Zgodnie z art. 31 § 1 KRO majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Zgodnie z art. 31 § 2 KRO do majątku wspólnego należą w szczególności: 1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, 2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, 3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, 4) kwoty składek zaewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Treść art. 43 § 1 KRO zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże w § 2 tego przepisu przewidziano wyjątek, który dopuszcza żądanie ustalenia nierównych udziałów. Koniecznym warunkiem jest jednak łączne spełnienie następujących przesłanek: przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w nierównym stopniu oraz istnienia ważnych powodów, które uzasadniałyby ustalenie nierównych udziałów. Ustawa wprawdzie nie definiuje pojęcia „ważnych powodów”, jednakże ogólnie rozumie się przez nie takie okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego przemawiają za nieprzyznawaniem jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której małżonek ten nie przyczynił się.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 października 1974 r. w sprawie III CRN 190/74, przy ocenie „ważnych powodów” w rozumieniu art. 43 KRO należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli. Zarówno doktryna, jak i judykatura precyzują to pojęcie jako szczególnie naganne postępowanie małżonka, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównych udziałów, polegające na tym, że w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 listopada 1973 r. w sprawie III CRN 227/73, OSNC 1974/11/189). Zgodnie z art. 6 KC ciężar wykazania istnienia przesłanek warunkujących ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym spoczywa na tym, kto zgłosił wniosek o ustalenie nierównych udziałów (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 października 1997 r., II CKN 348/97, nie publik.)
Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala Sąd (art. 567 § 3 KPC w zw. z art. 684 KPC). Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do danego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału.
W myśl art. 686 KPC, który ma zastosowanie do podziału majątku wspólnego (art. 567 § 3 KPC), przy podziale majątku sąd rozstrzyga również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy zainteresowanymi z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku, pobranych pożytków i innych przychodów.
Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą Sąd ustala skład i stan majątku wspólnego na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś według cen obowiązujących w chwili orzekania (tak np. Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 15 grudnia 1969 roku, III CZP 12/69, OSNCP 1970, poz. 39). Wartość przedmiotu zniesienia współwłasności ustala się na poziomie cen rynkowych (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 30 grudnia 1975 roku, III CRN 349/75). Dopuszczalne jest przy tym oparcie się na zgodnych oświadczeniach uczestników w zakresie wartości składników majątku, jeśli nie budzą one wątpliwości co zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2001 roku, V CKN 482/00, opubl.).
Zgodnie z przepisem art. 551 k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, który w szczególności obejmuje: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa), własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych, wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej, majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przedmioty służące do prowadzenia przedsiębiorstwa powinny należeć do tej samej masy majątkowej co przedsiębiorstwo. W konsekwencji, należy rozpatrywać przynależność przedsiębiorstwa jako całości do majątku osobistego jednego z małżonków lub do majątku wspólnego małżonków, a nie przynależność poszczególnych składników przedsiębiorstwa do majątku wspólnego albo majątków osobistych. Natomiast, w zależności od tego, do jakiej masy majątkowej zaliczymy przedsiębiorstwo i z jakiej masy majątkowej pochodzą środki na nabycie składników przedsiębiorstwa wydatkowane w tracie małżeństwa, możemy mieć do czynienia z nakładami z majątku osobistego (majątków osobistych) na majątek wspólny bądź z majątku wspólnego na majątek osobisty (tak również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 grudnia 2014 roku, III CSK 87/14, opubl. L., K. G. „Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz.” 2016 rok).
Przyjęcie odmiennego stanowiska i ewentualne rozpatrywanie przynależności określonych rzeczy ruchomych, praw czy środków pieniężnych, stanowiących elementy składowe przedsiębiorstwa będącego majątkiem osobistym jednego z małżonków, do majątku wspólnego małżonków w związku z ich nabyciem ze środków pochodzących z majątku wspólnego, prowadziłoby do sytuacji, w której w ramach zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych – przedsiębiorstwa, należącego do majątku osobistego małżonka, znalazłyby się składniki należące do innej masy majątkowej – majątku wspólnego. Rodziłoby to szereg istotnych problemów związanych z bieżącym zarządzeniem owym przedsiębiorstwem i koniecznością ciągłego ustalania czy dokonywane w ramach prowadzenia przedsiębiorstwa czynności nie dotykają składników majątku wspólnego, a w konsekwencji zasad zarządzania tym majątkiem.
Stosownie do przepisu art. 45 § 1 zd. 1 KRO, każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny (§ 2 art. 45 KRO). Przepis art. 45 KRO reguluje rozliczenia z tytułu wydatków i nakładów poczynionych w czasie trwania wspólności ustawowej. Nie reguluje natomiast rozliczeń pomiędzy małżonkami wydatków i nakładów poczynionych z majątków osobistych na majątek wspólny w czasie od ustania wspólności ustawowej do momentu podziału majątku, których podstawę materialnoprawną stanowią odpowiednio zastosowane przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, w tym art. 207 KC Zgodnie z ugruntowanym poglądem wyrażanym w judykaturze i piśmiennictwie, w świetle przepisu art. 45 § 1 zd. 1 KRO, w sprawie o podział majątku wspólnego o zwrocie wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków sąd orzeka bez osobnego żądania uczestników postępowania (tak między innymi Krystyna Skiepko „Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków.” Warszawa 2015 rok, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 października 1997 roku, II CKN 395/97, opubl. w uchwale z dnia 21 lutego 2008 roku, III CZP 148/07, OSNC 2009, nr 2, poz. 23).
Przedmiotem podziału majątku wspólnego są jedynie aktywa oraz te przedmioty majątkowe, które były objęte wspólnością w chwili jej ustania i które nadal istnieją w dacie podziału. Składniki zużyte w toku normalnego używania nie są uwzględniane przy podziale, zaś składniki bezprawnie zniszczone lub zbyte rzez jednego z małżonków podlegają rozliczeniu (tak między innymi Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 listopada 1999 roku, II CKN 523/98, opubl. Krystyna Skiepko „Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków.” Warszawa 2015 rok).
Jak wskazano powyżej, podział majątku wspólnego obejmuje składniki majątkowe, które były elementami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału, tj. wydania orzeczenia. Przy jego dokonywaniu nie uwzględnia się tych wspólnych składników majątkowych, które w czasie trwania wspólności ustawowej lub po jej ustaniu zostały zużyte zgodnie z prawem (art. 36 – 40 KRO i art. 42 KRO), natomiast uwzględnia się, ale tylko w ramach rozliczeń, tj. rachunkowo, składniki majątkowe, które zostały bezprawnie zbyte, zniszczone zużyte lub roztrwonione przez jedno z małżonków. W tym wypadku, przy podziale majątku wspólnego ich wartość podlega zaliczeniu na poczet udziału przypadającego drugiemu małżonkowi. I tak w sytuacji, gdy jeden z małżonków wypłacił z rachunku bankowego znaczne środki pieniężne stanowiące przedmiot majątku wspólnego, bez zgody drugiego małżonka, obowiązkiem sądu jest ustalenie i ocena, czy ich wydatkowanie, bez zgody drugiego małżonka, nastąpiło na potrzeby rodziny lub uzasadnione potrzeby zbywcy, czy też nastąpiło ze szkodą dla drugiego współuprawnionego. W razie usprawiedliwionego wyzbycia się środki takie nie mogą być brane pod uwagę w postępowaniu o podział majątku dorobkowego. W wypadku wyzbycia się nieuzasadnionego i tym samym wyrządzenia drugiemu małżonkowi szkody, poszkodowanemu należy się odszkodowanie w wysokości połowy wartości wydatkowanych w sposób nieuzasadniony środków (por. np. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1958 roku, I CR 547/58, OSNCK 1959, nr 2, poz. 59, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2009 roku, V CSK 485/08, opubl. Krystyna Skiepko „Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków.” Warszawa 2015 rok).
Zgodnie z przepisem art. 33 pkt 10 KRO, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Powołany przepis wprowadza zasadę surogacji, która polega na tym, że ze środków uzyskanych w zamian za przedmioty wchodzące pierwotnie w skład jednego majątku nabywane są inne przedmioty, które wchodzą w ich miejsce, stanowiąc surogaty tych pierwszych. W literaturze rozróżnia się dwa rodzaje surogacji: przedmiotową i wartościową. S. przedmiotowa ma miejsce wówczas, gdy przedmiot majątkowy zostaje nabyty przez małżonka wyłącznie przy użyciu środków objętych zakresem stosowania zasady surogacji. Natomiast, surogacja wartościowa zachodzi, gdy przedmioty majątkowe zostały nabyte zarówno ze środków podlegających surogacji jak i ze środków z majątku wspólnego (Krystyna Skiepko „Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków.” Warszawa 2015 rok).
W przypadku surogacji wartościowej pojawia się problem przynależności do określonej masy majątkowej tak nabytego przedmiotu. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego przesłankami surogacji są dwa wymagania: po pierwsze, aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku odrębnego i nabycie innego przedmiotu majątkowego oraz po drugie, aby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 roku, V CKN 50/00). W doktrynie, przedmiot sporu stanowiła ocena sytuacji, w której nabycie przedmiotu majątkowego w czasie trwania wspólności ustawowej następuje tylko częściowo ze środków pochodzących z majątku odrębnego. Przez dłuższy czas, przeważał pogląd, że, jeżeli nic innego nie wynika z treści czynności prawnej, nabyty przedmiot należy proporcjonalnie do wartości użytych dla jego uzyskania środków z majątku odrębnego i z majątku wspólnego, w odpowiedniej ułamkowej części do majątku odrębnego, w pozostałej zaś – do majątku wspólnego. Treść czynności prawnej może jednak przesądzić, że nabywany przedmiot wejdzie w skład jednego z majątków i w takim wypadku ex lege powstanie na rzecz drugiego majątku należność z tytułu wydatków i nakładów (art. 45 KRO). Odmienne stanowisko zajmował w tej kwestii na gruncie nieobowiązujących już przepisów Sąd Najwyższy, który jeszcze pod rządem kodeksu rodzinnego z 1950 roku w uchwale z dnia 13 listopada 1962 roku, III CO 2/62 (OSNCP 1963, nr 10, poz. 217) przyjął, że nieruchomość nabyta przez jednego z małżonków w czasie trwania małżeństwa stanowi majątek wspólny także wówczas, gdy poza funduszem należącym do wspólności ustawowej część pieniędzy użytych na kupno nieruchomości stanowiła majątek osobisty poszczególnych małżonków, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej. Pogląd ten został podtrzymany przez Sąd Najwyższy pod rządem kodeksu rodzinnego i opiekuńczego między innymi wyroku z dnia 17 maja 1985 roku (III CRN 119/85, OSPiKA 1986, nr 9-10, poz. 185) i był dominującym do 1989 roku.
Jednakże, aktualnie w judykaturze i piśmiennictwie prezentowany jest pogląd, że o zaliczeniu nabywanego przedmiotu do majątku wspólnego lub odrębnego powinno decydować porównanie wielkości środków użytych z każdego z tych majątków. W konsekwencji, nabyty przedmiot należy zaliczyć do tego z majątków, z którego pochodzi podstawowa, przeważająca część środków. Jeżeli środki z drugiego majątku są nieznaczne, stanowią nakład rozliczany zgodnie z art. 45 KRO Rozwiązanie to należy uznać za uzasadnione, gdy między rozmiarami środków pochodzących z majątku odrębnego i majątku wspólnego istnieje znaczna dysproporcja. Jeżeli natomiast wskazane kryterium nie może znaleźć zastosowania ze względu na brak daleko idącej różnicy między środkami zaangażowanymi z majątku wspólnego i majątku osobistego, to – w braku odmiennej woli małżonków – nabyty przedmiot wchodzi do każdego z majątków w częściach ułamkowych proporcjonalnych do wysokości zaangażowanych środków (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 roku, V CKN 50/00, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 stycznia 2008 roku, V CSK 355/07, Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 sierpnia 2009 roku, III CZP 53/09, opubl. L.).
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika był przedmiotem sporu. Uczestnik w odpowiedzi na wniosek wskazał maszyny i urządzenia nabyte w trakcie małżeństwa. Jednocześnie wskazywał, że część z nich stanowiła jego majątek osobisty. Pełnomocnik wnioskodawczyni kwestionował wskazany przez pełnomocnika uczestnika skład majątku wspólnego, lecz nie podjął inicjatywy dowodowej zmierzającej do wykazania innego składu majątku wspólnego stron. Natomiast, uczestnik w toku postępowania zmienił stanowisko podnosząc, że maszyny i urządzenia nabyte do prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa (…) nie wchodzą w skład majątku wspólnego.
Kwestia przynależności do majątku wspólnego maszyn i urządzeń nabytych przez B. J. w trakcie małżeństwa do prowadzonego przez niego od 1979 roku przedsiębiorstwa ma znaczenie kluczowe dla merytorycznego rozstrzygnięcia, albowiem warunkuje nie tylko zakres i sposób podziału majątku wspólnego byłych małżonków, ale determinuje także sposób rozstrzygnięcia zgłoszonych przez wnioskodawczynię i uczestnika w niniejszym postępowaniu roszczeń o rozliczenie wydatków, nakładów oraz pożytków.
W przedmiotowej sprawie, poza sporem stron pozostawała okoliczność, iż przed zawarciem małżeństwa z wnioskodawczynią B. J. prowadził Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (…). Przedsiębiorstwo powstało w 1979 roku, ale początkowo funkcjonowało pod inną nazwą.
Nie budzi wątpliwości, iż wskazane przedsiębiorstwo, w świetle przepisu art. 33 pkt 1 KRO, zgodnie z którym do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, stanowiło majątek osobisty uczestnika. Przynależności owego przedsiębiorstwa do majątku osobistego uczestnika nie zmienił fakt nabycia przez B. J., w trakcie małżeństwa z wnioskodawczynią, szeregu maszyn i urządzeń, które weszły w skład prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Albowiem, decydujące znaczenie dla przynależności określonego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego małżonków lub majątku osobistego jednego z nich ma czas jego nabycia w relacji do czasu powstania wspólności majątkowej małżeńskiej oraz pochodzenie środków przeznaczonych na jego nabycie. Przedsiębiorstwo prowadzone przez uczestnika powstało przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawczynią ze środków z jego majątku osobistego. W tej sytuacji, rozważenia wymagało do jakiej masy majątkowej weszły maszyny i urządzenia nabyte przez uczestnika w czasie trwania wspólności majątkowej, które stały się składnikami owego przedsiębiorstwa.
Mając na uwadze powyższe, w niniejszej sprawie, należało przyjąć, iż wszystkie maszyny i urządzenia nabyte przez B. J. w trakcie małżeństwa z wnioskodawczynią do Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego (…) weszły do tej samej masy majątkowej co przedsiębiorstwo, a zatem do majątku osobistego uczestnika. Skoro owe maszyny i urządzenia nie stanowił składników majątku wspólnego uczestników, nie podlegają one podziałowi w niniejszym postępowaniu. Z tych samych przyczyn nie podlegają podziałowi środki zgromadzone na rachunkach bankowych przedsiębiorstwa (…) prowadzonych przez Bank (…) Spółkę Akcyjną w W. V Oddział w Ł. o numerze (…), którego saldo n wynosiło 7.242,27 zł oraz o numerze (…) którego saldo wynosiło 24.826,68 euro. Albowiem, weszły one w skład tej samej masy majątkowej co przedsiębiorstwo.
Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poza wykrawarkami laserowymi, o czym będzie mowa w toku dalszych rozważań, nie wynika z jakich środków B. J. nabył w trakcie małżeństwa maszyny i urządzenia do przedsiębiorstwa (…), czy nabycia tego dokonano z środków pieniężnych przedsiębiorstwa, a zatem z majątku osobistego, czy też z uzyskanego z prowadzonej działalności dochodu, który stanowił składnik majątku wspólnego. Jeśli do nabycia owych maszyn i urządzeń doszło z środków pieniężnych przedsiębiorstwa, a więc z majątku osobistego uczestnika, brak jest podstaw do dokonywania rozliczeń związanych z tym wydatków pomiędzy stronami postępowania. Okoliczność ta nie została jednak wykazana przez uczestnika. W sytuacji, gdy środki na nabycie maszyn i urządzeń pochodziły z dochodów przedsiębiorstwa, a zatem z majątku wspólnego, stanowiły one nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika.
W przedmiotowej sprawie, ewentualny nakład z majątku wspólnego na nabycie maszyn i urządzeń do przedsiębiorstwa (…) miał charakter nakładu koniecznego na przedsiębiorstwo stanowiące składnik majątkowy przynoszący dochód. Powołany wyjątek od zasady rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka koresponduje z zasadą, iż do majątku wspólnego wchodzą dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków (art. 31 § 2 pkt 1 KRO). Skoro dzięki takiemu nakładowi małżonkowie korzystali z dochodów, jakie przynosiło przedsiębiorstwo uczestnika, to sprzeciwiałoby się zasadom słuszności obciążenie małżonka obowiązkiem zwrotu tych wydatków lub nakładów. Nabyte maszyny i urządzenia były niezbędne do prowadzenia przez uczestnika działalności gospodarczej, a dochód z owej działalności stanowił źródło utrzymania małżonków przez cały okres wspólności majątkowej. W konsekwencji, brak jest podstaw do dokonywania rozliczeń stron w tym zakresie.
Uczestnik od momentu złożenia odpowiedzi na wniosek wskazywał, że wykrawarki laserowe B. B. (…)-2 i B. B. stanowią jego majątek osobisty, gdyż ich zakup został w całości sfinansowany z oszczędności zgromadzonych przez niego przed ślubem. Początkowo wnioskodawczyni kwestionowała, aby wskazane wykrawarki stanowiły majątek osobisty uczestnika. Ostatecznie, po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym i ujawnieniu w końcowej fazie postępowania okoliczności posiadania przez uczestnika środków zgromadzonych w funduszu inwestycyjnym, wnioskodawczyni nie kwestionowała, iż dwie wykrawarki laserowe: B. B. (…)-2 i B. B. jako nabyte w całości z oszczędności zgromadzonych przez uczestnika przed ślubem stanowią jego majątek osobisty. W rezultacie, skoro środki na nabycie wykrawarek B. (…) i B. (…) pochodziły z majątku osobistego uczestnika, a wykrawarki te weszły w skład przedsiębiorstwa stanowiącego majątek osobisty uczestnika, brak jest podstaw do dokonywania w tym zakresie jakichkolwiek rozliczeń pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem, w tym także związanych ze sprzedażą przez uczestnika po rozwodzie wykrawarki B. B. (…) za cenę 16.700 euro, przy średnim kursie euro NBP wynoszącym 4,1138 zł.
Z tych samych przyczyn, brak jest podstaw do objęcia podziałem pozostałych w posiadaniu uczestnika elementów wykrawarki laserowej B. (…) koloru niebieskiego w postaci: rezonatora, filtra powietrza, chłodnicy wody, systemu załadunkowego, pompy hydraulicznej, których aktualna wartość wynosi 3.300 zł, czy też dokonywania rozliczeń z tytułu zbycia przez uczestnika na złom metalowych części tej maszyny, w postaci dwóch stołów, ramy i obudowy przepływu wiązki laserowej.
Z kolei, wózek widłowy czołowy (…) Typ (…) 35, rok produkcji 2007 w dacie ustania wspólności majątkowej wnioskodawczyni i uczestnika stanowił przedmiot leasingu, na podstawie umowy zawartej pomiędzy B. J. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (…) P.P.H.U (…) a (…) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. W § 6 pkt 6 umowy, strony ustaliły, że po upływie okresu leasingu, własność przedmiotu leasingu przechodzi na korzystającego. Prawo do korzystania ze wskazanego wózka widłowego weszło w skład przedsiębiorstwa stanowiącego majątek osobisty uczestnika. Umowa leasingu wygasła z upływem czasu na jaki została zawarta, a konsekwencji powyższe prawo obligacyjne do wózka widłowego (…) nie istnieje w chwili obecnej.
Wskazany wózek widłowy stał się własnością B. J. jako korzystającego po zakończeniu umowy leasingu i stanowi składnik majątku osobistego uczestnika B. J. jako element prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Raty leasingowe uiszczone przez B. J. na podstawie umowy w okresie istnienia wspólności majątkowej w łącznej kwocie 64.181,37 zł, stanowiły nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika. W przedmiotowej sprawie, wskazany nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w postaci uiszczonych w trakcie małżeństwa nie podlegał jednak rozliczeniu, gdyż stanowił nakład ma przedmiot majątkowy przynoszący dochód. Wózek widłowy (…) był jednym z urządzeń służących uczestnikowi do prowadzenia działalności gospodarczej, która przynosiła dochody stanowiące źródło utrzymania małżonków. Nakład w postaci uiszczania rat leasingowych stanowił nakład o charakterze koniecznym. Gdyby raty leasingowe nie były płacone, B. J. nie mógłby korzystać ze wskazanego wózka widłowego.
Nie objęto również podziałem samochodu marki O. (…) o numerze nadwozia (…), którym uczestnicy podzielili się poza Sądem w ten sposób, że samochód ten został przyznany na wyłączną własność wnioskodawczyni ze spłatą na rzecz uczestnika kwoty 3.500 zł w ratach.
Stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych prowadzonych na nazwisko wnioskodawczyni i uczestnika ustalono na podstawie informacji o salach rachunków bankowych na dzień ustania wspólności majątkowej nadesłanych przez bank. Jak wskazano powyżej, w zakresie środków na rachunkach bankowych PPHU (…) brak jest podstaw do objęcia ich podziałem w niniejszym postępowaniu. Natomiast, gdy chodzi o środku na rachunkach osobistych, na dzień 15 października 2009 roku, saldo na rachunku prowadzonym na nazwisko B. J. w Banku (…) Spółce Akcyjnej w W. V Oddział w Ł. o numerze (…) wynosiło 103,32 euro, na rachunku o numerze (…) prowadzonym przez ten Bank saldo było ujemne i wynosiło – 262,62 zł.
Środki na rachunku osobistym w euro B. J. wydatkował na bieżące utrzymanie. Rozważenia wymagało zatem, czy wskazane środki pieniężne podlegały rozliczeniu w niniejszym postępowaniu. Wnioskodawca obecnie nie dysponuje już środkami w kwocie 103,32 euro, gdyż przeznaczył je na bieżące utrzymanie. W tej sytuacji, w ocenie Sądu, brak było podstaw do rozliczania owych środków pomiędzy uczestnikami.
Natomiast, na rachunku osobistym uczestnika o numerze (…) występowało saldo ujemne czyli zadłużenie, zaś Sąd w postępowaniu o podział majątku dokonuje jedynie podziału aktywów.
Ni N. S. J. posiadała w Banku (…) Spółce Akcyjnej w W. V Oddział w Ł. ul. (…) rachunek bankowy o numerze (…), którego saldo na dzień 15 października 2009 roku wynosiło 14,38 zł. Ze zgromadzonego materiału dowodowego, w tym przesłuchania wnioskodawczyni, ani z twierdzeń wnioskodawczyni, nie wynika, aby wnioskodawczyni zużyła te środki. Podlegały one zatem podziałowi.
Pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił o rozliczenie pożytków uzyskiwanych przez uczestnika przy wykorzystywaniu wykrawarki B. (…). Wskazał, że środkiem trwałym w postaci wykrawarki dysponuje wyłącznie uczestnik, a pożytki i inne przychody przypadają małżonkom w stosunku do wielkości przysługujących im udziałów w majątku wspólnym na podstawie przepisów art. 207 w związku z art. 1035 KC i art. 46 KRO Wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Wskazana wykrawarka, jako stanowiąca składnik przedsiębiorstwa uczestnika, weszła do majątku osobistego B. J.. W konsekwencji, dochód z wykorzystywania tej maszyny jaki uczestnik uzyskiwał po ustaniu wspólności majątkowej stanowił składnik jego majątku osobistego i nie podlegał rozliczeniu z wnioskodawczynią.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.