Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu wyprzedaży i sprzedaży majątku małżeńskiego z domu przez męża czy żonę

Zgodnie z treścią przepisu art. 52 § 1a KRO ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać wierzyciel jednego z małżonków jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Powyższy przepis stawia dwa konieczne warunki do uwzględnienia wytoczonego przez wierzyciela powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej, a mianowicie:

– wykazania istnienia stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności w stosunku do jednego z małżonków oraz

– uprawdopodobnienie, że zaspokojenie tej wierzytelności wymaga podziału majątku wspólnego małżonków.

Zaspokojenie wierzytelności przysługującej od jednego z małżonków wymaga dokonania podziału majątku wspólnego wówczas, gdy nie ma możliwości zaspokojenia tej wierzytelności z majątku osobistego dłużnika i składników majątku wspólnego małżonka wymienionych w art. 41 § 2 KRO i gdy brak podstaw do poszukiwania zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków (brak podstawy do nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową – art. 787 i art. 787 1 KPC), natomiast będzie możliwe zaspokojenie z udziału w majątku wspólnym małżonków, który w wyniku podziału przypadnie temu małżonkowi, który jest dłużnikiem (tak Komentarz do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pod redakcją K.Piaseckiego, LexisNexis, Wydanie 4, Warszawa 2009, tezy do art. 52).

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu wyprzedaży i sprzedaży majątku małżeńskiego z domu przez męża czy żonę Poznań

Stosownie do art. 41 § 1 KRO, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Jeżeli jednak jeden z małżonków zaciągnął zobowiązanie, a drugi małżonek nie wyraził na to zgody, wierzyciel nie ma możliwości egzekucji swoich roszczeń z majątku wspólnego małżonków. Stosownie bowiem do art. 41 § 2, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i pokrewnych, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Jeżeli małżonek, który zaciągnął zobowiązanie, nie posiada majątku osobistego lub majątek ten jest niewielki, nie uzyskuje również dochodów z działalności zarobkowej, wierzyciel znajduje się w sytuacji, w której nie ma praktycznie możliwości wyegzekwowania swojego roszczenia. Nawet w sytuacji gdy małżonkowie posiadają znaczny majątek wspólny, wierzyciel małżonka, który zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego, nie może żądać zaspokojenia z tego majątku. Wierzyciel małżonka nie może też w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Dopiero kiedy wspólność małżeńska majątkowa ustanie i nastąpi podział majątku wspólnego, wierzyciel będzie mógł żądać zaspokojenia swoich roszczeń z majątku małżonka-dłużnika, w skład którego wejdą przedmioty i prawa uzyskane przez niego w wyniku podziału majątku wspólnego małżeńskiego.

Dodanie § 1a w art. 52 KRO dokonane z mocą od 20 stycznia 2008 r. przez art. 32 i art. 48 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U.2007.192.1378) było reakcją na trudności w uzyskaniu przez wierzycieli zaspokojenia swych należności od dłużników pozostających w związku małżeńskim i podlegających ustrojowi wspólności majątkowej oraz próbą wyważenia na nowo interesów małżonków i ich wierzycieli.

Ważne znaczenie w kontekście analizy przesłanek z art. 52 § 1a KRO ma fakt, iż wierzyciel nie musi udowadniać faktu, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Wystarczy sam fakt „uprawdopodobnienia”, a więc uzasadnienie przypuszczenia, że podział taki jest konieczny. Pamiętać przy tym należy, iż ustawodawca wyłącza zastosowanie szczególnych przepisów o postępowaniu dowodowym, jeżeli ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu (art. 243 KPC). Podkreśla się, iż uprawdopodobnienie nie stwarza stanu pewności co do istnienia stanu faktycznego, ale stwarza stan uwiarygodnienia zaistnienia danego stanu faktycznego. Podlega jednak ocenie sądu zgodnie z zasadą swobodnej oceny środków dowodowych. W doktrynie wskazuje się, iż najczęściej do uprawdopodobnienia danych okoliczności faktycznych wystarcza pisemne oświadczenie osoby trzeciej, pojawił się nawet pogląd, iż do uprawdopodobnienia okoliczności, o których mowa w art. 52 § 1a KRO wystarczy pisemne oświadczenie wierzyciela, iż dla zaspokojenia wierzytelności wymagany jest podział majątku wspólnego małżonków, jeżeli w oświadczeniu wierzyciel wskaże na okoliczności, dotyczące np. charakteru wierzytelności, uzasadniające przypuszczenie, iż bardziej korzystne dla wierzyciela będzie zaspokojenie się z części majątku wspólnego, która przypadnie małżonkowi dłużnikowi po podziale, niż prowadzenie egzekucji z niektórych składników majątku wspólnego (por. G. Jędrejek Powództwo o ustanowienie przymusowego ustroju majątkowego (w:) Intercyzy. Pojęcie. Treść. Dochodzenie roszczeń Rozdział V. Dochodzenie przez osoby trzecie roszczeń wynikających z umów majątkowych małżonków). Termin „uprawdopodobnienie” nie jest definiowany przez przepisy prawa, należy więc w tym zakresie posiłkować się poglądami doktryny prawa cywilnego oraz stwierdzeniami zaczerpniętymi z orzeczeń sądowych. Sąd Najwyższy w orzeczeniach z dnia 19 czerwca 1951 r. (zob. por. C 398/51; OSN 1951, nr 3, poz. 89), z dnia 9 września 1961 r. (zob. por. 4 CZ 54/61; OSPiKA 1962, nr 11, poz. 289) stwierdził, że sąd może uznać jakieś twierdzenie za uprawdopodobnione tylko wtedy, gdy „nabierze przekonania”, iż tak właśnie jest. Istotnym jest, że nie musi to zostać udowodnione.

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu wyprzedaży i sprzedaży majątku małżeńskiego z domu przez męża czy żonę Poznań

Podnieść należy także, że w drodze wyjątku, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, należy dopuścić możliwość zastosowania przewidzianej w art. 5 KC konstrukcji nadużycia prawa w sprawach, w których wierzyciel jednego z małżonków dochodzi na podstawie art. 52 § 1a KRO w procesie przeciwko obojgu małżonkom ustanowienia między nimi rozdzielności majątkowej. Przy czym z punktu widzenia zasad stosowania art. 5 KC nie jest rzeczą obojętną ocena zachowania się podmiotu prawnego pozostającego w konkretnym wypadku pod ochroną prawa. Związana z tym jest zasada „czystych rąk”, zgodnie z którą nie może korzystać z ochrony art. 5 KC ten kto sam narusza zasady współżycia społecznego. Wskazany przepis służy wyłącznie do oceny ludzkich zachowań, nie zaś przepisów, a ściślej skutków prawnych ich stosowania. Niewątpliwie klauzula z art. 5 KC nie ma charakteru nadrzędnego w stosunku do pozostałych przepisów prawa; przez odwołanie się do społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa czy zasad współżycia społecznego nie można podważać mocy obowiązującej przepisów prawnych, z reguły nie można definitywnie unicestwiać prawa podmiotowego, a wynikająca z art. 5 KC ochrona powinna mieć charakter raczej przejściowy, a nie trwały. Nie można skutecznie oddalić powództwa powołując się tylko na art. 5 KC, jeżeli strona której przysługiwać miałaby płynąca z niego ochrona, sama nie przestrzega wyrażonych w nim zasad oraz nie wskaże żadnych szczególnych okoliczności. W tym miejscu zasadne jest przypomnienie orzeczenia Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 2011 r. (II CSK 640/10, Lex numer 964496), w którym stwierdzono, że istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy. Odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 KC, z uwagi na jego wyjątkowy – w powyższym ujęciu, charakter musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

K. Z. wniosła pozew przeciwko J. Z. (1) domagając ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej z dniem wniesienia pozwu wskazując m.in., że strony zawarły związek małżeński w dniu (…) r., w czasie małżeństwa urodzili się małoletni synowie: F. Z. ur. (…) i J. Z. (2) ur. (…) Rodzice małoletnich nie zawierali umowy majątkowej małżeńskiej. Od września strony pozostają w separacji faktycznej. Pod koniec sierpnia pozwany wyprowadził się z dotychczasowego wspólnego miejsca zamieszkania rodziny przy ul. (…), a w połowie listopada pozwany wprowadził się z powrotem, zaś powódka z małoletnimi dziećmi wyprowadziła się do mieszkania należącego do matki powódki. Pozwany pozostał w mieszkaniu przy ul. (…), stanowiącym jego majątek osobisty.

Pomiędzy małżonkami ustała więź emocjonalna, ekonomiczna i fizyczna, strony od września nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego i zamieszkują w dwóch odrębnych mieszkaniach. Pozwany od czasu separacji faktycznej samodzielnie podejmuje decyzje w przedmiocie zarządzania majątkiem wspólnym, powódka nie ma możliwości kontrolowania wspólnych dochodów i wydatków albowiem pozwany dokonuje tych wydatków bez jej zgody i wiedzy, przesyłając później żonie jedynie wybiórcze zestawienie ponoszonych kosztów.

Rozdzielność majątkowa i intercyza z powodu wyprzedaży i sprzedaży majątku małżeńskiego z domu przez męża czy żonę Poznań

Ważnym powodem dla ustanowienia rozdzielności majątkowej jest zaciąganie przez pozwanego pożyczek bez zgody i wiedzy powódki. Zaciągnięte zobowiązania nie przyczyniły się do zaspokajania podstawowych potrzeb rodziny, gdyż pozwany zaciągnął pożyczki na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a następnie jedynie poinformował powódkę o istnieniu tych zobowiązań. Pozwany nie konsultuje z żoną podejmowanych przez niego działań w zakresie zarządzania majątkiem wspólnym.

Sąd miał w szczególności na uwadze, że strony pozostają w separacji faktycznej. Powódka i pozwany mają trudności w porozumieniu się w kwestiach dotyczących zarządu majątkiem wspólnym. Pozwany nie konsultuje z żoną podejmowanych przez niego działań w zakresie zarządzania majątkiem wspólnym. Po rozstaniu małżonków, pozwany zaciągał pożyczki bez zgody i wiedzy żony. W maju pozwany dokonał sprzedaży samochodu należącego do majątku wspólnego, bez uzyskania zgody żony na sprzedaż a ponadto nie przekazał jej części pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży auta. Pozwany kontynuuje budowę domu na nieruchomości stanowiącej majątek wspólny, pomimo sprzeciwu żony która chce dokonać sprzedaży praw do tej nieruchomości. Małżonkowie nie mają wzajemnego dostępu do ich rachunków bankowych.

Powyższej oceny nie zmieniają sporadyczne działania podejmowane przez małżonków, a dotyczące ich majątku wspólnego, jak np. przeznaczenie środków z 1 % podatku na budowę domu, czy parokrotne wykonanie przez pozwanego zakupów dla żony i synów wiosną.

Należy dodać, że ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej nie jest sprzeczne z dobrem rodziny, gdyż oboje małżonkowie – w toku prowadzonej sprawy rozwodowej – wnoszą o rozwiązanie ich małżeństwa przez rozwód, a w niniejszej sprawie spór dotyczył jedynie daty od której rozdzielność majątkowa powinna zostać wprowadzona (pozwany wnosił o rozdzielność z dniem wydania wyroku). Ponieważ stan separacji faktycznej, utrudniającej współdziałanie w zarządzie majtkiem wspólnym, to były podstawy do orzeczenia o rozdzielności majątkowej od daty złożenia pozwu. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 23 grudnia 2020 r. III RC 177/20

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu