Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Porozumienie, dogadanie się i ugoda co do dzieci w rozwodzie w Sądzie

Zgodnie z art. 56 § 1 KRO jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, żeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Rozkład pożycia jest zupełny, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna ani gospodarcza. Natomiast trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego występuje wtedy, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Ponadto art. 56 § 2 i 3 KRO określa negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu. Zgodnie z art. 56 § 2 KRO rozwód jest niedopuszczalny w sytuacji w której wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, bądź też jeżeli z innych przyczyn orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W świetle art. 56 § 3 KRO orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne w wyniku żądania zgłoszonego przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, jeżeli drugi z małżonków na rozwód nie wyraża zgody, chyba że odmowa zgody na rozwód pozostawałaby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 57 § 1 k.r. i op. orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach (por. wyroki: III CKN 769/98 oraz III CKN 505/97 i I CKN 1019/97) wypowiedział się, że stwierdzenie w wyroku rozwodowym winy jednego z małżonków w powstaniu rozkładu pożycia nie jest wynikiem oceny wiarygodności i mocy dowodów (art. 233 § 1 KPC) lecz stanowi ujemną ocenę moralną jego postępowania, którą sąd przyjmuje na podstawie poczynionych ustaleń. Nadto można powiedzieć, że orzeczenie o winie za rozkład pożycia małżeńskiego stanowi zwięzłe podsumowanie i ocenę całego okresu małżeństwa. Przypomnieć również należy, że naruszeniem wierności małżeńskiej jest wszelkie zachowanie się jednego z małżonków wobec osoby trzeciej płci odmiennej, które może stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1951 r. C 735/50, NP. 1951, nr12).

Pamiętać należy, iż przepis art. 57 § 1 k.r.io. nie różnicuje stopnia winy. Brak przeszkód do uznania małżonków współwinnymi rozkładu pożycia w przypadku nierównego stopnia przyczynienia się każdego z nich do rozkładu pożycia. Przewinienia obojga małżonków nie znoszą się wzajemnie, jak również przewinienia cięższego rodzaju nie kompensują lżejszych przewinień drugiej strony. Wskazać też trzeba, że naruszenie obowiązków małżeńskich przez jednego z małżonków nie uprawnia drugiego małżonka do naruszania takich obowiązków (por. Sąd Najwyższy w powoływanym już wyroku z dnia 8 stycznia 1999 r., I CKN 875/98, niepubl.).

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

W treści wyroku rozwodowego musi być zamieszczone nie tylko określenie powierzenia władzy rodzicielskiej, ale także sposobu jej wykonywania. Zgodnie z art. 58 § 1. KRO, Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom jeżeli przedstawili pisemne porozumienie o sposobie wykonywania tej władzy, gdy stwierdzi, że przedstawiona propozycja sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej jest zgodna z dobrem dziecka.

Zawarte w art. 58 § 1. KRO określenie „sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków” nie oznacza, że sąd został zwolniony z obowiązku objęcia wyrokiem całokształtu spraw dotyczących rodziny, które zostały wymienione w art. 58 § 1. KRO . Nie może wpłynąć na zaniechanie rozstrzygnięcia tych kwestii również zgodny wniosek rozwodzących się małżonków. Na takie rozumienie art. 58 § 1 i § 1a KRO wskazuje wykładnia językowa, a w jej ramach użycie zwrotu „rozstrzyga”, który nie pozostawia wątpliwości, że ustanawia obowiązek sądu. Taki sam wniosek wynika z wykładni systemowej i funkcjonalnej; skupienie w jednym orzeczeniu wszystkich kwestii dotyczących rodziny uwzględnia skutki rozwodu małżonków i ukształtowanie spraw rodziny w zakresie, w jakim ona będzie trwać po rozwiązaniu małżeństwa. Na systemową zgodność wskazuje również art. 4451 KPC, dający w postępowaniu w sprawie o rozwód pierwszeństwo rozstrzyganiu o władzy rodzicielskiej i kontaktach z dzieckiem, oraz art. 441 KPC, wymagające prowadzenia dowodów celem wyjaśnienia sytuacji dzieci stron. Istotne i celowe jest stworzenie tytułu egzekucyjnego możliwego do wykorzystania w razie braku zgody lub woli do respektowania praw rodziców względem dziecka, określonych wyrokiem rozwodowym.

Ustawodawca przewidział możliwość uzgodnienia przez rozwodzących się małżonków spraw związanych ze sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej, które mogą być określone w porozumieniu. W razie zgodnego wniosku rodziców o pozostawienie im obojgu władzy rodzicielskiej, sporządzenie przez nich porozumienia nie jest konieczne. W obu wypadkach porozumienie podlega ocenie sądu pod kątem dobra dziecka. Od oceny sądu uzależnione jest, czy porozumienie może być podstawą orzeczenia („uwzględnienia porozumienia”) oraz pozostawienia obojgu rodzicom władzy rodzicielskiej.

W treści wyroku musi być zamieszczone określenie powierzenia władzy rodzicielskiej, sposobu jej wykonywania oraz kontaktów z dzieckiem, niedopuszczalne jest natomiast odwołanie się do treści porozumienia jako swoistego załącznika. Nawet w razie uznania porozumienia za miarodajnie określające sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i kontakty z dzieckiem, sąd powinien przenieść jego treść do sentencji wyroku. Porozumienie nie może być traktowane jak ugoda, a zatem nie może doprowadzić do umorzenia postępowania w tym zakresie i nie stanowi tytułu egzekucyjnego. Tytułem takim jest orzeczenie sądu podlegające przymusowemu wykonaniu, a zatem konieczne jest dokładne sprecyzowanie uprawnień i obowiązków każdego z rodziców.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Wyrokiem Sąd Okręgowy w punkcie pierwszym rozwiązał przez rozwód związek małżeński zawarty w dniu zarejestrowany w Urzędzie Stanu Cywilnego (…) W. za numerem aktu małżeństwa (…) pomiędzy K. K. (1), urodzonym w dniu (…) w W. a A. K. (2) z domu K., urodzoną w dniu (…) w W. – bez orzekania o winie; w punkcie drugim władzę rodzicielską nad małoletnim O. K. urodzonym w dniu (…) w W. i małoletnią I. K. urodzoną w dniu (…) w W. powierzył obojgu rodzicom to jest K. K. (1) i A. K. (1) ustalając, iż miejscem zamieszkania dzieci jest każdorazowe miejsce zamieszkania ojca K. K. (1); w punkcie trzecim nie orzekał o kontaktach stron z dziećmi; w punkcie czwartym kosztami utrzymania małoletniego O. K. urodzonego w dniu (…) w W. i małoletniej I. K. urodzonej w dniu (…) w W. obciążył oboje rodziców, w ten sposób że każde nich będzie samodzielnie ponosić koszty utrzymania dzieci w tym czasie gdy przebywać będą pod opieką danego rodzica.

Z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika również, że nie zachodzą negatywne przesłanki do orzeczenia rozwodu, wyrażone w art. 56 § 2 KRO Z okoliczności sprawy nie wynika, aby orzeczenie rozwodu było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ strony od długiego czasu pozostają w stanie faktycznej separacji. W ocenie Sądu również dobro ich wspólnych małoletnich dzieci nie ucierpi wskutek orzeczenia rozwodu stron, albowiem pozwoli to na osiągnięcie przez strony stabilizacji życiowej, co z pewnością będzie miało pozytywny wpływ na ich relacje z dziećmi. Z uwagi na zgodne wnioski powoda i pozwanej, Sąd zaniechał orzekania o winie w rozkładzie pożycia.

Z treści art. 133 § 1 k.r. i o., wynika, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Ponadto z treści powyższego artykułu in fine wynika, że zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Rozstrzygając o udziale stron w kosztach utrzymania i wychowania ich wspólnych małoletnich dzieci, Sąd miał na uwadze zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, ich dotychczasowy tryb życia oraz możliwości zarobkowe i majątkowe ich rodziców, a przede wszystkim, wypracowany przez strony system sprawowania opieki nad dziećmi oraz sposób finansowania ich potrzeb. Z tych względów Sąd doszedł do przekonania, że każdy z rodziców powinien samodzielnie ponosić koszty utrzymania dzieci w okresie, gdy dzieci będą przebywać pod opieką danego rodzica nie zasądzając konkretnej kwoty alimentów.

Strony podpisały „Porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi I. K. i O. K. oraz ponoszenia ich kosztów utrzymania”. Porozumienie to zakłada sprawowanie przez rodziców opieki naprzemiennej. Sąd Okręgowy ustalił, że porozumienie weszło w życie w chwili wyprowadzenia się pozwanej i do dnia orzekania było realizowane.

Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe i na podstawie opinii (…) Zespołu (…) Sądu Okręgowego ustalił, że predyspozycje rodziców do sprawowania bezpośredniej pieczy nad małoletnimi są porównywalne, małoletni pragną udziału obojga opiekunów w swoim życiu i żadnego z nich nie wyróżniają, oraz że zaadaptowali się do pozostawania pod pieczą naprzemienną zapewniającą równy udział każdego z rodziców w ich życiu i jest to zgodne z ich potrzebą.

W tych okolicznościach Sąd uwzględnił pisemne porozumienie rodziców o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej jako zgodne z dobrem małoletnich dzieci i na podstawie art. 386 § 1 KPC zmienił zaskarżony wyrok w punkcie drugim określając sposób wykonywania władzy rodzicielskiej zgodnie z ww. porozumieniem. Wyrok Sądu Apelacyjnego – V Wydział Cywilny z dnia 15 września 2020 r. V ACa 776/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu