Jak udowodnić utrudnienie i zabranianie kontaktów oraz widzeń ojca z dzieckiem – córką lub synem

Zgodnie z treścią art. 598 ¹⁵ § 1 KPC jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. W myśl § 2 wymienionego przepisu jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1. Do wniosku o wszczęcie postępowania należy dołączyć odpis wykonalnego orzeczenia albo wykonalnej ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem.

Przepisy art. 598¹⁵–598²¹ umożliwiają elastyczną i skuteczną reakcję sądu opiekuńczego na rozmaite sytuacje i stany faktyczne, nakierowaną głownie na dobro dziecka. Postępowanie dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem jest postępowaniem opiekuńczym. Zagrożenie nakazem zapłaty sumy przymusowej ma być bodźcem motywującym osobę zobowiązaną do określonego zachowania się – działania lub zaniechania, chodzi więc tu o wywarcie na zobowiązanym pewnej presji. Mamy więc do czynienia z instrumentem „zmuszającym” osobę zobowiązaną do określonych zachowań, a więc sui generis środkiem przymusu.

Jak wynika z zestawienia art. 598¹⁵ § 1 i art. 598¹⁶ § 1 KPC, celem zagrożenia zapłatą oznaczonej sumy pieniężnej jest przymuszenie osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, do stosowania się do treści zobowiązania wynikającego z postanowienia czy ugody w przedmiocie kontaktów.

Użycie w art. 598 [15] KPC „sformułowanie >sąd zagrozi< sugeruje, że w każdym przypadku naruszenia obowiązków (niezależnie od jego wagi) sąd wydaje postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Rozwiązanie to wydaje się jednak nieracjonalne, gdyż w pewnych sytuacjach wydanie takiego postanowienia przyczyni się do powstania lub zwiększenia skali konfliktu pomiędzy rodzicami, co jest sprzeczne z dobrem dziecka. Sąd powinien mieć zatem pewną swobodę orzekania w tym zakresie” (tak Piotr Pruś (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, wyd. IV, Manowska Małgorzata (red.), opublikowano: WKP 2021 – LEX komentarz do art. 598 [15] KPC).

Postępowanie dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem jest postępowaniem opiekuńczym, a w postępowaniu tego rodzaju wartością nadrzędną zawsze jest dobro dziecka. Instytucja zagrożenia nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej przewidziana w art. 598 [15] KPC nie może zatem służyć jako narzędzie zemsty czy odwetu na drugim z rodziców. Ma ona na celu wyłącznie zapewnienie realizacji kontaktów z małoletnim dzieckiem, tak by dziecko miło możliwość podtrzymania relacji z rodzicem, pod którego pieczą nie pozostaje. Niemniej jednak nie chodzi tu o podtrzymanie jakichkolwiek relacji, ale dążyć należy do ich kształtowania w taki sposób, by służyły one prawidłowemu rozwojowi dziecka.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Wnioskodawca – M. K. wniósł o zagrożenie uczestniczce postępowania A. K. nakazaniem zapłaty na rzecz wnioskodawcy kwoty pieniężnej w wysokości 700,00 złotych za każde naruszenie obowiązków wynikających z zawartej ugody przed Sądem Rejonowym w przedmiocie kontaktów wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi J. K. i Z. K. oraz o zasądzenie od uczestniczki postepowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 11 grudnia przed Sądem Rejonowym zawarł z uczestniczka postępowania A. K. ugodę w przedmiocie kontaktów wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi J. K. i Z. K.. Kontakty osobiste wnioskodawcy z dziećmi odbyły się w dniach 15 i 29 grudnia oraz w Święta Bożego Narodzenia bez przeszkód. Następnie uczestniczka postępowania poprzez wiadomości SMS odmówiła zgody na kontakt ojca z dziećmi w dniu 12 stycznia. Pomimo interwencji Policji uczestniczka nie wyraziła zgody na kontakt ojca z dziećmi. Wnioskodawca podkreślił, że w następnych dniach również nie widział syna i córki. Ponadto podkreślił, że uczestniczka postępowania nie przestrzega pkt 7 ugody, albowiem notorycznie zabiera małoletnim dzieciom telefony i komputery, aby nie mogły mieć kontaktu z ojcem. Wnioskodawca zaznaczył, ze bardzo przezywa rozłąkę z dziećmi. Boi się także, że obecna sytuacja wpłynie niekorzystnie na jego relacje z dziećmi. Uzasadniając natomiast wysokość kwoty wnioskodawca wskazał, że jest ona odpowiednia z uwagi na sytuacje majątkowa uczestniczki postępowania.

Ugodą zawarta przed Sądem Rejonowym strony postępowania ustaliły terminy i sposób kontaktów wnioskodawcy M. K. z małoletnim dziećmi Z. K. i J. K., w ten sposób, że:

– wnioskodawca będzie spędzał co drugą sobotę z małoletnimi: Z. K. i J. K. i w związku z tym będzie zabierał dzieci z miejsca ich zamieszkania o godzinie 10:00 i odprowadzał do ich miejsca zamieszkania do godziny 19:00, począwszy od dnia 15 grudnia 2018 roku,

– wnioskodawca będzie spędzał z małoletnimi Wigilię Bożego Narodzenia od godziny 10:00 do godziny 17:30 i II dzień Świąt Bożego Narodzenia od godziny 12:00 do godziny 17:30 i w związku z tym będzie zabierał dzieci z miejsca ich zamieszkania i odprowadzał do ich miejsca zamieszkania o określonych godzinach, najpóźniej do godziny 18:00,

– wnioskodawca będzie spędzał z małoletnimi Ś. Wielkanocne począwszy od Wielkiej Soboty od godziny 14:00 do I dnia Ś. Wielkanocnych do godziny 12:00 i w związku z tym będzie zabierał dzieci z miejsca ich zamieszkania i odprowadzał do ich miejsca zamieszkania o określonych godzinach, najpóźniej do godziny 12:30,

– wnioskodawca będzie spędzał z małoletnimi dziećmi jeden tydzień ferii zimowych, również poza miejscem ich zamieszkania, w okresie od soboty od godziny 11:00 do następnego piątku do godziny 18:00, z możliwością zamiany tygodni feryjnych po wcześniejszym ustaleniu z uczestniczką postępowania oraz w przypadku ustalonych planów wyjazdowych dzieci i w związku z tym będzie zabierał dzieci z miejsca ich zamieszkania i odprowadzał do ich miejsca zamieszkania o określonych godzinach, najpóźniej do godziny 18:30,

– wnioskodawca będzie spędzał z małoletnimi dziećmi dwa tygodnie wakacji letnich z przerwą pomiędzy tygodniami w 2019 roku, a od 2020 roku z możliwością ich spędzenia bez przerwy, począwszy od soboty od godziny 9:00 do niedzieli następnego tygodnia do godziny 18:00 w 2019 roku, a w 2020 roku do niedzieli po dwóch tygodniach pobytu u wnioskodawcy do godziny 18:00 i w związku z tym będzie zabierał dzieci z miejsca ich zamieszkania i odprowadzał do ich miejsca zamieszkania o określonych godzinach, najpóźniej do godziny 18:30,

– wnioskodawca po uprzednim ustaleniu z uczestniczką postępowania będzie spędzał z małoletnimi dziećmi dni ich urodzin tj. 3 sierpnia i 3 marca w wymiarze do dwóch godzin z możliwością zabierania ich poza miejsce ich zamieszkania,

– wnioskodawca ma możliwość kontaktowania się z małoletnimi dziećmi za pomocą telefonu komórkowego oraz mediów społecznościowych natomiast uczestniczka postępowania zobowiązuje się poinformować wnioskodawcę o każdej decyzji dotyczącej braku możliwości kontaktu w tym zakresie z małoletnimi,

– uczestniczka postępowania A. K. zobowiązuje się przygotować małoletnich Z. K. i J. K. do odbywania kontaktów z wnioskodawcą przez zapewnienie odpowiedniej do warunków atmosferycznych odzieży,

– wnioskodawca M. K. i uczestniczka postępowania A. K. zobowiązują się do przestrzegania ustalonych terminów kontaktów i do nie przeszkadzania w ich realizacji oraz do wzajemnego powiadamiania się, jeżeli z przyczyn obiektywnych kontakty nie będą mogły się odbyć z odpowiednim wyprzedzeniem, a w sytuacji gdy z przyczyn obiektywnych kontakty w jakimś terminie się nie odbędą zobowiązać strony do wzajemnego porozumienia się celem ustalenia zastępczego terminu do zrealizowania kontaktów w okresie nie dalszym niż miesiąc od daty niezrealizowanego kontaktu,

– wnioskodawca M. K. zobowiązuje się do sprawowania osobistej opieki nad małoletnimi w czasie realizowania kontaktów jak również korzystania z pomocy swoich rodziców i brata,

– wnioskodawca M. K. zobowiązuje się do nie publikowania w mediach społecznościowych wizerunku i wszelkich wiadomości dotyczących małoletnich dzieci, bez uprzednich uzgodnień w tym zakresie z uczestniczką postępowania A. K. oraz do powstrzymywania się od używania wulgaryzmów i negatywnych wypowiedzi dotyczących również uczestniczki postępowania A. K. w obecności małoletnich dzieci.

W przedmiotowej sprawie uczestniczka postępowania A. K. przyznała, że kontakty ustalone w sobotę nie były realizowane, jak również, że wnioskodawca spędził z małoletnimi dziećmi jedynie Święta Bożego Narodzenia. Potwierdziła nadto, że małoletnie dzieci nie spędziły z ojcem M. Ś. Wielkanocnych oraz ferii, natomiast w wakacje kontakt był w innym terminie niż to zostało ustalone w ugodzie. Uczestniczka postępowania przyznała również, że informowała wnioskodawcę o tym, że nie będzie miał on kontaktu z dziećmi przez telefon.

Pomimo, że uczestniczka postępowania nie kwestionowała okoliczności wskazanych przez wnioskodawcę, to powyższe okoliczności wynikają również z zaoferowanego materiału dowodowego w postaci wydruków wiadomość sms, z których jednoznacznie wynika, że uczestniczka postępowania nie wykazuje żadnej woli i chęci aby realizować postanowienia ugody, a nadto, że strony pozostają w silnym konflikcie.

Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd zagroził uczestniczce postępowania A. K. nakazaniem zapłaty na rzecz wnioskodawcy M. K. kwoty po 200,00 złotych za każde naruszenie obowiązku co do kontaktów określonych w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym.. 158/18. W ocenie Sądu, zagrożenie zapłatą kwoty 200,00 złotych, przy uwzględnieniu obecnej sytuacji materialnej uczestniczki postępowania, która ma stały comiesięczny dochód z tytułu umowy o prace na czas nieokreślony, jak również pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoim partnerem, który partycypuje w kosztach zakupu opału, a nadto w wyniku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, otrzymuje ona część alimentów na małoletnie dzieci, to odniesie pożądany skutek prewencyjny i doprowadzi do przestrzegania przez nią terminów kontaktów. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 8 listopada 2019 r. III Nsm 26/19

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.