Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Przymusowe leczenie uzależnionego od alkoholu

Osoba uzależniona od alkoholu może zostać sądownie zobowiązana do leczenia odwykowego, gdy w związku z nadużywaniem alkoholu powoduje rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchyla się od pracy albo systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny. W takiej sytuacji osobę uzależnioną kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Według obecnej wiedzy, diagnoza zespołu uzależnienia od alkoholu wymaga identyfikacji trzech lub więcej objawów występujących łącznie przez pewien okres czasu w ciągu ostatniego roku. Według obecnego stanu wiedzy nie jest zatem poprawne traktowanie raz postawionej diagnozy jako dożywotniej i niezmiennej. Przekonanie takie funkcjonowało w lecznictwie w przeszłości, a wynikało ono z uznania uzależnienia za chorobę nieuleczalną, chroniczną i postępującą. Należy zauważyć, że aktualna wiedza w tym zakresie uległa zmianie. Badania dowodzą, że uzależnienie może mieć ciężki i nawrotowy przebieg, ale dowodzą równocześnie, że nie dzieje się tak w przypadku wszystkich osób zdiagnozowanych jako uzależnione, różnice dotyczyć mogą zarówno etiologii, przebiegu, jak i rokowań w danym konkretnym przypadku. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, po ponownej ocenie sytuacji danej osoby można wszcząć procedurę kolejny raz, natomiast samo wydłużenie okresu obowiązania nakazu sądowego spowoduje nadmierną sztywność procedury.

Na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, na jej wniosek lub z własnej inicjatywy. O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. W postępowaniu nieprocesowym zgodnie z art. 510 Kodeksu postępowania cywilnego nie ma stron procesowych, są jedynie uczestnicy postępowania o identycznym statusie procesowym. Stronami w tym postępowaniu są prokurator bądź gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych oraz osoba, wobec której wytoczono proces.

Mając na uwadze powyższe, zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawnienia członków rodziny wobec osoby nadużywającej alkoholu w kwestii kierowania tej osoby na leczenie odwykowe sprowadzają się do powiadomienia o tym fakcie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych jako organu ustawowo uprawnionego, właściwej miejscowo z uwagi na miejsce zamieszkania osoby nadużywającej alkoholu. Jednakże aby zainicjować postępowanie w przedmiocie zobowiązania do leczenia odwykowego, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych jako organ inicjujący to postępowanie sprawdza najpierw, czy rzeczywiście zachodzą ustawowe przesłanki uprawniające do wszczęcia tej procedury, kierując osobę uzależnioną na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania najodpowiedniejszego rodzaju podmiotu leczniczego. Należy zauważyć, iż osoba zgłaszająca fakt uzależnienia od alkoholu do gminnej komisji nie jest stroną w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu o zobowiązaniu do leczenia odwykowego osoby uzależnionej od alkoholu, jak również nie posiada uprawnień strony w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, a zatem nie ma możliwości faktyczno-prawnych wpływania na przebieg postępowania gminnej komisji zmierzającego do złożenia wniosku do sądu o zobowiązanie do leczenia odwykowego osoby uzależnionej od alkoholu.

Obecny stan prawny reguluje kwestie współpracy pomiędzy sądami a terapeutami, a konkretniej zakładami leczniczymi. Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137, z późn. zm.) w czasie trwania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu sąd może na wniosek osoby, w stosunku do której został orzeczony prawomocnie obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu lub kuratora sądowego, po zasięgnięciu opinii kierownika podmiotu leczniczego albo na jego wniosek, zmieniać postanowienia w zakresie rodzaju zakładu leczenia odwykowego. Z kolei zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w czasie trwania obowiązku poddania się leczeniu stacjonarny zakład leczący może ze względów leczniczych skierować osobę zobowiązaną do innego zakładu w celu kontynuowania leczenia odwykowego, powiadamiając o tym sąd. Dodatkowo zgodnie z art. 34 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi o ustaniu obowiązku poddania się leczeniu przed upływem okresu decyduje sąd na wniosek osoby zobowiązanej, zakładu leczącego, kuratora sądowego, prokuratora lub z urzędu, po zasięgnięciu opinii zakładu, w którym osoba leczona przebywa.

Ponadto sąd orzekając o obowiązku poddania się leczeniu może ustanowić na czas trwania tego obowiązku nadzór kuratora sądowego. Do zadań kuratora należy m.in. zaznajamianie się z wynikami leczenia odwykowego oraz współdziałanie z zakładem lecznictwa odwykowego w celu osiągnięcia celów leczenia odwykowego.

W myśl przepisu art. 7 pkt 13 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182) alkoholizm jest jedną z podstaw przyznania świadczeń z zakresu pomocy społecznej, jednakże zgodnie z art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu