Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Ubezwłasnowolnienie z powodu choroby psychicznej, uzależniania od alkoholu, pijaństwa, narkotyków i odstawienia leków

Stosownie do art. 13 § 1 kodeksu cywilnego osoba która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Konsekwencją ubezwłasnowolnienia całkowitego jest natomiast to, że osoba całkowicie ubezwłasnowolniona nie posiada zdolności do czynności prawnych (art. 12 KC). Ze względu na daleko posuniętą ingerencję w sferę praw osobistych osoby fizycznej, w razie jej ubezwłasnowolnienia całkowitego w orzecznictwie Sądu Najwyższego rygorystycznie podchodzi się do wykładni przesłanek ubezwłasnowolnienia wskazanych w art. 13 § 1 KC.

Podkreśla się m.in. że istnienie choroby psychicznej lub innej wskazanej w art. 13 § 1 KC przyczyny nie jest przesłanką wystarczającą do orzeczenia ubezwłasnowolnienia całkowitego. Musi jej jeszcze towarzyszyć powiązana z tymi przyczynami niemożność kierowania swoim postępowaniem przez osobę fizyczną, której wniosek dotyczy. Przy czym przez pojęcie „niemożność” rozumie się brak świadomego kontaktu z otoczeniem oraz brak intelektualnej oceny swojego zachowania i wywołanych w nim następstw (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17.05.2013 r., (…)).

Ubezwłasnowolnienie z powodu choroby psychicznej, uzależniania od alkoholu, pijaństwa, narkotyków i odstawienia leków Poznań

Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu całkowitym powinno następować tylko wtedy, gdy ochrony interesu osoby fizycznej nie da się zapewnić w stopniu właściwym przy zastosowaniu innych normatywnych instytucji ochronnych, w tym przykładowo instytucji ubezwłasnowolnienia częściowego (por. postanowienie SN z dnia 6.09.2017 r. (…)). Należy bowiem wcześniej rozważyć, czy ochrona interesów osoby objętej wnioskiem w takich postępowaniach jest możliwa przy zastosowaniu instytucji prawnych, które w mniejszym stopniu ingerują w sferę jej dóbr osobistych i praw.

Stosownie do art. 16 § 1 KC osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

Przesłanki ubezwłasnowolnienia częściowego są analogiczne do ubezwłasnowolnienia całkowitego. Różnica polega na tym, że stan osoby, która ma być ubezwłasnowolniona częściowo, nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. W odróżnieniu od ubezwłasnowolnienia całkowitego, skutkiem ubezwłasnowolnienia częściowego jest powstanie stanu ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Wyłącznie interes osoby chorej jest przesłanką ubezwłasnowolnienia częściowego – wyrażający się w potrzebie pomocy do prowadzenia spraw tej osoby (por. np. post. SN z 29.12.1983 r., (…), post SN z 17.2.1981 r., (…), post SN z 11.8.1971 r., (…), post. SN z 30.5.1968 r. (…)).

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Prokurator Okręgowy wniósł o całkowite ubezwłasnowolnienie A. W., co uzasadnił tym, że uczestnik postępowania choruje na schizofrenię paranoidalną, a ponadto nadużywa alkoholu, lecz nie leczy się i nie jest krytyczny wobec swojego stanu zdrowia. Dobro uczestnika wymagało ustanowienia dla niego opiekuna prawnego, który będzie sprawował prawidłową pieczę nad jego osobą i nadzorował jego leczenie, który ureguluje jego sprawy urzędowe i majątkowe, a także podejmie niezbędne decyzje w toczącym się postępowaniu z powództwa żony A. W. o rozwód. Uczestnik postępowania A. W. domagał się oddalenia wniosku, natomiast jego żona, uczestniczka E. W., wniosek poparła.

Ubezwłasnowolnienie z powodu choroby psychicznej, uzależniania od alkoholu, pijaństwa, narkotyków i odstawienia leków Poznań

Wskutek choroby psychicznej – schizofrenii paranoidalnej i Zespołu uczestnik postępowania A. W. nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem, co świadczyło o wystąpieniu przesłanek z art. 13 § 1 KC, choć miał też na uwadze, że aktualnie nastąpiła remisja choroby związana z pobytem uczestnika w szpitalu psychiatrycznym i poddaniem go farmakoterapii. Podkreślił jednak, że mimo to z wypowiedzi uczestnika udzielonej w trakcie badań jasno wynikało, że jest on nadal bezkrytyczny wobec faktu uzależnienia od alkoholu, urojeniowo i bezkrytycznie relacjonuje swoje stosunki z żoną, nie dostrzega dziwaczności swoich zachowań i wypowiadanych przekonań, zaprzecza by kiedykolwiek występowały u niego objawy psychotyczne, a pobyt w szpitalu psychiatrycznym uzasadnia złośliwością żony. Sąd Okręgowy podkreślił również, że uczestnik postępowania liczy na to, że opuści szpital, ale nie zastanawia się gdzie będzie mieszkać, licząc na znajomych, z którymi nie miał od wielu lat kontaktu. Wprawdzie uczestniczy on w terapii, ale z takim uzasadnieniem, że dzięki temu szybciej opuści szpital. Powyższe okoliczności wskazywały, w ocenie Sądu, że uczestnik postępowania nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. W związku z powyższym, mając na uwadze jego interes Sąd Okręgowy orzekł ubezwłasnowolnienie całkowite uczestnika postępowania z powodu choroby psychicznej na zasadzie art. 13 § 1 KC

Zgodzić się należy z Sądem Okręgowym, że w odniesieniu do uczestnika postępowania A. W. wystąpiły okoliczności uzasadniające jego całkowite ubezwłasnowolnienie, stosownie do art. 13 § 1 KC Płynące ze zgromadzonych dowodów wnioski są jednoznaczne w swej treści – uczestnik postępowania jest osobą chorą psychicznie, a przebieg choroby został powikłany przez uzależnienie od alkoholu i odstawianie leków. Obecny stan psychiczny uczestnika, mimo wdrożonego leczenia w warunkach oddziału detencji, nie uległ poprawie, a wręcz przeciwnie – dodatkowo stwierdzono u niego cechy zespołu psychoorganicznego. Przyczyny te doprowadziły do tego, że uczestnik w swoim obecnym stanie zdrowia nie jest w stanie samodzielnie lub nawet z pomocą innych osób pokierować swoim postępowaniem, ani załatwiać samodzielnie swoich spraw osobistych i majątkowych nawet w podstawowym zakresie. Z powyższych okoliczności niezbicie wynika wyraźna potrzeba udzielenia uczestnikowi ochrony prawnej poprzez orzeczenie ubezwłasnowolnienia całkowitego, wymaga tego jego najlepiej rozumiany interes, również w związku z toczącymi się przeciwko uczestnikowi postępowaniami o eksmisję i o rozwód. Postanowienie Sądu Apelacyjnego – V Wydział Cywilny z dnia 21 listopada 2017 r. V ACa 231/16

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu