Art. 60 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Rzecz w tym, iż wyjątkowe okoliczności nie są ustawowo zdefiniowane, w związku z czym należy sięgnąć do wykładni powołanego przepisu. Judykatura wskazuje na potrzebę wyławiania „wyjątkowych okoliczności” przy uwzględnieniu wszystkich aspektów ustalonych faktów oraz zasad współżycia społecznego. Za istotne uznawane są takie okoliczności, jak długotrwałość pożycia małżonków, znaczne dysproporcje w ich statusie materialnym po rozwodzie, obiektywne przyczyny uniemożliwiające lub ograniczające zarobkowanie, a także możliwość pomocy ze strony innych członków rodziny (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 31.10.1973 r., III CZP 58/73 -OSNCP 1974, z. 5, poz. 85 oraz z dnia 16.4.1975 r. III CZP 22/75 – OSNCP 1976, z. 3, poz. 36). Przy ocenie wyjątkowych okoliczności uzasadniających przedłużenie obowiązku alimentacyjnego należy m.in. uwzględniać niemożność uzyskania świadczeń emerytalno-rentowych przez rozwiedzionego małżonka, wywołaną koniecznością rezygnacji przez niego z zarobkowania ze względu na wychowanie małoletnich dzieci i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.
Istnieje zgodność poglądów co do tego, że nie są wyjątkowymi okolicznościami w rozumieniu art. 60 KRO stopniowy ubytek sił, dolegliwości i schorzenia byłego małżonka, występującego z żądaniem przedłużenia terminu pięcioletniego, dotykające go w miarę upływu życia. Jednocześnie jednak w orzecznictwie podnosi się, iż wyjątkowymi okolicznościami, o których mowa, są nie tylko nagłe zdarzenia – wypadki powodujące kalectwo, ale również niektóre choroby, wywołujące silny rozstrój zdrowia (np. prowadzące do poważnych operacji (por. uchw. SN z 16 kwietnia 1975 r., III CZP 22/75, OSN z 1976 r., nr 3, poz. 36).
Nowe małżeństwo
Przesłanką wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka zobowiązanego do alimentacji jest zawarcie nowego małżeństwa przez byłego małżonka uznanego za uprawnionego do alimentacji. Ustawodawca wyraźnie więc związał skutek w postaci wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami z zawarciem przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Nie można natomiast podzielić poglądu, iż brak jest jakiejkolwiek różnicy między małżeństwem formalnym a nieformalnym jakim jest konkubinat. Ustawodawca posłużył się bowiem w art. 60 § 3 zd. 1 KRO terminem „zawarcie małżeństwa” w znaczeniu wynikającym z treści art. 1 § 1 KRO. Sugestie co do możliwości innego rozumienia ustawowej przesłanki skutkującej wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 2 zd. 1 KRO nie znajdują żadnego merytorycznego uzasadnienia w obowiązującym stanie prawnym.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.