Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 598 15 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. W myśl § 2 wymienionego przepisu jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.
Rolą Sądu w przedmiotowym postępowaniu jest badanie sposobu wywiązywania się przez uczestników postępowania z obowiązków wynikających z ostatniego orzeczenia bądź ugody sądowej, regulujących sposób utrzymywania kontaktów ojca z małoletnimi dziećmi. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez któregokolwiek z rodziców, Sąd może zagrozić uczestnikowi, który dopuścił się takiego naruszenia, zapłatą oznaczonej sumy pieniężnej.
Jeżeli Sąd stwierdzi naruszenie po stronie któregoś z rodziców, to egzekucja kontaktów z małoletnim dzieckiem sprowadza się do dwóch etapów. Etap pierwszy obejmuje groźbę nakazania oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby uprawnionej do kontaktów lub osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje. Etap drugi to nakazanie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Oznacza to, że sąd najpierw zagrozi nakazaniem oznaczonej sumy pieniężnej, a następnie na wniosek uprawnionego nakaże zapłatę tej sumy. Należy zaznaczyć, że groźna sankcji pieniężnej, nie może niweczyć celu postępowania, tj. wyegzekwowania kontaktów rodzica z dzieckiem, i zmierzać do uzyskania zyskownego instrumentu szykan między zwaśnionymi rodzicami (tak Jacek Ignaczewski „Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem”, LexisNexis, wyd. I, s. 89-91).
Należy podkreślić, że sformułowania „nie wykonuje” albo „niewłaściwie wykonuje” itd. wskazują, że zainteresowaniem sądu objęte są zachowania rzeczywiste, a nie prognozowane. Niewykonywanie lub wykonywanie niewłaściwe musi bezpośrednio oddziaływać na przebieg kontaktów określony w orzeczeniu lub ugodzie, dlatego inne zaniedbania osoby sprawującej pieczę nie usprawiedliwiają wszczęcia postępowania „pierwszego etapu” o zagrożenie nakazaniem zapłaty. Postępowanie unormowane w art. 598 15 KPC ma bowiem zabezpieczyć prawa do kontaktów w stosunkach między podmiotami o podobnych uprawnieniach, a tym samym również prawa dziecka (Zbigniew Strun, Komentarz do art. 598 15 Kodeksu postępowania cywilnego, teza nr 7 SIP LEX).
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Sprawa sądowa opracowana przez KancelarięWe wniosku Ł. Ż. domagał się zagrożenia uczestniczce J. P. nakazaniem zapłaty na rzecz wnioskodawcy kwoty 700 zł za każde naruszenie obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu w przedmiocie jego kontaktów z małoletnią A. Ż. Poza zakresem kognicji sądu w przedmiotowej sprawie jest badanie zasadności i treści obowiązku objętego orzeczeniem. Okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest fakt realizowania bądź uchylania się zobowiązanego od ciążącego na nim obowiązku. W przypadku niewykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dzieckiem Sąd rozstrzyga czy istniejące przeszkody leżą po stronie osoby pod której pieczą dziecko pozostaje, czy też są od niej niezależne.
W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż wnioskodawca uprawniony jest do kontaktów z córką w każdą drugą i czwartą sobotę miesiąca oraz następującą po niej niedzielę w godzinach od 14.00 do18.00, a także 26 grudnia każdego roku od godziny 12.00 do godziny 18.00 oraz w Poniedziałek Wielkanocny od godziny 12.00 do godziny 18.00 poza miejscem zamieszkania małoletniej.
Z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wynika, że J. P. będąc w pełni świadomą skutków prawnych zapadłego orzeczenia i powstałego dla niej obowiązku umożliwienia ojcu spotkania z dzieckiem dokłada należytej staranności, by ciążący na niej obowiązek właściwie zrealizować. W tym miejscu podnieść trzeba, że spotkania ojca z córką nieprawidłowo odbywają się od stycznia ponieważ Ł. Ż. wbrew swoim deklaracjom o przybyciu na wizytę do córki ostatecznie na spotkania nie przyjeżdżał, nie podając żadnych konkretnych i wiarygodnych powodów. Z tego względu do skutku nie doszło 8 spotkań.
Podkreślenia wymaga również fakt, iż zdarza się, że to uczestniczka dopytuje, czy ojciec na spotkanie z córką przyjedzie. Co więcej gdy małoletnia jest chora, J. P. informuje o tym wnioskodawcę. Kiedy z powodu choroby dziecko musi pozostać w domu uczestniczka proponuje wnioskodawcy, by spędził czas z dzieckiem w miejscu zamieszkania małoletniej. Taka sytuacja miała miejsce w lutym i marcu. Okoliczność ta została jednoznacznie potwierdzona dowodami z dokumentów m in. historią choroby. W związku z tym kwestionowanie przez wnioskodawcę przedstawianych mu przez matkę dziecka informacji, dotyczących stanu zdrowia małoletniej, było bezpodstawne.
Co prawda spotkanie Ł. Ż. z córką przypadające na weekend (…)sierpnia nie odbyło się, ponieważ uczestniczka razem z dzieckiem wyjechała(…). Jednak zdarzenie takie miało charakter incydentalny i związane było z faktem, iż uczestniczka w okresie (…) przebywała na urlopie wypoczynkowym i w tym czasie mogła razem z dzieckiem wyjechać. Ponadto J. P. o wyjeździe informowała wnioskodawcę i proponowała odbycie przez niego spotkania z małoletnią w innym terminie.
Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić trzeba, że w niniejszej sprawie nie zachodzą żadne okoliczności, które uzasadniałyby zagrożenie J. P. nakazaniem zapłaty na rzecz Ł. Ż. oznaczonej sumy pieniężnej za naruszenie ciążącego na nim obowiązku. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 26 lutego 2018 r. III Nsm 601/17
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
