Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu uzależnienia od brania narkotyków męża czy żony

Z chwilą zawarcia małżeństwa, powstała między stronami z mocy ustawy, na podstawie art. 31 § 1 KRO, wspólność majątkowa, nazwana przez ustawodawcę wspólnością ustawową. Wspólność ustawowa stanowi ustrój majątkowy preferowany przez prawodawcę, jednak nie jest on obligatoryjny. Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pozwalają na inne ukształtowanie tego ustroju, a mianowicie na rozszerzenie lub ograniczenie wspólności, a nawet na jej wyłączenie. Mogą tego dokonać sami małżonkowie, stosownie do art. 47 § 1 KRO, a w braku ich zgody sąd na żądanie jednego z małżonków w trybie art. 52 KRO Zgodnie z przywołanym art. 52 § 1 KRO, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej na podstawie art. 52 KRO możliwe jest wbrew woli jednego z małżonków, dlatego też może nastąpić tylko w razie istnienia ku temu ważnych powodów.

Ustawa nie definiuje pojęcia ważne powody, jednakże w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że pod pojęciem tym rozumieć należy takie okoliczności, które powodują, że w konkretnej sytuacji faktycznej wspólność ustawowa przestaje służyć dobru drugiego z małżonków oraz dobru założonej przez małżonków rodziny, a wręcz dalsze jej trwanie zagraża interesom drugiego małżonka (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 czerwca 2000 roku, III CKN 287/00, LexPolonica nr 379815; M. Sychowicz (w:) K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006, komentarz do art. 52, tezy 14 i nast.). Wśród katalogu ważnych powodów wymienia się okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm czy narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny.

Separację faktyczną jako przyczynę orzeczenia rozdzielności majątkowej musi cechować brak możliwości współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym (por. wyrok SN z dnia 13 maja 1997 roku w sprawie III CKN 51/97, OSN 1997/12/194, wyrok SN z dnia 4 czerwca 2000 roku w sprawie III CK 126/03, M. Praw. (…)/s. 582). Sąd meriti podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 14 stycznia 2005 r., III CK 112/04, iż ważnym powodem w rozumieniu art. 52 § 1 KRO jest taka separacja faktyczna, która skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych stron i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych.

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu uzależnienia od brania narkotyków

Obojętne jest także, który z małżonków jest winny separacji. Okoliczność ta może być brana pod rozwagę przy ocenie zasadności powództwa w świetle art. 5 KC, brak natomiast podstaw do oddalenia powództwa o zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej z tej tylko przyczyny, że żądanie takie zgłasza małżonek winny separacji” – wyrok SN z dnia 8 maja 2003 r., II CKN 78/01. Wina małżonka żądającego zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 KC). Oddalenie powództwa z uwagi na wspomniane okoliczności może zatem nastąpić tylko zupełnie wyjątkowo, gdy wystąpienie z żądaniem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej ma w danych okolicznościach znamiona nadużycia prawa (Wyrok SN z dnia 17 września 1999 r., I CKN 129/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 1, poz. 38).

Podkreślić należy ponadto, że ważne powody przemawiające za ustanowieniem rozdzielności majątkowej powinny mieć charakter majątkowy, choć u ich źródeł mogą leżeć przyczyny natury osobistej, stwarzające taką sytuację, że wykonywanie przez małżonków zarządu majątkiem wspólnym jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, jak w rozważanym przypadku, a co za tym idzie wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny (M. Sychowicz, Małżeńskie ustroje majątkowe (w:) Kodeks Rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2009, LexisNexis, s. 334). Tak jest w realiach omawianej sprawy oprócz faktu separacji faktycznej, utrudniającej zarząd majątkiem wspólnym należy wziąć pod uwagę względy natury osobistej, na które powołuje się powód, tj. utrata zaufania do żony, brak lojalności z jej strony – odmowa podpisania kredytu pod hipotekę nieruchomości, na której rozbudowę powód zaciągnął kredyt pod zastaw swoich udziałów w spółce (…). z o.o (wyrok SN z 6 listopada 1972 r., III CRN 250/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 113, z glosami: B. D., OSPiKA 1973, nr 7-8, poz. 159 i M. W., NP. 1974, nr 3, s. 338; wyrok SN z 5 grudnia 1995 r., III CRN 164/95).

Ponadto należy mieć na uwadze, że instytucja zniesienia wspólności majątkowej jest fragmentarycznym rozwiązaniem w sferze kształtowania małżeńskich stosunków prawno-majątkowych, przeto w ramach tego postępowania szczególnego znaczenia nabierają prawnomajątkowe aspekty stosunków między małżonkami, zwłaszcza gdy oboje, lub jedno z nich prowadziło działalność gospodarczą. W postępowaniu wszczętym powództwem wytoczonym na podstawie art. 52 KRO relacje osobiste istniejące między małżonkami, czy szerzej: aspekty rodzinno-prawne istniejących między nimi stosunków, nie mogą w sposób znaczący przesądzać o istnieniu ważnych powodów zniesienia wspólności majątkowej, gdyż mogłoby to prowadzić do nieuzasadnionego utożsamiania ważnych powodów w rozumieniu art. 52 § 1 KRO z przyczynami rozwodu lub separacji, do orzeczenia której wystarczy zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (art. 611 § 1 KRO) i którą ustawodawca wprowadził jako środek pomocy w razie rozkładu pożycia małżonków. Natomiast ocena wystąpienia przesłanek określonych w art. 52 § 1 KRO wymaga poczynienia ustaleń co najmniej w odniesieniu do: wielkości majątku wspólnego, istnienia zadłużenia, jego rozmiarów i okoliczności powstania, wielkości majątku odrębnego małżonka-dłużnika i sposobu wykonywania przezeń zobowiązania, a także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron (wyrok SN z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 1070/98).

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Powód W. B. w pozwie wniósł o ustanowienie rozdzielności małżeńskiej majątkowej między nim a pozwaną E. B. z dniem wniesienia pozwu oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu podniósł, że od na początku października wyprowadził się ze wspólnie zamieszkanego domu na wyraźne żądanie pozwanej. Strony nie podejmują od tego czasu wspólnych decyzji gospodarczych, bowiem pozostają w separacji faktycznej. Od października strony prowadzą odrębne gospodarstwa domowe, powód mieszka na terenie swojej firmy, brak jest współdziałania w zarządzaniu majątkiem wspólny

W realiach rozpoznawanej sprawy zachodzi ważny powód w rozumieniu art. 52 § 1 KRO uzasadniający ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami. Jest nim separacja faktyczna spowodowana wyprowadzeniem się powoda ze wspólnie zajmowanego domu na wyraźne życzenie pozwanej w dniu 16 października. Z tym dniem strony spisały umowę dotyczącą łożenia powoda na utrzymanie rodziny w kwocie 4.500 złotych miesięcznie, zatem powód dobrowolnie zatroszczył się o potrzeby swojej rodziny i żony, strony słabszej finansowi w małżeństwie, bo opiekującej się dziećmi i zajmującej się domem. Od tego momentu strony nie podejmowały już wspólnie żadnych decyzji finansowych, nie zarządzały zgodnie majątkiem wspólnym. Kolejne uregulowania kwot, jakie powód jest zobowiązany uiszczać na poczet zaspokajania potrzeb rodziny ustalone zostały już na drodze postępowania sądowego w toku sprawy rozwodowej, którą założyła pozwana. Sąd ustalił je na niższym poziomie, bo w wysokości 3.500 zł miesięcznie.

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu uzależnienia od brania narkotyków

Obecnie brak porozumienia pomiędzy małżonkami co do zarządu majątkiem wspólnym w ocenie Sądu poważnie utrudnia zarząd majątkiem wspólnym. Powód nie widzi możliwości współdziałania z żoną, z uwagi na fakt, iż wystąpiła ona do sądu z pozwem rozwodowym i zmierza do zakończenia małżeństwa. Należy mieć na uwadze, iż jedną z przesłanek rozwodu, na którą E. B. się powołała jest ustanie więzi gospodarczej, co stoi w sprzeczności z zajmowanym przez nią stanowiskiem w niniejszej sprawie. Ponadto strony przyznały, że w zasadzie nie posiadają majątku wspólnego.

Powód od października mieszka na terenie swojej firmy w S., gdzie przystosowała sobie pomieszczenia do potrzeb mieszkaniowych. Tam spotyka się z małoletnimi dziećmi. Pozwana prowadzi gospodarstwo domowe wraz z dziećmi w domu będącym jej własnością w B.. Małżonkowie nie podejmują wspólnie decyzji w kwestiach finansowych, nie łączy ich więź gospodarcza. Nie ma porozumienia pomiędzy małżonkami od października, kiedy to pozwana zażądała, aby powód opuścił jej dom. Jak zeznała E. B. przed Sądem meriti podczas spotkań w związku kontaktami dzieci i rozmów co do ugodowego załatwienia sprawy rozwodowej nie podejmują kwestii spornych, tj. co do finansów. Sąd wziął pod uwagę, także to, iż strony prowadzą oddzielne gospodarstwo domowe od października, a powód wystąpił o ustanowienie rozdzielności z dniem 29 czerwca, to jest z dniem złożenia pozwu w niniejszej sprawie.

Powyższe okoliczności świadczą o tym, że w związku małżeńskim powoda i pozwanej obecnie wspólność ustawowa nie spełnia już swych funkcji, a jej dalsze trwanie – wobec separacji faktycznej i uniemożliwiającej już współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym – stwarza zagrożenie interesów majątkowych stron. Zasadne jest więc ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami, bowiem „dla ustalenia istnienia separacji nie jest istotne, czy zachodzi zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, stanowiący przesłankę orzeczenia rozwodu (art. 56 KRO).

Pozwana wystąpiła o rozwód wobec trwałego i zupełnego ustania więzi psychicznych, fizycznych i gospodarczych pomiędzy stronami. Strony nie zamierzają wspólnie rozliczać się za 2015 rok. Wspólnie spłacają kredyt na mieszkanie powoda. (dowód: zaświadczenie ze szpitala – k. 557 – 561; wyniki badań na obecność narkotyków w organizmie – k. 555)

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu uzależnienia od brania narkotyków

W realiach niniejszej sprawy nawet, gdyby przyjąć, że powód jest winny separacji z uwagi na zażywanie narkotyków i agresywne zachowania pod ich wpływem, to z punktu widzenia zasad współżycia społecznego wyrażonych art. 5 KC nie zachodzą wyjątkowe okoliczności uzasadniające oddalenie powództwa, a to z uwagi na dobrowolne zaspokajanie potrzeb rodziny po opuszczeniu wspólnie zamieszkiwanego domu, w wysokości przewyższającej potrzeby rodziny i możliwości majątkowe zobowiązanego, które Sąd ocenił na 3.500 zł miesięcznie.

Prawidłowe działanie ustroju wspólności majątkowej wymaga zgodnego funkcjonowania małżeństwa, wzajemnej lojalności oraz uczciwości małżonków, co wynika z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowiących o prawach i obowiązkach małżonków, co w okolicznościach rozważanej sprawy jest oczywiście niemożliwe.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy rozważenie interesów obojga małżonków i całej rodziny, widziane w perspektywie przyszłości (wielkości majątku wspólnego, istnienia zadłużenia, jego rozmiarów i okoliczności powstania, wielkości majątku odrębnego małżonka-dłużnika i sposobu wykonywania przezeń zobowiązania, a także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron), a także wnikliwe rozważenie interesów osób trzecich, w szczególności wierzycieli stron, pozwala na uwzględnienie żądania powoda w całości. W tym zakresie nie zmierza bowiem do pokrzywdzenia wierzycieli, gdyż strony spłacają zobowiązania kredytowe, w tym związane z prowadzoną działalnością przez powoda. Co do zakresu tych zobowiązań strony nie pozostawały w sporze. Uwzględnienie powództwa nie stanowi zatem zagrożenia dla osób trzecich i nie narusza ich interesu.

Mając na względzie powyższe ustalenia i rozważania, Sąd uznał za zasadne ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy W. B. a E. B. z dniem 29 czerwca znoszącej wspólność majątkową małżeńską powstałą między nimi na skutek zawarcia związku małżeńskiego w dniu 20 lipca w Urzędzie Stanu Cywilnego w S. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 22 marca 2016 r. III RC 122/15

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu