywać środki adekwatne do kosztów utrzymania dziecka i jednocześnie racjonalnie tymi środkami dysponować.

Sąd przy ocenie zdolności zarobkowych rodziców małoletniego pozwanego nie bierze pod uwagę jedynie osiąganych aktualnie dochodów, ale ogólną sytuację materialną oraz ich możliwości zarobkowe, przy dołożeniu przez nich należytej staranności w ich uzyskiwaniu.

Reasumując, Sąd mając na względzie sytuację uprawnionego i zobowiązanego, warunki społeczne i funkcję obowiązku alimentacyjnego, oceniając koszty utrzymania pozwanego na kwotę 1000 zł. obniżył alimenty należne małoletniemu S. S. (1) od jego ojca z kwoty 1000 zł. do kwoty 600 zł., poczynając od daty doręczenia odpisu pozwu przedstawicielce ustawowej małoletniego pozwanego. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 10 stycznia 2018 r. III RC 202/17

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu