Najważniejszym rozstrzygnięciem, jakie sąd podejmuje w postępowaniu rozwodowym, jest orzeczenie w sprawie rozwiązania małżeństwa. Sąd rozwodowy orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia (na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie). W postępowaniu rozwodowym należy również rozstrzygnąć szereg kwestii związanych z ustaniem małżeństwa, zarówno w stosunkach prawnych między rozwiedzionymi małżonkami, jak i między nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi.
W postępowaniu rozwodowym sąd orzeka z urzędu o:
1) władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków;
2) kontaktach małżonków ze wspólnym małoletnim dzieckiem, chyba że małżonkowie zgodnie wnieśli o nieorzekanie o kontaktach;
3) tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania wspólnych małoletnich dzieci;
4) sposobie korzystania przez małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania.
Utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem jest prawem i obowiązkiem zarówno rodziców, jak i dziecka. Znaczenie tych kontaktów dla rozwoju dziecka wskazuje na potrzebę ich należytego określenia. Mimo iż prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej, to jest z tą władzą związane i służy dobru dziecka.
Pierwszeństwo w określeniu kontaktów z dzieckiem mają rodzice w porozumieniu wychowawczym, które sąd rozwodowy uwzględnia, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Punktem wyjścia dla rozważań sądu powinna być ocena zasadności określenia jak najszerszych kontaktów dziecka z rodzicem, którego władza rodzicielska po rozwodzie zostanie ograniczona do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, albo – w razie pozostawienia władzy rodzicielskiej obu stronom – rodzicem, u którego nie zostanie ustalone miejsce (stałego) pobytu dziecka.
Określenie kontaktów w formie przebywania z dzieckiem, zarówno w porozumieniu wychowawczym, jak i wyroku rozwodowym, powinno być jak najbardziej precyzyjne. Obejmować powinno między innymi „częstotliwość spotkań (konkretne dni tygodnia, weekendy, święta, wakacje, ferie), godzinę początku i końca spotkania, miejsce spotkań (miejsce zamieszkania dziecka, poza miejscem zamieszkania dziecka), jak również zawierać wskazanie, na kim spoczywa ciężar odebrania dziecka (z miejsca zamieszkania, szkoły, przedszkola) i odprowadzenia do rodzica sprawującego władzę rodzicielską.
Na żądanie jednego z małżonków sąd rozwodowy:
1) może w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, nakazać jego eksmisję;
2) może dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu;
3) orzeka o alimentach należnych małżonkowi po orzeczeniu separacji od współmałżonka.
Orzeczenie o władzy rodzicielskiej małżonków nad ich wspólnym małoletnim dzieckiem, jak również o tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, sąd rozwodowy wydaje z urzędu. Rozstrzygnięcia dotyczące wspólnych małoletnich dzieci stron wydawane są przez sądy obligatoryjnie, niezależnie od woli stron, w tym również, gdy stosunki między rodzicami i dziećmi układają się prawidłowo.
Wniosek o nieorzekanie o kontaktach nie musi zostać wyrażony we wspólnym piśmie procesowym rozwodzących się małżonków. Z wnioskiem wystąpić może jeden z małżonków, a drugi może wyrazić zgodę na nieorzekanie o kontaktach w odpowiedzi na wniosek, w innym piśmie procesowym lub na rozprawie.
Każda ze stron może wystąpić z wnioskiem o zaniechanie orzekania o kontaktach zarówno przed sądem I, jak i II instancji. Może też cofnąć wniosek, tak jak i swoją zgodę, zarówno w postępowaniu przed sądem I instancji, jak i do chwili zamknięcia rozprawy w II instancji, jeżeli orzeczenie o kontaktach zostało zaskarżone.
Jeżeli strony złożyły przewidziany w tym przepisie zgodny wniosek o zaniechanie orzekania o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, a sąd rozwodowy nie znajduje podstaw do ograniczenia lub zakazania ich utrzymywania, to nie wydaje żadnego rozstrzygnięcia (orzeczenia) w sprawie kontaktów. Brak rozstrzygnięcia o kontaktach w wyroku rozwodowym nie ogranicza prawa każdego z rodziców do wystąpienia z wnioskiem do sądu opiekuńczego o ustalenie kontaktów na nowo.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
