Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Sposób podziału majątku małżonków po rozwodzie

W toku postępowania o podział majątku wspólnego, sąd powinien nakłaniać zainteresowanych do zgodnego przeprowadzenia podziału, wskazując im sposoby mogące do tego doprowadzić. Gdy uczestnicy postępowania złożą zgodny wniosek co do sposobu podziału, sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. i art. 622 § 1 i 2 k.p.c.). Ograniczenia wyłączające dokonanie podziału rzeczy wspólnej zostały wyliczone w sposób wyczerpujący, dlatego też rozszerzenie ich na inne sytuacje w drodze wykładni nie jest możliwe. Uczestnicy powinni podać sądowi m.in. dane co do swoich zarobków i majątku, wyjaśnić, w jaki sposób korzystali z majątku wspólnego, jak również przedstawić inne okoliczności, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie, co każdy z nich ma otrzymać w wyniku podziału (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 682 § 1 k.p.c.).

Prawo polskie zna trzy sposoby podziału majątku małżonków:

 1) przez podział rzeczy wspólnej (tzw. podział fizyczny),

 2) przez przyznanie rzeczy na własność jednemu z małżonków oraz

 3) przez sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Każdy z byłych małżonków może się domagać, aby podział majątku nastąpił przez podział rzeczy wspólnej. Zasadą jest przeto, że w razie braku odmiennej woli byłych małżonków podział majątku powinien nastąpić przez fizyczny podział rzeczy wspólnej. W sprawie zaś o podział majątku sąd powinien rozważyć, czy nie jest możliwe wyjście z niepodzielności w taki właśnie sposób, i dopiero po stwierdzeniu, że to nie jest możliwe lub dopuszczalne, przystąpić do oceny, który z dwu pozostałych sposobów jest bardziej odpowiedni ze względu na całokształt okoliczności w sprawie.

Sąd powinien nadto pamiętać, że przy rozstrzyganiu o sposobie podziału tego majątku mają istotne znaczenie okoliczności istniejące w chwili podziału tego majątku, a nie w chwili ustania wspólności ustawowej. Dlatego też ocena co do tego, jaki sposób podziału najlepiej odpowiada usprawiedliwionym interesom każdego z małżonków, wymaga rozważenia sytuacji osobistej, majątkowej i rodzinnej małżonków, istniejącej w chwili dokonywania podziału. Niewątpliwie podział fizyczny jest najbardziej sprawiedliwy z punktu widzenia indywidualnych interesów byłych małżonków, gdyż każdy z nich jest traktowany przy tym podziale w sposób jednakowy, a ponadto każdy otrzymuje w naturze część tego, co stanowiło jego własność przed podziałem. Fizyczny podział jest pożądany także z tego względu, że nie prowadzi do zasądzenia wysokich, często nierealnych spłat. Podział majątku poprzez przyznanie własności rzeczy wspólnej jednemu ze małżonków może znaleźć zastosowanie wobec rzeczy podlegających podziałowi i jest to możliwe w razie „zgodnego podziału majątku, ponadto ten sposób podziału majątku dotyczy zazwyczaj rzeczy ruchomych, których nie da się podzielić, ale też nieruchomości, których fizyczny podział byłby niemożliwy.

Jeżeli podział majątku następuje na mocy orzeczenia Sądu przez podział rzeczy lub też przyznanie jej jednemu ze małżonkowi, to jednocześnie nakładany jest obowiązek dopłaty celem wyrównania wartości przysługującego udziału, bądź też spłaty pozostałych. Tak więc małżonek, któremu nie przyznano własności rzeczy wspólnej uprawniony jest z mocy ustawy do żądania spłaty stanowiącej równowartość całego swojego udziału lub jeżeli w ramach podziału przyznano część rzeczy nie odzwierciedlającą w pełni wartości udziału, to wartość tę należy wyrównać poprzez dopłaty pieniężne. Zauważyć jednocześnie należy, iż uprawniony małżonek może dobrowolnie zrezygnować z przysługującej jemu spłaty (zrzec się swego roszczenia o należną spłatę), jednak oświadczenie w tym względzie musi być wyraźnym wyrażeniem takiej woli, której nie można domniemywać.

Stosunki panujące pomiędzy byłymi małżonkami mogą, a czasami nawet powinny mieć znaczenie przy wyborze przez sąd sposobu podziału majątku. Istniejący między byłymi małżonkami konflikt uzasadnia odstąpienie przez sąd od podziału majątku przez podział fizyczny nieruchomości. Jest to bowiem okoliczność, która powinna być brana pod uwagę w ramach całokształtu okoliczności sprawy.

Orzeczenia wydawane w sprawach o podział masy majątkowej, a do takich zaliczyć należy sprawy o podział majątku małżonków, muszą dotyczyć całości przedmiotu działu, zatem z reguły nie może następować ich częściowe uprawomocnianie się; stanowią one powiązaną, integralną całość, a ich poszczególne rozstrzygnięcia są wzajemnie zależne i uwarunkowane. Zasadą jest zatem, że o podziale majątku wspólnego i o wszystkich kwestiach ubocznych podlegających rozstrzygnięciu w tym postępowaniu (art. 567 § 1 KPC) sąd orzeka w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie. Dopuszczalne jest jednak, przy odpowiednim stosowaniu art. 317 § 1 KPC (art. 13 § 2 KPC), wydanie postanowienia częściowego obejmującego tylko niektóre składniki tego majątku; postanowienie częściowe musi zawierać rozstrzygnięcie zarówno o przyznaniu tych składników, jak i definitywne rozliczenie z tego tytułu (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1984 r., III CZP 72/83, OSNC 1984, nr 7, poz. 115; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 r., III CZP 34/10, OSNC 2010, nr 12, poz. 160; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2000 r., V CKN 1220/00; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2006 r., II CSK 272/06). Za wydaniem postanowienia częściowego w sprawie o podział majątku wspólnego powinny przemawiać względy celowości, wymagające istnienia wyjątkowych okoliczności.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu