Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zabezpieczenie kontaktów i widzeń dziadków z wnukami na czas trwania sprawy

Przepis art. 95 § 1 KRO stanowi, że władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, a przepis § 2 tego art. 95 KRO stanowi, że dziecko winno rodzicom posłuszeństwo. § 4 stanowi, że „Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia”. Następny art. 96 § 1 stanowi, iż rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Zgodnie natomiast z treścią art. 97 § 1 i 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Z treści art. 97 § 1 KRO wynika, że w zasadzie każde z rodziców wykonuje osobno władzę rodzicielską. Wyjątek od tej zasady wynika z § 2 powołanego przepisu. Wprawdzie kodeks rodzinny nie określa, jakie sprawy są istotne, jednakże orzecznictwo i doktryna zgodnie przyjmują, że należą do nich między innymi sprawy dotyczące miejsca pobytu dziecka, kontaktów z dzieckiem (Kodeks rodzinny i opiekuńczy pod red. K. Piaseskiego, wydanie 3, Warszawa 2006, s. 637). Rolą sądu opiekuńczego jest tu nakłanianie rodziców do uzgodnienia stanowisk, czego efektem powinno być doprowadzenie do porozumienia między nimi. Jeżeli do porozumienia nie dojdzie, konieczne jest wydanie przez sąd stosownego orzeczenia (T. S., Prawo rodzinne i opiekuńcze, s. 62).

Problematyka kontaktów osobistych rodziców z dziećmi została uwzględniona w europejskich standardach prawnych. Zasada 6 rekomendacji nr R (84) w sprawie władzy rodzicielskiej z 28 lutego 1984 roku zapewnia rodzicowi niewychowującemu dziecka prawo do utrzymywania z nim kontaktów osobistych. Z kolei zgodnie z art. 9 ust. 3 Konwencji o prawach dziecka, dziecko ma prawo do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.

Samo ustalenie sposobu utrzymania kontaktów z dzieckiem określone zostało w art. 1131. Paragraf 1 mówi o tym, że jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzicie określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. Przepis ten jest skorelowany z art. 95 § 4 nakładającym na rodziców obowiązek wysłuchania dziecka w ważnych sprawach dotyczących jego osoby lub majątku i wiąże się z art. 72 ust. 3 Konstytucji RP, nakazującym osobom odpowiedzialnym za dziecko wysłuchanie go w toku ustalania jego praw. Nie leży w interesie dziecka zmuszanie go do kontaktów z rodzicami, jeżeli wielokrotnie odmawia na nie zgody, nawet po psychologicznym przygotowaniu zarówno jego, jak i rodziców. Uwzględnienie w takiej sytuacji zdania dziecka nie stanowi naruszenia art. 8 Konwencji o prawach dziecka (H. Ciepła, Pokrewieństwo i powinowactwo. Rodzice i dzieci (w:) Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz., pod red. K. Piaseckiego, wyd. 4, LexisNexis Polska, Warszawa 2009, s. 832-833).

Zabezpieczenie kontaktów i widzeń dziadków babci dziadka z wnukami Poznań

Nie budzi wątpliwości Sądu prawo i obowiązek dziadków do utrzymywania kontaktów z wnuczką wynikające z dyspozycji art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w związku z art. 1136. Art. 113 (6) stanowi o odpowiednim stosowaniu wspomnianych przepisów do innych osób sprawujących pieczę nad dzieckiem, w tym do dziadków. Zagadnieniem tym zajmował się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 czerwca 1988 r. (III CZP 42/88, OSNCP 1989, nr 10, poz. 156), wyjaśniając, że dziadkowie mogą żądać uregulowania osobistych kontaktów z wnukami, jeżeli leży to w interesie dzieci, motywując w następujący sposób: skoro rodzice mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra, to powinni dla pełnego rozwoju osobowości dziecka umożliwić mu kontaktowanie się z jego krewnymi przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko. Kontakty te, wnikające z silnych więzór emocjonalnych (dotyczy to zwłaszcza dziadków i wnuków), mogą wpływać na lepsze wychowanie i rozwój duchowy dziecka. Sprzyjają takż ekontynuowaniu więzów wielopokoleniowej rodziny. Zachowanie dziadków przejawiające się w okazywaniu przywiązania i dbałości o wnuki nie tylko nie kłóci się z dobrem dziecka, ale pozostaje w zgodności z jego dobrem.

O ile kontakty między rodzicami a dziećmi stanowią przedmiot ich prawa podmiotowego o naturalnym charakterze, a ujętego następnie w pozytywno-prawne ramy prawa i obowiązku, to kontakty z osobami bliskimi występują w mniejszym nasileniu, uzależnionym nie tylko od stopnia pokrewieństwa, ale i od rzeczywistej osobistej bliskości kontaktujących się osób. Ponieważ zasadą powinno być sprawowanie jednolitego kierownictwa wychowawczego przez osoby sprawujące władzę rodzicielską nad dzieckiem, a sytuacja związana z rozłączeniem rodziców bardzo utrudnia urzeczywistnienie tego jednolitego kierownictwa wychowawczego, materia kontaktów z osobami bliskimi nie powinna dodatkowo zakłócać i tak już trudnej sytuacji dziecka. Z drugiej jednak strony kontakty z krewnymi (zwłaszcza najbliższymi), stanowią w typowej sytuacji niepodważalną wartość dla dziecka, a jej ochrona powinna być z zasady uwzględniona, jako element dobra dziecka. Kontakty z krewnymi oraz innymi osobami bliskimi nie mogą jednak destabilizować warunków rozwoju socjo-psychicznego dziecka, które nie może stać się stroną konfliktu rodziców, ale powinno rozwijać się samodzielnie, uzyskując autonomiczne rozeznanie własnej, indywidualnej pozycji rodzinnej i społecznej. Zasadą kontaktów z osobami bliskimi powinno być zatem przekazywanie dziecku treści nakierowanych na inne obszary aktywności życiowej, czyli te, które nie są „objęte” konfliktem rodziców. Wkraczanie osoby bliskiej, w charakterze „trzeciej strony”, na obszar wskazanego konfliktu, stanowi poważne uchybienie, argumentujące w uzasadnionych wypadkach ograniczenie kontaktów (Komentarz do art. 113(6) kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U.64.9.59), (w:) H. Dolecki (red.), T. Sokołowski (red.), M. Andrzejewski, A. Lutkiewicz-Rucińska, A. Olejniczak, A. Sylwestrzak, A. Zielonacki, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LEX, 2010).

Zgodnie z art. 755 § 1 KPC jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, w szczególności sąd może uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem. Zaznaczyć jednakże należy, że w przypadku uregulowania kontaktów, rola sądu jest subsydiarna, to znaczy, że rozstrzyga on o kontaktach tylko w przypadku, gdy rodzice i uprawnieni nie mogą dojść do porozumienia (art. 1131 § 1 KRO oraz art. 1136 KRO). Orzeczenie o kontaktach nie jest niezmienne, gdyż zgodnie, z treścią art. 1135 KRO, sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Tak, więc przesłanką warunkującą orzeczenie regulujące kontakty jest dobro dziecka; przesłanka ta ma także decydujące znaczenie przy rozstrzygnięciu, o ewentualnym zabezpieczeniu roszczenia w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, w trybie przewidzianym art. 755 § 1 pkt 4 KPC. Bez znaczenia są, w tym zakresie ambicje stron postępowania i ich wzajemne konflikty.

Zgodnie z dyspozycją art. 7561 KPC, w sprawach dotyczących pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem sąd orzeka w przedmiocie zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy. Tak, więc wydając orzeczenie o zabezpieczeniu roszczenia, Sąd kieruje się nie tylko twierdzeniami wniosku, ale także materiałem dowodowym zgromadzonym w toku przewodu sądowego.

Zabezpieczenie kontaktów i widzeń dziadków babci dziadka z wnukami Poznań

Podkreślić należy, że upływ czasu może wywoływać w relacjach rodzinnych, w tym w szczególności między rodzicami a dziećmi, skutki nie do naprawienia, stąd istotnym elementem sprawnego postępowania zabezpieczającego jest udzielenie jak najszybciej ochrony prawnej. Ustawodawca dał wyraz tej potrzebie, przewidując w przepisach prawa szereg instrumentów służących sprawnemu i efektywnemu rozpoznaniu tego rodzaju wniosku. Osiągnięciu tego celu służą: określenie terminu rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia oraz terminu do wyznaczenia rozprawy (art. 737 K.p.c.), określenie wymogów formalnych wniosku (art. 736 K.p.c.), rezygnacja z wyznaczania rozprawy w wypadkach niecierpiących zwłoki (art. 7561 K.p.c.), a także możliwość zagrożenia obowiązanemu, już w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego, na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu (art. 7562 K.p.c.).

Obowiązek rozpoznania wniosku o zabezpieczenie bezzwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia od jego złożenia, jest wyrazem szybkości podyktowanej charakterem postępowania zabezpieczającego. Szybkość postępowania wyraża się także w tym, że do rozpoznania wniosku może dojść na posiedzeniu niejawnym bez wzywania drugiej strony (art. 735). W przypadku gdy rozpoznanie wniosku następuje na rozprawie (art. 7531 § 2 i art. 754), miesięczny termin jego rozpoznania jest podyktowany koniecznością wyznaczenia rozprawy i dokonania doręczeń.

W sprawach dotyczących pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem sąd orzeka w przedmiocie zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy, chyba że chodzi o wypadek niecierpiący zwłoki (art. 7561 K.p.c). Wprowadzenie konieczności przeprowadzenia rozprawy w przedmiocie rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia w sprawach dotyczących pieczy nad małoletnim dzieckiem oraz kontaktów z małoletnim dzieckiem wynika z niezwykle skomplikowanych stosunków prawnorodzinnych oraz konieczności zachowania przez sąd szczególnej ostrożności w ocenie treści wniosków w tego typu sprawach. Należy bowiem mieć na względzie to, iż każda sądowa ingerencja w wykonywanie władzy rodzicielskiej oraz prawo do kontaktów z dzieckiem może odcisnąć nieodwracalne piętno na psychice dziecka. Stąd ustawodawca wymaga, aby przed podjęciem decyzji co do udzielenia zabezpieczenia sąd wysłuchał obu stron, tak aby nie ograniczać się wyłącznie do relacji jednego z rodziców, często jednostronnie przedstawianej przez rodzica uwikłanego w konflikt z rozwodzącym się współmałżonkiem, który nie dotyczy samego dziecka.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Podkreślić wiec należy, że zgromadzony dotychczas materiał dowodowy potwierdza, że pomiędzy stronami postepowania, tj. A. B. (1) z jednej strony oraz M. K. (1) i P. K. z drugiej strony, istnieje silny konflikt, będący konsekwencja kryzysu małżeńskiego uczestników, w który ingerowała wnioskodawczyni. Konflikt ten stał się bezpośrednią przyczyną zakazania przez uczestników P. K. i M. K. (1) kontaktów A. B. (1) z wnukami. W toku dotychczas przeprowadzonych czynności dowodowych, nie ujawniono zaś żadnych okoliczności które uzasadniałyby całkowite pozbawienie wnioskodawczyni możliwości kontaktów z małoletnimi wnukami. Twierdzenia uczestników o chorobie psychicznej A. B. (1) i jej chwiejności emocjonalnej, pozostają w sprzeczności z zeznaniami samych uczestników, którzy przyznali, że po urodzeniu drugiego dziecka wnioskodawczyni sprawowała opiekę na starszym wnukiem i opiekowała się w okresie połogu córka M. K. (1). Również dokumenty dołączone do odpowiedzi na wniosek nie uzasadniają, na tym etapie postepowania, pozbawieniem A. B. (1) kontaktów z wnukami. W szczególności zaświadczenie Instytutu (…) z (…) oraz zaświadczenie psychoterapeuty seksuologa A. B. (2) z (…)dotyczą relacji A. B. (1) z córką i zięciem, nie zaś z wnukami. Jedynie w zaświadczeniu Ośrodka (…) z (…) wskazano, że „w efekcie sytuacji konfliktowej babci z rodzicami u mał. M. K. (2) można zaobserwować wyraźne pogorszenie funkcjonowania emocjonalnego; im bardziej zaostrza się waleczna postawa babki wobec matki i ojca, tym bardziej pojawia się reakcja skórna i wyraźna regresja w funkcjonowaniu emocjonalnym dziecka”. Zaświadczenie to zostało jednak wydane bez jakiegokolwiek wywiadu z wnioskodawczynią, oparte jest wyłącznie na relacji uczestniczki M. K. (1), a cytowane wnioski, w szczególności dotyczące wpływu na małoletniego M. K. (2) „walecznej postawy babki wobec matki i ojca” są o tyle mało wiarygodne, że jak przyznali sami uczestnicy, A. B. (1) nie ma żadnego kontaktu z dziećmi od maja cytowane wnioski zostały zaś sformułowane po konsultacji jaka miała miejsce 25 marca, w zaświadczeniu z (…)Jednakże nawet w zaświadczeniu Ośrodka (…), nie wskazano aby zachodziła konieczność pozbawienia A. B. (1) kontaktów z wnukami, sugerując jedynie aby spotkania odbywały się w obecności osoby dorosłej, najlepiej matki.

Zabezpieczenie kontaktów i widzeń dziadków babci dziadka z wnukami Poznań

Wskazane okoliczności wykluczają więc uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie sformułowanego przez uczestników, po przez zakazanie A. B. (1) kontaktów z małoletnimi wnukami M. K. (2) i J. K., gdyż nie ujawniły się okoliczności świadczące o zagrożeniach dla dobra dzieci, które by uzasadniały całkowite separowanie babki od wnuków. Niewątpliwie jednak pozbawienie jakiegokolwiek kontaktu A. B. (1) z wnukami, przez dłuższy okres czasu, będzie skutkowało rozluźnieniem wzajemnych relacji co w dłuższej perspektywie może uniemożliwić przywrócenie prawidłowych kontaktów rodzinnych. Sytuacja ta uzasadnia udzielenie zabezpieczenia po przez uregulowanie kontaktów wnioskodawczyni z wnukami na czas trwania postanowienia. W tym zakresie Sąd miał na uwadze, że małoletni uczestniczą w zajęciach dodatkowych w soboty, dlatego kontakty zostały ustalone w każdą pierwsza niedziele miesiąca. Częstotliwość tych kontaktów, zapewnia A. B. (1) realizacje ustawowego prawa do spotkań z wnukami, a jednocześnie nie stanowi nadmiernej ingerencji funkcjonowanie rodziny uczestników. W ocenie Sądu taki sposób uregulowania kontaktów wnioskodawczyni z małoletnimi wnukami, przez czas trwania niniejszego postepowania, leży w interesie małoletnich dzieci, które maja prawo znać i utrzymywać kontakty z babka macierzystą, a jednocześnie zapewniają A. B. (1) możliwość podtrzymywania więzi rodzinnych z wnukami. Postanowienie Sądu Rejonowego – IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 22 września 2017 r. IV Nsm 602/17

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu