Powództwo przeciwegzekucyjne może być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje możliwość spełnienia tytułu wykonawczego. Żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności nie może być jednak skutecznie złożone po wyegzekwowaniu należności w całości. Inaczej mówiąc, dłużnik traci prawo wytoczenia powództwa opozycyjnego z art. 840 KPC dopiero z chwilą wyegzekwowania przez wierzyciela świadczenia objętego tytułem wykonawczym.. Nie zamyka to jednak powodowi możliwości dochodzenia swych uprawnień w innym postępowaniu
Powództwo opozycyjne przewidziane w art. 840 KPC nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. W związku z tym nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia na podstawie art. 840 KPC.
Legitymację do złożenia powództwa przeciwgzekucyjnego uregulowanego w komentowanym artykule (tzw. powództwa opozycyjnego) ma dłużnik, który został określony w tytule wykonawczym, następcy prawni dłużnika, jeśli skierowano przeciwko nim egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego.
Na podstawie tytułu wykonawczego, którym jest akt notarialny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, można prowadzić egzekucję tylko do wysokości kwoty wymienionej w akcie, nie zaś do kwoty rzeczywiście uzgodnionej przez strony umowy. Prowadzenie egzekucji mimo zapłacenia przez dłużnika kwoty wymienionej w akcie uzasadnia pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności na podstawie art. 840 § 1 KPC.
W sytuacji gdy wierzyciel zostaje zaspokojony poza postępowaniem egzekucyjnym, w drodze dobrowolnego spełnienia świadczenia przez dłużnika, nie gaśnie wykonalność tytułu wykonawczego i istnieje możliwość jego wykonania (wszczęcia postępowania egzekucyjnego). Żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności jest zatem dopuszczalne, a podstawę takiego żądania stanowi nastąpienie po powstaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie, w całości lub w części, wygasło (art. 840 § 1 pkt 2 KPC). Takim zdarzeniem jest niewątpliwie spełnienie świadczenia przez dłużnika.
Dla rozstrzygnięcia sprawy o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności na tej podstawie, że cała należność została uiszczona (art. 840 § 1 pkt 2 KPC), istotne jest tylko to, czy wierzyciel otrzymał swoją należność, nie podlega natomiast badaniu, czy przez zastosowanie niewłaściwego sposobu zapłaty wierzyciel poniósł szkodę lub dodatkowe koszty z winy dłużnika. W sprawie takiej wierzyciel nie występuje jako powód, nie jest zatem możliwe zasądzenie na jego rzecz odszkodowania. W sprawie tego rodzaju wierzyciel nie może także dokonać potrącenia, gdyż powód nie dochodzi w niej świadczenia, z którym świadczenie wierzyciela mogłoby być skompensowane. Brak jest więc przesłanek potrącenia przewidzianych w art. 498 § 1 KC.
Dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym nie może się bronić zarzutem, że objęte tytułem wykonawczym roszczenie nie istnieje, a w szczególności, że wygasło ono na skutek wykonania świadczenia przez dłużnika. Tego rodzaju zarzut można podnieść tylko w drodze powództwa przeciwegzekucyjnego z art. 840 § 1 pkt 2 KPC.
Przedawnienie roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu nie uzasadnia wystąpienia z zażaleniem na nadanie klauzuli wykonalności, lecz wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego na podstawie art. 840 § 1 KPC. Tym samym, zarzut przedawnienia rat alimentacyjnych nie może być rozpatrywany w postępowaniu o uznanie wykonalności wyroku zagranicznego zasądzającego alimenty; z zarzutem tym dłużnik może wystąpić w trybie powództwa z art. 840 § 1 pkt 2 KPC.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Sprawa sądowa opracowana przez KancelarięPowód M. G. (1) w pozwie domagał się pozbawienia w całości tytułu wykonawczego ugody zawartej oraz nakazanie komornikowi umorzenie postępowania egzekucyjnego w całości odnośnie dochodzonej kwoty 11.766,27 zł, odsetek i wszelkich kosztów egzekucji . W ostatecznie sprecyzowanym na rozprawie. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że egzekucja nie jest zasadna, strona pozwana wprowadziła w błąd organ egzekucyjny, a rzekomo zaległe alimenty – zarówno w dniu złożenia wniosku egzekucyjnego, jak i wymagalne później – zostały zapłacone. Powód wyjaśnił, że nie zalicza otrzymywanego na pozwanego zasiłku C. B. do uiszczanych na pozwanego alimentów.
W odpowiedzi na pozew pozwany M. G. (2), działający przez przedstawicielkę ustawową M. J., wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał, że powód bezzasadnie łączy otrzymywany na pozwanego irlandzki zasiłek „C. benefit” jako wykonywanie swojego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanego. Ponadto, wskazał również, że okazjonalna partycypacja powoda w kosztach zakupu pozwanemu butów, czy przekazanie prezentu jest wykonaniem obowiązku zgodnego z zasadami współżycia społecznego i nie można ich wiązać z alimentacją pozwanego, wynikającą z zawartej przez strony ugody. Pozwany podniósł, że od listopada powód samowolnie zmodyfikował alimenty na pozwanego do kwoty po 300 zł miesięcznie, podkreślił również, że cały ciężar jego utrzymania spoczywa na przedstawicielce ustawowej. Pozwany wyraził zgodę na cofnięciu powództwa przez powoda w zakresie jakim powód go cofnął.
Wyniki postępowania dowodowego wskazują, że powód M. G. (1) spełnił świadczenie poprzez zapłatę na rzecz małoletniego pozwanego w okresie objętym żądaniem pozwu kwoty 48 680, 54 zł, co wynika z przedłożonych do akt niniejszej sprawy potwierdzeń transakcji, rachunków bankowych. Okoliczność, iż nastąpiła zapłata wyżej wymienionej kwoty jest bezsporna, bowiem wynika z powołanych w stanie faktycznym dokumentów. Sporny był między stronami tytuł przekazywania niektórych kwot przez powoda. Według stanowiska powoda wszelkie środki, które były w okresie objętym żądaniem pozwu na małoletniego pozwanego zaliczał on na poczet alimentów, z kolei matka pozwanego reprezentowała stanowisko przeciwne, podając, że jeżeli np. wpłata była zatytułowana dopłata za wakacje, na odzież, na książki to nie była to wpłata tytułem alimentów.
W ocenie Sądu stanowisko powoda, że wszelkie wpłaty dokonywane w okresie objętym żądaniem pozwu należy traktować jako alimenty jest słuszne. Przez potrzeby w rozumieniu art. 135 KRO rozumie się m.in. potrzeby w zakresie wyżywienia, ubrania, mieszkania, zapewnienie rekreacji. Z zeznań matki pozwanego wynika, że wszelkie środki pieniężne przekazywane przez powoda przeznaczane były na utrzymanie pozwanego, zatem wszystkie przekazywane przez powoda środki pieniężne w okresie objętym żądaniem pozwu powinny być zaliczane jako wpłaty tytułem alimentów.
Biorąc pod uwagę powyższe przyjąć należy, że powód wykazał, że w okresie objętym żądaniem pozwu spełnił świadczenie co do kwoty 48 680, 54 zł. W związku z czym powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności – ugody zawartej przed Sądem Rejonowym zaopatrzonej klauzulą wykonalności okazało się częściowo zasadne i znajduje oparcie w przepisie art. 840 § 1 pkt 2 KPC. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 21 listopada 2017 r. III RC 133/17
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
