Z chwilą zawarcia przez małżonków związku małżeńskiego, wobec braku odmiennej małżeńskiej umowy majątkowej, powstaje między nimi wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 § 1 KRO). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 in fine KRO), przy czym, przepis art. 33 KRO zawiera szczegółowe wyliczenie, które przedmioty majątkowe – poza nabytymi przed powstaniem wspólności majątkowej – należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
Znaczenie unormowania zawartego w art. 33 pkt 4 KRO wyraża się w zaliczeniu przedmiotów majątkowych służących do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków do majątku osobistego również wtedy, gdy środki przeznaczone na ich nabycie pochodziły z majątku wspólnego. Jeżeli środki te pochodziłyby z majątku osobistego małżonka, o którego zaspokajanie potrzeb chodzi, w obecnym stanie prawnym wystarczająca do włączenia przedmiotów do tego majątku byłaby przewidziana w art. 33 pkt 10 KRO zasada surogacji. Ustawodawca uznaje zatem za istotniejsze od względów natury ekonomicznej funkcjonalne powiązanie określonych praw z osobą małżonka.
Komentowany przepis uprawnia do wyodrębnienia wskazanych w nim przedmiotów przede wszystkim według kryterium funkcjonalnego, tj. celu jaki realizuje w danych stosunkach określone prawo. Niektóre przedmioty, takie jak np. sprzęt sportowy, rehabilitacyjny lub przedmiot kultu religijnego, mogą potencjalnie służyć obojgu małżonkom. W konkretnym stanie faktycznym, ze względu na potrzeby, zainteresowania czy pasje jednego z małżonków zostają jednak przypisane tylko jemu (np. rower uprawiającego kolarstwo małżonka, osobisty medalik, wózek inwalidzki itp.).
W piśmiennictwie słusznie wskazuje się, że osobisty charakter potrzeb może realizować się zarówno w warstwie materialnej (odzież, leki), jak i psychicznej, duchowej (przedmioty służące realizacji zainteresowań, przedmioty kultu religijnego.
Z tego powodu mogą zostać wykluczone z zakresu omawianej regulacji przedmioty o dużej wartości, jeżeli ich funkcja polega również na lokowaniu (zabezpieczeniu) kapitału (np. drogi obraz, kolekcja monet, biżuteria itp.). W tym zakresie nie sposób jest jednak sformułować sztywnych zasad oceny, która musi uwzględniać również status majątkowy małżonków. Funkcjonalne kryterium zaliczenia omawianych przedmiotów do majątku osobistego sprawia, że nie podlegają regulacji art. 33 pkt 4 KRO przedmioty służące do wykonywania zawodu.
Z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami powstaje pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa – a do majątku, który był objęty wspólnością stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (zgodnie z art. 43 KRO i art. 46 KRO). W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym, o ile zostały wykazane przesłanki dla takiego ustalenia i został złożony taki wniosek (art. 567 § 1 KPC w zw. z art. 43 § 2 KRO). Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Każdy z małżonków może także żądać zwrotu nakładów i wydatków jakie poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny (art. 43 § 1 i art. 45 § 1 KRO).
O tym jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku osobistego na rzecz majątku wspólnego i odwrotnie podlegają zwrotowi sąd rozstrzyga w postępowaniu o podział majątku wspólnego (art. 45 § 3 KRO w zw. z art. 567 § 1 KPC). Podkreślić trzeba, że sąd orzeka o ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym i o zwrocie wydatków i nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny tylko na wyraźny wniosek/żądanie (tak też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 395/97, niepubl., lex 50532). Skład i wartość majątku wspólnego sąd ustala według stanu istniejącego w dacie ustania wspólności ustawowej, ale według cen obowiązujących w chwili orzekania (art. 567 § 3 KPC w zw. z art. 684 KPC). Stosownie zaś do treści art. 1036 KC (stosowanym odpowiednio na mocy art. 45 § 3 KRO) spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.
Zasadą jest zatem, że podział majątku wspólnego obejmuje przedmioty majątkowe, które były składnikami tego majątku w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału majątku wspólnego. Nie uwzględnia się tych przedmiotów, które były objęte wspólnością, ale zostały zbyte lub zużyte w sposób odpowiadający prawu. Natomiast przy ustalaniu składu majątku wspólnego uwzględnia się także przedmioty majątkowe, które nie istnieją już w majątku wspólnym, ale zostały zbyte lub zużyte bezprawnie. Takie przedmioty traktuje się jako zwiększające aktualny skład i wartość majątku wspólnego, ich wartość zaś przy podziale tego majątku podlega zaliczeniu na poczet udziału małżonka, który bezprawnie je zbył, zużył lub roztrwonił.
Każdy ze byłych małżonków może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Jeżeli podział majątku następuje z mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne; rzecz, która nie daje się podzielić, może być natomiast przyznana stosownie do okoliczności jednemu z byłych małżonków z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (przepis z § 2art. 212 KC).
Zgodnie zatem z przytoczonymi wyżej regulacjami kodeksu cywilnego podział majątku może nastąpić przez:
- podział rzeczy w naturze (tzw. podział fizyczny), z ewentualnym wyrównaniem wartości poszczególnych udziałów dopłatami pieniężnymi;
- przyznanie rzeczy jednemu z byłych małżonków za jego zgodą i zasądzenie od drugiego małżonka spłat;
- licytacyjną sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
Jak się wydaje, podstawowym, wyraźnie preferowanym przez kodeks cywilny sposobem zniesienia współwłasności jest podział fizyczny (tak Sąd Najwyższy w niepublikowanych orzeczeniach: z dnia 30 października 1978 r., I CRN 214/78 i z dnia 16 listopada 1993 r., I CRN 176/93). Jak wskazał Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu z dnia 30 października 1978 r., I CRN 214/78, sąd dokonujący działu powinien przede wszystkim brać pod uwagę ten sposób wyjścia ze wspólności, chyba że współwłaściciele żądają przyznania rzeczy wspólnej jednemu z nich w zamian za spłaty albo sprzedania stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. W braku takich żądań sąd powinien ustalić, czy istnieje fizyczna i prawna możliwość podziału. Na konieczność wstępnego ustalenia, czy podział fizyczny jest dopuszczalny, wskazuje także orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 września 1977 r., III CRN 175/77 (OSN 1978, Nr 5-6, poz. 99), które częściowo zachowało aktualność (por. też: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2010 r., III CSK 195/09, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2011 r., I CSK 674/10).
Zatem przedmiot postępowania o podział majątku wspólnego obejmuje:
1) ustalenie składu i wartości majątku wspólnego (art. 684 KPC) oraz jego podział między małżonków, byłych małżonków lub ich następców prawnych;
2) ustalenie roszczeń pomiędzy małżonkami podlegających rozliczeniu przy podziale majątku wspólnego powstałych w czasie trwania wspólności (art. 45 KRO i art. 567 § 1 in fine KPC) oraz po jej ustaniu;
3) ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym (art. 43 § 2 KRO, art. 567 § 2 KPC).
Zasadą zgodnie z art. 43 §l KRO jest, iż udziały małżonków w majątku wspólnym są równe, co stanowi wyraz równego traktowania małżonków i ich równouprawnienia w stosunkach majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej, bez względu na stopień, w którym każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego i niezależnie od przyczyny ustania wspólności. Zasada ta odpowiada normalnemu układowi wzajemnych stosunków w małżeństwie, w którym dorobek jest z reguły owocem wspólnych starań obojga małżonków, niezależnie od tego w jakiej postaci starania te przejawiają się, chodzi przy tym o to, aby należycie uwzględnić wartości, jaką w tym zakresie przedstawia osobista praca przy wychowywaniu dzieci i w gospodarstwie domowym, co zresztą przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyraźnie podkreślają w art. 43 § 3 i art. 27. Jednakże przedmiotowa zasada równych udziałów małżonków w majątku wspólnych doznaje wyjątku, tj. możliwości ustalenia przez Sąd nierównych udziałów przy łącznym spełnieniu w myśl art. 43 § 2 KRO dwóch przesłanek: 1) istnienia ważnych powodów i 2) przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu.
Cytowany przepis art. 43 § 2 KRO nie definiuje pojęcia „ważne powody”. Ogólnie rozumie się przez nie takie okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego przemawiają za nieprzyznawaniem jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której małżonek ten nie przyczynił się. W doktrynie można spotkać się z dwiema grupami poglądów na temat sposobu rozumienia pojęcia „ważnych powodów”. Pierwsza grupa utożsamia pojęcie ważnych powodów, o których mowa w art. 43 § 2 KRO z ważnymi powodami, o których mowa w art. 52 KRO, a więc takich, których wystąpienie decyduje o zniesieniu wspólności ustawowej. Natomiast druga grupa poglądów wyrażanych w piśmiennictwie odrywa definicję tego pojęcia od znaczenia, jakie ma ono na gruncie art. 52 KRO, wskazując iż w porównaniu ze zniesieniem wspólności majątkowej decyzja o ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym powoduje znacznie poważniejsze skutki, gdyż w pierwszym wypadku oboje małżonkowie zachowują swoje jednakowe uprawnienia do majątku wspólnego, tyle tylko, że skonkretyzowane w postaci równych udziałów, w drugim natomiast uprawnienia jednego z małżonków ulegają zwiększeniu, zaś uprawnienia jego współmałżonka ograniczeniu, a nawet mogą być w skrajnych wypadkach całkowicie wyeliminowane wskutek pozbawienia go udziału w majątku wspólnym, co przemawia za bardziej restryktywną wykładnią pojęcia „ważnych powodów”.
Ponadto podkreśla się, że w art. 52 KRO chodzi przede wszystkim o powody majątkowe, tymczasem w art. 43 § 2 KRO okoliczności natury majątkowej mieszczą się już w niejednakowym przyczynianiu się małżonków do powstania majątku wspólnego, wobec czego ważnymi powodami są względy natury etycznej, które sprawiają, że w danych okolicznościach równość udziałów małżonków w majątku wspólnym wyraźnie kolidowałaby z zasadami współżycia społecznego, (por. J. St. Piątowski w System Prawa rodzinnego i opiekuńczego, Ossolineum 1985 r., s. 490) Podkreślić przy tym należy, iż taki sposób interpretacji pojęcia ważnych powodów jest ugruntowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w postanowieniu z 28.04.1972 r. (sygn. III CRN 626/1971, niepublik.) i postanowieniu z 5.10.1974 r. (sygn. III CRN 190/1974, niepublikow.) wskazywał, iż przy ocenie istnienia ważnych powodów w rozumieniu art. 43 § 2 KRO należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli i za ważne mogą być uznane tylko takie powody, które zasługują na aprobatę w świetle zasad współżycia społecznego. U podstaw art. 43 § 2 KRO leży bowiem założenie, że tylko w małżeństwie prawidłowo funkcjonującym usprawiedliwione są równe udziały w majątku wspólnym, mimo że małżonkowie w różnym stopniu przyczyniali się do jego powstania. Opiera się ono na więziach osobistych i gospodarczych między małżonkami oraz na obowiązku wzajemnej pomocy. Z orzeczeń Sądu Najwyższego z 30.11.1972 r (sygn. III CRN 235/1972, opublik. w OSNC 1973 r, nr 10, poz. 174) i z 26.11.1973 r (sygn. III CRN 227/1973, opublik. w OSNC 1974 r, nr 11, poz. 189) i z 27.06.2003 r. (sygn. IV CKN 278/2001, opublik. w OSNC 2004 r, nr 9, poz. 146) wynika nadto, iż z ważnymi powodami w rozumieniu art. 43 § 2 KRO mamy nie w każdym przypadku, gdy zachodzi faktyczna nierówność przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego, lecz wyłącznie wówczas, gdy małżonek przeciwko któremu zostało skierowane żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych. Przyczyna żądania ustalenia nierównych udziałów leży zatem przede wszystkim w dysharmonii stosunków między małżonkami, z których jedno zachowywało się nagannie.
Oznacza to, że w ramach art. 43 § 2 KRO należy stosować zasadę zawinienia, która zawsze działa na niekorzyść małżonka postępującego nagannie w ten sposób, że jeśli nie przyczynił się on do powstania majątku wspólnego Sąd ustali udziały z uwzględnieniem wysokości, w jakiej oboje małżonkowie przyczyniali się do powstania majątku wspólnego, natomiast jeśli małżonek postępujący nagannie przyczynił się do powstania majątku w większym stopniu przez np. wyższe zarobki, to Sąd odmówi ustalenia udziału w majątku na jego korzyść, kierując się zasadą nemo turpitudinem sua allegans audiatur. (por. glosa Tadeusza Smyczyńskiego do postanowienia SN z 6.01.2000 r, sygn. I CKN 320/1998, opublik. w OSP 2001 r, nr 9, poz. 136).
Przy ocenie istnienia ważnych powodów w celu ochrony interesów małżonka osiągającego niższe dochody, z uwagi na dyspozycję art. 43 § 3 KRO i art. 27 KRO, należy przyjąć ograniczenia czasowe, tak aby doniosłość prawną miały tylko takie powody, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej, a należałoby wykluczyć takie okoliczności, które zaistniałyby po ustaniu tejże wspólności, gdyż w przeciwnym razie nie można by wykluczyć sytuacji gdy w przypadku orzekania w przedmiocie żądania ustalenia nierównych udziałów w kilka, czy- co również częstokroć się zdarza- w kilkanaście lat po ustaniu wspólności ustawowej, ocenie miałby podlegać okres, w którym małżonków np. na skutek trwałego rozkładu pożycia (nawet przy separacji faktycznej) nie łączyły żadne więzy osobiste i gospodarcze, czy ich wzajemne stosunki nie odpowiadałyby ogólnie przyjętym normom społecznym.
Drugą przesłanką ustalenia nierównych udziałów jest w różnym stopniu przyczynienie się do powstania majątku wspólnego, przez które to przyczynienie się należy rozumieć całokształt starań każdego małżonka o założoną przez siebie rodzinę i zaspokojenie jej potrzeb. O stopniu tego przyczynienia się nie decyduje wyłącznie wysokość dochodów osiąganych przez małżonków. Stosownie do treści art. 43 § 3 KRO przy ocenie, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym. Przy czym wartości tej pracy nie można szacować według kryteriów szacowania wartości odpłatnych usług. Z reguły w normalnie funkcjonującej, przeciętnej rodzinie nie może być mowy o nierównym przyczynieniu się małżonków do powstania majątku wspólnego, gdy utrzymaniem rodziny zgodnie z ustalonym przez małżonków podziałem ról zajmuje się maż, a niepracująca zarobkowo żona zajmuje się wychowywaniem dzieci i pracą w gospodarstwie domowym (por. Marek Sychowicz w Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod red. Kazimierza Piaseckiego, Warszawa 2002 r., s. 235).
Podkreślić należy, iż same tylko wyliczenia rachunkowe nie mogą stanowić wystarczającej podstawy do ustalenia stopnia przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego i nie mogą przesądzać o określeniu tego stopnia, gdyż powinno ono następować także przy uwzględnieniu wartość niematerialnych. Ewentualny zarzut przyczyniania się małżonka nie pracującego zarobkowo w stopniu mniejszym do powstania majątku wspólnego, aniżeli byłoby to możliwe może być ewentualnie aktualny, gdy małżonek ten ponadto nie wychowuje dzieci czy też jego nakład pracy w gospodarstwie domowym jest niewielki.
W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 6 KC ciężar udowodnienia istnienia przesłanek warunkujących ustalenie nierównych udziałów spoczywa na tym, kto zgłosił wniosek o ustalenie nierównych udziałów (zob. postanowienie SN z 2.10.1997 r., sygn. II CKN 348/97, niepublik.)
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Bezsporne jest, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi zabudowana nieruchomość położona w B. gm. Z. (…) o pow. 0,3036ha dla której Sąd Rejonowy prowadzi kw nr (…) o wartości ustalonej zgodnie na kwotę 300.000,00zł z obciążającym nieruchomość kredytem hipotecznym w łącznej kwocie 280.069,15zł, wysokość tego zadłużenia nie była także przez strony kwestionowana. Nadto bezspornym jest, iż w skład majątku wspólnego wchodzi nadto udział wynoszący 1/10 części w prawi własności niezabudowanej nieruchomości położonej w B. gm. Z. (…) o pow. 0,0278ha dla której Sąd Rejonowy prowadzi kw nr (…) o wartości ustalonej zgodnie na kwotę 3.000,00zł. Strony też zgodnie ustaliły, iż nieruchomości te otrzyma wnioskodawczyni E. W..
Odnośnie majątku ruchomego strony dokonały zgodnych ustaleń co do składu majątku wspólnego w tym zakresie, wartości poszczególnych składników majątkowych oraz sposobu ich podziału.
Bezsporne były nakłady stron z majątków osobistych na majątek wspólny w zakresie:
– pokrycia kosztów zużytej wody w nieruchomości położonej w B. w kwocie 35,36zł oraz 97,84zł
– spłaty wspólnego zadłużenia stron z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego Własny K. w kwocie 5.453,75zł;
– opłaty podatku od nieruchomości w kwocie łącznej 249,20zł
– opłaty za dostarczanie energii elektrycznej w łącznej kwocie 1.962,99zł; tj. nakłady o łącznej kwocie 7.799,14zł (jako nakłady dokonane przez uczestnika/
– opłaty 500zł związanej z zawartym aneksem do umowy kredytowej (jako nakład dokonany przez wnioskodawczynię/
Sporne pozostały zgłoszone do podziału ruchomości w postaci broni myśliwskiej) B., (…)oraz szafy na broń. Wartości tych składników majątkowych były bezsporne.
Sporne pozostały kwoty 50.000,00zł i 28.000,00zł zł zgłoszone do rozliczenia przez wnioskodawczynię oraz kwota 10.000,00zł uzyskana ze sprzedaży samochodu V. (…) nr rej.(…) zgłoszona do rozliczenia przez uczestnika.
Odnośnie spornych składników majątkowych zgłoszonych przez strony do uwzględnienia w podziale majątku wspólnego Sąd ustalił , co następuje:
Uczestnik zgłosił do rozliczenia kwotę 10.000,00zł uzyskaną ze sprzedaży samochodu V. (…) nr rej.(…) – czemu zaprzeczyła wnioskodawczyni.
Wniosek uczestnika jest zasadny. Jak wynika bowiem z zeznań świadka M. R. – brat wnioskodawczyni – samochód ten był jedynie zarejestrowany na nazwisko matki wnioskodawczyni. Faktycznymi właścicielami i użytkownikami samochodu byli wnioskodawczyni i uczestnik. Zeznania świadka M. R. – brata wnioskodawczyni – są jednoznaczne i precyzyjnie określają okoliczności związane z tym samochodem. Także w umowie sprzedaży tego samochodu nazwisko matki wnioskodawczyni jako osoby sprzedającej zostało umieszczone formalnie jedynie , albowiem jak zeznał świadek „ w umowach figurowała moja mama”.
Bezspornym jest, iż samochód ten został sprzedany za kwotę 7.000zł po ustaniu wspólności majątkowej a kwota ta nie została pomiędzy stronami rozliczona. Dlatego też kwota uzyskana z tej sprzedaży a dotycząca sprzedanego składnika majątku wspólnego stron ujęta została w podziale.
Sąd oddalił wniosek odnośnie uwzględnienia w podziale majątku ruchomości w postaci broni myśliwskiej) B., (…) oraz szafy na broń. Wskazany w art. 33 KRO katalog jest to zamknięty katalog składników majątku osobistego. Zgodnie z treścią art. 33 KRO w skład majątku osobistego wchodzą tylko wymienione w nim składniki. Pozostałe przedmioty, niewymienione w art. 33 KRO, nie wchodzą do majątku osobistego ale do majątku wspólnego i tak też należy zawsze rozstrzygać pojawiające się w tej mierze wątpliwości.
Broń zgłoszona do podziału stanowi majątek osobisty uczestnika. Pochodzi ona z darowizny dokonanej przez jego ojca K. W.. Broń sztucer (…) został darowany uczestnikowi przez ojca po zdaniu egzaminu łowieckiego zaś strzelba B. została zakupiona po tym jak ojciec uczestnika darował jemu pieniądze na jej zakup. Sąd dał wiarę tym zeznaniom, Okoliczności wskazywane przez ojca uczestnika a dotyczące obu darowizn nie były kwestionowane przez wnioskodawczynię.
Nadto za wyłączeniem broni z majątku wspólnego i ustalenia że przedmioty te stanowią majątek osobisty uczestnika przemawia to, że zgodnie z art. 33 pkt 4 KRO do majątku osobistego należą przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków. Bezspornie tylko uczestnik jest myśliwym, tylko on posiada pozwolenie na broń do tych celów i bezspornie broń zgłoszona do podziału jest bronią myśliwską.
Użyty w tym przepisie wyraz „wyłącznie” wskazuje na to, że chodzi o takie rzeczy, które ze swej istoty służą zaspokojeniu osobistych potrzeb tylko jednego z małżonków, a nie także potrzeb drugiego z małżonków lub pozostałych członków rodziny.
Nie chodzi tu jednak tylko o zaspokojenie potrzeb niezbędnych, toteż do tej kategorii przedmiotów zalicza się także rzeczy służące zaspokojeniu osobistych potrzeb estetycznych lub zainteresowań itp., jak np. przedmioty ozdobne, sprzęt wędkarski czy sprzęt sportowy. Wartość tych rzeczy – stosunkowo niewielka – nie wskazuje przy tym aby zasadne było rozważanie innych funkcji lub znaczenia tych rzeczy tj. broni myśliwskiej.
Przyjmując iż broń zgłoszona do podziału stanowi majątek osobisty uczestnika Sąd uznał iż także szafa na broń jako nierozerwalnie związana z posiadaniem broni uznana być winna jako majątek osobisty uczestnika. Zasady przechowywania broni określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH z dnia 26 sierpnia 2014 r. w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji.
Zgodnie z tymi przepisami uczestnik posiadając broń musi ją przechowywać w sposób zgodny z przepisami tj. w szafie na broń. Sąd uznał zatem, iż szafa na broń także stanowi majątek osobisty uczestnika. Szafa ta może być użytkowana jedynie przez uczestnika, wnioskodawczyni jako osoba nie posiadająca pozwolenia na broń nie może mieć nawet dostępu do tej szafy. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 7 grudnia 2015 r. I Ns 725/14
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
