Zgodnie z treścią art. 31 § 1 k.r.i.o. z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Do majątku wspólnego należą w szczególności (art. 31 § 2 k.r.i.o.): 1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; 2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków; 3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków; 4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.).
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód skutkuje ustaniem wspólności majątkowej (arg. ex art. 31 § 1 zd. 1 KRO w zw. z art. 56 § 1 KRO). Zgodnie z art. 684 KPC w zw. z art. 567 § 3 KPC w zw. z art. 46 KRO, skład i wartość majątku ulegającego podziałowi między byłych małżonków ustala sąd. Przyjmuje się powszechnie, że stan majątku ustala się według daty ustania wspólności, natomiast jego wartość według cen z chwili dokonania podziału, czyli zamknięcia rozprawy (tak: uchwała SN z 27 września 1974 r. III CZP 58/74; postanowienie SN z 11 marca 2010 r. IV CSK 429/09, T. Demendecki Komentarz do art. 684 KPC w: A. Jakubecki (red). Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania cywilnego). Co do zasady przedmiotem postępowania o podział jest majątek, który był objęty wspólnością majątkową i istniał w dacie jej ustania. Ruchomości i nieruchomości wchodzące w skład majątku w tej dacie muszą jednak istnieć w dacie dokonywania podziału, bowiem decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia mają okoliczności istniejące w dacie zamknięcia rozprawy (art. 316 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC).
Rozliczenie wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego lub odwrotnie, a także rozliczenie długów jednego z małżonków zaspokojonych z majątku wspólnego następuje w postępowaniu nieprocesowym wówczas, gdy toczy się postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, przewidziane w przepisach art. 567 KPC (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 26 czerwca 2015 r., I ACa 1676/14).
Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach dopuszcza możliwość przeprowadzenie takiego rozliczenia. Sąd Najwyższy stwierdził, że roszczenie każdego z małżonków o zwrot nakładów i wydatków z majątku osobistego na majątek wspólny nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków, a sąd orzeka o tym zwrocie wyłącznie na wniosek, a nie z urzędu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 395/97, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1970 r., III CRN 527/69, OSNCP 1970, nr 9, poz. 164).
Dokonując rozliczeń nakładów i wydatków, ich wartość ustala się na podstawie stanu z chwili ich dokonania i cen z chwili orzekania. Do wydatków nie znajdzie zastosowania art. 3581 § 3 KC (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 9 września 2009 r., V CSK 39/2009, LexisNexis nr 2243265, OSN-ZD 2010, nr B, poz. 62).
Zgodnie z art. 33 k.r.io. do majątku osobistego każdego z małżonków należą wymienione w tym przepisie przedmioty. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 r., V CKN 50/00, surogacja, o której mowa w art. 33 pkt 3 KRO (obecnie w art. 33 pkt 10 KRO), musi spełnić dwa wymagania: „po pierwsze, aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku odrębnego i nabycie innego przedmiotu majątkowego, oraz po drugie, aby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego”. W uzasadnieniu uchwały z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 53/09, Sąd Najwyższy podkreślił, że: „celem surogacji przewidzianej w powołanym przepisie jest zachowanie wartości majątku odrębnego, mimo zmiany jego poszczególnych składników”. A zatem w ustroju ustawowym nie powinna się zmieniać wartość majątku osobistego. Wyłączenie zasady surogacji jest możliwe wyłącznie w intercyzie, czyli umowie majątkowej małżonków rozszerzającej ustrój wspólności majątkowej. Dlatego też, jak podkreślił Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 18 października 1961 r., IV CR 957/60, : „Surogacja nie zachodzi wówczas, gdy przedmiot stanowiący odrębną własność małżonka został zużyty, skonsumowany itp. bądź sprzedany, uzyskane pieniądze zużyte, a nowy przedmiot tego samego rodzaju i o tym samym przeznaczeniu gospodarczym został następnie zakupiony za pieniądze pochodzące z bieżących dochodów małżonka”.
O zaliczeniu nabywanego przedmiotu do majątku wspólnego lub osobistego decyduje porównanie wielkości środków użytych z tych majątków. Nabyty przedmiot wchodzi do tego majątku, z którego pochodzi przeważająca część środków (postanowienie Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2013 r., IV CSK 521/2012, OSNC-ZD 2013, nr D, poz. 83 i z 18 stycznia 2008 r., V CSK 355/2007, Lexis.pl nr 2044672). Pozostałe środki stanowią nakład i podlegają rozliczeniu zgodnie z art. 45. W przypadku gdy nie występuje zdecydowana dysproporcja pomiędzy wielkością środków przeznaczonych z poszczególnych majątków, należy przyjąć, że nabyty przedmiot wchodzi w odpowiednich częściach do majątku wspólnego oraz do majątku osobistego (bądź majątków osobistych). Takie stanowisko jest powszechnie akceptowane w doktrynie (J. Pietrzykowski, w: J. Gajda, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, K. Pietrzykowski, J. Winiarz, Kodeks rodzinny…, 2012).
Przy ustaleniu nakładów nie można przypisać decydującego znaczenia oświadczeniu małżonków, iż nabywany udział w nieruchomości nie należy do majątku dorobkowego, ponieważ samo takie oświadczenie nie może stanowczo wyłączać skutków wynikających z przepisów art. 32-34 KRO, w sytuacji pozostawania małżonków w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej. Jej ograniczenie lub wyłączenie możliwe jest na mocy małżeńskiej umowy przewidującej taki skutek i zawartej w formie aktu notarialnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008 r., V CSK 355/07)
O przynależności przedmiotu do majątków małżonków, jeżeli został on nabyty częściowo ze środków pochodzących z majątku wspólnego, a częściowo z majątku osobistego czy też majątków osobistych małżonków decyduje pochodzenie przeważających środków na nabycie przedmiotu, a jeżeli kryterium takie nie może zostać zastosowane, przedmiot wchodzi do każdego z majątków w częściach ułamkowych proporcjonalnych do wysokości zaangażowanych środków (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2000 r., V CKN 50/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2008 r., V CSK 355/07).
Artykuł 45 KRO ma zastosowanie w przypadku wniesienia wkładu z majątku odrębnego małżonka do spółdzielni mieszkaniowej, jeżeli prawo spółdzielcze otrzymane w zamian za wniesienie wkładu weszło do majątku wspólnego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1986 r., III CZP 71/85, OSNCP 1986, nr 12, poz. 196). Dla ustalenia wartości nakładu należy ustalić wartość prawa spółdzielczego, a następnie określić, jaką część wkładu stanowiła wpłata z majątku odrębnego; jeżeli w całości pokryła wkład, to wartość nakładu jest równa wartości spółdzielczego prawa do lokalu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1990 r., III CZP 55/90, OSNCP 1991, nr 4, poz. 48).
Podział majątku kupionego, wybudowanego mieszkania, domu, nieruchomości czy lokalu w całości 100% z pieniędzy sprzed ślubu, małżeństwa, darowizny, spadku, dziedziczenia i majątku osobistego
Zgodnie z art. 45. § 1 k.r.io. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2016 r. (IV CSK 385/15) wskazał, że o wejściu do majątku odrębnego lub wspólnego decydować winna wielkość zaangażowanego majątku. Jeżeli więc przeważa i to znacznie wartość majątku odrębnego, to przedmiot nabycia nie wchodzi, jak się twierdzi w odosobnionych poglądach do każdego z majątków (wspólnego i odrębnego) w częściach ułamkowych proporcjonalnie do zaangażowanych środków, lecz powinien stanowić składnik majątku odrębnego z obowiązkiem rozliczenia się wobec współmałżonka z wartości zaangażowanego majątku wspólnego ( art. 45 KRO).
Nakłady i wydatki, o których mowa w art. 45, obejmują przysporzenia na rzecz jednej masy majątkowej dokonane z uszczerbkiem dla drugiej masy majątkowej. Nieistotne jest, jakie zdarzenie stanowiło źródło przysporzenia. Może to być czynność prawna, czynność faktyczna (np. połączenie rzeczy ruchomej należącej do jednego z majątków z nieruchomością należącą do drugiego majątku) czy jakiekolwiek inne zdarzenie prowadzące do przysporzenia (J.St. Piątowski, w: System prawa rodzinnego…, s. 399).
Pojęcie nakładów i wydatków, o których mowa w art. 45 KRO, zdefiniował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 15 września 2004 r., III CZP 46/04, OSNC 2005, nr 9, poz. 152, stwierdzając, że obejmują one „wszystkie przysporzenia na rzecz jednej masy majątkowej, dokonane z uszczerbkiem dla drugiej masy majątkowej”. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 2 października 2008 r., II CSK 203/08, Sąd Najwyższy wskazał, że: „Kodeks rodzinny i opiekuńczy posługując się w art. 45 pojęciami „nakładów” i „wydatków” nie określa ich desygnatów. W piśmiennictwie przyjmuje się, że nakłady i wydatki w rozumieniu tego przepisu, obejmują wszystkie przysporzenia na rzecz jednej masy majątkowej, dokonane z uszczerbkiem dla drugiej masy majątkowej. Podstawą przysporzenia może być czynność faktyczna, jak i jakiekolwiek inne zdarzenie”.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 1
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 1W niniejszej sprawie przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło ostatecznie przyjąć, że w skład majątku wspólnego stron postępowania wchodzi –lokal mieszkalny położony w C. przy ul. (…), dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą (…), o wartości 280.000 zł, prawo użytkowania działki nr (…) o powierzchni (…) m(2) położonej w (…) Ł. w C. o wartości 3.000 zł, samochód osobowy marki F. (…) nr rej. (…) nr nadwozia (…) o wartości 31.(…) zł, samochód osobowy marki C. (…) nr rej. (…) nr nadwozia (…) o wartości 17.100 zł, ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu, oraz środki zgromadzone na rachunku A. C. (1) w (…) (N. –N. OFE) w wysokości 19.532,56 zł i na rachunku M. C. w (…) (…) w wysokości 26.904,38 zł.
Ponieważ strony nie zgłosiły wniosku o ustalenie nierównych udziałów, Sąd ustalił, że udziały stron postępowania w majątku wspólnym są równe. Natomiast M. C. podniósł, że majątek wspólny powstał głównie z nakładów poczynionych z jego majątku zgromadzonego przed zawarciem małżeństwa z wnioskodawczynią. Uczestnik postępowania żądał rozliczenia nakładów poczynionych na majątek wspólny z majątku osobistego i obniżenia należnej wnioskodawczyni dopłaty.
W niniejszej sprawie uczestnik M. C. dysponował znacznym majątkiem przed zawarciem związku małżeńskiego. Środki na zakup mieszkania, jego wykończenie i trwałą zabudowę pochodziły: z darowizny w wysokości 18 000 zł dokonanej przez rodziców J. i J. C., środków uzyskanych ze sprzedaży obligacji wartości 80 687,90 zł i środków ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz z garażem w kwocie 180 000 zł. Porównanie sum wpłaconych przez uczestnika z majątku osobistego do kwoty wydatkowanej na zakup lokalu mieszkalnego pozwoliło na ustalenie, że lokal został kupiony w całości za środki pochodzące z majątku osobistego M. C. i tym samym wartość nakładu jest równa wartości lokalu.
Natomiast samochody osobowe F. (…) i C. (…) zostały kupione częściowo za środki z majątku odrębnego, a częściowo z majątku wspólnego. Samochód D. (…), który był własnością osobistą A. C. (1) przed zawarciem małżeństwa, został sprzedany za 4000 zł. Pieniądze te zostały przeznaczone na kupno samochodu C. (…), który został nabyty za 20500 zł. Tym samym nakład majątku osobistego A. C. (1) wynosi 16,32 % wartości pojazdu C. (…). Majątkiem wspólnym pozostaje 83,68 % obecnej wartości samochodu. Biegły określił obecną wartość samochodu C. na 17100 zł, co oznacza, że 83,68 % wartości stanowi kwota 14309,28 zł wchodząca w skład majątku wspólnego.
Samochód F. (…), który był własnością M. C. został sprzedany za 28000 zł. Pieniądze ze sprzedaży zostały przeznaczone na kupno samochodu F. (…) nabytego za 64500 zł. Tym samym nakład majątku osobistego M. C. wynosi 43,41 % wartości F. (…). Majątkiem wspólnym pozostaje 56,59 % obecnej wartości samochodu. Biegły określił obecną wartość samochodu F. (…) na 31300 zł, co oznacza, że 56,59 % wartości stanowi kwota 17712,67 zł wchodząca w skład majątku wspólnego.
Mając na uwadze przebieg postępowania dowodowego i treść przedstawionego materiału Sąd doszedł do przekonania, że przy ustaleniu dopłaty należy przyjąć wartość majątku pomniejszoną o nakłady pochodzące z majątku odrębnego.
Sąd dokonał podziału majątku wspólnego w sposób wskazany przez strony. Sąd przyznał wnioskodawczyni samochód osobowy C., środki zgromadzone na rachunku jej funduszu emerytalnego oraz ruchomości już będące w jej posiadaniu: toster, laptop i drukarkę o łącznej wartości 34851,84 zł. Pozostałe składniki majątku wspólnego, o wartości 64727,05 zł Sąd przyznał uczestnikowi.
Ponieważ uczestnik otrzymał składniki majątku o wyższej wartości, na podstawie art. 212 § 2 KC na rzecz wnioskodawczyni A. C. (1) Sąd zasądził od M. C. dopłatę w wysokości 14937,60 zł. Na podstawie art. 212 § 3 KC Sąd orzekł o obowiązku uiszczenia dopłaty w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 KC na wypadek uchybienia terminowi płatności. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 19 grudnia 2016 r. I Ns 445/14
Sprawa sadowa opracowana przez Kancelarię nr 2
Sprawa sadowa opracowana przez Kancelarię nr 2Przed sądem toczy się sprawa o podział majątku po rozwodzie. W zakresie faktów istotnych w sprawie pomiędzy stronami istniał spór co do tego czy darowizna, którą wnioskodawczyni otrzymała od rodziców (faktowi darowizny uczestnik nie przeczył) została przeznaczona na sfinansowanie budowy) wykończenia domu posadowionego na wspólnej nieruchomości. Choć uczestnik domagał się rozliczenia w ramach swego nakładu na majątek wspólny całej kwoty otrzymanej ze sprzedaży mieszkania darowanego mu przez matkę tj. 99.000 zł, to jednak słuchany w charakterze strony na rozprawie wskazał, że z sumy 99.000 zł tylko ponad 40.000 zł (wnioskodawczyni przyznała, ze był to suma około 45.000 zł) zostało zainwestowane w nieruchomość tj. w kupno działki na ul. (…). Za resztę uczestnik spłacił długi i kupił (lub dofinansował kupno jak twierdzi wnioskodawczyni) P.. Należało zatem przyjąć, że także w zakresie rozmiaru środków zainwestowanych przez uczestnika z jego majątku odrębnego we wspólną nieruchomość nie było sporu pomiędzy stronami.
Sąd podzielił wnioski biegłego A. J. (2) zawarte w opiniach. Wycena odbiegała od opinii załączonej do wniosku i sporządzanej na potrzeby banku, jednakże jej cel i metodologia był inny a nadto na przestrzeni pięciu lat zmieniła się także sytuacja na rynku nieruchomości, co w zasadzie jest notorią powszechną (ceny nieruchomości spadły). Strony opinii skutecznie nie zakwestionowały. Na rozprawie Biegły logicznie i wyczerpująco odniósł się do wątpliwości zgłoszonych do opinii przez wnioskodawczynię. Wyjaśnił, że opinia uwzględnia fakt, że nad gruntem biegnie linia energetyczna (ograniczenia w dysponowaniu nieruchomością wpływające na jej wycenę). Sąd nie miał żadnych podstaw aby powziąć jakiekolwiek wątpliwości co do rzetelności i trafności wyceny.
Sąd nie dał wiary uczestnikowi A. K. (1) kiedy ten, przyznawszy wcześniej, że darowizna dla żony w kwocie 140.000 zł wpłynęła na wspólne konto bankowe stron, twierdził że środki te nie zostały przeznaczone na budowę i wykończenie wspólnego domu wzniesionego na nieruchomości położonej przy ul. (…) i że nie wie na co zostały spożytkowane. Skoro uczestnik zaprzeczył twierdzeniom wnioskodawczyni na ten temat, winien zgodnie z regułą art. 6 KC wykazać, że wskazana darowizna została przeznaczona na inne cele. Tego zdaniem sądu nie uczynił. Bezspornym było w sprawie, że za grunt zapłacił uczestnik (sąd przyjął, ze zapłacił 45.000 zł). Strony były także zgodne, że kredyt bankowy (suma 318 552,50 zł, w zaokrągleniu 318.000 zł) został wydatkowany zgodnie ze swoim przeznaczeniem czyli na budowę domu.
Jeśli uczestnik, jak sam twierdzi, że środków pochodzących ze sprzedaży mieszkania matki nic nie przeznaczył na budowę domu (skoro 45.000 zł wydał na kupno działki a resztę przeznaczył na spłatę swoich długów przedmałżeńskich oraz sfinansował) dołożył do zakupu) P.), to gdyby przyjąć jego wersję wydarzeń należałoby ustalić, że nieruchomość wedle stanu na kwiecień (bez hydrofora i odkurzacza centralnego) warta jak wskazał biegły 425.900 zł, jest pochodną tylko ceny zakupu działki i kredytu, czyli zainwestowanie łącznie około 360.000 zł, mimo spadku cen nieruchomości na rynku, doprowadziło do powstania składnika dorobku wartego ponad 60.000 zł więcej. Uczestnik nie wykazał aby wnioskodawczyni wydatkowała środki z darowizny na inne cele, jego przeczenie przeznaczeniu ich na budowę jako nie poparte dowodami i zdaniem sądu nielogiczne, czego dowodzi analiza przeprowadzona wyżej, należało uznać za gołosłowne. W pozostałym zakresie sąd dał wiarę wyjaśnieniom uczestnika ponieważ były zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.
Skład dorobku stron nie był w sprawie sporny. Strony wskazały zgodnie ruchomości stanowiące wyposażenie domu oraz samochody, które chciałyby w niniejszym postępowaniu podzielić i finalnie doszły do porozumienia odnośnie ich wartości. Fakt przynależności zabudowanej nieruchomości gruntowej do majątku wspólnego stron także nie był przedmiotem sporu. Wartość wskazanej nieruchomości wedle jej stanu na datę ustania wspólności i na chwile obecna wycenił biegły a strony wyceny tej skutecznie nie zakwestionowały. Wartość obciążenia kredytowego wynikała z informacji banku i nie była kwestionowana przez strony. Wnioskodawczyni nie polemizowała także z rozmiarem spłaconych przez uczestnika rat kredytowych wynikającym z przedłożonego przez niego zestawienia znajdującego zresztą pokrycie w wyciągach operacji bankowych oraz harmonogramie spłaty rat kredytu. Zgodnie ze stanowiskiem obu stron sąd ustalił zatem w punkcie I postanowienia skład i wartość dorobku.
W punkcie II orzeczenia, podzielając pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w postanowieniu, sąd ustalił wielkość zadłużenia zabezpieczonego hipotekami ustanowionymi na nieruchomości na dzień wydania postanowienia zgodnie z informacją banku na sumę 289.960,91 zł (po zapłaci raty lipcowej) a nadto – aktualną wartość rynkową nieruchomości pomniejszoną o wskazany stan zadłużenia (skoro nieruchomość przypadła wnioskodawczyni, która nie ponosiła kosztów hydrofora i odkurzacza to do rozliczeń należało przyjąć wartość nieruchomości wedle jej stanu aktualnego tj. 429.600 i od tej wartości odjąć 289.960,91 zł) tj. 139.639,09 zł.
Wnioskodawczyni twierdziła, że poczyniła nakład ze swego majątku osobistego (darowizny od rodziców – okoliczności darowania wskazanych środków tylko dla wnioskodawczyni uczestnik nie kwestionował) w kwocie 140.000 zł. Sąd ustaliwszy, że wskazane środki zostały przeznaczone na budowę domu, aktualną wartość tego nakładu obliczył w sposób następujący. W nieruchomość zainwestowano : 318.000 zł z kredytu, 45.000 zł na kupno działki i 140.000 zł z darowizny wnioskodawczyni, co daje łącznie sumę 503.000 zł. Kredyt stanowi 63 % tej wartości, zakup działki to 9 % tej wartości a środki z darowizny to 28 % tej wartości. Skoro obecnie nieruchomość jest warta 425.900 zł to 28 % tej wartości daje zwaloryzowaną wartość nakładu wnioskodawczyni na dorobek stron wskazaną w punkcie III podpunkt 1 postanowienia czyli 119.252 zł.
Uczestnik domagał się rozliczenia swego nakładu obejmującego zarówno kwotę 99.000 zł jak i raty kredytu hipotecznego, które spłacił oraz inwestycję w nieruchomość poczynioną po tej dacie czyli hydrofor i odkurzacz. Rozmiar spłaconych rat nie był sporny – była to suma 38.596,99 zł. Wartość inwestycji w hydrofor i odkurzacz wynikała z opinii biegłego – 3.700 zł i nie była przez wnioskodawczynię negowana. Co do kwoty 99.000 zł jak już wyżej wyjaśniono, zdaniem sądu nie było podstaw ku aby przyjąć, iż uczestnik wykazał iż w tym rozmiarze zainwestował ją we wspólny dorobek. Bezsporną była na pewno ta część tej sumy, którą wnioskodawca przeznaczył na zakup działki (45.000 zł). Reszta została przeznaczona, jak sam wskazał, na spłatę jego długów oraz samochód P.
Wnioskodawczyni wskazała, że samochód P. został kupiony tylko częściowo za środki ze sprzedaży mieszkania uczestnika a częściowo ze wspólnych dochodów. Samochód obecnie jest wart 13.000 zł. Skoro wnioskodawczyni zaprzeczyła, że na zakup samochodu zostały wyłożone wyłącznie środki z majątku osobistego uczestnika, to zgodnie z art. 6 KC uczestnik winien wykazać, że było inaczej. Tego zdaniem sądu nie uczynił i tym samym nie było podstaw aby przyjąć iż cała obecna wartość samochodu P. to w wyniku surogacji nakład uczestnika. Spłata przedmałżeńskiego długu uczestnika z jego majątku osobistego nie podlega rozliczeniu w niniejszym postępowaniu. Jeśli byłby to dług wspólny spłacony z majątku osobistego uczestnika, to podlegałby rozliczeniu w niniejszym postępowaniu tylko gdyby został zaciągnięty na zakup) w związku ze składnikami dorobku podlegającymi rozliczeniu w niniejszym postepowaniu. Spłata nawet wspólnych zobowiązań ale nie przekładających się na podlegające podziałowi składniki dorobku zdaniem sądu nie mogła zostać rozliczona w ramach niniejszego postępowania. Takich okoliczności związanych z długiem) długami uczestnik nie wykazał.
Stąd w jego przypadku, ustalając zwaloryzowaną wartość jego nakładu na dorobek, sąd brał pod uwagę : 3.700 zł zainwestowane w odkurzacz i hydrofor (skoro nieruchomość przejmuje wnioskodawczyni), spłacone raty kredytu hipotecznego czyli 38.596,99 zł i środki zainwestowane w zakup działki (45.000 zł) ale po ich waloryzacji. A mianowicie : skoro wartość działki to 9 % środków wydatkowanych na nieruchomość (503.000 zł), to 9 % z wartości nieruchomości ustalonej przez biegłego (czyli z 425.900 zł) daje 38.331 zł. Suma 38.331 zł, 3.700 zł i 38.596,99 zł to wskazana w punkcie III podpunkt 2 postanowienia wartość nakładu uczestnika wykazana w niniejszym postępowaniu czyli kwota 80.627,99 zł.
Strony były finalnie zgodne co do tego jak dorobek podzielić i zgodnie z ich stanowiskiem sąd w punkcie IV postanowienia przyznał wnioskodawczyni nieruchomość. Wprawdzie wnioskodawczyni nie była zainteresowana częścią ruchomości znajdujących się w domu ale jak sama przyznała, sprzęt sportowy i komputer są w domu a z telewizora korzystają z dziećmi. Skoro przejmuje nieruchomość zdaniem sądu nie ma przeszkód aby wraz z nią otrzymała wszystkie znajdujące się tam ruchomości, w tym sprzęt sportowy i komputer oraz tv. Uczestnik był zainteresowany tylko samochodem V. (…) tylko tę ruchomość sąd mu przyznał.
W punkcie V orzeczenia orzeczono o rozliczeniach finansowych pomiędzy stronami. Wartość dorobku to 202.639,09 zł (nieruchomość 139.639,09 zł i ruchomości 63.000 zł). Udział każdego z małżonków w dorobku wynosi zatem 101.319,54 zł (i 101.319,55 zł).
Wnioskodawczyni winna zatem otrzymać składniki dorobku warte 101.319,54 zł oraz zwrot swego nakładu czyli kwoty 119.252 zł i zwrócić uczestnikowi jego nakład czyli 80.627,99 zł. Winna zatem otrzymać składniki dorobku warte 139.943,55 zł. Tymczasem otrzymała nieruchomość – 139.639,09 zł i ruchomości warte 59.000 zł czyli łącznie dorobek wart 198.639,09 zł. Jest to zatem wartość dorobku o 58.695,54 zł większa niż jej udział w nim i jaj nakład. Wskazaną sumę czyli 58.695,54 zł winna zapłacić uczestnikowi tytułem rozliczenia jego udziału w dorobku oraz wzajemnych nakładów, o czym orzeczono w punkcie V orzeczenia. Z uwagi na sytuację rodzinną i finansową wnioskodawczyni wskazaną sumę sąd rozłożył jej na dwie raty (art. 320 KPC), płatne w terminach dziesięciu i dwudziestu miesięcy od daty prawomocności orzeczenia. Wskazane raty w ocenie sądu nie pozbawią środków należnych uczestnikowi siły nabywczej – uczestnik będzie mógł je zainwestować. Postanowienie Sądu Rejonowego – XI Wydział Cywilny z dnia 7 lipca 2016 r. XI Ns 1472/13
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 3
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 3Spór strony wiodły jedynie co do wysokości nakładów z majątków osobistych na zakup lokalu mieszkalnego, który został objęty wspólnością ustawową małżeńską oraz co do stanu rachunków oszczędnościowych na czas ustania wspólności ustawowej. Oceniając przedstawiony materiał dowodowy sąd podzielił stanowisko wnioskodawczyni, która twierdziła, że lokal mieszkalny został zakupiony w całości za pieniądze będące majątkiem osobistym wnioskodawczyni bo pochodzące ze sprzedaży mieszkania, które nabyła przed zawarciem małżeństwa oraz oszczędności zgromadzonych także przed zawarciem małżeństwa z uczestnikiem.
Twierdzenia wnioskodawczyni znajdują potwierdzenie w dokumentach złożonych do akt sprawy. Z aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii notariusz B. M. M. w G. wynika, że wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…) przy ulicy (…) w R. za kwotę 35 000zł. Ponadto, więc w dniu zakupu lokalu wchodzącego w skład majątku wspólnego, z rachunku oszczędnościowo- kredytowego w (…), na którym yła zdeponowana kwota 57 722,95zł, wnioskodawczyni pobrała kwotę 52 000zł. Zbieżność dat tych czynności z czasem nabycia wspólnego lokalu niewątpliwie wskazuje na to, że pieniądze uzyskane ze sprzedaży jak również zdeponowane na rachunku bankowym zostały przeznaczone na zakup nowego lokalu mieszkalnego, który zgodnie z wolą stron wyrażoną w akcie notarialnym wszedł do majątku wspólnego.
Uczestnik postępowania nie wykazał na jaki inny cel niż zakup lokalu mogła wnioskodawczyni przeznaczyć te pieniądze pobrane z konta akurat w dniu zawierania umowy sprzedaży. Nieprzekonujące są twierdzenia uczestnika, że partycypował on w cenie nabycia lokalu przekazując kwotę 10 000zł pochodzącą z jego osobistych oszczędności i 5 000zł z darowizny od babci. Fakt otrzymania darowizny nie został wykazany. Natomiast przekazanie kwoty 10 000zł istotnie miało miejsce, ale jak twierdzi wnioskodawczyni pieniądze te były przeznaczone na uroczystości związane z zawarciem małżeństwa. Wersja ta, w ocenie sądu, jest logiczna bowiem o ile kwota 10 000zł koreluje ze zwyczajową wysokością wydatków na uroczystości weselne to pozostaje pytanie rodzące wątpliwości co do wyjaśnień uczestnika, dlaczego na zakup lokalu wspólnego za kwotę 50 000zł miał przeznaczyć tylko 10 000zł w sytuacji gdy dysponował znacznie większymi środkami finansowymi.
Nie może być również uwzględniony wniosek uczestnika o zaliczenie na cenę zakupu wspólnego lokalu środków finansowych w kwocie 15 720zł brutto, jakie uzyskał od swojego pracodawcy w ramach pomocy mieszkaniowej. Pieniądze te w kwocie netto 15 523,41zł wpłynęły na konto uczestnika w Banku, a więc kilka miesięcy po nabyciu lokalu i jak wynika z operacji bankowych na rachunku uczestnika zostały przelane na lokatę nr (…) (dowód: zestawienie transakcji na rachunku w Banku.
W tej sytuacji, skoro lokal został w całości nabyty za pieniądze z majątku osobistego wnioskodawczyni, przedmiotem rozliczeń między stronami z tytułu lokalu mieszkalnego może być tylko aktualna wartość nakładów poczynionych w trakcie trwania małżeństwa na ten lokal zwiększających jego wartość, którą strony zgodnie ustaliły na kwotę 6 000zł.
Strony w trakcie małżeństwa posiadały trzy rachunki bankowe- w A. Banku prowadzony na nazwisko obu stron w banku (…) prowadzony na nazwisko uczestnika oraz w (…) prowadzony na nazwisko wnioskodawczyni. Dochody małżonków wpływały na ich imienne konta . Na wspólne wydatki strony przekazywały pieniądze na konto w A. Banku. Na dzień ustania wspólności na koncie w A. Banku zdeponowana była kwota 1 916,16zł. Bezsporne było między stronami, że przed ustaniem wspólności na konto to wpłynęła kwota 1 500zł z tytułu alimentów na dziecko stron, tak więc wartość wkładu w ramach wspólności majątkowej na czas jej ustania wynosiła 400,16zł.
W zebranym materiale dowodowym znajduje potwierdzenie stanowisko uczestnika, który twierdził, że na jego koncie w banku (…) znajduje się kwota 60 000 zł wpłacona przez jego siostrę I. S. (2) na zabezpieczenie jej dzieci oraz kwota 20 000zł pochodząca ze spadku po matce uczestnika. Wpłaty dokonywane przez I. S. (2) wprost wynikają z operacji bankowych oraz z zeznań świadka I. S. (2) (k.87), którym sąd dał wiarę tym bardziej, że sama wnioskodawczyni przyznała fakt przekazywania pieniędzy przez I. S. (2) Świadek I. S. (2) zeznała także, że dzieliła się z uczestnikiem spadkiem po matce. Z dowodu wykonania wpłaty w A. Banku (k.240) wynika, że w niedługim czasie po śmierci matki uczestnik wpłacił w placówce A. Banku w T. kwotę 20 000zł a następnie przelał te pieniądze na rachunek w banku (…). W tej sytuacji rozliczenia między stronami w podziale majątku wspólnego co do konta w M. mogą dotyczyć tylko kwoty 90 000zł.
Mając powyższe ustalenia i uwagi na względzie wartość majątku do podziału wynosi 199 227,58zł i wynika z pomniejszenia ogólnej wartości ustalonej na kwotę 440 577,58zł o 154 000zł z tytułu nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni na zakup lokalu, o 20 000zł wpłacone na konto w banku (…) ze spadku i 60 000zł uiszczone na to konto przez siostrę uczestnika na poczet zabezpieczenia jej dzieci, o 1500zł wpłacone na rachunek w A. Banku z tytułu alimentów na dziecko stron oraz o 5 850zł jako równowartość ruchomości, z rozliczenia których wnioskodawczyni zrezygnowała.
Wartość udziałów w przedmiotowej sprawie wynosi po 99 613,79zł. Wartość majątku, który otrzymała wnioskodawczyni, z uwzględnieniem wyżej wskazanych okoliczności wynosi 67 427,79zł zaś uczestnika 131 800,46zł.W tej sytuacji wnioskodawczyni uprawniona jest do dopłaty 32 186zł. Postanowienie Sądu Rejonowego – I Wydział Cywilny z dnia 14 marca 2018 r. I Ns 185/17
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 4
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię nr 4W dniu 1 kwietnia spółka (…) sp. z o.o. z siedzibą w T. zawarła z T. W. umowę przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego nr 2a w budynku przy ul. (…). Wartość lokalu wraz z udziałem w użytkowaniu wieczystym i częściach wspólnych nieruchomości została oszacowana na kwotę 70 877 zł. Kwota 15 000 zł została wpłacona przez uczestniczkę jeszcze przed zawarciem umowy, kolejne kwoty wpłacone miały zostać na poszczególnych etapach prac budowlanych. Dnia 26 stycznia T. G. (poprzednio W.) i J. R., działający w imieniu spółki (…) sp. z o.o. zawarli umowę wyodrębnienia lokalu i sprzedaży uczestniczce do jej majątku osobistego mieszkania nr (…) przy ul. (…), za cenę 70 877 zł. Cena została zapłacona przez kupującą w całości przed zawarciem umowy (3 500 zł w kwietniu, 15 000 zł i 10 000 zł w kwietniu, 20 000 zł i 15 000 zł w maju, 7 000 zł lipcu i 3 877 zł grudniu 2004 roku). Środki pochodziły z oszczędności T. G. zgromadzonych jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawcą, a także częściowo z darowizn dokonywanych wyłącznie na jej rzecz przez rodziców. R. G. wiedział, że lokal zostanie nabyty do majątku osobistego uczestniczki.
R. G. i T. W. zawarli związek małżeński w T.. W (…) urodziła się córka stron S., a w 2004 A.. Wyrokiem z w sprawie Sąd Okręgowy rozwiązał przez rozwód związek małżeński R. G. i T. G.. W
Dla opisanej wyżej nieruchomości lokalowej tutejszy sąd prowadzi księgę wieczystą o numerze (…). Aktualnie właścicielem jest Z. L., który nabył nieruchomość w dniu 4 marca od T. G. za cenę 179 000 zł. Całą kwotę pobrała T. G..
W skład majątku wspólnego stron wchodziły ruchomości, których nie obejmowało żądanie w niniejszej sprawie, albowiem strony przed rozpoczęciem postępowania dokonały w tym zakresie pozasądowego podziału i nie żądały żadnych dodatkowych rozliczeń.
Przesłuchani w sprawie świadkowie J. i S. W. zeznali jednolicie, że środki pochodzące na zakup lokalu przez uczestniczkę – ich córkę – pochodziły z darowizn czynionych przez świadków na rzecz wyłącznie uczestniczki oraz z jej oszczędności poczynionych jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Świadkowie uwiarygodnili źródło pochodzenia środków pieniężnych przekazanych córce (wskazali na źródło swoich zarobków i oszczędności), zeznawali spójnie, a ich wersja zdarzeń tworzyła jednolity obraz faktów prezentowany także przez uczestniczkę. Świadkowie podkreślali, że już na tzw. zmówinach – przed ślubem stron – podczas spotkania z rodzicami wnioskodawcy ustalono, że ponieważ zakup mieszkania jest całkowicie finansowany ze środków zebranych przez uczestniczkę, lokal zostanie nabyty przez nią do jej majątku osobistego , nie zaś wspólnego. Rodzice wnioskodawcy ani wnioskodawca w żadnym stopniu nie oponowali tej propozycji, mieli pełną wiedzę w zakresie sposobu nabycia spornego prawa.
W opozycji do tych zeznań stała wersja przedstawiona przez wnioskodawcę, który twierdził, że z jego oszczędności pochodziła kwota 8 000 zł, którą przekazał na zakup mieszkania uczestniczce. Rozliczenia tej kwoty żądał w niniejszym postępowaniu. Wnioskodawca nie przedstawił na poparcie swoich twierdzeń żadnego dowodu. Należy zauważyć, że wnioskodawca przed zawarciem związku małżeńskiego miał trudną sytuację finansową – jak zeznali przesłuchani świadkowie, nie uprawdopodobnił choćby potencjalnych źródeł swoich oszczędności.
Dowody z dokumentów zebrane w sprawie nie budziły wątpliwości sądu. Treść dokumentów a w szczególności umowa z dnia 26 stycznia potwierdzała wersję zdarzeń prezentowaną przez uczestniczkę oraz przesłuchanych w charakterze świadków – jej rodziców. Uczestniczka nabyła prawo do lokalu do swojego majątku osobistego.
Zeznania wnioskodawcy budziły wątpliwości, albowiem nie były wsparte innymi dowodami, a te przedstawione przeczyły wersji zdarzeń wnioskodawcy. R. G. na poparcie swoich twierdzeń nie przywołał wiarygodnych i pewnych dowodów, nie udowodnił posiadania oszczędności, z których miałby finansować zakup lokalu choćby w części.
W zakresie ruchomości stanowiących majątek wspólny stron wnioskodawca i uczestniczka zgodnie zeznali, że został on już poza sądem podzielony i w tym zakresie strony nie oczekują żadnych rozliczeń w toku niniejszego postępowania.
Zebrany materiał dowodowy dowiódł , że przedmiotowy lokal został nabyty w całości za środki pochodzące z majątku osobistego uczestniczki (oszczędności zgromadzone przed ślubem stron, darowizny czynione wyłącznie na jej rzecz przez rodziców). Uczestniczka sama stanęła do aktu notarialnego nabycia nieruchomości lokalowej, a także – co zostało udowodnione- wnioskodawca wiedział o takich okolicznościach. Strony ustaliły, jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, że skoro wnioskodawca nie posiada środków na zakup lokalu, a jest on w całości finansowany z majątku osobistego uczestniczki, to uczestniczka nabędzie go do majątku osobistego.
Wobec powyższego wniosek o podział majątku wspólnego należało oddalić, albowiem brak składników podlegających podziałowi w niniejszym postępowaniu. Podział majątku obejmuje bowiem składniki należące do tego majątku w czasie trwania wspólności ustawowej oraz istniejące w chwili dokonywania działu. Postanowienie Sądu Rejonowego – XI Wydział Cywilny z dnia 4 listopada 2016 r. XI Ns 1931/15
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię 5
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię 5Wnioskodawczyni U. P. wystąpiła do Sądu z wnioskiem o dokonanie podziału majątku wspólnego jej i uczestnika S. P.. Wnioskodawczyni wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi prawo własności nieruchomości położonej w miejscowości W., składające się z działek o numerach (…). Ponadto domagała się ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym poprzez ustalenie, że wnioskodawczyni ma udział równy 2/3 części, a uczestnik 1/3 części w masie majątkowej podlegającej podziałowi oraz ustalenia, że wnioskodawczyni dokonała nakładu na majątek wspólny równego wartości nieruchomości wyczerpującej skład majątku wspólnego. Wnioskodawczyni wskazała, że podział majątku powinien nastąpić w ten sposób, że uczestnikowi przypadnie działka o numerze (…), a wnioskodawczyni działki o numerach (…). Jednocześnie wnioskodawczyni zastrzegła, że jeżeli uczestnik nie zaakceptuje tej propozycji podziału wnioskodawczyni dążyć będzie do podziału, w którym ona otrzyma całość majątku bez spłaty na rzecz uczestnika.
W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni podniosła, że w lipcu otrzymała darowiznę w kwocie 4 995 USD, co stanowiło równowartość 13 612,87 zł, z czego pokryty został koszt nabycia nieruchomości. W ocenie wnioskodawczyni w czasie trwania związku małżeńskiego jedynie wnioskodawczyni przykładała się do powstania majątku wspólnego. Przez cały okres była zatrudniona i osiągane z tego źródła dochody przeznaczała na utrzymanie domu. Uczestnik znaczną część czasu nie pracował, miał jedynie fikcyjne zatrudnienia, zaś prowadzona przez niego działalność gospodarcza nie przynosiła zysków. Wnioskodawczyni była zmuszona do spłaty wygenerowanego przez uczestnika zadłużenia zaciągając na ten cel kredyty. Zachowanie uczestnika doprowadziło do rozpadu związku z jego wyłącznej winy (k. 2-5).
W odpowiedzi na wniosek uczestnik oświadczył, że nie zgadza się na nierówny sposób podziału majątku wspólnego. Uczestnik domagał się również rozliczenia nakładów majątkowych zawłaszczonych przez wnioskodawczynię nieodpłatnie w związku z przejęciem przez nią lokalu przy ulicy (…), ekspektatywy nabycia przedmiotowego lokalu ze specjalną zniżką, nakładów na adaptację tego lokalu, prawa do bezczynszowego korzystania z lokalu przez okres 20 lat oraz nakładów uczestnika postępowania w związku z koniecznym utrzymaniem mieszkania. W piśmie uczestnik sprecyzował, że wnosi o zwrot nakładów poczynionych na mieszkanie, które w całości wraz z jego wyposażeniem zostało przejęte przez wnioskodawczynię oraz bez obowiązku rozliczenia się z wydatków, które poczynił z majątku odrębnego na powstanie mieszkania i jego wyposażenie.
Przesądzające znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiocie omawianego żądania ma okoliczność, że wnioskodawczyni w toku postępowania przed wszystkim skupiła się na wykazywaniu większego stopnia przyczynienia się do powstania majątku wspólnego po jej stronie, przedstawiła krytyczną ocenę starań wnioskodawcy o opiekę nad domem i dziećmi. Tymczasem, jak wyżej wskazano, różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego nie stanowi ważnego powodu ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, skoro stanowi drugą niezależną przesłankę takiego ustalenia.
Zdaniem Sądu, ani zgromadzony w sprawie materiał dowodowy ani nawet twierdzenia uczestniczki nie dają podstaw do przyjęcia, że wnioskodawca w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych, a dopiero takie ustalenie świadczyłoby o istnieniu ważnego powodu, o którym mowa w art. 43 KRO Podstawy do tak daleko idącego ustalenia nie dają zeznania wnioskodawczyni ani świadka. Podkreślenia również wymaga, że Sąd w zakresie żądania ustalenia nierównych udziałów nie podejmuje działań z urzędu i opiera się wyłącznie na twierdzeniach i dowodach zawnioskowanych przez strony. Z tego też powodu Sąd nie oparł się na materiale zawartym w aktach sprawy rozwodowej stron. Dowód z tych akt został dopuszczony przez Sąd wyłącznie w zakresie ustalenia daty ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, a zatem na okoliczność którą Sąd ma obowiązek ustalić z urzędu. Sama wnioskodawczyni nie wnioskowała o dopuszczenie dowodu z tych akt na okoliczności ustalenia nierównych udziałów.
Niezależnie od powyższego, stwierdzić należy, że przeprowadzone w sprawie dowody wskazują na to, że wnioskodawca podejmował pracę – prowadził działalność gospodarczą aż do czasu kiedy przeszedł na rentę. Sąd nie poczynił ustaleń co do przyczyny przejścia uczestnika na rentę. Wnioskodawczyni twierdziła bowiem, że choroba uczestnika jest fikcją. Pytana o przyczynę przejścia uczestnika na rentę wskazała, że prawdopodobnie jest to epilepsja. Uczestnik złożył natomiast do akt orzeczenie o niepełnosprawności, z którego wynika, że niepełnosprawność orzeczono. Takie okoliczności budzą wątpliwości co do realnych możliwości uczestnika przyczyniania się do powstania majątku wspólnego w takim samym zakresie jak człowiek zdrowy.
W odniesieniu natomiast do zarzutu trwonienia przez uczestnika pieniędzy wnioskodawczyni wskazała, że uczestnik podejmował niewłaściwe decyzje inwestycyjne w czasie gdy prowadzili działalność gospodarczą np. kupował komputery czy samochody. Tego rodzaju zachowania nie mogą zostać ocenione jako marnotrawienie majątku. W ocenie Sądu tego rodzaju decyzje mogą zostać uznane jako nieumiejętność prowadzenia działalności czy nawet jako nieudacznictwo. Brak jest jednak dowodu na to, że uczestnik marnotrawił pieniądze. Do oceny tego czy rzeczywiście zakup komputera czy też samochodu w ramach działalności gospodarczej było rozrzutnością wymagałoby dokonania oceny kondycji działalności w danym momencie. Sam bowiem fakt zakupu tego rodzaju przedmiotów nie wydaje się marnotrawieniem środków.
Wnioskodawczyni zeznając podała również, że uczestnik nadużywał alkoholu oraz, że wobec niego toczyła się sprawa o pobicie syna, za co został prawomocnie skazany, a także że toczy się sprawa o znęcanie się przez uczestnika nad wnioskodawczynią i córkami. Okoliczności te nie były jednak podnoszone przez wnioskodawczynię jako ważna przyczyna ustalenia nierównych udziałów (vide: uzasadnienie wniosku oraz zeznania wnioskodawczyni k. 89). Skoro wnioskodawczyni nie wskazywała tego rodzaju zachowań uczestnika względem członków rodziny stron jako ważną przyczynę ustalenia nierównych udziałów, a które mogłyby stanowić podstawę ich ustalenia, Sąd nie mógł wziąć ich pod uwagę z urzędu.
Okoliczności podnoszone przez wnioskodawczynię nie pozwalają zatem na stwierdzenie rażącego lub uporczywego nieprzyczyniania się przez uczestnika do powstania majątku wspólnego. Na podstawie samych zeznań wnioskodawczyni i świadka nie można zatem stwierdzić, że wnioskodawca rażąco lub uporczywie naruszał swe obowiązki wobec rodziny. Podstaw do wyciągnięcia takich wniosków nie daje również okoliczność orzeczenia rozwodu z winy uczestnika. Bez analizy akt sprawy rozwodowej trudno bowiem ustalić z jakiego powodu orzeczono wyłączną winę uczestnika. Sam fakt takiego orzeczenia nie może stanowić o założeniu a prori, że wyłączna wina uczestnika miała przełożenie na istnienie ważnych powodów do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym stron. Wniosek o ustalenie nierównych udziałów podlega w takim układzie oddaleniu – na mocy art. 43 § 2 KRO
Wnioskodawczyni zgłosiła żądanie rozliczenia nakładu dokonanego z jej majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości 100 % wartości prawa nieruchomości położonej w W.. Zgodnie z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym prawo objęte wnioskiem zostało zakupione w całości za środki pochodzące z majątku osobistego wnioskodawczyni.
Zeznania wnioskodawczyni odnośnie przeznaczenia majątku osobistego wnioskodawczyni na zakup wspólnego prawa stron pozostają w spójności z pozostałym dowodami przeprowadzonymi na tę okoliczność w sprawie, w tym w szczególności z zeznaniami świadka M. B. oraz dowodami z dokumentów.
W ocenie Sądu wnioskodawczyni wykazała dokonanie nakładu z jej majątku osobistego co do kwoty 10 300,00 zł, która stanowiła 100,00 % ceny zakupu prawa własności nieruchomości, przy ustaleniu, że aktualna wartość tego prawa to 119 000,00 zł.
Sąd przyznał prawo własności nieruchomości objęte wnioskiem wnioskodawczyni bez obowiązku spłaty na rzecz uczestnika. Sąd dokonując częściowego podziału majątku wspólnego miał na uwadze, że uwzględnione zostało w całości żądanie wnioskodawczyni o rozliczenie jej wydatku na majątek wspólny stron, jak również sytuację majątkowa stron. Przyznanie prawa własności nieruchomości uczestnikowi choćby co do jednej z działek składających się na nieruchomość uczestnikowi spowodowałoby konieczność dokonania spłaty uczestnika na rzecz wnioskodawczyni. W aktualnej, trudnej, sytuacji majątkowej uczestnika byłoby to całkowicie bezpodstawne, albowiem uczestnik nie daje gwarancji spłaty.
Sąd postanowił:
1. oddala wniosek wnioskodawczyni o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym stron;
2. ustala, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków U. P. i S. P. wchodzi prawo własności nieruchomości położonej w W., składającej się z działek o numerach (…), dla której Sąd Rejonowy w Świeciu prowadzi księgę wieczystą o numerze (…), tj. prawo o wartości 119 000,00 (sto dziewiętnaście tysięcy 00/100) złotych;
3. ustala, że wnioskodawczyni U. P. dokonała wydatku z majątku osobistego na majątek wspólny stron w kwocie 119 000,00 (sto dziewiętnaście tysięcy 00/100) złotych;
4. dokonuje częściowego podziału majątku wspólnego byłych małżonków U. P. i S. P. w ten sposób, że przyznaje U. P. prawo opisane w punkcie II postanowienia do jej majątku osobistego bez spłaty na rzecz uczestnika S. P.. Postanowienie Sądu Rejonowego – XIII Wydział Cywilny XIII Ns 1273/12
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
