Co zrobić jak dostałem pozew o rozwód w Poznaniu? Pozwany w zasadzie może, ale nie musi wnieść – przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę – odpowiedź na pozew o rozwód. Z założenia więc to od woli pozwanego zależy, czy złoży i w jakim terminie to pismo procesowe. Niezłożenie odpowiedzi na pozew o rozwód nie daje podstawy do wydania , gdyż dopiero można go wydać, gdy dodatkowo pozwany nie stawi się na rozprawę bądź pomimo stawiennictwa nie bierze w niej udziału. Ze względu na to, że jest to środek umożliwiający przygotowanie rozprawy, odpowiedź na pozew jest pismem bardzo skomplikowanym przygotowawczym i w związku z tym powinna zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron
- oznaczenie rodzaju pisma;
- sygnaturę akt
- opisanie stanowiska lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników.
W odpowiedzi na pozew należy więc wypowiedzieć się do twierdzeń i dowodów powoda, podać zwięźle stan sprawy i wskazać dowody, które mają być przedstawione na rozprawie, lub je załączyć. Pozwany może też wskazać podstawy prawne swoich żądań i wniosków. W odpowiedzi na pozew pozwany powinien odnieść się do żądania pozwu, co może nastąpić przez podjęcie obrony albo uznanie powództwa. Podjęcie obrony polega na zaprzeczeniu twierdzeniom faktycznym uzasadniającym żądanie powoda albo na podniesieniu zarzutów procesowych lub merytorycznych. Gdy pozwany podejmie obronę, np. wniesie o oddalenie powództwa, to jednocześnie powinien co najmniej wskazać powody tego stanowiska. Nie wnosi się żadnej opłaty za odpowiedź na pozew.
Od zasady dobrowolności wniesienia odpowiedzi na pozew został wprowadzony istotny wyjątek w art. 207 § 2 KPC, według którego przewodniczący może zarządzić w każdej sprawie wniesienie odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż dwa tygodnie. Zarządzenie to podlega doręczeniu pozwanemu wraz z odpisem pozwu. Długość tego terminu należy uzależnić od zawiłości sprawy, wielości zgłoszonych roszczeń, złożoności stanu faktycznego i prawnego sprawy, miejsca zamieszkania pozwanego za granicą. Termin ten może zostać na wniosek przedłużony na podstawie art. 166 KPC. Po wniesieniu pozwu i odpowiedzi na pozew strony mają jeszcze możliwość składania dalszych pism procesowych, w tym także pism przygotowawczych.
O zarządzeniu doręczenia pozwu sąd zawiadamiać będzie małżonka powoda. Uchybienie terminu do złożenia odpowiedzi na pozew skutkować będzie zarządzeniem jej zwrotu. Równocześnie z doręczeniem pozwu oraz zawiadomienia dla powoda poucza się strony o:
1) możliwości rozwiązania sporu w drodze ugody zawartej przed sądem lub mediatorem;
2) obowiązku udziału w posiedzeniu przygotowawczym i przedstawienia wszystkich twierdzeń i dowodów na tym posiedzeniu;
3) skutkach niedopełnienia obowiązków, o których mowa w pkt 2, w szczególności możliwości wydania przez sąd wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym i warunkach jego wykonalności, obciążenia kosztami postępowania, a także możliwości umorzenia postępowania oraz pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów;
4) możliwości ustanowienia pełnomocnika procesowego oraz o tym, że zastępstwo adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego nie jest obowiązkowe;
5) obowiązku złożenia pisma przygotowawczego na zarządzenie przewodniczącego, wymogach co do jego treści i skutkach ich niedochowania;
6) zwrocie pisma przygotowawczego złożonego bez zarządzenia przewodniczącego.
Pozwany otrzyma również pouczenie o czynnościach procesowych, które może lub powinien podjąć, jeśli nie uznaje żądania pozwu w całości lub części, w szczególności obowiązku złożenia odpowiedzi na pozew, w tym obowiązujących w tym zakresie wymaganiach co do terminu i formy.
W odniesieniu do terminu jaki sąd powinien zakreślić na udzielenie odpowiedzi na pozew to projektodawca wskazuje, że termin udzielony stronie pozwanej do pisemnego przedstawienia swego stanowiska w sprawie musi być uzależniony od wynikającej z pozwu objętości i stopnia skomplikowania konkretnej sprawy, z zagwarantowaniem ustawowego minimum wynoszącego dwa tygodnie.
Do odpowiedzi na pozew o rozwód Poznań należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.
Strona może, ale nie musi działać w postępowaniu osobiście albo przez adwokata czy radcę prawnego od spraw rozwodowych w Poznaniu. Warto jest skorzystać z dobrej kancelarii rozwodowej z Poznania, by być dobrze reprezentowanym.
Odpowiedź na pozew o rozwód
W odpowiedzi na pozew o rozwód należy na pewno zająć jedno z następujących stanowisk:
- rozwód
– z orzekaniem o winie
– bez orzekania o winie
– z winy obojga małżonków
- alimenty
– na żonę z powodu niedostatku albo istotnego pogorszenia sytuacji w wyniku rozwodu
– dzieci
- władz rodzicielska na dziećmi
– ograniczona do istotnych spraw dzieci
– pozbawiona
– pozostawiona w pełni rodzica
- kontakty z dziećmi
– ustalone na sztywno przez sąd np. kontakty w co drugi weekend od piątku od godz. 16:00 do niedzieli do godz. 19:00
– pozostawione swobodnej decyzji rodziców, czyli ich nieustalanie
- miejsce zamieszkania dzieci
– przy ojcu
– przy matce
Odpowiedź na pozew o rozwód Poznań
Każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o rozwód, jeżeli wystąpią co do tego stosowne okoliczności. Małżeństwo musi istnieć w chwili wytoczenia pozwu o rozwód. Nie stoi na przeszkodzie wytoczeniu sprawy rozwodowej orzeczenie sądu kościelnego o ustaniu małżeństwa wyznaniowego. Nie jest natomiast dopuszczalne wszczęcie sprawy o rozwód po śmierci jednego z małżonków. W razie śmierci małżonka w trakcie postępowania rozwodowego sąd postanowi o umorzeniu postępowania. Postanowienie może zapaść po wydaniu wyroku rozwodowego, ale przed jego uprawomocnieniem się.
Małżonkowie zobowiązani są do wzajemnej lojalności i przyzwoitego zachowania wobec siebie przez cały czas trwania małżeństwa. Jeśli ich niewłaściwe zachowanie stało się przyczyną rozkładu pożycia, ponoszą tego skutki w postaci możliwości przypisania im winy rozkładu ze wszystkimi tego konsekwencjami, jakie przewiduje ustawa. Natomiast jeśli ich niewłaściwe zachowanie miało miejsce już po powstaniu i utrwaleniu rozkładu pożycia i nie może być uznane za jego przyczynę, oceniać je trzeba z punktu widzenia przesłanki zasad współżycia społecznego dla oceny zgodności orzeczenia rozwodu z tymi zasadami oraz oceny zgodności z nimi odmowy zgody na rozwód małżonka, któremu nie można przypisać winy.
Przesłanki pozytywne orzeczenia rozwodu w Poznaniu
Przesłanki pozytywne, czyli te, które muszą wystąpić, by można było otrzymać rozwód. Orzeczenie rozwodu jest dopuszczalne, gdy sąd ustali, że pożycie małżeńskie uległo zupełnemu i trwałemu rozkładowi (obie te cechy rozkładu muszą wystąpić łącznie), a nie wystąpiła żadna z tzw. negatywnych przesłanek rozwodu. Decyduje w tym przedmiocie stan sprawy w chwili zamknięcia rozprawy. Sąd, ustalając zupełny i trwały rozkład pożycia, nie jest obowiązany do oceny „ważności” jego powodów, czyli nie ma obowiązku badać, czy w świetle zasad współżycia społecznego można je uznać za wystarczająco doniosłe rozwód Poznań.
Pożycie małżonków
Przez pożycie małżonków rozumiemy więź psychiczną (m. in. uczucie miłości, szacunku i zaufania), fizycznej (wspólne zamieszkiwanie) lub gospodarczej (prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego). Mamy również do czynienia w dalszym ciągu z pożyciem małżeńskim, nawet wówczas, gdy współżycie fizyczne lub więź gospodarcza są znacząco ograniczone, np. ze względu na wiek jednego z małżonków, wyjazd jednego z małżonków za granicę czy też przebywanie w zakładzie karnym.
Jeżeli między małżonkami dochodzi do osłabienia czy wręcz zaniku więzi małżeńskich, to proces ten określany jest mianem rozkładu pożycia małżeńskiego. Istota procesu sprowadza się do zaburzeń w funkcjonowaniu któregokolwiek z elementów tego co składa się na pożycie małżeńskie. Sąd musi ocenić stopień zaawansowania rozkładu pożycia. Rozkład pożycia może być:
– subiektywnie postrzegalny (wewnętrznie psychiczne nastawienie małżonka),
– obiektywnie postrzegalny (dostrzegalne z zewnątrz dla każdego).
Przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego mogą być następujące:
– zawinione przez małżonka (np. groźba skierowana pod adresem drugiego z małżonków, nieetyczne postępowanie wobec niego, naużywanie narkotyków, alkoholu, lekceważący stosunek, rażące zaniedbania w wykonywaniu obowiązków, wrogość, przejawy agresji mogą zarówno przyczynić się do rozkładu pożycia między małżonkami, jak i stanowić jego przejaw.
– niezawinione przez małżonka (np. nieuleczalna, potworna choroba uniemożliwiająca albo utrudniająca wykonywanie obowiązków małżeńskich).
Pożycie małżeńskie utrzymane jest np. wtedy, gdy małżonkowie nie realizują wprawdzie pełnej więzi gospodarczej wobec braku wspólnego zamieszkiwania, lecz istnieją jeszcze między nimi powiązania o charakterze osobistym. Ponadto gdy ustały wprawdzie między nimi więzi fizyczne, np. z powodu podeszłego wieku, lecz małżonkowie mogą kontynuować wspólne pożycie w zakresie pozostałych jego składników. Wystarcza to do uznania, że pożycie trwa nadal. Rozwód Poznań
Pożycie fizyczne małżonków – rozwód Poznań
Wspólne pożycie małżeńskie co do zasady obejmuje utrzymywanie stosunków seksualnych między małżonkami, czyli tzw. więź fizyczną (inaczej: intymną, seksualną, cielesną). Zanik tej więzi może być przejawem zupełnego rozkładu pożycia małżonków, lecz może mieć również charakter usprawiedliwiony.
Ustanie wspólnoty fizycznej lub gospodarczej może w konkretnym przypadku nie stanowić objawu rozkładu, jeżeli wynika ono z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi. Przykładem takiej sytuacji może być ustanie współżycia fizycznego na skutek choroby małżonka, rozłączenie małżonków spowodowane pobytem w szpital, pracą zarobkową małżonków w różnych odległych od siebie miejscowościach, itp..
O istnieniu więzi fizycznej między małżonkami nie świadczy utrzymywanie stosunków fizycznych, które są wynikiem zastraszenia, uzależnienia gospodarczego, jak również innego rodzaju przymusu.
Wieź duchowa małżonków
Podstawową więzią składającą się na wspólne pożycie małżeńskie jest więź duchowa. Brak wspólnoty duchowej jest zawsze objawem rozkładu pożycia. Wspólnota duchowa polega na wzajemnym pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości, lojalności, wyrozumiałości, na respektowaniu osobistych cech małżonka, uwzględnianiu jego osobistych potrzeb oraz gotowości do ustępstw oraz kompromisów.
Do uznania, że między małżonkami brak jest wspólnoty duchowej, nie jest konieczne stwierdzenie wrogiego lub choćby niechętnego stosunku ich do siebie. Zachowanie poprawnych stosunków, utrzymywanie kontaktów w interesie wspólnych dzieci itp. nie musi koniecznie oznaczać, iż więź duchowa małżonków została utrzymana i rozkład pożycia nie istnieje. Chodzi bowiem nie o jakąkolwiek więź duchową pomiędzy dwojgiem ludzi, lecz o więź charakterystyczną dla duchowej wspólnoty małżeńskiej. Rozkład pożycia może nastąpić nie tylko, gdy więź duchowa ustała po stronie obojga małżonków, lecz także wyłącznie jednego z nich.
Więź gospodarcza
Więź gospodarcza utożsamiana jest z prowadzeniem przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego. Więź gospodarcza na ogół przejawia się we wspólnym zamieszkaniu, posiadaniu wspólnego majątku, prowadzeniu jednego gospodarstwa domowego, a także przygotowywaniu i wspólnym spożywaniu posiłków.
Brak wspólnoty gospodarczej (podobnie jak uczuciowej) może w danych okolicznościach nie stanowić objawu rozkładu, jeżeli wynika z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi. Gdy jednak przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, rozkład pożycia może być mimo to uznany za zupełny, jeśli utrzymanie elementów więzi gospodarczej (np. wspólnego mieszkania) wywołane zostało szczególnymi okolicznościami. Takie szczególne okoliczności to przede wszystkim istnienie ograniczonej więzi gospodarczej między małżonkami, wynikającej z konieczności zajmowania tego samego mieszkania i ponoszenia w związku tym wspólnych opłat.
Zupełny rozkład pożycia
Rozkład jest zupełny, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna ani gospodarcza; w ogóle ustały stosunki między małżonkami i to we wszystkich trzech sferach: uczuciowej, fizycznej i gospodarczej. Nawet rzadkie tylko stosunki fizyczne między małżonkami będą wskazywać, że rozkład pożycia nie jest jeszcze zupełny. Dopuszcza się możliwość uznania za zupełny także takiego rozkładu pożycia, gdy przy niepełnym zaniku określonej więzi intensywność rozpadu innych relacji między małżonkami pozwala orzec, że rozkład jest zupełny.
Trwały rozkład pożycia – rozwód Poznań
Rozkład pożycia jest trwały, gdy ocena oparta na doświadczeniu życiowym pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Należy przy tym mieć na uwadze indywidualne cechy charakteru małżonków (wytyczne SN z 1955 r., teza II ust. 2; orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 września 1952 r., C. 1702/51). Trwałość rozkładu pożycia ustalana jest więc w drodze oceny prawdopodobieństwa powrotu małżonków do wspólnego pożycia. Wystarczy oparta na doświadczeniu życiowym ocena, że w okolicznościach sprawy powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Należy przy tym mieć na uwadze indywidualne cechy charakteru małżonków” (wytyczne rozwodowe 1955, pkt II.2).
Jak wiadomo z doświadczenia życiowego, im dłużej trwa wspólne pożycie małżonków, tym mniej poszczególne fakty oddziałują niekorzystnie na to pożycie, tym trudniej wywołać głęboki rozkład.
Fakt uszkodzenia ciała, wywołanie rozstroju zdrowia czy dopuszczenie się ciężkiej zniewagi mogą stanowić samoistną przyczynę rozkładu pożycia, wystarczającą do uznania rozkładu pożycia za zupełny i trwały (orzeczenie SN z dnia 13 stycznia 1953 r., C 1631/52, OSNCK 1954, nr 1, poz. 9).
Krótki upływ czasu od daty zawarcia związku małżeńskiego przez osoby w młodym wieku i krótki stosunkowo okres rozkładu pożycia nie wyłączają same przez się orzeczenia rozwodu z uzasadnieniem, że rozkład pożycia z tych względów nie jest zupełny i trwały, jeżeli poza tym nie wchodzi w grę żadna z negatywnych przesłanek rozwodu Poznań (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 14 grudnia 1984 r., III CRN 272/84, OSNC 1985, nr 9, poz. 135 )
Fakt troszczenia się męża o żonę i dzieci, a także fakt przyjaznego ustosunkowania się do porzuconego małżonka, zupełnie nie przesądza o braku trwałego rozkładu małżeństwa, którego istotą nie jest nienawiść i niekulturalne odnoszenie się do siebie małżonków, ale tylko zerwanie stosunków intymnych bez nadziei powrotu do nich” (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1951 r., C 184/51, OSN(C) 1952, nr 1, poz. 21).
Kiedy rozwód jest niedopuszczalny
Sąd zawsze z urzędu ma obowiązek rozważyć, czy nie zachodzą negatywne przesłanki rozwodu, które uniemożliwiają rozwiedzenie się małżonkom. Gdy jeden z małżonków nie chce rozwodu, to w trakcie procesu musi wykazywać istnienie, co najmniej, jednego z poniższych powodów. Właściwym jest wtedy przedstawianie na tę okoliczność stosownych dowodów.
1) Jeżeli wskutek rozwodu Poznań miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
Ochrona interesów dziecka znajduje wyraz zarówno w normach prawnych odnoszących się do funkcjonowania małżeństwa, jak i regulujących jego rozwiązanie. Dobro dziecka jest negatywną przesłanką rozwodową. Dla oceny, czy dobro dzieci nie ucierpi wskutek orzeczenia rozwodu, należy rozważyć m.in. czy rozwód nie spowoduje osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostają, w stopniu mogącym ujemnie wpłynąć na wykonanie jego obowiązków rodzicielskich, czy po rozwodzie zaspokojone zostaną potrzeby materialne i moralne dzieci co najmniej w takim zakresie, w jakim są zaspokajane obecnie, czy utrzymanie status quo w stosunkach wzajemnych rodziców będzie dla dzieci bardziej korzystne niż orzeczenie rozwodu. Sąd Najwyższy polecił ponadto brać pod uwagę: wiek dzieci, ich dotychczasowe stosunki z rodzicami, jak również stan ich zdrowia i stopień ich wrażliwości. Sądy są obowiązane na podstawie szczegółowo ustalonych okoliczności uzasadnić swój pogląd co do tego, czy i jaki wpływ na sytuację wspólnych małoletnich dzieci stron wywiera rozstrzygnięcie w sprawie o rozwód zarówno wtedy, gdy rozwód orzekają, jak i wtedy, gdy żądanie rozwodu, z powodu jego sprzeczności z dobrem małoletnich dzieci, ulega oddaleniu. Wymaga to właściwego uwzględnienia okoliczności dotyczących sytuacji dzieci przy zbieraniu materiału dowodowego w toku całego postępowania o rozwód, a nie tylko w końcowej jego fazie.
2) Jeżeli z innych względów rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
Zgodnie z treścią art. 5 kodeksu cywilnego nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Zasady współżycia społecznego należą do kategorii klauzul generalnych, dzięki którym po pierwsze możliwa jest indywidualizacja rozstrzygnięć opartych na przepisach prawa, które z natury mają formę ogólną, po drugie możliwe jest łagodzenie rygoryzmu prawa oraz po trzecie zapewniają normom prawnym dostateczny stopień elastyczności. Zasady współżycia społecznego to normy społeczne, których przestrzegać musi każdy człowiek i obywatel i które mają znaczenie ogólne dla wszystkiego rodzaju stosunków społecznych, w tym także i prawnych. Zasady te nie są statuowane przez organy państwowe lecz rodzą się samoistnie w społeczeństwie. Nie są one sankcjonowane przez państwo, więc ich realizacja nie jest zabezpieczona przymusem ze strony państwa. Jeżeli jednak przepis odsyła do zasad współżycia społecznego to sankcja jest związana z tym przepisem, wyrażającym regułę postępowania zawartą w normie prawnej.
Art. 5 kodeksu cywilnego dotyczący nadużycia prawa podmiotowego należy do grupy przepisów, w których naruszenie zasad współżycia społecznego spotyka się z dezaprobatą ze strony ustawodawcy, w tym sensie, że wiąże on ujemne skutki z takim zachowaniem. Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. pozostają w ścisłym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki rozstrzygnięcia w sytuacjach wyjątkowych, które ten przepis ma na względzie. Dla zastosowania art. 5 k.c. konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności rozpatrywanego przypadku, w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym. Zasady obowiązującej etyki oraz prawo polskie, broniące tych zasad i dobra rodziny, nie zezwalają na to, aby naruszanie obowiązków prawnych było, jeżeli nie wprost popierane, to co najmniej sankcjonowane przez orzekanie rozwodu z krzywdą dla drugiego małżonka i rodziny rozwód Poznań.
3) Jeżeli rozwodu żąda jedno z małżonków wyłącznie winne rozkładu pożycia, drugie z małżonków zaś na rozwód się nie godzi, a odmowa tej zgody nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
Powyższa zasada stanowi wyraz ujemnej oceny uzyskiwania korzyści z nagannego postępowania i środek realizacji motywacyjno-wychowawczej funkcji prawa w kierunku wystrzegania się nagannego postępowania skutkującego rozkładem pożycia małżeńskiego. Ciężka sytuacja życiowa małżonka dotkniętego nieuleczalną chorobą, która wymaga szczególnie troskliwej opieki, może być tą szczególną okolicznością, która – mimo istnienia winy rozkładu pożycia małżeńskiego po stronie tego z małżonków – pozwalałaby na orzeczenie rozwodu, przez co umożliwiono by mu zawarcie związku małżeńskiego z kobietą, którą kocha, a która zapewnia mu troskliwą opiekę (orzeczenie SN z 8 lipca 1952 r., C 1115/52, NP 1953, nr 6, s. 56). Błędna jest koncepcja, że pewne osoby, ze względu na zajmowane stanowisko lub na wybitne kwalifikacje, powinny korzystać z większego liberalizmu przy ocenie, czy zachodzą przesłanki orzeczenia rozwodu na ich żądanie z ich winy (orzeczenie SN z 2 grudnia 1960 r., 1 CR 506/59).
Ustalenie przez sąd powodów odmowy rozwodu Poznań
Rozważanie wszystkich przyczyn rozkładu pożycia przy dokonywaniu oceny odmowy na rozwód małżonka niewinnego jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne. Stanowią one instrumentarium do dokonywania tej oceny, a wcześniej do ustalenia pozytywnych przesłanek rozwodowych i winy lub współwiny rozkładu pożycia małżeńskiego. Z uznaniem odmowy zgody na rozwód za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego nie musi wiązać się negatywna ocena moralna małżonka niewinnego. Niedopuszczalne jest napiętnowanie jego odmowy jako moralnie niewłaściwej, gdy podłożem odmowy zgody na rozwód jest jego subiektywne poczucie krzywdy. Jednakże orzeczenie rozwodu w takiej sytuacji będzie dopuszczalne, jeżeli wystąpią okoliczności (np. długotrwałe rozłączenie małżonków), które pozwolą na ocenę odmowy zgody na rozwód za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.
Sądy orzekające traktują upływ czasu od chwili ustania pożycia małżonków jako jedną z istotnych okoliczności, które mogą mieć wpływ na ocenę odmowy zgody na rozwód małżonka niewinnego w świetle zasad współżycia społecznego. Na wynik takiej oceny może mieć wpływ wieloletni brak jakichkolwiek przejawów więzi faktycznej między małżonkami, nawet gdy małżonek wyłącznie winny nie założył nowej faktycznej rodziny. Upływ czasu nabiera z biegiem lat coraz większego znaczenia. Z reguły bowiem wywołuje on istotne zmiany w sytuacji życiowej małżonków.
Zgoda na rozwód bez orzekania o winie
Orzeczenie o winie rozkładu pożycia sąd zamieszcza w sentencji wyroku rozwodowego Poznań. W świetle utrwalonego orzecznictwa, może mieć ono wyłącznie jedną z trzech postaci: oboje małżonkowie ponoszą winę rozkładu pożycia; albo jeden z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia (tzw. wyłącznie winny rozkładu pożycia) albo żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia.
Sąd może zaniechać orzekania o winie tylko na zgodne żądanie małżonków i jest związany tym żądaniem. W razie wyrażenia przez pozwanego małżonka zgody na rozwód wytwarza się w istocie rzeczy taka sytuacja, jak gdyby również i pozwany małżonek żądał orzeczenia rozwodu. Zgoda na rozwód musi istnieć w momencie wyrokowania i nie wystarcza wyrażenie zgody na rozwód w toku procesu, gdy następnie zgoda ta została cofnięta. Zgoda na rozwód może być cofnięta w każdej chwili przed zamknięciem rozprawy, w tym również w II instancji.
W razie zgłoszenia takiego żądania, sąd w sentencji wyroku rozwodowego nie zamieszcza orzeczenia o winie rozkładu pożycia. W razie stwierdzenia, że żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia, sąd powinien jednoznacznie wskazać na to w sentencji wyroku rozwodowego, np. za pomocą formuły: sąd orzeka, że żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia. Konsekwencją nieorzekania o winie jest pominięcie przez sąd wszelkich okoliczności dotyczących winy.
Sąd powinien ustalić motywy wyrażenia zgody na rozwód oraz wyjaśnić, “czy strona powzięła swą decyzję z rozwagą i swobodnie. Należy też ustalić, czy pozwany małżonek nie jest obiektem nacisków ze strony współmałżonka, których celem byłoby skłonienie jej do wyrażenia zgody na rozwód i czy ta zgoda rzeczywiście jest wynikiem oceny przyszłości związku z jej strony, a nie jest spowodowana innymi okolicznościami rozwód Poznań.
Zgoda na rozwód musi być wyraźna. Prawo wyrażenia tej zgody stanowi ściśle osobiste uprawnienie małżonka, jeśli przeto nie wyraża on zgody na rozwód Sąd nie jest uprawniony zgodę na rozwód wydedukować z podanych motywów, jakimi małżonek odmawiający zgody się kierował.
Wina męża czy żony – odpowiedź na pozew rozwodowy w Poznaniu
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji winy na potrzeby własnych regulacji prawnych. Przyjmuje się zatem zgodnie, że ma tu zastosowanie ogólne rozumienie winy z prawa cywilnego. Wedle niego zaś na winę składają się dwa elementy – obiektywny w postaci naruszenia określonej normy postępowania i subiektywny – określający stosunek psychiczny osoby do własnego zachowania się lub do zaniechania. Dla przypisania winy oba te elementy składowe muszą występować łącznie, brak któregoś powoduje, że o winie nie może być mowy.
Za zawinione uznaje się działanie lub zaniechanie, będące wyrazem woli małżonka, które – na skutek naruszenia wynikających z przepisów prawa lub zasad współżycia społecznego obowiązków małżeńskich – doprowadziło do rozkładu pożycia małżeńskiego. W konsekwencji dla orzeczenia winy sąd powinien stwierdzić łącznie wystąpienie: zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego; zawinionego zachowania małżonka; związku przyczynowego między tym zachowaniem a rozkładem pożycia. Stwierdzenie winy w wyroku rozwodowym stanowi formę poczytania za naganne postępowania danego małżonka, wiążąc z orzeczeniem co do winy rozkładu pożycia określone skutki prawne.
Moralność obejmuje takie normy społeczne, które kwalifikują określone ludzkie zachowania według kryteriów dobra i zła, słuszności i niesłuszności. W taki sam sposób mogą je kwalifikować normy prawne. Zakresy regulacji prawnej i moralnej jednak nie zawsze się pokrywają, zaś sfera regulacji wspólnej może obejmować zarówno sytuacje, gdy regulacje te są zbieżne, jak i rozbieżne.
Dopóki małżeństwo trwa, obowiązuje małżonków wzajemny szacunek i wzajemna pomoc. Zachowanie, które w stosunkach między obcymi ludźmi nie byłoby uznawane za naganne, może być między małżonkami uznane za szkodliwe z punktu widzenia trwałości małżeństwa. Przy ocenie zachowania się małżonków z punktu widzenia zawinienia rozkładu uwzględniać należy przebieg całego związku i wszystkie okoliczności, które związek ten kształtowały.
Orzeczenie o winie, niezależnie od poważnych następstw prawnych, zwłaszcza w zakresie obowiązku alimentacji byłego małżonka, stanowi swoiste podsumowanie i ocenę wspólnego pożycia. Dlatego jego uzasadnienie powinno być szczególnie wyważone i wszechstronnie uargumentowane.
Między zachowaniem małżonka a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego musi istnieć związek przyczynowy. A zatem nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich stanowić będzie o winie danego małżonka lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie (bądź utrwalenie) rozkładu pożycia małżeńskiego.
Do przyczyn zawinionych rozwodu należą m.in.:
1) alkoholizm i inne nałogi,
2) agresja,
3) groźba,
4) nieetyczne postępowanie,
5) nieróbstwo,
6) niewierność,
7) niegospodarność,
8) nieporozumienia na tle seksualnym,
9) odmowa wzajemnej pomocy,
10) opuszczenie współmałżonka,
11) uzależnienie od Internetu,
12) zaniedbywanie współmałżonka,
13) zaniedbywanie rodziny,
14) zły stosunek do rodziny współmałżonka,
15) odmowa współżycia płciowego.
Alkoholizm należy do najczęściej występujących przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego. W sferze zachowania społecznego alkoholizm prowadzi do zaniedbywania obowiązków rodzinnych i zawodowych. Alkoholizm, zwłaszcza w dłuższym okresie, prowadzi do stopniowego zaniku więzi rodzinnej, a w rezultacie do rozkładu pożycia małżeńskiego. Skutkiem uzależnień często są awantury, rękoczyny, zdrady małżeńskie, pogarszanie się sytuacji materialnej rodziny, a w skrajnych wypadkach nawet doprowadzanie rodziny do nędzy.
Alkoholizm, czyli uzależnienie alkoholowe to choroba. Należy ją więc leczyć, a alkoholika uznać za osobę chorą i potrzebującą leczenia. Niestety nie jest to takie proste ze względu na samego pacjenta, który często nie chce się leczyć, ponieważ nie ma świadomości że jest poważnie chory lub nie ma odwagi żeby to otwarcie przyznać i poddać się terapii odwykowej. Uzależnienie alkoholowe to wszelki sposób picia, który wykracza poza miarę tradycyjnego i zwyczajowego albo poza ramy obowiązującego, przyjętego w całej społeczności picia towarzyskiego, bez względu na przyczyny do takiego zachowania prowadzą.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że nadużywanie alkoholu stanowi przyczynę dopuszczenia się zniewag słownych oraz naruszeń nietykalności współmałżonka (z uzasad. wyr. SN z 6.5.1997 r., I CKN 86/97, Legalis). W orzecznictwie podkreśla się też, iż niejednokrotnie dochodzi do nieuzasadnionych zarzutów pod adresem współmałżonka, np. urojonych zdrad małżeńskich (z uzasad. wyr. SA w Katowicach z 25.2.1998 r., I ACA 729/97, OSA 1998, Nr 11–12, poz. 49; z uzasad. wyr. SA w Poznaniu z 10.2.2004 r., I ACA 1422/03, Wok. 2005, Nr 2, s. 46). Nadużywanie alkoholu, naruszanie nietykalności cielesnej drugiego współmałżonka oraz psychiczne znęcanie się nad nim, jako niewątpliwe naruszenie obowiązków małżeńskich, stanowi uzasadnioną podstawę do przyjęcia wyłącznej winy rozkładu pożycia małżeńskiego (art. 57 § 1 KRO). (z uzasad. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 lipca 1999 r. II CKN 417/98
Przy uzależnieniu od alkoholu ważną rolę w dochodzeniu do trzeźwego życia odgrywa pomoc osób najbliższych dla alkoholika, a wśród nich szczególnie drugiego małżonka (art. 23 KRO). Ze względu na drastyczność zachowywania się małżonka uzależnionego od alkoholu, nie można – na płaszczyźnie prawa i konkretnych okoliczności sprawy – wymagać od drugiego małżonka dalszego pożycia z nim, jeżeli sprzeciwia się temu dobro rodziny, a w szczególności dobro małoletnich dzieci stron.
Znaczenie orzekania oraz zaniechania orzekania o winie
Orzeczenie o winie rozkładu pożycia lub brak takiego orzekania ma istotne znaczenie dla powstania, zakresu oraz czasu trwania obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami. Po pierwsze, alimentów po orzeczeniu rozwodu Poznań może żądać od byłego małżonka tylko ten, kto nie został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia. Po drugie, obciążony tzw. rozszerzonym (wzmocnionym) obowiązkiem alimentacyjnym może być tylko małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Po trzecie, obowiązek alimentacyjny małżonka, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, jest, co do zasady, ograniczony czasowo do 5 lat od orzeczenia rozwodu. Zaniechanie orzekania o winie nie jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że żaden z małżonków nie zawinił rozkładu pożycia. Stwarza jednak fikcję braku winy, która wiąże sąd orzekający o alimentach po rozwodzie.
Gdzie złożyć odpowiedź na pozew o rozwód Poznań
Ustawodawca przewiduje właściwość wyłączną w sprawach ze stosunku małżeństwa, do których zaliczyć należy sprawy o unieważnienie małżeństwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, o rozwód, a także o ustanowienie rozdzielności majątkowej oraz o orzeczenie separacji na żądanie jednego z małżonków. Orzekanie rozwodu należy do właściwości rzeczowej sądów okręgowych. Sprawę o rozwód w I instancji rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników.
Sądem wyłącznie właściwym w sprawach o rozwód jest sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania. Należy zauważyć, że sąd ten będzie właściwy niezależnie od tego, czy małżonkowie w okręgu danego sądu mieli wspólne miejsce zamieszkania, czy też mieszkali oddzielnie. Dla wyznaczenia sądu właściwego według rozważanego kryterium koniecznym jest jednak, aby choć jedno z małżonków w okręgu tym miało jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Za zwykły pobyt należy uznać przebywanie w danej miejscowości bez zamiaru stałego w niej pobytu. Czasowa nieobecność, spowodowana np. dłuższym wyjazdem służbowym za granicę, nie ma znaczenia dla określenia właściwości sądu
Jeżeli małżonkowie nie mieszkali w okręgu tego samego sądu lub wprawdzie mieli tam miejsce zamieszkania, ale w dacie wytoczenia powództwa żadne z nich już w okręgu tym nie mieszka, ani nie przebywa, wówczas wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. Każda z właściwości wyznaczona na powyższych podstawach jest właściwością wyłączną i aktualizuje się dopiero wówczas, gdy odpada możliwość określenia sądu właściwego w sposób uregulowany przez ustawodawcę we wcześniejszej kolejności. Sąd Najwyższy oznacza sąd, przed który należy wytoczyć powództwo, jeżeli nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowe.
Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. Chwilą wniesienia pozwu jest: złożenie pozwu w sądzie; oddanie pozwu w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim UE. Swoją niewłaściwość sąd stwierdza z urzędu. Nie stanowi to przeszkody do zwrócenia uwagi sądu na swoją niewłaściwość przez strony. Sąd niewłaściwy w momencie wniesienia pozwu może stać się właściwy w toku postępowania, na skutek zmiany okoliczności uzasadniających jego właściwość. W takim wypadku sąd nie może już stwierdzić swojej niewłaściwości.
Sądem właściwym do rozpoznania sprawy o rozwód dla małżonków mieszkających Poznaniu i pobliskich miejscowościach jest Sąd Okręgowy w Poznaniu ul. Stanisława Hejmowskiego 2, 61 – 736 Poznań.
Co jest w wyroku rozwodowym w Poznaniu
Wyrok rozwodowy kształtuje nowy stan prawny od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Istotnym dla rozwodzących się małżonków jest kwestia, co powinien zawierać wyrok rozwodowy i co sędzia musi lub może w nim zawrzeć? Do koniecznych elementów wyroku rozwodowego zalicza się kwestia:
1. Orzeczenie o winie małżonków
Wspólnej, czyli z winy obu stron, albo o winie wyłącznej jednej ze stron. Sąd zaniecha orzekania o winie na zgodne żądanie małżonków, czyli jeżeli choćby tylko jeden z małżonków żąda ustalenia winy w rozkładzie pożycia, to sąd obligatoryjnie bada winę każdego z małżonków, a jeżeli oboje małżonkowie zgodnie wnoszą o nieustalanie winy w rozkładzie pożycia, to wówczas sąd nie może ustalać winy w rozkładzie tego pożycia. Konsekwencją nieorzekania o winie jest pominięcie przez sąd wszelkich okoliczności dotyczących winy – wszelkich dowodów zebranych w dotychczasowym postępowaniu sądowym i to nie tylko przy wydawaniu wyroku rozwodowego, ale również w uzasadnieniu tego wyroku.
2. Określenie wysokości alimentów na rzecz małoletniego dzieci, jeżeli pochodzi z tego związku
Każdy z rodziców obowiązany jest zaspokajać potrzeby dziecka niebędącego w stanie utrzymać się samodzielnie, w częściach odpowiadających możliwościom zarobkowym i majątkowym każdego z rodziców. Jeżeli wykonanie obowiązku alimentacyjnego jednego z rodziców polega, w całości lub w części, na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie dziecka, wówczas świadczenie alimentacyjne drugiego z rodziców polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania dziecka. Natomiast jeżeli jeden z małżonków nie ma możliwości sprostania obowiązkom, wówczas obowiązek alimentacyjny po stronie tego z rodziców nie powstaje; obowiązek alimentowania dziecka spoczywa wówczas w całości na drugim z rodziców. W sytuacji takiej sąd rozwodowy powinien wyraźnie stwierdzić, który z rodziców ponosi w całości koszty utrzymania i wychowania dziecka rozwód Poznaniu.
3. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać na:
1) osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie dziecka,
2) pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania.
Jeżeli więc dziecko przebywa u jednego z rozwiedzionych rodziców, który swój obowiązek alimentacyjny wypełnia w całości albo w części poprzez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka, wówczas świadczenie alimentacyjne drugiego z małżonków polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania i wychowania dziecka. W takiej sytuacji sąd rozwodowy może zobowiązać tego z małżonków, u którego dziecko przebywa, do ponoszenia osobistych starań o utrzymanie lub wychowanie dziecka, drugiego zaś z małżonków do pokrywania kosztów utrzymania lub wychowania.
4. Rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej
Kwestia władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi może być ustalona poprzez:
– pozostawienie (jeżeli dotychczas rodzice mieli pełną władzę rodzicielską), albo powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom (jeżeli przed rozwodem nastąpiła ingerencja sądu rodzinnego we władzę rodzicielską),
– powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę drugiego, albo ograniczając władzę rodzicielską obojgu rodzicom,
– pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego lub oboje rodziców,
– zawieszenie władzy rodzicielskiej jednemu lub obojgu rodzicom,
Pamiętajmy, że koszty utrzymania i wychowania dziecka są niezależne od sprawowania władzy rodzicielskiej, czyli nawet jeżeli oboje rodzice zostaną pozbawieni władzy rodzicielskiej nad ich małoletnim dzieckiem, to jednocześnie mogą oni zostać obciążeni alimentami na rzecz dziecka.
5. Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków po rozwodzie Poznań
Sąd nie jest obowiązany orzec w wyroku rozwodowym o sposobie korzystania przez małżonków ze wspólnego mieszkania, jeżeli małżonkowie dokonali faktycznego podziału lokalu mieszkalnego i żaden z nich nie wnosi o zamieszczenie w wyroku rozwodowym orzeczenia w tym przedmiocie. O sposobie korzystania przez rozwodzących się małżonków ze wspólnego mieszkania – także lokalu spółdzielczego – nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że jeden z małżonków nie przebywa w tym mieszkaniu, wskutek przejściowego opuszczenia go bez zrzeczenia się praw do zajmowania tego mieszkania.
6. Do elementów, które mogą pojawić się na wniosek jednej ze stron w wyroku rozwodowym, jeżeli sąd tak uzna, należy:
a) eksmisja z mieszkania jednego z małżonków na żądanie drugiego z powodu rażąco nagannego postępowania, uniemożliwiającego wspólne zamieszkiwanie;
b) podział wspólnego mieszkania lub przyznanie go jednemu z małżonków na zgodny wniosek stron, jeżeli jest to możliwe;
c) podział majątku wspólnego na wniosek jednego z małżonków, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu;
d) ustalenie kontaktów rodziców z małoletnim dzieckiem.
Zaspokojenie potrzeb rodziny przez męża i ojca
Zgodnie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Celem przewidzianego w art. 27 KRO obowiązku jest uzyskanie od obojga małżonków środków materialnych dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb jej poszczególnych członków przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej. Małżonkowie mają obowiązek współdziałania w trakcie trwania małżeństwa, a jedną z form współdziałania jest obowiązek dostarczania środków w celu prawidłowego funkcjonowania rodziny.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przy tym w żaden sposób nie definiuje zwykłych potrzeb rodziny, przyjmuje się jednak, że należą do nich powtarzające się przeciętne potrzeby dotyczące przede wszystkim mieszkania, wyżywienia, ubioru czy ochrony zdrowia członków rodziny. Pojęcie zwykłych potrzeb rodziny nie obejmuje wydatków inwestycyjnych chyba, że chodzi o drobne inwestycji nie wymagające większego zaangażowania środków majątkowych. Czynności prawne w ramach których są zaspakajane zwykłe potrzeby rodziny najczęściej będą stanowić umowy wzajemne jak. np. umowa najmu, sprzedaży. Z tytułu zobowiązań służących zaspokajaniu zwykłych potrzeb rodziny małżonkowie ponoszą odpowiedzialność solidarną nieważnie od tego, który z nich zobowiązanie zaciągnął.
Zakres obowiązku małżonków przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny normowany treścią art. 27 KRO wyznaczają ich siły, tj. możliwości wypełnienia obowiązku, wynikające ze stanu fizycznego i psychicznego każdego z małżonków oraz możliwości majątkowe i zarobkowe każdego z nich. Dla ustalenia zakresu obowiązku małżonków właściwa jest reguła, według której stopa życiowa wszystkich członków rodziny powinna być w zasadzie równa, oczywiście z uwzględnieniem usprawiedliwionych potrzeb każdego z nich.
Udzielając zabezpieczenia potrzeb rodziny sąd opiera się jedynie na uprawdopodobnieniu istnienia roszczenia, co stanowi odejście od ścisłego formalizmu dowodowego. Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku, gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek. Uprawdopodobnienie roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym, wymaga od uprawnionego, aby przedstawił i należycie uzasadnił twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia, zarówno co do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie, jak i podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna (por. post. SA w Poznaniu z 17 lipca 2013 r., I ACZ 1182/13).
Alimenty na dzieci przy rozwodzie w Poznaniu
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W sprawach o alimenty sąd ma obowiązek dokładnego i wnikliwego ustalenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentowania oraz możliwości ich zaspokojenia przez zobowiązanych. Te ustalenia są również niezbędne w wypadku zawarcia ugody, jeśli oświadczenie uprawnionego zmierza do ograniczenia roszczenia w sposób niezgodny z prawem lub zasadami współżycia społecznego z naruszeniem interesu składającego takie oświadczenie, to jest ono nieważne i sąd wykonując prawidłowo kontrolę istotnych oświadczeń stron składających się na treść ugody nie powinien dopuścić do jej zawarcia. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien być ustalony w ten sposób, aby w razie ich zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców. Konsekwencją tego zapatrywania jest to, że rodzice w żadnym razie nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie może się utrzymać samodzielnie, tylko na tej podstawie, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Rodzice muszą więc podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. Zauważa się przy tym, że nie chodzi tu o mechaniczny podział osiąganych przez rodziców dochodów, ale o zbliżone z rodzicami zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb dzieci, przy uwzględnieniu ich wieku, stanu zdrowia, kierunku szkolenia oraz innych indywidualnych okoliczności.
Potrzeby usprawiedliwione to z kolei jeszcze takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu itp. Katalog owych potrzeb jest sprawą zawsze indywidualną.
Jeżeli chodzi o świadczenia pieniężne, to sąd, orzekając o zakresie obowiązku alimentacyjnego, określa konkretną ich kwotę. Może jednak również określić wysokość alimentów poprzez wskazanie ułamka kwoty miesięcznych dochodów osiąganych przez zobowiązanego. Dopuszczalne jest orzekanie wysokości alimentów poprzez wskazywanie ułamka zarobków z jednoczesnym określeniem minimalnej kwoty świadczeń.
Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
Przesłankami powstania obowiązku alimentacyjnego są:
1) istnienie pomiędzy uprawnionym a zobowiązanym – aktualnie lub w przeszłości – więzi rodzinnoprawnej lub innej relacji, z którą przepisy wiążą istnienie tych obowiązków,
2) niemożność samodzielnego zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb przez osobę uprawnioną do świadczeń alimentacyjnych,
3) posiadanie przez osobę zobowiązaną dostatecznych możliwości majątkowych i/lub zarobkowych pozwalających zaspokoić potrzeby uprawnionego,
4) zgodność żądania alimentów z zasadami współżycia społecznego, jeżeli chodzi o żądanie ich przez osobę dorosłą lub (bez względu na wiek) spowinowaconą.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zobowiązanymi do alimentacji są krewni w linii prostej, czyli osoby, z których jedna pochodzi od drugiej (np. rodzice – dzieci, dziadkowie – wnuki). Obowiązek alimentacyjny dotyczyć może osób spokrewnionych w linii prostej we wszelkich możliwych relacjach, tj. rodzice – dzieci, dzieci – rodzice, dziadkowie – wnuki, wnuki – dziadkowie itd. Krewnymi w linii bocznej są osoby, które mają wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej. Powinowactwo jest więzią łączącą małżonka z krewnymi współmałżonka. Powinowatymi są m.in. teściowie, pasierbowie, szwagier, ojczym, macocha. Spośród tego grona obowiązek alimentacyjny dotyczyć może jedynie relacji pomiędzy ojczymem/macochą a pasierbem/pasierbicą. Więź powinowactwa trwa mimo ustania małżeństwa, którego jest konsekwencją.
Do środków utrzymania należy zaliczyć wszystko, co zaspokaja wszelkie usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej do alimentacji. Mówiąc o usprawiedliwionych potrzebach, należy przyjąć, że z samego charakteru świadczeń alimentacyjnych wynika, iż ich celem jest zaspokojenie potrzeb bieżących i to tych podstawowych, czyli takich, jak wyżywienie, ubranie, zapewnienie opieki medycznej, domowej, a gdy chodzi o dziecko (niekiedy też osobę dorosłą), to również zapewnienie mu mieszkania.
Pułap, na jakim powinny być zaspokajane przez rodziców potrzeby ich dziecka, wyznacza zasada równej stopy życiowej. Usprawiedliwione potrzeby ich dziecka nie mogą być określane na poziomie elementarnym, lecz takim, jaki odpowiada stopie życiowej rodziców. Nie oznacza to „mechanicznego podziału osiąganych przez rodziców dochodów, jej istota bowiem sprowadza się do zbliżonego z rodzicami zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb dzieci, przy uwzględnieniu ich wieku, stanu zdrowia, kierunku szkolenia i indywidualnych okoliczności. Uwzględnianie równej stopy życiowej ma szczególnie istotne znaczenie w przypadku obowiązku alimentacyjnego tych rodziców, których możliwości zarobkowe i majątkowe są znaczne. Z drugiej strony, jeżeli rodzice osiągają dochody na bardzo niskim poziomie, to ich obowiązkiem jest podzielić się z dzieckiem nawet skromnymi możliwościami. rozwód Poznań
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Wiek dziecka nie przesądza o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązku alimentacyjnego, lecz możliwości dziecka do samodzielnego utrzymania się, dochody z jego majątku, a także niedostatek. Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach. Pozew o rozwód Poznań
W sytuacji, w której dana osoba mimo osiągnięcia pełnoletniości, nie jest i przypuszczalnie nie będzie samodzielna, obowiązek alimentacyjny jej rodziców nie może ograniczać się jedynie do zapewnienia jej środków utrzymania, ale także do świadczeń osobistych starań związanych z jej utrzymaniem i egzystencją.
Niedostatek nie musi wiązać się z sytuacją, w której wierzyciel alimentacyjny nie ma żadnych środków utrzymania, gdyż wystarczy, aby nie był on w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w zakresie utrzymania i wychowania. O osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego, przy czym. “Nie potrafi” to znaczy, że nie posiada dostatecznych środków pomimo podejmowania starań, by je pozyskać. Z kolei jej potrzeby te to potrzeby tak materialne jak i niematerialne, przy czym potrzeby każdego człowieka kształtują się inaczej. Obydwa te rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko ich łączne zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję. W takim kontekście można mówić o zaspokojeniu potrzeb usprawiedliwionych, które każdy uprawniony powinien mieć zapewnione. Są one uzależnione od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej i dotychczasowej stopy życiowej.
Trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci.Zmuszeni są oni dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, chyba że takiej możliwości są pozbawieni w ogóle. W sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać nawet będzie poświęcenia części składników majątkowych.
Pomimo tego, że uregulowania dotyczące obowiązku alimentacyjnego mają charakter bezwzględnie obowiązujący, możliwe jest ustalenie alimentów w umowie. Poza tym niedopuszczalne jest zrzeczenie się prawa do alimentacji, potrącenie wierzytelności alimentacyjnej, czy też np. jej zbycie.
W sprawach o alimenty właściwy jest zarówno sąd rejonowy miejsca zamieszkania pozwanego, jak i sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania powoda. Sąd nie może zasądzić alimentów w kwocie przewyższającej żądanie pozwu. Wyrokowi alimentacyjnemu sąd nadaje z urzędu klauzulę wykonalności, dzięki czemu może on od razu dochodzić należnych mu środków utrzymania w drodze postępowania egzekucyjnego. Komornik po otrzymaniu wyroku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności ma obowiązek przeprowadzić z urzędu dochodzenie w celu ustalenia zarobków i majątku dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania. Wierzyciel nie ma obowiązku wskazywać ani sposobu egzekucji, ani majątku, z którego ma być ona prowadzona. Wyegzekwowane kwoty przeznaczane są na zaspokajanie roszczeń alimentacyjnych przed roszczeniami z innych tytułów, wyjąwszy jedynie koszty postępowania egzekucyjnego. Pozew alimenty Poznań
Alimenty dla żony po rozwodzie
Art. 60 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu Poznań, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Treść art. 60 § 3 zdanie drugie KRO a contrario wskazuje, że gdy zobowiązanym do dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu jest małżonek, który został uznany za winnego rozkładu pożycia to obowiązek ten nie jest ograniczony wskazanym w tym przepisie 5-letnim terminem. Brak jest zatem podstaw do zrównywania sytuacji prawnej małżonków, których wspólnie uznano za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego z sytuacją prawną małżonków, których wina nie była ustalana. Przewidziany w powyższym artykule termin pięcioletni dotyczy sytuacji, gdy zobowiązanym do alimentacji jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. Gdy zobowiązanym jest małżonek winny rozkładu pożycia, to ograniczenie czasowe nie obowiązuje. Termin pięcioletni, o którym mowa w powyższym przepisie, dotyczy wyłącznie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia.
Dodać przy tym trzeba, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 11 kwietnia 2006 r. (SK 57/04, OTK-A 2006 r. Nr 4, poz. 43) stwierdził, że art. 60 § 3 KRO w zakresie, w jakim stanowi, że wynikający z art. 60 § 1 KRO obowiązek dostarczania przez rozwiedzionego małżonka, który został uznany za winnego rozkładu pożycia, środków utrzymania drugiemu rozwiedzionemu małżonkowi, nie wygasa wskutek upływu czasu, jest zgodny z art. 64 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP i z nakazem urzeczywistniania zasad sprawiedliwości społecznej, wyrażonym w art. 2 Konstytucji RP.
Praktyka wskazuje, że dożywotni więc charakter obowiązku alimentacyjnego nie jest przypadkowy, lecz stanowi racjonalną konsekwencję założeń ustrojodawcy dotyczących instytucji małżeństwa. Jeżeli uznać, że alimenty po rozwodzie są kontynuacją dobrowolnie podjętych zobowiązań wobec współmałżonka, wynikających z zawarcia małżeństwa, to podobne ukształtowanie ich zakresu czasowego wydaje się naturalne. Zawierając małżeństwo, kobieta i mężczyzna dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie do zaspokajania potrzeb rodziny (por. art. 27 KRO), które nie tylko nie jest ograniczone w czasie, ale w założeniu (w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie) ma trwać do końca ich życia (rozwód i separacja stanowią wyjątki nieprzekreślające tej reguły, wprowadzone ze względu na zasady współżycia społecznego). Jeżeli istnieją dysproporcje między możliwościami zarobkowymi i majątkowymi małżonków, oboje powinni – co do zasady – żyć na równej stopie życiowej, licząc się z tym, że może ona być wyższa lub niższa niż przed zawarciem małżeństwa (a więc że zawarte małżeństwo będzie stanowiło źródło ingerencji w indywidualne prawa majątkowe każdego z nich). W wypadku uregulowanym w art. 60 § 2 KRO taka relacja między małżonkami zostaje przedwcześnie skrócona i to jednostronną decyzją małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Rezygnując z podtrzymywania małżeństwa, małżonek ten przesądza nie tylko o swojej sytuacji majątkowej, ale także o sytuacji majątkowej niewinnego małżonka, który miał prawo oczekiwać, że małżeństwo będzie trwałe, a uzyskana dzięki niemu sytuacja majątkowa względnie stabilna. W tym kontekście dożywotnie alimenty stanowią pewien substytut złamanej przez małżonka winnego obietnicy dożywotniego wspólnego pożycia i wzajemnej pomocy. Dlatego w orzecznictwie sądów e oraz doktrynie aprobowany jest pogląd, iż świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania i trwają mimo rozwodu, aczkolwiek w postaci zmodyfikowanej.
Przesłanką wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka zobowiązanego do alimentacji jest zawarcie nowego małżeństwa przez byłego małżonka uznanego za uprawnionego do alimentacji. Ustawodawca wyraźnie więc związał skutek w postaci wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami z zawarciem przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Nie można natomiast podzielić poglądu, iż brak jest jakiejkolwiek różnicy między małżeństwem formalnym a nieformalnym jakim jest konkubinat. Ustawodawca posłużył się bowiem w art. 60 § 3 zd. 1 KRO terminem „zawarcie małżeństwa” w znaczeniu wynikającym z treści art. 1 § 1 KRO. Sugestie co do możliwości innego rozumienia ustawowej przesłanki skutkującej wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 2 zd. 1 KRO nie znajdują żadnego merytorycznego uzasadnienia w obowiązującym stanie prawnym.
Kontakty ojca z dziećmi po rozwodzie w Poznaniu
Utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem jest prawem i obowiązkiem zarówno rodziców, jak i dziecka. Znaczenie tych kontaktów dla rozwoju dziecka wskazuje na potrzebę ich należytego określenia. Mimo iż prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej, to jest z tą władzą związane i służy dobru dziecka.
Pierwszeństwo w określeniu kontaktów z dzieckiem mają rodzice w porozumieniu wychowawczym, które sąd rozwodowy uwzględnia, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Punktem wyjścia dla rozważań sądu powinna być ocena zasadności określenia jak najszerszych kontaktów dziecka z rodzicem, którego władza rodzicielska po rozwodzie zostanie ograniczona do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, albo – w razie pozostawienia władzy rodzicielskiej obu stronom – rodzicem, u którego nie zostanie ustalone miejsce (stałego) pobytu dziecka.
Określenie kontaktów w formie przebywania z dzieckiem, zarówno w porozumieniu wychowawczym, jak i wyroku rozwodowym, powinno być jak najbardziej precyzyjne. Obejmować powinno między innymi “częstotliwość spotkań (konkretne dni tygodnia, weekendy, święta, wakacje, ferie), godzinę początku i końca spotkania, miejsce spotkań (miejsce zamieszkania dziecka, poza miejscem zamieszkania dziecka), jak również zawierać wskazanie, na kim spoczywa ciężar odebrania dziecka (z miejsca zamieszkania, szkoły, przedszkola) i odprowadzenia do rodzica sprawującego władzę rodzicielską.
Orzeczenie o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, z ograniczeniem jej drugiemu, nie daje podstaw do formalnego ograniczenia lub pozbawienia kontaktów tego rodzica z dzieckiem. Kontakty te będą natomiast z reguły faktycznie ograniczone ze względu na ich osobne zamieszkiwanie.
Rodzice nie zostają zwolnieni z obowiązku utrzymywania kontaktów z dzieckiem, jeżeli pozbawiono ich władzy rodzicielskiej albo ją ograniczono, a pieczę nad dzieckiem sprawuje opiekun lub gdy zostało ono umieszczone w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Również w takim wypadku sąd rozwodowy powinien wydać rozstrzygnięcie o kontaktach każdego z rodziców z dzieckiem, ustalając je, ograniczając lub zakazując ich utrzymywania.
Zabezpieczenie na czas trwania kontaktów i widzeń ojca z dziećmi
Postępowanie zabezpieczające umożliwiające uregulowanie kontaktów z małoletnimi dziećmi lub pieczy nad nimi na czas trwania postępowania o rozwód lub o separację unormowane zostało w części drugiej ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.), art. 730-757 K.p.c. Głównym celem postępowania zabezpieczającego w sprawach o rozwód lub o separację jest uregulowanie na czas toczącego się postępowania ogółu spraw związanych z funkcjonowaniem rodziny. Postępowanie zabezpieczające w tego rodzaju sprawach powinno pełnić, co do zasady, odmienną rolę niż w przypadku innych zabezpieczanych roszczeń, gdzie nadrzędnym celem jest ułatwienie wykonania mającego zapaść w sprawie orzeczenia. Konsekwencją takiego założenia jest okoliczność, że udzielane zabezpieczenia mają często charakter tzw. zabezpieczeń nowacyjnych, tj. stwarzają między uprawnionym i obowiązanym nową, tymczasową sytuację, która utrzymuje się do czasu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie lub o separacji.
Z uwagi na szczególny charakter spraw o rozwód i separację w art. 4451 § 1 i § 2 K.p.c. zastrzeżono zakaz wszczęcia odrębnego postępowania dotyczącego władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron lub o ustalenie kontaktów z nimi, jeżeli sprawa o rozwód lub o separację jest już w toku. W razie potrzeby orzeczenia o władzy rodzicielskiej lub o kontaktach w czasie trwania postępowania rozwodowego lub separacyjnego stosuje się przepisy o postępowaniu zabezpieczającym.
Ponadto postępowanie w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej lub kontaktów wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację ulega z urzędu zawieszeniu z chwilą zainicjowania postępowania o rozwód lub separację. W tej sytuacji o władzy rodzicielskiej lub kontaktach przez cały czas trwania sprawy o rozwód lub o separację sąd orzeka jedynie w postępowaniu zabezpieczającym. Podjęcie zawieszonego postępowania przez sąd opiekuńczy następuje dopiero wówczas, gdy w prawomocnym orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o władzy rodzicielskiej lub o kontaktach. W przeciwnym wypadku takie postępowanie ulega umorzeniu.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawach o rozwód lub o separację powinien spełniać ogólne warunki przewidziane dla wniosku o udzielenie zabezpieczenia, określone w art. 7301 § 1 i § 2 K.p.c. W myśl tego przepisu wnioskodawca powinien uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy jego brak uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Sąd rozpoznający wniosek przy udzieleniu zabezpieczenia przez uregulowanie kontaktów lub ustanowienie pieczy nad małoletnim dzieckiem na czas trwania postępowania o rozwód lub o separację, z uwagi na szczególny charakter tego rodzaju rozstrzygnięcia, uwzględnia dodatkowe przesłanki, jakimi są dobro i ochrona małoletniego dziecka.
Podkreślić należy, że upływ czasu może wywoływać w relacjach rodzinnych, w tym w szczególności między rodzicami a dziećmi, skutki nie do naprawienia, stąd istotnym elementem sprawnego postępowania zabezpieczającego jest udzielenie jak najszybciej ochrony prawnej. Ustawodawca dał wyraz tej potrzebie, przewidując w przepisach prawa szereg instrumentów służących sprawnemu i efektywnemu rozpoznaniu tego rodzaju wniosku. Osiągnięciu tego celu służą: określenie terminu rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia oraz terminu do wyznaczenia rozprawy (art. 737 K.p.c.), określenie wymogów formalnych wniosku (art. 736 K.p.c.), rezygnacja z wyznaczania rozprawy w wypadkach niecierpiących zwłoki (art. 7561 K.p.c.), a także możliwość zagrożenia obowiązanemu, już w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego, na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu (art. 7562 K.p.c.).
Obowiązek rozpoznania wniosku o zabezpieczenie bezzwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia od jego złożenia, jest wyrazem szybkości podyktowanej charakterem postępowania zabezpieczającego. Szybkość postępowania wyraża się także w tym, że do rozpoznania wniosku może dojść na posiedzeniu niejawnym bez wzywania drugiej strony (art. 735). W przypadku gdy rozpoznanie wniosku następuje na rozprawie (art. 7531 § 2 i art. 754), miesięczny termin jego rozpoznania jest podyktowany koniecznością wyznaczenia rozprawy i dokonania doręczeń.
Jednocześnie wskazać należy, że przepisy rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 259) przewidują, że za sprawy pilne uważa się m.in. sprawy o ustalenie kontaktów z dziećmi oraz o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką (§ 46 ust. 4 pkt 3 tego rozporządzenia). Obowiązujące przepisy określają priorytet dla spraw rozpoznawanych w ramach postępowania zabezpieczającego, w tym w szczególności spraw o uregulowanie kontaktów z dzieckiem oraz powierzenie pieczy nad małoletnim rozpoznawanych w toku spraw o rozwód lub o separację.
W sprawach dotyczących pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem sąd orzeka w przedmiocie zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy, chyba że chodzi o wypadek niecierpiący zwłoki (art. 7561 K.p.c). Wprowadzenie konieczności przeprowadzenia rozprawy w przedmiocie rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia w sprawach dotyczących pieczy nad małoletnim dzieckiem oraz kontaktów z małoletnim dzieckiem wynika z niezwykle skomplikowanych stosunków prawnorodzinnych oraz konieczności zachowania przez sąd szczególnej ostrożności w ocenie treści wniosków w tego typu sprawach. Należy bowiem mieć na względzie to, iż każda sądowa ingerencja w wykonywanie władzy rodzicielskiej oraz prawo do kontaktów z dzieckiem może odcisnąć nieodwracalne piętno na psychice dziecka. Stąd ustawodawca wymaga, aby przed podjęciem decyzji co do udzielenia zabezpieczenia sąd wysłuchał obu stron, tak aby nie ograniczać się wyłącznie do relacji jednego z rodziców, często jednostronnie przedstawianej przez rodzica uwikłanego w konflikt z rozwodzącym się współmałżonkiem, który nie dotyczy samego dziecka. Orzeczenie w przedmiocie powierzenia pieczy nad dzieckiem, a także ustalenia sposobu i terminów kontaktowania się z małoletnim, z uwagi na wartość nadrzędną, jaką jest dobro dziecka, wymaga poczynienia ustaleń dotyczących sytuacji życiowej, edukacyjnej, a nierzadko i zdrowotnej małoletniego. Wszystkie te okoliczności mogą mieć bowiem istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia.
Podkreślenia nadto wymaga, że wyznaczenie rozprawy umożliwia sądowi ustalenie stanowisk obu stron i obiektywną ocenę sytuacji, w tym gotowości rodziców do sprawowania pieczy i możliwości kontaktowania się z małoletnim dzieckiem, co ma także bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Oczywiście w sytuacjach nadzwyczajnych udzielenie zabezpieczenia może także nastąpić niezwłocznie na posiedzeniu niejawnym. Mając jednak na uwadze wskazane argumenty, sąd winien korzystać z tej formy rozpoznania wniosku wyjątkowo ostrożnie.
Zwrócić należy również uwagę na przepis art. 2161 K.p.c., który pozwala sądowi w sprawach dotyczących osoby małoletniego dziecka – stosownie do okoliczności, rozwoju umysłowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości w związku z kształtowaniem władzy rodzicielskiej w sprawach o rozwód i separację – wysłuchać także dziecka, a zarazem po przeprowadzeniu tej czynności uwzględnić jego zdanie i rozsądne życzenia. Nałożenie zatem na sąd rozpoznający sprawę ograniczeń czasowych w tym przedmiocie mogłoby prowadzić do pochopnego i przedwczesnego rozstrzygnięcia w zakresie wniosku o udzielenie zabezpieczenia, które, mimo że ma charakter jedynie tymczasowy, w istocie trwać może na tyle długo, że może znacząco wpłynąć na ukształtowanie relacji małoletniego z każdym z rodziców. Należy przy tym podkreślić, iż dodatkową gwarancją dbania o dobro dziecka jest pozostawienie możliwości niezwłocznego udzielenia zabezpieczenia na posiedzeniu niejawnym w sytuacjach nadzwyczajnych, niecierpiących zwłoki (art. 7561 in fine K.p.c.).
Władza rodzicielska nad dzieckiem – rozwód Poznań
Sąd powinien powierzyć dziecko temu z rodziców, które daje gwarancję należytego wykonania obowiązków rodzicielskich. Decydującym kryterium przy rozstrzyganiu o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej nie powinna być sama płeć rodzica. Matki i ojcowie mają takie same kompetencje wychowawcze.
Przy rozstrzyganiu kwestii zorganizowania pieczy nad dzieckiem po rozwodzie rodziców Sąd staje przed zagadnieniem, które z nich daje większą gwarancję troski o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Nie bez znaczenia dla tego rozstrzygnięcia jest wiek dziecka. Zwłaszcza w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa wskazane jest, by dziecko pozostawało pod pieczą matki.
Porównanie kwalifikacji rodzicielskich jest uzasadnione tylko wtedy, gdy każdy z rodziców ubiega się o powierzenie tylko jemu pieczy nad dzieckiem i pełnej władzy rodzicielskiej z jej ograniczeniem drugiemu. W piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, że przy ocenie kryteriów wyboru rodzica, któremu powierza się wykonywanie władzy rodzicielskiej, bierze się również pod uwagę wiek i płeć dziecka, zasadę wspólnego wychowywania rodzeństwa, wzajemny dotychczasowy stosunek rodziców do siebie i dziecka oraz warunki bytowe każdego z rodziców (tak: H. Ciepła [w:] K. Piasecki, ˝Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz˝, Warszawa 2000, s. 603 oraz cytowane przez tych autorów orzecznictwo).
Błędne jest założenie, że jeżeli matka daje gwarancję należytego wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi to sąd rozwodowy zawsze powinien jej powierzyć wykonywanie tej władzy. W sprawach rozwodowych zdarza się, że oboje rodzice swoim dotychczasowym postępowaniem gwarantują właściwe sprawowanie pieczy nad dziećmi, lecz z różnych względów, chociażby z uwagi na odrębne zamieszkiwanie nie można wykonywania władzy powierzyć obojgu. W takim wypadku sąd rozwodowy dokonuje wyboru rodzica mającego wykonywać władzę rodzicielską.
Sama różnica w warunkach materialnych stron nie powinna mieć w zasadzie znaczenia decydującego dla rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej, skoro różnica ta może i powinna zostać wyrównana przez odpowiednie rozłożenie ciężaru kosztów utrzymania dziecka na obie strony oraz w drodze współdziałania obojga rodziców dla dobra dziecka rozwód Poznań.
Przypisanie małżonkowi winy rozkładu pożycia nie przesądza o konieczności ograniczenia jego władzy rodzicielskiej. Małżonek, którego zachowanie doprowadziło do rozpadu związku może mieć odpowiednie predyspozycje wychowawcze i być w stanie właściwe współdziałać w sprawach dziecka z byłym małżonkiem.
Jeżeli utrzymanie pełnej władzy rodzicielskiej obojga rodziców – po rozbiciu rodziny na skutek rozwodu, separacji bądź rozłączenia – nie byłoby możliwe ze względu na układ relacji między jej członkami, zachodzi możliwość powierzenia wykonywania tej władzy jednemu z rodziców z jednoczesnym ograniczeniem władzy drugiego do określonych uprawnień i obowiązków w stosunku do osoby dziecka (art. 58 § 1a zd. 1 oraz art. 107 § 2 zd. 1 K.r.o.). Taka sytuacja może mieć miejsce w wypadku braku codziennej styczności jednego z rodziców z dzieckiem wskutek osobnego zamieszkiwania rodziców bądź braku rękojmi należytego wykonywania władzy rodzicielskiej jednego z rodziców. Okoliczności te wskazują na fakt obiektywnej niemożności wykonywania – w zaistniałej sytuacji – władzy rodzicielskiej przez każdego z rodziców w pełnym, przysługującym mu zakresie. W takich wypadkach ograniczenie lub zawieszenie władzy rodzicielskiej może być niezależne od jakiegokolwiek zawinienia; zasadniczą przesłanką jest dobro dziecka, które wymaga spójności oddziaływań wychowawczych rodziców i szybkiego podejmowania codziennych decyzji. Potrzeba dokonania wyboru rodzica, któremu należy powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej w pełnym zakresie, zachodzi w sytuacji, gdy rodzice zamierzają zamieszkać osobno, tocząc jednocześnie między sobą walkę o dziecko.
A zatem jeżeli jeden z rodziców godzi się na to, że dziecko będzie przebywać u drugiego z rodziców i pozostawia mu podejmowanie bieżących decyzji w sprawach dziecka, to ograniczenie władzy rodzicielskiej jest tylko konsekwencją stanowisk rodziców. W innych wypadkach ograniczenie władzy rodzicielskiej może być konsekwencją wskazanej wyżej obiektywnej niemożności wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej przez skonfliktowanych rodziców oraz obiektywnej konieczności posiadania pełnej władzy rodzicielskiej przez tego, który sprawuje bieżącą pieczę nad dzieckiem. Ograniczenie zatem władzy rodzicielskiej nie oznacza, że rodzic, który będzie sprawował władzę rodzicielską w ograniczonym zakresie, ma gorsze kwalifikacje opiekuńcze.
Podział majątku w rozwodzie
Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Sądowy podział majątku wspólnego polega na podziale fizycznym rzeczy wchodzących w skład tego majątku, bądź na przyznaniu rzeczy jednemu z małżonków z obowiązkiem odpowiedniej spłaty drugiego małżonka albo na sprzedaży rzeczy stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.W postępowaniu o podział majątku wspólnego, sąd nie może wbrew woli uczestnika przyznać mu prawa majątkowego i zasądzić od niego na rzecz innego uczestnika spłatę lub dopłatę.
Przedmiotem postępowania jest podział majątku, który był objęty wspólnością ustawową. Sądowy podział majątku wspólnego powinien obejmować cały ten majątek, jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do jego części. Jeżeli okaże się, że z jakichkolwiek przyczyn prawomocne postanowienie o podziale majątku wspólnego nie objęło wszystkich istotnych składników majątku wspólnego, każde z byłych małżonków może wystąpić w odrębnym postępowaniu o przeprowadzenie podziału uzupełniającego co do składników, które nie zostały uwzględnione w orzeczeniu podziałowym.
Podział majątku wspólnego obejmuje tylko aktywa, czyli nie uwzględnia się pasyw (długów). Sąd dokonujący podziału majątku wspólnego, w sprawie rozwodowej nie dokonuje podziału długów, a jedynie aktywów wchodzących w skład majątku wspólnego. Sąd nie może bowiem ingerować w stosunki zobowiązaniowe łączące małżonków z osobami trzecimi. W skład majątku małżonków wchodzą rzeczy ruchome i nieruchomości, jak również inne prawa majątkowe, w tym wierzytelności, roszczenia. Podział majątku wspólnego obejmuje przedmioty majątkowe, które były składnikami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału. Ustalenie wartości przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego następuje według ich stanu z chwili orzekania, czyli zamknięcia rozprawy rozwód Poznaniu.
Nie można w sposób generalny wyłączyć możliwości zastosowania zasad współżycia społecznego jako podstawy do obniżenia spłat lub dopłat z udziałów przy podziale majątku wspólnego byłych małżonków.
Jeżeli podział nie zostanie dokonany przy rozwodzie, to ustawodawca dopuszcza możliwość dochodzenia podziału majątku wspólnego w odrębnym postępowaniu.
Rozprawa rozwodowa w sądzie
W sprawie o rozwód posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednak w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępowanie ulega zawieszeniu. Podjęcie postępowania następuje na wniosek powoda, nie wcześniej jednak niż po upływie 3 miesięcy od dnia zawieszenia postępowania. W razie niezgłoszenia takiego wniosku w ciągu roku po zawieszeniu, sąd umarza postępowanie. Umorzenie wywołuje takie same skutki, jak umorzenie postępowania zawieszonego na zgodny wniosek stron lub z powodu ich niestawiennictwa. Jeżeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi się bez usprawiedliwionych powodów na posiedzenie, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o karach za niestawiennictwo świadka, nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu. Pozew o rozwód Poznań
Skutki rozwodu Poznań
Z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód, małżeństwo ulega rozwiązaniu. Sąd nie określa chwili ustania małżeństwa. Ustanie małżeństwa na skutek orzeczenia rozwodu ma charakter definitywny. W przeciwieństwie do separacji rozwód nie może zostać zniesiony, a trzeba by wziąć ponownie ślub.
Na skutek uprawomocnienia się wyroku rozwodowego dotychczasowi małżonkowie stają się osobami stanu wolnego. Byli małżonkowie mogą ponownie wstąpić w związek małżeński, w tym również ze sobą.
Byli małżonkowie nie dziedziczą po sobie z ustawy, czyli w momencie niepozostawienia testamentu.
Małżonek, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił dotychczasowe nazwisko, zostaje przy nazwisku zmienionym, chyba że złożył oświadczenie o powrocie do dotychczasowego nazwiska w trybie i terminie przewidzianym w art. 59 KRO.
Rozwód nie ma wpływu na prawa i obowiązki rodziców względem dzieci wynikające z pokrewieństwa. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga jednak o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem, a także orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Konsekwencją uprawomocnienia się wyroku rozwodowego jest ustanie małżeńskiego obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Rozwiedzeni małżonkowie mogą być zobowiązani do wzajemnej alimentacji na zasadach określonych w art. 60 KRO.
Z dniem uprawomocniana rozwodu w z mocy samego prawa powstaje ustrój rozdzielności majątkowej i można rozpocząć podział majątku.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.