Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dzieci z powodu zmniejszenia się ich wydatków i potrzeb

W myśl art. 133 § 1 KRO rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie natomiast z art. 135 KRO zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać też w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.”

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dzieci z powodu zmniejszenia się ich wydatków i potrzeb Poznań

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby dziecka. „Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku.” (tak: Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Obowiązek alimentowania, zwłaszcza rodziców wobec dzieci, z reguły utrzymuje się przez dłuższy czas. Towarzyszą temu nieodłącznie zmiany okoliczności, które kształtują zakres świadczeń alimentacyjnych. Z tego też powodu ustawodawca przewidział możliwość modyfikacji tychże świadczeń alimentacyjnych. Zgodnie z art. 138 KRO, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zwiększenie lub zmniejszenie się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, jak również istotne zwiększenie lub zmniejszenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Przy czym podstawę takiego powództwa może stanowić tylko taka zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej, niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty, albowiem powództwo nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu dotyczącego obowiązku alimentacyjnego (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1999 roku, I CKN 274/99; wyrok Sądy Najwyższego z dnia 27 lipca 1999 roku, I CKN 687/98).

Podkreślenia wymaga, iż nie jest dopuszczalne żądanie zmiany prawomocnego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego tylko na tej podstawie, że orzeczenie to zostało wydane w sposób wadliwy, bez należytego wyjaśnienia rzeczywistego stanu faktycznego, gdyż podstawą powództwa z art. 138 KRO może być tylko późniejsza zmiana stosunków (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 roku, III CRN 21/81, OSN 1981, Nr 11, poz. 217). Powództwo o zmianę wyroku w trybie art. 138 KRO wchodzi w rachubę od chwili zmiany stosunków, nie wcześniej jednak niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W ocenie sądu od czasu prawomocnego ustalenia obecnego wymiaru obowiązku alimentacyjnego powoda względem małoletnich dzieci, tj. od dnia 31 lipca – daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 lipca zaszły okoliczności przemawiające za zmianą wysokości alimentów na rzecz małoletnich A. L. (1) i M. L. (1).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na przyjęcie, iż usprawiedliwione potrzeby życiowe małoletnich A. L. (1) i M. L. od daty wyrokowania przez Sąd Okręgowy w sprawie rozwodowej z powództwa A. L. (2) przeciwko D. L. – w zakresie środków niezbędnych do ich zaspokajania – pozostają na zbliżonym poziomie. Niewątpliwym jest, iż małoletni pozwani znajdują się na zupełnie innym etapie rozwoju, aktualnie kontynuują kształcenie, w związku z czym koniecznym stało się czynienie wydatków związanych z uczęszczaniem przez nich na zajęcia lekcyjne oraz zajęcia dodatkowe, rozwijające umiejętności i uzdolnienia chłopców. Niesprzecznie wzrosły również koszty zapewnienia małoletnim odpowiedniej diety. Jednakże należy mieć na uwadze, iż około trzy lata temu ustała konieczność zapewnienia A. L. (1) i M. L. (1) opieki w czasie, kiedy ich rodzice realizowali obowiązki zawodowe, w związku z czym przedstawicielka ustawowa małoletnich nie ponosi już wydatków na przedszkole (około 700 zł miesięcznie) i pomoc opiekunki (około 1 800 zł miesięcznie). Co więcej, zdaniem sądu, zakres usprawiedliwionych potrzeb życiowych małoletnich, wpływający na wysokość należnych im od powoda świadczeń alimentacyjnych, nie może być ustalana w oparciu o poczynione przez ich rodziców jednorazowe wydatki, takie jak: koszty terapii psychologicznej A. L. (1), remont pokojów chłopców czy zakup nowych sprzętów urządzenia domowego. Wydatki z tym związane zostały już w całości pokryte, w tym ze środków przekazanych przez D. L., a potrzeby małoletnich w tym względzie zaspokojone. Przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych nie wykazała przy tym, by koniecznym było ponowienie wydatków na wskazane cele.

Zmniejszenie i obniżenie alimentów na dzieci z powodu zmniejszenia się ich wydatków i potrzeb Poznań

Zasadniczo niezmienione pozostają również możliwości zarobkowe i majątkowe matki małoletnich pozwanych. W/w zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, od wielu lat świadczy pracę na rzecz tego samego pracodawcy. A. L. (2) ma zabezpieczone potrzeby mieszkaniowe, zaś wysokość osiąganego przez nią dochodu pozwala na partycypowanie w zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb dzieci.

W ocenie sądu roszczenie pozwu zasługiwało na częściowe uwzględnienie, wobec ustalenia, iż od daty określenia zakresu obowiązku alimentacyjnego D. L. w stosunku do małoletnich synów w wyroku rozwodowym istotnej zmianie uległy możliwości zarobkowe i majątkowe powoda. Relewantna jest przy tym nie tyle okoliczność utraty przez D. L. stałego źródła dochodu, ile brak możliwości podjęcia przezeń pracy zarobkowej, trwający nieprzerwanie od października 2015 roku. Podzielić należy przy tym stanowisko przedstawicielki ustawowej małoletnich o wysokich kompetencjach zawodowych powoda. Niewątpliwie D. L. jest osobą wykształconą, swobodnie posługującą się językami obcymi, posiadającą wiedzę fachową i kompetencje niezbędne do zajmowania wysokich stanowisk. Jednakże dla oceny faktycznych możliwości zarobkowych powoda nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż pomimo czynienia przezeń starań (udział w procesach rekrutacyjnych, odbywanie spotkań z potencjalnymi pracodawcami, wzmożone poszukiwania ofert pracy), jak również obniżenia wymagań w zakresie wysokości wynagrodzenia, nie jest on w stanie znaleźć zatrudnienia. Powód od niemal roku nie osiąga dochodów, które pozwalałyby mu na chociażby częściowe wykonywanie ciążących na nim zobowiązań, w związku z czym znacząco obniżył swój standard życia. Większość z wydatkowanych przezeń środków służy regulowaniu zobowiązań z umów kredytowych. D. L., jako że od roku uzyskuje jedynie dochód z wynajmu mieszkania w kwocie 1 189 zł miesięcznie, na regulowanie bieżących zobowiązań oraz na własne utrzymanie przeznaczył znaczą część zgromadzonych oszczędności. Podkreślenia wymaga, że pogorszenie się sytuacji majątkowej powoda jest istotne, a zmiana ta ma charakter dość trwały. W ocenie sądu D. L. nie jest obecnie w stanie łożyć na utrzymanie synów kwoty 6 000 zł miesięcznie. Za niezasadne uznać należy obligowanie powoda do finansowania z poczynionych oszczędności (które są znacząco niższe od wartości zaciągniętych przezeń zobowiązań) wydatków na małoletnich pozwanych, takich jak: kolejny – trzeci wyjazd wakacyjny, niesłużących zaspokajaniu ich usprawiedliwionych potrzeb, w szczególności wobec ustalenia, iż przedstawicielka ustawowa małoletnich potrzebę ponoszenia wskazanych wydatków dostrzegła dopiero po utracie przez powoda stałego źródła dochodu.

Należy mieć również na uwadze, iż powód sprawuje nad synami osobistą opiekę, zabiega o ich dobro, uczestniczy w edukacji chłopców, dba o ich zdrowie, tym samym obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich realizuje poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie.

W toku postępowania dowodowego ustalono, iż koszty utrzymania i wychowania małoletnich A. L. (1) i M. L. (1), których ponoszenie jest niezbędne dla realizacji postulatu równej stopy życiowej rodziców i dzieci, wynoszą odpowiednio: 2 643 zł i 2 378 zł. W ocenie sądu zasadnym jest, by rodzice małoletnich w równym stopniu partycypowali w zaspokajaniu ich usprawiedliwionych potrzeb życiowych, jak również by przy określeniu wysokości obowiązku alimentacyjnego ojca małoletnich uwzględnić okoliczność, że to matka małoletnich w głównej mierze dokłada osobistych starań o ich utrzymanie i wychowanie. Mając powyższe na uwadze, sąd obniżył wysokość świadczeń alimentacyjnych należnych A. L. (1) i M. L. (1) od powoda do kwot po 2 000 zł na każde z dzieci, poczynając od dnia 14 grudnia tj. od daty wniesienia pozwu w niniejszej sprawie. Wyrok Sądu Rejonowego – V Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 9 września 2016 r. V RC 879/15

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu