Utrudnianie i ograniczanie kontaktów oraz widzeń babci czy dziadka z wnukiem lub wnuczkami

Postępowanie w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem uregulowane są w przepisach art. 598¹⁵ – 598²¹ KPC przewidujących w szczególności zasady nakładania sankcji pieniężnych na osoby nie wykonujące nałożonych obowiązków oraz regulujących zasady zwrotu wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem do kontaktów, do których nie doszło. Przepis art. 598¹⁵§ 1 KPC stanowi, że jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Zgodnie z treścią przepisu art. 598¹⁶ § 1 KPC , jeżeli osoba, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej, nie wypełnia nadal swego obowiązku, sąd opiekuńczy nakazuje jej zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń.

Postępowanie w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem w istocie ogranicza się do ustalenia istnienia wykonalnego orzeczenia regulującego kontakty z dzieckiem oraz ustalenia, czy doszło do naruszenia w realizacji tego orzeczenia.

Postępowanie w przedmiocie nałożenia sankcji za niewykonywanie kontaktu z dzieckiem ma specyficzny, odrębny charakter i nie jest jego przedmiotem ponowna ocena zasadności ustalonych wcześniej prawomocnym orzeczeniem kontaktów. Dlatego postępowanie dowodowe w tych sprawach ogranicza się do ustalenia po pierwsze, czy doszło do naruszenia prawomocnego i wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów, a po wtóre, w przypadku pozytywnego ustalenia pierwszej przesłanki, ustalenia możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica naruszającego orzeczenie o kontaktach w kontekście wysokości sankcji finansowej za niewykonany kontakt.

Reguła tego ograniczonego w istocie postępowania dowodowego ma celu wyeliminowanie ponownej oceny celowości orzeczonych kontaktów oraz zapewnienie względnej szybkości postępowania, którego celem jest zakończenie niezgodnej z dobrej dziecka blokady kontaktu z jednym z rodziców. Jedynie wzgląd na dobro dziecka może w szczególnych wypadkach prowadzić do wniosku, że orzeczony kontakt na tyle stanowi zagrożenia dla dobra dziecka, że nie powinien być egzekwowany poprzez nakładanie sankcji pieniężnej. W ocenie Sądu, analiza materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie, ale także akt sprawy rozwodowej, nie pozwala na przyjęcie, iż przymusowa realizacja kontaktów ustalonych w wyroku rozwodowym zagraża w jakikolwiek sposób dobru dziecka.

Brzmienie cytowanych wyżej przepisów art. 598¹⁵ i 598¹⁶ KPC wskazuje, że pierwszym postanowieniem sądu opiekuńczego w sprawie wykonywania kontaktów z dzieckiem jest zagrożenie osobie zobowiązanej tą karą. Drugim dopiero etapem jest nałożenie takiej kary, w przypadku nie wypełniania nadal obowiązków przez osobę, której zagrożono nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

We wniosku Z. G. domagała się nakazania uczestniczce W. G. zapłaty na rzecz wnioskodawczyni kwoty 250 zł za naruszenie obowiązku wynikającego z orzeczenia Sądu Rejonowego. Na wstępie podnieść należy, iż okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest fakt realizowania bądź uchylania się zobowiązanej od ciążącego na niej obowiązku. W przypadku niewykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dzieckiem Sąd rozstrzyga czy istniejące przeszkody leżą po stronie osoby pod której pieczą dziecko pozostaje, czy też są od niej niezależne. W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż wnioskodawczyni uprawniona była do kontaktów z wnukiem w każdy I weekend miesiąca tj. od soboty od godziny 09.00 do niedzieli do godziny 17.00 poza miejscem zamieszkania małoletniego.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wynika, że W. G. będąc w pełni świadomą skutków prawnych zapadłego orzeczenia i powstałego dla niej obowiązku bez prawnego uzasadnienia z przyczyn leżących po jej stronie, odmawia umożliwienia Z. G. widzenia z dzieckiem.

W ocenie Sądu uczestniczka nie podała żadnych racjonalnych powodów leżących u podstaw nie wywiązywania się z ciążącego na niej obowiązku. Postępowania uczestniczki nie usprawiedliwia fakt, iż małoletni D. niechętnie odnosi się do spotkań z babką. Powinnością W. G. jest dołożenie wszelkich starań, by przygotować dziecko do tych kontaktów m in. poprzez wytworzenie właściwej atmosfery spotkań oraz zachęcenia małoletniego do kontaktu z wnioskodawczynią. Zdaniem Sądu właściwa (pozytywna) postawa matki wobec wnioskodawczyni z pewnością przyczynić się może do wytworzenia w małoletnim pozytywnej reakcji na kontakt z babką. Podkreślić przy tym trzeba, że do chwili obecnej W. G. nie podjęła żadnych działań, by zażegnać eskalujący miedzy nią a wnioskodawczynią konflikt. Kwota, którą nakazano W. G. zapłacić na rzecz wnioskodawczyni zgodna jest z żądaniem i nie przekracza ilości niezrealizowanych kontaktów w okresie od dnia 19.07. do dnia złożenia wniosku o nakazanie zapłaty. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 4 października 2017 r. III Nsm 213/17

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.