Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Eksmisja po podziale majątku po rozwodzie z mieszkania lub domu

Czy po wyroku w sprawie o rozwód i podział majątku można eksmitować byłą żonę albo męża? Jak to zrobić? Zgodnie z przepisem art. 222 § 1 KC właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Wydanie następuje przez eksmisję. Dla osób trzecich płynie stąd obowiązek biernego poszanowania cudzego prawa własności. W myśl ogólnie obowiązującej zasady rozkładu ciężaru dowodu to strona powodowa jest zobowiązana udowodnić, że przysługuje jej prawo własności spornej rzeczy, ja i to, że pozwana faktycznie nią włada. Stronę pozwaną zaś obciąża ciężar wykazania, że przysługuje jej skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania wskazaną rzeczą, która niweczy skuteczność wywiedzionego powództwa windykacyjnego.

Roszczenie eksmisyjne jest rodzajem roszczenia windykacyjnego, gdy realizowane jest przez właściciela nieruchomości. Roszczenie o eksmisję z lokalu stanowiącego własność danej osoby może wynikać z prawa własności, ale może jednak wynikać i z innego źródła, jakim jest stosunek zobowiązaniowy łączący właściciela danego lokalu (nieruchomości) z osobą go zajmującą (najem, użyczenie). Właściciel rzeczy może jako źródło swojego roszczenia wydobywczego wskazać zarówno samo prawo własności, jak i łączący go z korzystającym z rzeczy stosunek obligacyjny. W przypadku takiej kumulacji roszczeń do właściciela należy wybór tego, za pomocą którego będzie dochodził swojego prawa. Na decyzji tej mogą zaważyć różne względy. Nigdy natomiast wybór danego roszczenia nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji prawnej właściciela.

Najczęściej uprawnienie byłego małżonka do zajmowania pomieszczeń w budynku mieszkalnym, wywodzi się z umowy użyczenia zawartej na czas nieoznaczony. Taki stosunek prawny wygasa wskutek dokonania wypowiedzenia. Wypowiedzenie stosunku prawnego nastąpiło przez użyczającą – powoda, bowiem samo wniesienie pozwu o eksmisję zastępuje wypowiedzenie (porusza uchwała S.N. z dnia 11 września 1997 roku, III CZP 39)97, OSNC 1997, nr 12, poz. 191).

Przyznając, w orzeczeniu o podziale majątku wspólnego własność przedmiotowego lokalu zgodnie z treścią art. 624 KPC sąd określa termin opróżenia i wydania lokal. Według tego przepisu z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi jednego z byłych małżonków. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie małżonkowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o podział majątku orzeknie również co do wydania jej przez pozostałego byłego małżonka, określając stosownie do okoliczności termin wydania.

Sąd może, ale nie musi, odroczyć termin eksmisji z nieruchomości. Należy jednak mieć na uwadze, że nabycie własności następuje w momencie uprawomocnienia się orzeczenia o podział majątku. Dlatego m.in. właściciel nieruchomości przyznanej mu przez sąd w postanowieniu o podział majątku może żądać od dotychczasowego współwłaściciela, który zajmuje lokal w budynku na tej nieruchomości, zapłaty za korzystanie z tego lokalu za czas po uprawomocnieniu się postanowienia o zniesieniu współwłasności, chociażby w postanowieniu tym odroczony został termin wydania lokalu właścicielowi.

Przykład wyroku nakazującego eksmisję

1. ustalić, że w skład majątku wspólnego A. B. (1) i A. B. (2) wchodzi prawo własności lokalu mieszkalnego nr (…) położonego przy ul. (…) w W., dla którego Sąd Rejonowy VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (…), o wartości 250.000,00 zł (dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych);

2. ustalić, że udziały małżonków A. B. (1) i A. B. (2) w ich majątku wspólnym były równe;

3. dokonać podziału majątku wspólnego A. B. (1) i A. B. (2) w ten sposób, że przyznać A. B. (1) na wyłączoną własność prawo własności lokalu mieszkalnego nr (…) położonego w W. przy ul. (…), dla którego Sąd RejonowyVII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (…);

4. tytułem spłaty udziału przysługującego A. B. (2) w prawie własności nieruchomości opisanej w punkcie pierwszym postanowienia zasądzić od A. B. (1) na rzecz A. B. (2) kwotę 125.000,00 zł (sto dwadzieścia pięć tysięcy złotych) płatną w terminie 14 (czternastu) dni od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia;

5. nakazać uczestnikowi postępowania A. B. (2) aby opuścił, opróżnił i wydał wnioskodawczyni A. B. (1) lokal mieszkalny nr (…) położony przy ul. (…) w W., dla którego Sąd Rejonowy VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (…) w terminie 14 (czternastu) dni od daty uprawomocnienia się postanowienia;

Przykład sprawy sądowej nr 1

S. S. (poprzednie nazwisko C.) wytoczyła powództwo przeciwko D. Ż. (1) o wydanie lokalu mieszkalnego. Wniosła o nakazanie pozwanemu, aby opróżnił i wydał powódce stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny numer (…) położony w B. przy ulicy (…) w budynku numer (…), dla którego to lokalu Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą numer (…). Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że na podstawie prawomocnej ugody zawartej pomiędzy stronami w sprawie I Ns 12/17 o podział majątku wspólnego, wyłącznym właścicielem wskazanego wyżej lokalu mieszkalnego jest powódka. Powódka uiściła na rzecz pozwanego ustaloną w powyższej ugodzie spłatę. Pozwany zobowiązał się wyprowadzić z przedmiotowego lokalu w terminie 2 miesięcy od dnia 8 marca 2018 roku, czego jednak nie uczynił. Pomimo wielokrotnych próśb ze strony powódki o opróżnienie i wydanie lokalu, pozwany nadal w nim zamieszkuje i wyprzedaje jego wyposażenie, które również stanowi własność powódki. Bezskuteczne okazały się również interwencje policji.

Pozwany D. Ż. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o przyznanie mu lokalu zastępczego. W uzasadnieniu podniósł, że należną mu spłatę z tytułu podziału majątku wspólnego powódka celowo wpłaciła na rachunek bankowy Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu W. M. na poczet zadłużenia alimentacyjnego pozwanego. W konsekwencji pozwany nie posiada obecnie środków finansowych na wynajęcie lokalu mieszkalnego. Dodał, że od listopada 1999 roku jest on osobą niepełnosprawną, pobiera rentę socjalną, która pomniejszona o zajęcie komornicze wypłacana jest mu w kwocie 514 złotych netto miesięcznie. Pobiera również zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 184 złotych i zasiłek okresowy w kwocie 124 złotych miesięcznie. Z tych dochodów opłaca czynsz, ponosi koszt zakupu leków oraz opłaca alimenty na rzecz N. Ż.. Wobec powyższego, zdaniem pozwanego, w niniejszej sprawie zachodzą podstawy do przyznania mu lokalu socjalnego. Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 8 marca 2018 roku w sprawie I Ns 12/17, z wniosku S. C. z udziałem D. Ż. (1) o podział majątku wspólnego, zainteresowani zawarli ugodę, w której zgodnie ustalili, że stanowiący składnik ich majątku wspólnego lokal mieszkalny numer (…) położony w B. przy ulicy (…) w budynku numer (…), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą numer (…), o wartości 40 000 złotych, wraz z wyposażeniem przypada w wyniku podziału majątku S. C..

S. C. zobowiązała się uiścić na rzecz D. Ż. (1) tytułem spłaty kwotę 22 500 złotych, przy czym kwota 15 000 złotych miała zostać zapłacona w terminie 30 dni od dnia 8 marca 2018 roku, zaś kwota 7 500 złotych w terminie do 31 grudnia 2018 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności tych kwot.

Natomiast D. Ż. (1) zobowiązał się wyprowadzić z opisanego wyżej lokalu mieszkalnego w terminie 2 miesięcy od dnia 8 marca 2018 roku. D. Ż. (1) do dnia dzisiejszego zamieszkuje w lokalu mieszkalnym numer (…) położonym w B. przy ulicy (…).

Żądanie strony powodowej znajduje podstawę prawną w przepisach gwarantujących ochronę interesów właściciela pozbawionego możliwości korzystania z rzeczy w wyniku posiadania jej przez nieuprawnioną do tego osobę. Interesy właściciela chronione są m.in. za pomocą roszczenia windykacyjnego uregulowanego w kodeksie cywilnym w art. 222 § 1 KC, zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

W niniejszej sprawie bezspornie ustalono, że na podstawie prawomocnej ugody zawartej przez strony w sprawie o podział majątku wspólnego toczącej się przed Sądem Rejonowym właścicielem lokalu mieszkalnego numer (…) położonego w B. przy ulicy (…) w budynku numer (…), jest powódka, zaś pozwany D. Ż. (2) od dnia 9 maja 2018 roku zajmuje ten lokal bez tytułu prawnego.

Wobec powyższego ustalenia, Sąd uznał przedmiotowe powództwo za całkowicie uzasadnione i dlatego na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 222 § 1 KC orzekł jak w pkt I. wyroku.

Pkt I wyroku Nakazuje pozwanemu D. Ż. (1), aby opróżnił i wydał powódce S. S. stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (…), położony w B. przy ulicy (…), w budynku nr (…), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (…).Wyrok Sądu Rejonowego w Piszu – I Wydział Cywilny z dnia 23 maja 2019 r. I C 159/19

Przykład sprawy sądowej nr 2

Powód A. W. wniósł o orzeczenie eksmisji pozwanych M. W. (1) i M. W. (2) z rzeczami do nich należącymi z zabudowanej nieruchomości położonej w S. przy ul. (…). Ponadto, powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód podał, że jest właścicielem wyżej wymienionej nieruchomości, a mieszkają w niej była żona M. W. (1) i jej matka M. W. (2) nie posiadając tytułu prawnego. Powód wskazał również, że ze względu na zachowanie byłej żony wyprowadził się z nieruchomości, a pozwane dobrowolnie nie chcą jej opuścić.

Pozwane w odpowiedzi na pozew wniosły o oddalenie powództwa w całości i orzeczenie o kosztach postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwane wskazały, że nie zachodzą jakiekolwiek podstawy do orzeczenia eksmisji, albowiem dbają o nieruchomość, opłacają koszty związane z jej eksploatacją, a nadto poniosły nakłady za budowę nieruchomosci połozonej w S.. Tym samym żądanie opuszczenia przez nie nieruchomości jest przedwczesne.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe bezsprzecznie wykazało, że tytuł prawny do nieruchomości przysługuje jedynie powodowi. W przedmiotowej sprawie A. W. jako właściciel nieruchomości ma prawo żadać od pozwanych opuszczenia i wydania mu przedmiotrowej nieruchomości, a pozwane nie wykazały, aby przysługiwało im względem powoda skuteczne prawo do zajmowania nieruchomości. Przesądziło o tym prawomocne orzeczenie sądu sygn. akt I Ns 402/16 dokonujące podziału majątku wspólnego małżonków W..

Zgodnie natomiast z treścią art. 222 § 1 KC. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

W świetle powyższego żądanie powoda o orzeczenie eksmisji pozwanych z rzeczami do nich należącymi z zabudowanej nieruchomości zasługuje na uwzględnienie. W tym wypadku ocena zachowań pozwanych – ich hipotetycznej złośliwości czy niszczenia budynku pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszym procesie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w punkcie 1 wyroku nakazał pozwanym M. W. (1) i M. W. (2) aby opuściły, opróżniły i wydały powodowi nieruchomość położoną w S. przy ul. (…) o nr (…), dla której Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczysta o nr (…).Wyrok Sądu Rejonowego w Koninie – I Wydział Cywilny z dnia 29 sierpnia 2019 r. I C 1953/15

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu