Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Dochody, zarobki, zysk lub przychody netto czy brutto w sprawie o alimenty na dzieci

Zgodnie z art. 128 KRO obowiązek alimentacyjny, polegający na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 KRO rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny istnieje przede wszystkim względem małoletnich dzieci.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec ich dzieci stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Powinność tą jako treść władzy rodzicielskiej w zakresie pieczy nad osobą dziecka ustanawia art. 96 zd. 2 KRO.

Obowiązek alimentacyjny obejmuje nie tylko dostarczanie środków utrzymania, ale w miarę potrzeby także środków wychowania. Dostarczanie środków utrzymania to w powszechnym rozumieniu tego wyrażenia zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania zaś obejmuje powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury. Środki te służą zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych. Żaden przepis ustawy jednak nie precyzuje w jakiej postaci mają być spełniane świadczenia alimentacyjne, zarówno te przeznaczone na zaspokojenie potrzeb utrzymania jak i wychowania.

Alimenty na dzieci dochody, zarobki, zysk lub przychody netto czy brutto Poznań Warszawa

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ma zatem dwojaką postać: wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 2 KRO wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Okoliczności konkretnego stanu faktycznego są podstawą do oceny, czy osobiste starania wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości czy tylko w części. Zależeć to będzie w głównej mierze od tego jak dalece dziecko absorbuje wychowawczo jedno z rodziców, co pozostaje w ścisłym związku z wiekiem i jego stanem zdrowia.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 KRO). Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego przypadku. W szczególności usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a także od zasady równej stopy życiowej. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez Sąd wysokości alimentów. Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji. Możliwości zarobkowych i majątkowych nie należy przy tym utożsamiać z wysokością faktycznych zarobków, ale według tego, jakie dochody może osiągnąć zobowiązany do alimentowania przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i wykorzystuje wszystkie swoje siły umysłowe i fizyczne.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w licznych przepisach statuuje zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Od chwili urodzenia się dziecka rodzice są zobowiązani zapewnić mu utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją. Rodzice zmuszeni są zatem dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych.

Stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 9 listopada 1994 r., sygn. akt II ICZP 138/94, podstawą obliczenia wysokości alimentów jest dochód netto (a nie brutto) zobowiązanego (OSNC Nr 3/1995, poz. 43, glosy aprobujące Tadeusz Smyczyński OSP Nr 9/1995, poz. 194, oraz Zdzisław Krzemiński „Monitor Prawniczy” Nr 4/1995, str.113).

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14.05.2002 r., sygn. akt V CKN 1032/00 (niepublikowanym, zawartym w bazie orzeczeń (…) pod numerem (…)) stwierdzono, że sam fakt urodzenia się kolejnego dziecka nie pociąga za sobą automatycznie ustania obowiązku alimentacyjnego w stosunku do pozostałych dzieci, może natomiast wpłynąć na rozmiar istniejącego obowiązku (wysokość rat alimentacyjnych).

Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z mocy prawa, a właściwą drogą do realizacji roszczenia o zmianę obowiązku alimentacyjnego jest droga postępowania sądowego. Art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego wygaśnięcia. Nie każda zmiana stosunków po stronie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów oraz po stronie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego stanowi podstawę do zmiany wysokości świadczenia, ale jedynie zmiana istotna w rozumieniu art. 138 w zw. z art. 135 krio.

Alimenty na dzieci dochody, zarobki, zysk lub przychody netto czy brutto Poznań Warszawa

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Do Sądu wpłynął pozew P. H. przeciwko małoletnim F. i H. braciom H., reprezentowanym przez matkę M. H. o obniżenie alimentów z kwoty po 1.500 zł miesięcznie na każdego z synów, tj. z łącznej kwoty po 3.000 zł miesięcznie do kwoty po 750 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich pozwanych, tj. do łącznej kwoty po 1.500 zł miesięcznie

W uzasadnieniu wskazano m.in., że wyrokiem Sąd Okręgowy małżeństwo powoda i M. H. i zasądził od P. H. na rzecz mał. F. H. i mał. H. H. (1) rentę alimentacyjną w kwocie po 1.500 zł miesięcznie na każdego z małoletnich. Od tego czasu doszło do zmiany sytuacji powoda, bowiem narodziło mu się trzecie dziecko. Ponadto powód od pozostaje bez pracy wobec rozwiązania dotychczasowej umowy o współpracy z firmą (…) S.A. w T.. U zyskuje świadczenie w wysokości (…) zł netto miesięcznie z tytułu obowiązującego go zakazu konkurencji. Od kwoty tej odprowadza składki na ZUS oraz podatek dochodowy. Zmieniły się również usprawiedliwione koszty utrzymania małoletnich pozwanych, ponieważ nie ma już kosztów utrzymania opiekunki w wysokości 1.200 zł miesięcznie a mał. F. poszedł do szkoły więc nie ma już opłaty za przedszkole w wysokości 500 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew wniesionej do Sądu działając w imieniu mał. F. i H. braci H. wniosła o oddalenie powództwa w całości, wskazując m.in., że zmiana jego sytuacji życiowej związana z narodzinami trzeciego dziecka nie uchyla obowiązku alimentacyjnego względem małoletnich F. i H.. Dodała, że kolejne dziecko powoda nie uczęszcza do przedszkola i pozostaje pod opieką dziadków, a jego koszty utrzymania są znacznie niższe niż małoletnich pozwanych. Ponadto koszty utrzymania mał. L. H. nie obciążają wyłącznie powoda a również matkę dziecka, która jest osobą pracującą. Powód wraz z partnerką i dzieckiem zamieszkują w domu rodziców partnerki powoda bowiem sprzedali oni własny dom w miejscowości C. Oznacza to, że powód jest w posiadaniu znacznych środków pochodzących ze sprzedaży domu oraz przyznanej premii a także zmniejszyły się przynajmniej o połowę jego koszty utrzymania, zakładając iż partycypuje wraz z partnerką w kosztach utrzymania domu jej rodziców u których zamieszkują. Strona powodowa podkreśliła, że pomimo utraty pracy powód od 8 miesięcy nie podjął innego zatrudnienia pomimo posiadania bardzo wysokich kwalifikacji zawodowych. W zakresie sytuacji małoletnich pozwanych wskazano, że mał. H. jest uczniem szkoły podstawowej, jednak mał. F. uczęszcza do przedszkola, za które opłata wynosi 535 zł miesięcznie. Nie zmniejszyły się również koszty utrzymania dzieci.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności. Sąd nie oparł ustaleń faktycznych na paragonach złożonych przez matkę małoletnich pozwanych. Nie wynika z nich bowiem, kto dokonał zakupu danej rzeczy ani dla kogo była ona przeznaczona.

Sąd co do zasady uznał za wiarygodne przesłuchanie stron w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Były one bowiem rzeczowe, dokładne i logiczne. Sąd miał jednak na uwadze, że każda ze stron oceniała sytuację w sposób subiektywny i starała się przedstawić ją w sposób jak najbardziej korzystny w kontekście toczącego się procesu. Każdy z rodziców małoletnich starał się podkreślić własne nakłady na utrzymanie rodziny i umniejszyć środki przekazywane przez drugiego z nich na ten cel.

W wyniku analizy materiału procesowego należy stwierdzić, że od czasu zakończenia poprzedniej sprawy w przedmiocie alimentów doszło do znacznego obniżenia wysokości rzeczywiście osiąganych przez ojca małoletnich dochodów. Jego zarobki w chwili orzekania rozwodu wynosiły ponad (…) zł a dodatkowo otrzymywał on znaczne premie. Obecnie jego dochód wynosi ok. (…) zł netto miesięcznie, a więc o ponad połowę mniej.

Sąd dał wiarę powodowi w zakresie w jakim podał, że po rozwiązaniu umowy o pracę z firmą (…) aktywnie poszukiwał nowego zatrudnienia i satysfakcjonującego go wynagrodzenia. Co prawda w okresie objętym zakazem konkurencji nie poszukiwał pracy tak aktywnie, jednak jak wyjaśnił wynikało to z faktu, że pracodawcy szukający pracowników nie chcieli czekać kilku miesięcy aby go zatrudnić.

Alimenty na dzieci dochody, zarobki, zysk lub przychody netto czy brutto Poznań Warszawa

Wiarygodne jest również twierdzenie powoda, że mógłby podjąć pracę ze zdecydowanie wyższym wynagrodzeniem poza miejscem zamieszkania, jednak byłoby to ze szkodą dla jego kontaktów z dziećmi a biorąc pod uwagę konieczność utrzymania się w innej miejscowości jego faktyczne zarobki byłyby podobne do tych obecnych.

Ponadto Sąd miał na uwadze, że powód ma obecnie na utrzymaniu jeszcze córkę z obecnego związku. Co prawda sam fakt urodzenia się kolejnego dziecka po rozwodzie nie pociąga za sobą automatycznie obniżenia obowiązku alimentacyjnego w stosunku do pozostałych dzieci, bowiem decydując się na kolejne dziecko powód wiedział, jaka jest jego sytuacja finansowa i wiedział, że ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec synów, niemniej jednak jest to okoliczność, którą nie sposób pominąć przy ustalaniu obecnej sytuacji powoda.

Analiza materiału dowodowego prowadzi również do stwierdzenia, że obniżeniu uległy usprawiedliwione potrzeby małoletnich pozwanych. Matka małoletnich wskazywała, że koszt utrzymania każdego z synów wynosi obecnie 2.200-2.500 zł miesięcznie. Biorąc jednak pod uwagę przedstawione przez M. H. koszty utrzymania całej rodziny Sąd uznał, że kwota ta jest zawyżona. Do wskazanej przez siebie kwoty matka małoletnich wliczyła bowiem część kwoty ponoszonej tytułem spłaty raty kredytu mieszkaniowego. Należy jednak wskazać, że zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie „brak podstaw do wliczania do obowiązku alimentacyjnego kosztów mieszkania i jego utrzymania. W kwocie alimentów należy uwzględnić niejako ryczałtowo koszty zużycia wody, prądu, gazu do gotowania i ogrzania wody użytkowej dla dzieci. Jednak koszt utrzymania i ogrzania mieszkania obciąża rodzica któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej i zobowiązany jest zapewnić dla siebie takie mieszkanie, które umożliwia pobyt z nim dzieci.” (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 marca 2016 r. w sprawie I ACa 1755/15). Stanowisko to jest w pełni trafne.

Zamieszkiwanie małoletnich pozwanych razem z matką wpływa co najwyżej na wysokość opłat związanych ze zużyciem wody czy prądu, ale z pewnością brak jest podstaw do wliczania kosztów ich utrzymania raty kredytu, albowiem niezależnie od tego czy małoletni pozwani zamieszkiwaliby z matką czy nie, jest ona zobowiązana do uiszczania raty zaciągniętego kredytu we wskazanej wysokości. Dodatkowo M. H. do kosztu utrzymania każdego z synów wliczyła część opłaty za jej telefon komórkowy, część opłaty za polisę OC i część kosztu polisy ubezpieczeniowej M. H., podczas gdy są to koszty niezwiązane z utrzymaniem małoletnich. Sąd do kosztów utrzymania małoletnich nie wliczył również podawanego przez ich matkę kosztu ochrony domu, bowiem w ocenie Sądu koszt ten nie stanowi usprawiedliwionej potrzeby małoletnich pozwanych.

Małoletni F. ma obecnie (…) lat i jest uczniem szkoły podstawowej. Uczęszcza na zajęcia tańca do szkoły D., za które opłata wynosi 100 zł miesięcznie. Chodzi też na lekcje języka angielskiego 2 razy w tygodniu. Koszt jednej godziny to 45 zł. Otrzymuje 20-35 zł kieszonkowego miesięcznie. Słucha określonej muzyki, kupuje płyty, gry planszowe, komputerowe. W wakacje był na obozie tanecznym, którego koszt wyniósł 1.500 zł. Małoletni H.. rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Chce grać w piłkę nożną. Jego matka ponosi koszt związany z treningami, zakupem butów i stroju w wysokości 100 zł miesięcznie.

Alimenty na dzieci dochody, zarobki, zysk lub przychody netto czy brutto Poznań Warszawa

Małoletni zaczął cierpieć na napadowe ataki lewego oka, zawroty, bóle głowy i podwójne widzenia. Z tego powodu pół roku pozostawał pod opieką lekarską. Obecnie małoletni pozostaje pod opieką neurologa, gdzie koszt jednej wizyty wynosi 120 zł oraz dietetyka onkologicznego. Z uwagi na stan zdrowia musi zażywać preparaty probiotyczne, których łączny koszt wynosi ok. 200 zł miesięcznie. Na odzież i obuwie dla każdego z małoletnich ich matka przeznacza po 150 zł miesięcznie.

Miesięczny koszt utrzymania każdego z małoletnich ich matka oceniła na kwotę ok. 2.200-2500 zł miesięcznie. Do kosztów utrzymania małoletnich wliczyła: wyżywienie, paliwo, artykuły szkolno-biurowe, odzież, kosmetyki, leki i wizyty lekarskie, wydatki na rozrywkę, ratę kredytu mieszkaniowego, wodę, internet, telewizję, telefon komórkowy M. H., telefon komórkowy F. H., wywóz śmieci, opłatę za ochronę, polisę OC, ubezpieczenie na życie matki małoletnich.

Oceniając aktualną wysokość usprawiedliwionych kosztów utrzymania mał. F. i H. Sąd miał na uwadze, że obecnie ich matka nie ponosi już kosztów związanych z zatrudnianiem opiekunki ani też opłaty za przedszkole, bowiem oboje małoletni są obecnie uczniami szkoły podstawowej.

Biorąc pod uwagę możliwości zarobkowe ojca małoletniego a także zmniejszenie się zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, Sąd na mocy art. 138 KRO obniża alimenty od powoda P. H. względem mał. pozwanych: F. H. i H. H. (1) z kwoty po 1.500złotych miesięcznie na każdego z mał. pozwanych, łącznie z kwoty 3.000 złotych (trzy tysiące złotych) ustalonej wyrokiem Sądu Okręgowego do kwoty po 1.100 (jeden tysiąc sto złotych) złotych miesięcznie, na każdego z mał. pozwanych – łącznie 2.200zł (dwa tysiące dwieście złotych) płatnej do rąk matki mał. M. H. do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Należy jednak zauważyć, że powód, jako ojciec trójki dzieci musi podejmować wszelkie starania, celem uzyskania jak najlepszych warunków pracy i płacy. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 10 października 2018 r. III RC 102/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu