Czy małżonka będzie odpowiadać za zobowiązanie podatkowe swojego męża swoim majątkiem osobistym oraz majątkiem wspólnym, powstałym po zawarciu związku małżeńskiego, w sytuacji, gdy zobowiązanie podatkowe męża powstało na kilka lat przed zawarciem związku małżeńskiego oraz na powstanie którego nie miała żadnego wpływu i w żaden sposób nie przyczyniła się do jego powstania?
Nie będzie na niej ciążyła odpowiedzialność za ewentualne zobowiązanie podatkowe małżonka, które powstało przed zawarciem przez nią małżeństwa, a tym samym zwolniona będzie z odpowiedzialności wskazanej w art. 29 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) w zakresie swojej osoby.
Zgodnie z art. 26 ustawy Ordynacja podatkowa – podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób związanych węzłem małżeńskim została uregulowana w art. 29 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym – w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.
Ponadto w myśl art. 29 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa – skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
1. zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
2. zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
3. ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
4. uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
Z przytoczonych wyżej przepisów normujących odpowiedzialność za zobowiązania osób pozostających w związku małżeńskim nie wynika zatem, ażeby wprowadziły one odpowiedzialność jednego z małżonków za zobowiązania podatkowe drugiego z małżonków, powstałe przed zawarciem małżeństwa. Przywołane uregulowanie art. 29 Ordynacji podatkowej wskazuje bowiem jakie składniki majątku małżonków podlegają przedmiotowej odpowiedzialności, ale nie zawiera on przy tym odniesienia nakazującego obejmować ową odpowiedzialnością również zobowiązanie podatkowe powstałe przed zawarciem małżeństwa.
Wnioskodawczyni dodatkowo wskazuje, iż mimo, że przepis art. 41 § 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) nie ma zastosowania do zobowiązań publicznoprawnych, to z brzmienia art. 110 i art. 306h § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa można pośrednio wywieść, że intencją ustawodawcy było objęcie odpowiedzialnością jedynie zobowiązań małżonka powstałych w trakcie trwania wspólności majątkowej a nie zobowiązań powstałych wcześniej.
Stosownie do art. 110 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
Odpowiedzialność, o której mowa w art. 110 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa nie obejmuje:
1. niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;
2. odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie (art. 110 § 2 Ordynacji podatkowej).
Na podstawie zaś art. 306h § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa – organy podatkowe, za zgodą podatnika, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika na żądanie małżonka podatnika, z zastrzeżeniem art. 110 § 2 Ordynacji podatkowej, a także rozwiedzionego małżonka w zakresie zaległości powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej oraz innych osób wymienionych w art. 111 ustawy.
Zgoda podatnika nie jest wymagana, jeżeli z żądaniem wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 110 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa występuje małżonek podatnika pozostający z nim we wspólności majątkowej. Małżonek podatnika składa oświadczenie o pozostawaniu z podatnikiem we wspólności majątkowej pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 306h § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).
Stanowisko to zaaprobował również Sąd Najwyższy w wyroku z 28 czerwca 2016 r., sygn. akt II UK 364/16 orzekając, że: „odpowiedzialność małżonka podatnika majątkiem wspólnym obejmuje tylko podatki wynikłe ze zobowiązań podatkowych powstałych po powstaniu wspólności majątkowej oraz przed zawarciem umów o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej.”
Podobnie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 22 maja 2012 r, sygn. akt II UK 339/11 (OSNP 2013, nr 7-9, poz. 97) orzekł, że na podstawie art. 29 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność majątkiem wspólnym dotyczy tylko tych zobowiązań publicznoprawnych, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
