Zgodnie z art. 598 15 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. W myśl § 2 wymienionego przepisu, jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.
Jeżeli Sąd stwierdzi naruszenie po stronie któregoś z rodziców, to egzekucja kontaktów z małoletnim dzieckiem sprowadza się do dwóch etapów. Etap pierwszy obejmuje groźbę nakazania oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby uprawnionej do kontaktów lub osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje. Etap drugi to spełnienie groźby i nakazanie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Oznacza to, że sąd najpierw zagrozi nakazaniem oznaczonej sumy pieniężnej, a następnie na wniosek uprawnionego nakaże zapłatę tej sumy.
Należy zaznaczyć, że groźna sankcji pieniężnej, nie może niweczyć celu postępowania, tj. wyegzekwowania kontaktów rodzica z dzieckiem, i zmierzać do uzyskania zyskownego instrumentu szykan między zwaśnionymi rodzicami (tak: Jacek Ignaczewski „Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem”, LexisNexis, wyd. I, s. 89-91). Celem niniejszego postępowania nie było zatem uzyskanie przez wnioskodawcę dodatkowego instrumentu przymuszenia uczestniczki do realizacji kontaktów, a jedynie spowodowanie ich rzeczywistego wznowienia i zabezpieczenie dalszej realizacji.
Należy podkreślić, że sformułowania „nie wykonuje” albo „niewłaściwie wykonuje” itd. wskazują, że zainteresowaniem sądu objęte są zachowania rzeczywiste, a nie prognozowane. Niewykonywanie lub wykonywanie niewłaściwe musi bezpośrednio oddziaływać na przebieg kontaktów określony w orzeczeniu lub ugodzie, dlatego inne zaniedbania osoby sprawującej pieczę nie usprawiedliwiają wszczęcia postępowania „pierwszego etapu” o zagrożenie nakazaniem zapłaty. Postępowanie unormowane w art. 598 15 KPC ma bowiem zabezpieczyć prawa do kontaktów w stosunkach między podmiotami o podobnych uprawnieniach, a tym samym również prawa dziecka (Zbigniew Strun, Komentarz do art. 598 15 Kodeksu postępowania cywilnego, teza nr 7 SIP LEX).
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Sprawa sądowa opracowana przez KancelarięWyrokiem Sądu Okręgowego ustalono sposób kontaktowania się wnioskodawcy z małoletnim synem, w ten sposób że matka każdorazowo wyda małoletniego jego ojcu na klatce schodowej przed mieszkaniem, w którym zamieszkuje z synem w I i III weekend miesiąca z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania od soboty od godziny 10:00 i z obowiązkiem odprowadzenia małoletniego do miejsca zamieszkania matki w dniu następnym o godzinie 18:00, w każdy V weekend miesiąca – analogicznie poczynając od soboty od godziny 10:00 do dnia następnego do godziny 10:00, w dniu 1 maja w latach nieparzystych o godzinie 10:00 z obowiązkiem doprowadzenia małoletniego do matki w dniu 3 maja o godzinie, nadto wnioskodawca ma prawo zabierać małoletniego poza miejsce jego zamieszkania w pierwszą sobotę lipca i pierwszą sobotę sierpnia od godziny 10:00 do drugiej niedzieli do godziny 18:00, w pierwszy tydzień ferii zimowych od soboty od godziny 10:00 do niedzieli do godziny 18:00, w pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia od godziny 10:00 do 18:00 w latach parzystych, a w latach nieparzystych w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i w Wigilię od godziny 10:00 do godziny 18:00 oraz w poniedziałek Wielkanocny od godziny 10:00 do godziny 18:00.
Kontakty wnioskodawcy z synem przebiegały początkowo w dobrej atmosferze. Małoletni chętnie widywał się z ojcem, dziadkami i partnerką ojca. Wnioskodawca początkowo przyjeżdżał po małoletniego ze swoją matką K. K. (2), a w okresie gdy rozpoczęły się problemy z ich realizacją z ojcem A. K.. Kontakty wnioskodawcy z synem nie były zrealizowane w dniach 17-18 grudnia, 14-22 stycznia, 18-19 marca z uwagi na chorobę małoletniego. Nie zostały również zaproponowane inne terminy spotkań małoletniego. W dniu 18 czerwca małoletni był świadkiem negatywnych zachowań uczestników postępowania wobec siebie, które zakończyły się interwencją policji. Od tego czasu małoletni nie chce realizować kontaktów z ojcem. Wszelkie próby realizacji kontaktów wnioskodawcy z synem kończą się negatywnie. Małoletni widząc ojca wpada w histerię, krzyczy i płacze. Kontakty nie są realizowane. Jedyny pozytywny kontakt wnioskodawcy z małoletnim miał miejsce podczas badania psychologicznego, podczas którego małoletni bez obecności matki w sposób swobodny podjął kontakt z ojcem, ciesząc się z jego obecności lgnął do niego.
Sąd zagroził uczestniczce postępowania K. K. (1) nakazaniem zapłaty na rzecz wnioskodawcy P. K. kwoty po 50 złotych za każde naruszenie wykonania obowiązków wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w sprawie o rozwód. Osobą pod której pieczą znajduje się małoletni jest uczestniczka postępowania K. K. (1). Uczestniczka nie wykonuje orzeczonych kontaktów, podnosząc, iż woli na nie wyraża małoletni B. K.. Uczestniczka mimo starań w dalszym ciągu nie realizuje nałożonego na nią obowiązku.
Podstawową przesłanką uwzględnienia wniosku jest niewykonywanie lub niewłaściwie wykonywanie obowiązków wynikających z orzeczenia ustalającego kontakty z małoletnim. W niniejszej sprawie, niewątpliwie kontakty małoletniego z jego ojcem nie były i nie są realizowane. Jak wynika z opinii psychologicznej z dnia 10 września przyczyna niechęci małoletniego do spotkań z ojcem może mieć podłoże w niechęci uczestniczki postępowania do wnioskodawcy. Konflikt pomiędzy rodzicami małoletniego odzwierciedla się w jego zachowaniu. Małoletni odczuwa silny konflikt lojalnościowy i obawia się, że jeżeli nie podporządkuje się woli matki i jej zasadom, przestanie być ważny i kochany.
Sąd uznał, iż zagrożenie uczestniczce postępowania nakazaniem zapłaty kwoty 50 złotych za każde naruszenie ustalonych w postanowieniu kontaktów, sprawi iż uczestniczka postępowania zacznie się do nich stosować. Kwota orzeczona przez Sąd będzie odpowiednio dolegliwa i możliwa do spłaty przez uczestniczkę i uwzględnia jej sytuację majątkową. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 października 2018 r. III Nsm 282/17
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
