Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Hazard, alkohol, kasyno i bukmacher jako powód rozdzielności majątkowej czy intercyzy

W myśl art. 31 § 1 KRO, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Stosownie do art. 52 § 1 KRO, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Art. 52 § 2 KRO stanowi natomiast, że rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Ustawodawca nie definiuje pojęcia „ważnych powodów”, pozostawiając kształtowanie jego rozumienia judykaturze i doktrynie. W piśmiennictwie podkreśla się, że ważne powody, dające podstawę do ustanowienia rozdzielności majątkowej to wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. (J.St. Piątkowski: Stosunki majątkowe między małżonkami, Warszawa 1955 s.140, j. Winiarz: Małżeńskie stosunki majątkowe s.84, L.Stecki: Ustanie ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej, Poznań 1968 s.12, J.Ignatowicz: Prawo rodzinne s.115).

Hazard, alkohol, kasyno i bukmacher jako powód rozdzielności majątkowej czy intercyzy Poznań

Tytułem przykładu, jako „ważne powody” uzasadniające ustanowienie rozdzielności majątkowej, można wskazać na trwonienie przez jednego małżonka wspólnego majątku (hulaszczy tryb życia, alkoholizm, rażąco niegospodarne postępowanie), zaciąganie długów, które mogą być egzekwowane z majątku wspólnego, nieprzyczynianie się do powiększenia majątku wspólnego przez uchylanie się od pracy itp., zatrzymanie majątku wspólnego dla siebie, niedopuszczanie drugiego współmałżonka do korzystania z niego, [za J. St. Piątowski, (w:) System prawa rodzinnego i opiekuńczego, Ossolineum 1985, s. 475 .

Ważne powody, w rozumieniu art. 52 § 1 KRO, są to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jedno z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody należy uznać również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z nich zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione i że wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny (wyrok SN z 6 listopada 1972 r., III CRN 250/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 113).

Według utrwalonego, tak w piśmiennictwie jak i orzecznictwie sądowym poglądu, ważnym powodem do ustanowienia rozdzielności majątkowej jest również separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów jednego lub nawet obojga małżonków (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.10.1997 r., I CKN 238/97 – , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.05.1997 r., III CKN 51/97, OSNC 1997/12/194 i przytoczone tam orzecznictwo Sądu Najwyższego, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2000 r., III CKN 287/00 – , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.01.2000 r., II CKN 1070/98 – , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.06.2004 r. III CK 126/03. M. POrawn. 24/13/582).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31.01.2003 r., IV CKN 1710/00, stwierdził, że dobro rodziny jest celem ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, bowiem ten ustrój zapewnia jej ustabilizowaną bazę materialną i najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych, stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Nie znaczy to jednak, że ze względu na dobro rodziny ustrój ten powinien być utrzymywany, bez względu na stan aktualnie istniejącej sytuacji majątkowej pomiędzy małżonkami. Separacja małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stwarza bowiem z reguły zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Podstawową zatem kwestią jest to, czy wiążąca strony wspólność majątkowa stanowi ustabilizowaną bazę materialną rodziny, a więc czy spełnia funkcję leżącą u podstaw jej powołania.

Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Z żądaniem ustanowienia rozdzielności majątkowej może wystąpić również ten z małżonków, który jest wyłącznie winny separacji. Wina jego, jak też wzgląd na dobro rodziny lub drugiego z małżonków, powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (wyrok SN z 13 maja 1997 r., III CKN 51/97, OSNC 1997, nr 12, poz. 194).

Hazard, alkohol, kasyno i bukmacher jako powód rozdzielności majątkowej czy intercyzy Poznań

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W pozwie złożonym w dniu 15 stycznia  powódka G. N. (1) wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy nią a pozwanym G. N. (2) z datą od 1 stycznia 2013 r. oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka wskazała, że strony związek małżeński zawarły w 1982 r. i pozostają w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Strony nie zawierały umów dotyczących wspólności majątkowej i nie toczyło się też żadne postępowanie sądowe w tym zakresie, a nadto nie są w trakcie procesu o rozwód czy separację. Powódka zaznaczyła, że na majątek stron w głównej mierze składa się spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego położonego w P. na O.. (…) które to prawo jest obciążone hipoteką kaucyjną umowną, ustanowioną jako zabezpieczenie kredytu konsolidacyjnego zaciągniętego wspólnie przez strony w 2008 r. Kredyt ten został zaciągnięty, gdyż okazało się, że pozwany zaciągał szereg innych kredytów, których spłata przerosła jego możliwości finansowe. Zaciąganie przez pozwanego kredytów spowodowane było uprawianiem przez niego hazardu. Powódka wybaczyła mężowi jego naganne postępowanie i dla ratowania małżeństwa zgodziła się na zaciągnięcie kredytu. Pozwany rozpoczął pracę w firmie ochroniarskiej, co zbiegło się w czasie z otrzymaniem przez niego renty. Pozwany założył konto bankowe, na które otrzymywał zarobione pieniądze. Od tego czasu zaprzestał udziału w utrzymywaniu mieszkania i nie ponosił innych kosztów. Wszelkie zakupy oraz dokonywanie opłat za mieszkanie spoczywa wyłącznie na powódce. Od tego czasu pomiędzy stronami doszło do zaprzestania współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym.

Powódka podkreśliła też, że pozwany nadużywa alkoholu i w jej ocenie wydatkuje na ten cel znaczne kwoty. Za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu pozwanemu odebrano prawo jazdy. Samochód należący do majątku wspólnego pozwany zaś sprzedał nie dzieląc się uzyskaną kwotą z powódką. Dodatkowo powódka wskazała, że po odkryciu, iż pozwany ją zdradza odnalazła też dokumenty świadczące o zaciąganiu przez niego dalszych pożyczek. Według wiedzy powódki zaciągnięte pożyczki są pożyczkami gotówkowymi. Zdaniem powódki nie powinna ona ponosić odpowiedzialności za samodzielnie – bez jej wiedzy i wbrew jej woli – zobowiązania zaciągnięte przez pozwanego. Co więcej powódka uzyskała informacje, że pozwany zamierza zaciągnąć kolejny kredyt. W tych okolicznościach w ocenie powódki zostały spełnione warunki do uwzględnienia pozwu i ustanowienia rozdzielności zgodnie z żądaniem

Hazard, alkohol, kasyno i bukmacher jako powód rozdzielności majątkowej czy intercyzy Poznań

Przenosząc poczynione uwagi na grunt dokonanych ustaleń, w ocenie Sądu należy uznać, iż w niniejszej sprawie zaistniały ważne powody uzasadniające ustanowienie między powódką G. N. (1), a pozwanym G. N. (2) rozdzielności majątkowej i to z datą wcześniejszą niż dzień wytoczenia powództwa, bowiem z dniem 1 stycznia 2013 r. Z poczynionych ustaleń wynika, że małżonkowie już od początku 2013 r. nie wykonywali zarządu majątkiem wspólnym. Pozwany po podjęciu zatrudnienia i założeniu własnego rachunku bankowego, do którego powódka nie miała dostępu, bez jej zgody i wiedzy zaciągał zobowiązania kredytowe, przeznaczając uzyskane w ten sposób środki nie na zaspokojenie potrzeb rodziny, a na grę w kasynie i alkohol. Takie zachowanie pozwanego świadczy o trwonieniu majątku wspólnego, a nie powiększaniu jego substancji. Środki, które pozwany uzyskiwał ze swojej pracy musiał bowiem przeznaczać na spłatę zaciągniętych zobowiązań, a nie na potrzeby rodziny. Kolejnymi kredytami spłacał natomiast te, które zaciągnął wcześniej. Mając to na uwadze należy stwierdzić, że już od początku 2013 r. zaistniały ważne powody oraz wyjątkowy wypadek, o których mowa w art. 52 § 1 i 2 KRO Z tych też przyczyn powództwo zasługiwało na uwzględnienie. W pkt 1 wyroku ustanowiono zatem między stronami rozdzielność majątkową z dniem 1 stycznia 2013 r. Wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu – IV Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 12 kwietnia 2018 r. IV RC 16/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu