Obowiązek płacenia alimentów przez męża byłej żonie przez 5 lat po rozwodzie

Artykuł 60 § 3 KRO stanowi m.in., że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. W wypadku gdy obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, małżonek, na rzecz którego zasądzono alimenty, może dochodzić przedłużenia tego terminu na podstawie art. 60 § 3 KRO tylko w drodze powództwa (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1970 r. III CZP 109/69 (OSNCP 1970, z. 10, poz. 181). W orzecznictwie przyjęte jest od dawna i aprobowane w piśmiennictwie, że powództwo to może być wytoczone także po upływie pięcioletniego terminu określonego w art. 60 § 3 KRO, liczonego od daty uprawomocnienia się wyroku rozwodowego (zob. np. uchwałę SN z dnia 15 września 1978 r. III CZP 57/78 (OSNCP 1979, z. 4, poz. 66) oraz uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86 (OSNCP 1988, z. 4, poz. 42).

Przedłużenie 5 letniego terminu płacenia alimentów

Aby więc żądanie przedłużenia wymienionego terminu mogło zostać uwzględnione, wyjątkowe okoliczności, o jakich mowa w art. 60 § 3 KRO, muszą zaistnieć przed upływem wspomnianego terminu. Również z uzasadnienia powołanej uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1970 r. III CZP 109/69 wynika pośrednio przyjęcie takiego poglądu.

Przedłużenie bowiem pięcioletniego terminu alimentów nie ogranicza się do oznaczenia wysokości świadczeń alimentacyjnych odpowiadających aktualnym potrzebom bądź możliwościom stron, lecz polega przede wszystkim na przekształceniu szczególnego obowiązku małżonka rozwiedzionego, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, na obowiązek alimentacyjny oparty na zasadach ogólnych, nie ograniczony w czasie lub ograniczony do terminu, jaki wynika z ustalonych przez sąd okoliczności.

Świadczenia alimentacyjne między małżonkami rozwiedzionymi stanowią kontynuację zrodzonego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie majątkowym i istnieją nie z powodu rozwodu, lecz mimo rozwodu.

Nowe małżeństwo

Przesłanką wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka zobowiązanego do alimentacji jest zawarcie nowego małżeństwa przez byłego małżonka uznanego za uprawnionego do alimentacji. Ustawodawca wyraźnie więc związał skutek w postaci wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami z zawarciem przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Nie można natomiast podzielić poglądu, iż brak jest jakiejkolwiek różnicy między małżeństwem formalnym a nieformalnym jakim jest konkubinat. Ustawodawca posłużył się bowiem w art. 60 § 3 zd. 1 KRO terminem „zawarcie małżeństwa” w znaczeniu wynikającym z treści art. 1 § 1 KRO. Sugestie co do możliwości innego rozumienia ustawowej przesłanki skutkującej wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 2 zd. 1 KRO nie znajdują żadnego merytorycznego uzasadnienia w obowiązującym stanie prawnym.

Zmiana, uchylenie i wygaśnięcie obowiązku płacenia alimentów na żonę

Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków zaistniałej po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami poprzednio istniejącymi. Żądanie ustalenia, że ustał obowiązek alimentacyjny unormowany w wyroku rozwodowym, mogłaby uzasadniać jedynie zmiana stosunków polegająca na ustaniu stanu niedostatku po stronie uprawnionej lub ustaniu możliwości wywiązania się z tego obowiązku po stronie zobowiązanego. Dlatego obowiązek alimentacyjny małżonka nie będącego wyłącznie winnym rozwodu nie wygasa automatycznie mimo upływu pięcioletniego okresu liczonego od orzeczenia rozwodu, a wymaga wytoczenia powództwa na podstawie art. 138 KRO, jeśli treść wyroku rozwodowego daje podstawę do dochodzenia obniżenia alimentów, bądź ustalenia, że obowiązek alimentacyjny wygasł.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.