Równouprawnienie małżonków jest jednym z podstawowych założeń polskiego prawa rodzinnego i stanowi element szerszego problemu zrównania w pozycji społecznej i prawach kobiety i mężczyzny. Orzecznictwo sądów w zasadzie nie wykazuje w tej dziedzinie wahań ani uchybień. Można w nim jednak dostrzec nie zawsze prawidłowe rozumienie zasady równouprawnienia, gdy chodzi o ocenę obowiązku alimentacyjnego między małżonkami. Rzeczywisty układ stosunków w rodzinie, zwłaszcza wielodzietnej, bywa często taki, że matka przynajmniej na czas potrzebny do zapewnienia małemu dziecku specjalnej pieczy rezygnuje z pracy zarobkowej. Ułatwiają jej to obecnie przepisy kodeksu pracy, zobowiązujące zakład pracy do udzielania pracownicy bezpłatnego urlopu w celu sprawowania opieki nad małym dzieckiem.
Matka czyni zadość swemu obowiązkowi przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny przez osobiste starania o dzieci i pracę we wspólnym gospodarstwie domowym, a obowiązek dostarczania pieniężnych środków utrzymania spoczywa wówczas na mężu. Sądy zasady tej nie kwestionują, dopóki trwa wspólne pożycie małżonków. Zdarzają się natomiast orzeczenia, w których sądy odmawiają w takiej sytuacji przyznania świadczeń alimentacyjnych żonie (zasądzając alimenty wyłącznie na rzecz dzieci), jeżeli jest ona zdolna do pracy, a wspólne pożycie ustało. Takie stanowisko wynika z niedoceniania osobistych starań matki o pieczę nad dziećmi, co sprzeczne jest ze szczególnym znaczeniem, jakie Konstytucja przypisuje macierzyństwu. Okoliczność, że małżonkowie zaprzestali wspólnego pożycia nie zmienia w sposób istotny sytuacji, jeżeli dzieci pozostały przy matce i sprawuje ona nadal bezpośrednią pieczę nad nimi. Dlatego też może ona skutecznie domagać się alimentów od męża, choćby do pracy była zdolna, jeżeli pozwala na to jego sytuacja majątkowa i zarobkowa. Tylko wyjątkowo, gdyby zerwanie pożycia nastąpiło z wyłącznej winy żony, a zwłaszcza gdyby pozostawała ona w innym faktycznym związku, żądanie jej zasądzenia alimentów na własną rzecz mogłoby przedstawić się jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 kc). (Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 1976-06-09, III CZP 46/75)
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
