Ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe. Ważnym powodem przedłużenia obowiązku ojca przyczyniania się do pokrycia kosztów utrzymania matki ponad 3 miesiące może być w szczególności jej zły stan zdrowia, a także zły stan zdrowia dziecka, wymagający stałej pieczy ze strony matki.
Powyższe oznacza, że owe wydatki oraz koszty obciążają nie tylko ojca, ale również matkę dziecka. Przez rozmiar odpowiadający okolicznościom należy rozumieć to, że przyczynianie się ojca dziecka do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu zależy od rzeczywistych i koniecznych w danym wypadku owych wydatków oraz kosztów i od zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców dziecka.
Przez wydatki związane z ciążą i porodem należy rozumieć bezpośrednie i konieczne wydatki, których matka dziecka nie miałaby, gdyby nie była w ciąży i gdyby nie rodziła. Chodzi tu o wydatki, które w sposób bezpośredni wiążą się z ciążą i porodem, jako normalne następstwa tych zdarzeń. Pojęcie wydatków koniecznych zależy tu w szczególności od tego, jaki był przebieg ciąży i porodu oraz do zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców dziecka.
Za wydatki związane z ciążą i porodem należy uważać wszystkie wydatki, które stały się potrzebne wskutek ciąży lub porodu, których by matka dziecka nie miała, gdyby nie była w ciąży albo gdyby nie rodziła. Natomiast koszty związane z utrzymaniem matki w okresie porodu obejmują koszty jej wyżywienia, odzieży, mieszkania, środków pielęgnacji i higieny, lekarstw, itp.
Wyprawka stanowi wydatek związany z ciążą i porodem tylko w takim zakresie, w jakim chodzi o wyposażenie dziecka w szczególności w bieliznę, pieluchy i środki higieniczne w ilości i na czas bezpośrednio po urodzeniu. W skład wyprawki nie wchodzą więc np. śpiochy, których rozmiar wskazuje na to, że mogą być przydatne dopiero dziecku kilkunastomiesięcznemu.
Żądania matki dziecka pozamałżeńskiego przedawniają się w okresie analogicznym do roszczeń alimentacyjnych z upływem 3 lat, licząc od daty porodu
Zgodnie z brzmieniem art. 753 KPC, w sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Uprawdopodobnienie istnienia roszczenia polega przede wszystkim na wykazaniu istnienia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych lub majątkowych po stronie obowiązanego. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa i doktryny roszczenie jest wiarygodne, jeżeli istnieje słuszna podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje. Nadmienić należy, że zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą oraz piśmiennictwem prawniczym nie można uznawać za uprawdopodobnienie samego twierdzenia strony odnośnie określonego faktu (tak też SN w wyroku z 30 czerwca 1997 r., Lex. 31436). W praktyce sądowej okoliczności takie poparte być powinny jakimkolwiek dokumentem (prywatnym, bądź urzędowym), pismem czy oświadczeniem.
Nie jest potrzebne uprawdopodobnienie niebezpieczeństwa niezaspokojenia roszczenia, ale z uwagi na przepis art. 730 § 1 KPC, trzeba uwiarygodnić samo roszczenie (S. Dalka, Postępowanie zabezpieczające, s. 47; J. Pietrzykowski (w:) J. Pietrzykowski (red.), Kodeks, 1993, s. 659). Natomiast przepis art. 754 KPC w zasadzie powtarza treść powyższego unormowania kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rozwijając ją nieco. Zatem dopiero z art. 754 KPC wynika, że orzekanie przez sąd o zapłacie powyższej kwoty następuje w trybie postępowania zabezpieczającego oraz że wytoczenie powództwa o zabezpieczone roszczenia nastąpić ma w terminie 3 miesięcy od urodzenia dziecka. Skutki niewytoczenia powództwa w terminie (upadek zabezpieczenia) wynikają natomiast art. 733 KPC.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
K. W. (1) złożyła wniosek o zasądzenie od M. G. (1) kwoty 8000 zł tytułem pokrycia kosztów utrzymania wnioskodawczyni przez trzy miesiące w okresie porodu oraz kosztów utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu wraz z ustawowymi odsetkami. Wnioskodawczyni sprecyzowała roszczenie i wniosła o zasądzenie od M. G. (1) na jej rzecz kwoty 4.000 zł tytułem kosztów utrzymania w okresie porodu oraz kwoty 4.000 zł tytułem kosztów utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu.
W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie, zachodziły przesłanki nałożenia na M. G. (1) obowiązku uczestniczenia w kosztach utrzymania matki dziecka przed jego urodzeniem oraz kosztach utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po jego urodzeniu.
Do chwili urodzenia dziecka, jego matka może żądać alimentów od ojca nienarodzonego dziecka, jeżeli jego ojcostwo jest uwiarygodnione. Uprawdopodobnienie podlega ogólnym regułom dowodowym i wystarczy wykazanie, że dany mężczyzna jest najbardziej prawdopodobnym ojcem.
Zdaniem Sądu wnioskodawczyni udowodniła fakt ciąży i stopnia jej zaawansowania poprzez przedstawienie stosownych zaświadczeń lekarskich.
Ponadto bezspornym było, ze K. W. (1) i uczestnik M. G. (1) pozostawali w nieformalnym związku i doszło między nimi do współżycia w okresie koncepcyjnym. Fakt, że uczestnicy byli parą potwierdzili również świadkowie J. J. (2), A. M. (3) i M. S. (2). Również sam uczestnik przyznał, iż prawdopodobnie jest ojcem dziecka. Biorąc powyższe pod uwagę, zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że ojcem nienarodzonego dziecka jest M. G. (1).
W ocenie Sądu zakres obowiązku wynikający z treści art. 142 krio ponoszenia kosztów utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu należało ocenić poprzez pryzmat zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb K. W. (1) – przyszłej matki, które pozostają w ścisłym związku z ciążą. Biorąc pod uwagę zebrany materiał, a zwłaszcza zeznania stron oraz zasady doświadczenia życiowego Sąd uznał, że kwota ta oscyluje w granicach 1000 zł miesięcznie. Chodzi tutaj o koszty związane z wyżywieniem, lekarstwami, dodatkowymi wizytami lekarskimi i dojazdami do lekarza, zakupem odzieży ciążowej itp.
Odnosząc się do przedstawionych przez wnioskodawczynię kosztów wyprawki dla dziecka, Sąd uznał, iż kwota 5.927 zł jest zbyt wygórowana (wskazać również należy, iż wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych rachunków na poparcie powyższego) i kierując się zasadami doświadczenia życiowego uznał, iż koszt ten oscyluje w granicach 3.000 zł.
Przy czym Sąd uznał, iż powyższe koszty powinna ponieść w równej części również matka dziecka i w związku z powyższym, obowiązek uczestniczenia M. G. (1) w kosztach utrzymania matki oraz dziecka został ustalony na kwotę po 1500 zł.
Pozwany, który pomimo, że formalnie nie pracuje, jest osobą w sile wieku, posiadającą doświadczenie w pracach budowlanych, nie posiadając orzeczenia o niezdolności do pracy, a więc jego możliwości zarobkowe są większe niż deklarowane.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż uczestnik nie posiada innych osób na utrzymaniu, w ocenie Sądu kwota 1.500 zł tytułem kosztów utrzymania K. W. (1) w okresie porodu oraz kwota 1.500 zł tytułem utrzymania dziecka przez pierwsze 3 miesiące po urodzeniu, będą zgodne z usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionej, możliwościami zarobkowymi i majątkowymi uczestnika i jednocześnie nie będą stanowiły nadmiernego uszczerbku dla utrzymania M. G. (1) i jego rodziny.
Wskazać również należy, iż data urodzenia dziecka początkuje trzymiesięczny ustawowy termin do wniesienia powództwa o alimenty, a w braku uznania ojcostwa – o ustalenie ojcostwa i alimenty (art. 754 zd. 2 KPC). Zaniechanie wniesienia powództwa w tym terminie jest równoznaczne z upadkiem zabezpieczenia. Z upadkiem zabezpieczenia domniemany ojciec dziecka nabywa prawo żądania zwrotu przedmiotu zabezpieczenia. W związku z powyższym, Sąd w pkt IV postanowienia zobowiązał K. W. (1) do wytoczenia powództwa o ustalenie ojcostwa i związane z tym roszczenia alimentacyjne w terminie 3 miesięcy od dnia uroczenia dziecka.
Sąd wydał następujące rozstrzygnięcie:
1. Zobowiązać uczestnika M. G. (1) do zapłaty na rzecz K. W. (1) kwoty 1500(tysiąc pięćset) złotych tytułem kosztów utrzymania w okresie porodu płatnych w terminie do dnia 16 lipca 2016 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności.
2. Zobowiązać uczestnika M. G. (1) do zapłaty na rzecz K. W. (1) kwoty 1500(tysiąc pięćset) złotych tytułem kosztów utrzymania dziecka K. W. (1) przez pierwsze 3 miesiące po urodzeniu dziecka płatnych w terminie do dnia 16 lipca 2016 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności.
3. Zobowiązać K. W. (1) do wytoczenia powództwa o ustalenie ojcostwa i związane z tym roszczenia alimentacyjne w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 czerwca 2016 r. III RCo 11/16
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.