Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Rozwód i przyznanie się do zdrady przez męża albo żonę

Zgodnie z art. 56 § 1 KRO jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, żeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Rozkład pożycia jest zupełny, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna ani gospodarcza. Natomiast trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego występuje wtedy, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Ponadto art. 56 § 2 i 3 KRO określa negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu. Zgodnie z art. 56 § 2 KRO rozwód jest niedopuszczalny w sytuacji w której wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, bądź też jeżeli z innych przyczyn orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W świetle art. 56 § 3 KRO orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne w wyniku żądania zgłoszonego przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, jeżeli drugi z małżonków na rozwód nie wyraża zgody, chyba że odmowa zgody na rozwód pozostawałaby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 57 § 1 KRO orzekając rozwód sąd orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. W świetle przepisów prawa rodzinnego małżonkowie zobowiązani są do zgodnego współdziałania dla dobra założonej rodziny poprzez wspólne pożycie, wzajemną pomoc, wierność oraz wszelkie inne formy współdziałania niezbędne z punktu widzenia dobra rodziny (art. 23 KRO) oraz w zakresie sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych do zaspokajania potrzeb rodziny, również poprzez osobiste starania na rzecz wychowania dzieci oraz pracę we wspólnym gospodarstwie domowym ( art. 27 KRO). Wskazane obowiązki małżonków są obowiązkami elementarnymi, stanowiącymi trzon funkcjonowania małżeństwa. Dla ustalenia zawinienia strony rozkładu pożycia małżeńskiego koniecznym jest ustalenie istnienia po stronie małżonka obiektywnie ujmowanej winy. Z uwagi na fakt, że prawo rodzinne nie wykształciło własnego pojęcia winy koniecznym jest posiłkowanie się w tym zakresie sposobem definiowania tego pojęcia przyjętym na gruncie ogólnych norm prawa cywilnego ( art. 415 KC w zw. z art. 425 KC) oraz prawa karnego ( art. 9 KK). Zgodnie z ugruntowanym w tej kwestii poglądem dla istnienia winy konieczne jest stwierdzenie określonego stosunku psychicznego do własnego zachowania wyrażającego się w zamiarze czy to bezpośrednim, czy ewentualnym nagannego zachowania. Na gruncie przepisów rozwodowych należy za zawinione uznać działanie lub zaniechanie będące wyrazem woli małżonka, które narusza obowiązki określone przepisami i prowadzi do rozkładu pożycia małżeńskiego. Do przypisania małżonkowi winy nie jest konieczne, by zamiarem małżonka było objęte określone działanie lub zaniechanie zmierzające do rozkładu pożycia, lecz wystarczy możliwość przewidywania znaczenia skutków danego działania lub zaniechania naruszającego przepisy prawa.

Jakkolwiek to zawsze zależy od okoliczności danej sprawy i wykluczony jest w tym zakresie automatyzm, to jednak w świetle orzecznictwa zapadłego w sprawach rodzinnych można uznać, że przykładami zawinionych przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego są następujące przypadki:

  • zdrada (także z osobą tej samej płci),
  • pozory zdrady (np. zamieszkanie przez  małżonka przez dłuższy okres czasu z inną osobą, nawet jeśli ostatecznie do niczego między nimi nie doszło),
  • brak lojalności wobec współmałżonka,
  • brak wzajemnej troski, nieudzielenie pomocy, porzucenie w potrzebie,
  • znieważanie,
  • ciężka obelga,
  • przemoc fizyczna i psychiczna,
  • odmowa współżycia,
  • częste opuszczanie wraz z dzieckiem wspólnego domu i wyjazdy do rodziców nie spowodowane zachowaniem małżonka,
  • zaniedbywanie rodziny,
  • opuszczenie żony w zaawansowanej ciąży, odmowę jej wsparcia w trudnych chwilach, nieinteresowanie się porodem,
  • przeznaczanie majątku wspólnego wyłącznie na własne potrzeby,
  • nie przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny,
  • brak współdziałania w prowadzeniu domu i wychowaniu dzieci,
  • postawa egocentryczna,
  • niechęć do podjęcia pracy zarobkowej pomimo istnienia takiej możliwości, o ile współmałżonek na niewłaściowść takiego zachowania zwrócił uwagę i domagał się jego zmiany,
  • niewłaściwe zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej dla współmałżonka (chodzi o więź rodzinną, ale również przyjacielską), chyba że chodzi o osobę, z którą współmałżonek nawiązał intymne pożycie,
  • odmawianie środków utrzymania współmałżonkowi,
  • nadmierna uległość wobec innych osób (np. rodziców), co uniemożliwia stworzenie własnej, odrębnej rodziny,
  • ograniczanie kontaktów małżonka z rodziną.
Przyznanie się do zdrady rozwód

Małżonek dopuszczający się zdrady z reguły bywa uznawany winnym rozkładu pożycia (por. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1997 roku, sygn. akt I CKN 86/97, publ. LEX). Nawet jednorazowy postępek małżonka, czyli jednorazowy skok w bok może stać się przyczyną trwałego i zupełnego rozkładu; dotyczy to w szczególności takich faktów, jak cudzołóstwo i ciężka zniewaga. Co więcej naruszeniem obowiązku wierności jest także takie zachowanie się małżonka, które sprawia jedynie pozory naruszenia tego obowiązku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1999 roku, sygn. akt II CKN 468/98, publ. LEX). Oznacza to, że również flirt, wiadomości sms, zdjęcia, spotykanie się czy pocałunek mogą być uznane za przejaw zdrady małżeńskiej i pozwolić na przypisanie małżonkowi, który nie dochowuje wierności i lojalności winy w rozkładzie pożycia pomiędzy małżonkami. Przyznanie się do zdrady przez zdradzającego małżonka przesądza bardzo często, choć nie zawsze. o winie. Jeżeli przyznamy się do zdrady musimy wykazać, że drugi małżonek przyczynił się do tego, że zdradziliśmy np. był wulgarny, agresywny, zimny, spożywał alkohol, nie interesował się małżonkiem zdradzającym itd.

Finalnie, w kwestii, jeśli małżonek wystąpił do sądu z wnioskiem o orzeczenie o winie, po przeprowadzeniu całego postępowania, może spodziewać się następujących wyroków:

  1. sąd orzeka, że wyłącznie jeden z małżonków jest winny rozkładu pożycia,
  2. sąd orzeka, że oboje małżonkowie ponoszą winę,
  3. sąd orzeka, że oboje małżonkowie są niewinni.

Warto w tym miejscu zauważyć, że sąd nie ma możliwości stopniowania winy małżonków (wina „większa” i „mniejsza”) czy stosunkowego jej rozdzielenia. Nierówny stopień winy małżonków nie stanowi przeszkody do uznania ich współwinnymi rozkładu pożycia. Małżonek, który zawinił powstanie jednej z wielu przyczyn rozkładu, musi być uznany za współwinnego, choćby nawet drugi dopuścił się wielu cięższych przewinień. Współwinny może być również małżonek, reagujący ponad miarę, w sposób niedozwolony, na naganne zachowanie drugiego małżonka. Za taką niewłaściwą reakcję należy uznać np. urządzanie gorszących awantur, bicie współmałżonka, obrzucanie go wulgarnymi zniewagami. Reakcja niewinnego małżonka na naganne zachowanie drugiego podlega jednak ocenie na bazie konkretnej sprawy. Przykładowo, niewłaściwa reakcja małżonka pokrzywdzonego, jeśli nastąpiła bezpośrednio po wyrządzeniu krzywdy, może być usprawiedliwiona i niepoczytana za zawinioną współprzyczynę rozkładu pożycia.

W kontekście winy nie ulega wątpliwości, że małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia nigdy nie może się domagać alimentów od małżonka niewinnego. Małżonek niewinny może z kolei żądać przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania swoich usprawiedliwionych, jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej (a więc niekoniecznie „niedostatek”, który oznacza znacznie trudniejszą sytuację finansową). W takim przypadku obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony czasowo – trwa aż do momentu zawarcia przez niewinnego nowego związku małżeńskiego.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Sąd rozwiązał przez rozwód z winy obu stron związek małżeński zawarty przez Władysława J. z Aleksandrą J., powierzył władzę rodzicielską nad ich dwoma małoletnimi synami obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dzieci przy matce i orzekł o obowiązku alimentacyjnym, zobowiązując powoda do płacenia alimentów na rzecz starszego syna w kwocie 650 zł miesięcznie, a na rzecz młodszego syna w kwocie 1.050 zł miesięcznie.

Wyrok powyższy oparty został na następujących ustaleniach i wnioskach. Ze związku tego pochodzą obaj synowie. Pozwana nie pracowała zawodowo, zajmowała się domem i wychowaniem synów. Odczuwała brak męża, stawała się podejrzliwa wobec niego. W sprawy małżonków ingerowali rodzice pozwanej, co było powodem nieporozumień między nimi.

Stwierdzenie w wyroku rozwodowym winy małżonka w powstaniu rozkładu pożycia małżeńskiego stanowi ujemną ocenę moralną postępowania małżonka, którą sąd przyjmuje w oparciu o poczynione ustalenia w celu właściwego zastosowania art. 57 § 1 KRO. Poczynione w sprawie ustalenia nie dawały podstaw do uznania, że za rozkład pożycia małżeńskiego stron ponosi winę również pozwana. Analiza tego stanu faktycznego przede wszystkim prowadzi do wniosku, że zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego nastąpił kiedy powód po awanturze wywołanej w stanie nietrzeźwości wyprowadził się ze wspólnego domu rodzinnego, a wcześniej przez kilka tygodni też nie mieszkał w domu rodzinnym. Powód, co zostało ustalone, zdradzał żonę z inną kobietą w okresie pobytu pozwanej z dziećmi w Anglii. Po powrocie pozwanej do kraju w celu – jak ustalił Sąd – ratowania małżeństwa, jego rozkład następował na skutek zachowań powoda, a nie pozwanej. Świadczą o tym zeznania nie tylko pozwanej („przez 10 miesięcy mieszkaliśmy razem… miałam świadomość, że mąż chodzi do tej kobiety… co wieczór zostawiał mnie samą”), ale pośrednio także powoda, który zeznał „gdyby żona zachowywała się poprawnie też bym odszedł. Małżeństwo było fikcją. Żona mieszkała w Anglii, a ja większość czasu spędzałem poza W. Brytanią”. Gdy zeznanie to połączy się z przyznaniem powoda, że zdradzał żonę właśnie z tą kobietą, o której pozwana dowiedziała się będąc jeszcze w Anglii, to nie może budzić zastrzeżeń wniosek, że rozkład małżeństwa nastąpił wskutek wyłącznie nagannego moralnie postępowania powoda.

Przyznanie się do zdrady małżeńskiej sprawa rozwód

Przy ocenie zachowań powoda, świadczących o wyłącznej jego winie, pamiętać należało, iż przyczyną awantury było upokarzające pozwaną zachowanie powoda, który na organizowane przez niego duże spotkanie towarzyskie zaprosił właśnie tę kobietę, z którą wcześniej zdradzał żonę i z którą już wtedy był na stałe związany (zeznanie powoda..

Po awanturze pozwana podjęła próbę samobójczą. Pomimo że przebywała na leczeniu w szpitalu, powód nie odwiedził jej. Zamieszkał na stałe z konkubiną. Małżonkowie osobno przyjechali do syna przebywającego w Szwajcarii, gdzie – jak to określiła pozwana – „przed synem grali dobre małżeństwo”. W tym czasie pozwana nie miała już żadnych złudzeń na uratowanie małżeństwa. Podejmowane przez nią działania, które zapewne były zachowaniami nielojalnymi wobec powoda (doniesienia do organów ścigania i urzędu skarbowego).

Z przytoczonych względów uznać należało iż poczynione w sprawie ustalenia nie dawały podstaw do przypisania pozwanej winy za rozkład pożycia małżeńskiego, uzasadniały natomiast przyjęcie wniosku, iż za rozkład ten wyłączną winę ponosi powód. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna I CKN 1019/97

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu