Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Ubezwłasnowolnienie alkoholika – męża, żony, dziecka, córki czy syna

Stosownie do art. 13 § 1 kodeksu cywilnego osoba która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Konsekwencją ubezwłasnowolnienia całkowitego jest natomiast to, że osoba całkowicie ubezwłasnowolniona nie posiada zdolności do czynności prawnych (art. 12 KC). Ze względu na daleko posuniętą ingerencję w sferę praw osobistych osoby fizycznej, w razie jej ubezwłasnowolnienia całkowitego w orzecznictwie Sądu Najwyższego rygorystycznie podchodzi się do wykładni przesłanek ubezwłasnowolnienia wskazanych w art. 13 § 1 KC.

Sama choroba psychiczna lub inna przyczyna wskazana w art. 13 § 1 KC nie jest wystarczającą przesłanką do orzeczenia ubezwłasnowolnienia całkowitego. Tym przyczynom musi towarzyszyć powiązana przyczynowo z tymi przyczynami niemożność kierowania swoim szeroko rozumianym postępowaniem przez osobę fizyczną, której wniosek dotyczy. Przez pojęcie „niemożność” rozumieć należy brak świadomego kontaktu z otoczeniem oraz brak możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji, swojego zachowania i wywołanych nim następstw (postanowienie Sądu Najwyższego z 17 maja 2013 r., I CSK 122/13).

Ubezwłasnowolnienie alkoholika Warszawa Poznań

Ubezwłasnowolnienie alkoholika

W orzecznictwie wypracowana została dodatkowa przesłanka ubezwłasnowolnienia, nakazująca sądowi badanie interesu osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona. Ubezwłasnowolnienie może być orzeczone tylko dla dobra takiego podmiotu (postanowienie Sądu Najwyższego z 30 maja 1968 r., I CR 175/68, RPEiS 1969, nr 2, s. 325; postanowienie Sądu Najwyższego z 14 lutego 1974 r., I CR 8/74, OSNC 1975, nr 1, poz. 12). Ubezwłasnowolnienie jest bowiem instytucją powołaną w wyłącznym interesie osoby chorej, która z przyczyn określonych w art. 13 § 1 KC nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem albo z przyczyn określonych w art. 16 § 1 KC potrzebuje pomocy do prowadzenia spraw życia codziennego.

Ubezwłasnowolnienie całkowite, stanowiąc drastyczny środek ingerencji w dobra osobiste człowieka, powoduje daleko idące skutki, w postaci utraty przez osobę ubezwłasnowolnioną zdolności do czynności prawnych oraz wszystkich pochodnych następstw tej zdolności. Zatem sam ten środek musi być, w zakresie stosowania, traktowany jako nadzwyczajny, który Sąd może orzec jedynie wówczas, gdy w sytuacji zdrowotnej oraz osobistej uczestnika jest to nieuniknione.

Za jego orzeczeniem przemawiać powinno także dobro osoby ubezwłasnowolnianej, w tym uznanie, że musi on być zastosowany jako najbardziej optymalne w okolicznościach faktycznych sprawy narzędzie gwarantujące ochronę interesu osobistego lub majątkowego podmiotu, którego orzeczenie tej treści ma dotyczyć.

Podstawową przesłanką całkowitego ubezwłasnowolnienia, charakterystyczną dla tej instytucji jest kwalifikowana niemożność kierowania swoim postępowaniem, czyli szczególna dysfunkcja mentalna, wywołana wskazanymi ściśle przez ustawodawcę, przyczynami w postaci choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych w tym pijaństwa lub narkomanii. Ta niemożność kierowania postępowaniem jest przy tym następstwem tego, iż na skutek wskazanej wyżej dysfunkcji osoba, której dotyczy wniosek nie ma możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji, a co za tym idzie, także podejmowania adekwatnych do niej działań, chroniących właściwie sferę jej interesów natury prawnej i (lub) faktycznej.

Mimo istnienia przesłanek prowadzących do ubezwłasnowolnienia sąd może oddalić wniosek o ubezwłasnowolnienie, jeżeli sytuacja życiowa chorego jest ustabilizowana, ma on zapewnioną dostateczną opiekę faktyczną i nie zachodzi potrzeba podjęcia żadnych działań wymagających ustanowienia opieki prawnej, a orzeczenie ubezwłasnowolnienia mogłoby prowadzić do zakłócenia – wbrew interesom chorego – korzystnie dla niego uregulowanej sytuacji faktycznej (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1977 r. I CR 450/76).

Ubezwłasnowolnienie alkoholika Warszawa Poznań

Sprawa sądowa o ubezwłasnowolnienie alkoholika opracowana przez Kancelarię

Wnioskodawczyni M. S., w ostatecznie określonym żądaniu wniosku domagała się całkowitego ubezwłasnowolnienia swojej matki, B. K. z powodu pijaństwa. W motywach żądania wskazała, że uczestniczka pije alkohol nałogowo, z czasem stan ten nasilił się, powodując, iż upija się ciągami trwającymi nieprzerwanie przez dwa do trzech tygodni. Wówczas całą swoją aktywność skupia na zdobywaniu używki, przeznaczając na nią całą, niewielka emeryturę, wymiarze 740 złotych miesięcznie. Nałóg wpływa destrukcyjnie nie tylko na jej ale tak że na życie członków jej najbliższej rodziny. By pozyskać środki na alkohol zaciąga pożyczki od osób trzecich i instytucji para bakowych, a stan swoich zobowiązań z tego tytułu ukrywa przed rodziną. Ponieważ nie płaci opłat z tytułu utrzymania mieszania i dostawy mediów istnieje realna groźba eksmisji z mieszkania, które zajmuje, dotycząc nie tylko jej ale także córki J. K. z rodziną. Ostatnio zawarła w niewyjaśnionych okolicznościach umowę z nieznaną wnioskodawczyni osobą. Córka obawia się, iż na jej podstawie, matka dokonała zbycia prawa do lokalu.

Uczestniczka, domagając się oddalenia wniosku, zaprzeczyła temu by była uzależniona od alkoholu, który o ile spożywa, to czyni to okazjonalnie. Podnosiła, iż radzi sobie z czynnościami życia codziennego, sama opłaca należności związane z utrzymaniem lokalu, w odróżnieniu od córki J., która w nich w żaden sposób nie partycypuje. Biorący udział w postępowaniu Prokurator, po przeprowadzeniu dowodów z opinii biegłych psychiatry i psychologa poparł wniosek o całkowite ubezwłasnowolnienie. Postanowieniem Sąd Okręgowy ubezwłasnowolnił całkowicie uczestniczkę B. K. z powodu pijaństwa.

Sąd ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia. B. K. jest panną i matką dwóch córek, w osobach M. S. i J. K., która wspólnie z nią mieszka w lokalu, wspólnie z członkami swojej rodziny. Od wielu lat uczestniczka jest nałogową alkoholiczką, która nigdy nie poddawała się leczeniu i nie mając poczucia choroby nie zamierza go dobrowolnie podjąć. Alkohol pije ciągami, trawiącymi dwa do trzech tygodni Kilkakrotnie była przewożona do izby wytrzeźwień. Postępowania inicjowane przez córkę – wnioskodawczynię i Prokuraturę Rejonową w Krakowie w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 178a KK, zmierzające do poddania się przez uczestniczkę dobrowolnemu leczeniu nie przyniosły rezultatu wobec odmowy poddania się terapii.

Ubezwłasnowolnienie alkoholika Warszawa Poznań

Na tę używkę B. K. przeznacza swoje świadczenie emerytalne, które uzyskuje wymiarze miesięcznym 740 złotych. Zaciąga także zobowiązania finansowe w instytucjach para bankowych którymi dowolnie dysponuje przy czym część przekazuje na rzecz nieznanych osób. Pozostając pod wpływem alkoholu doprowadza do powstawania u siebie obrażeń ciała, wymagających pomocy medycznej. Wywołuje w tym stanie także awantury domowe, w których interweniuje policja.

Zawarła też, formie aktu notarialnego umowę z osobą określaną jako „ znajomy z administracji „. Miał on, na jej podstawie „ wykupić jej długi” Nie była w stanie określić bliżej przedmiotu tej umowy ani też kancelarii notarialnej gdzie doszło do jej zawarcia, chociaż twierdziła, że była wówczas trzeźwa. Swoje decyzje i ich konsekwencje, ukrywa przed córkami.

Jak ustala ponadto Sąd I instancji, na podstawie przeprowadzonych w sprawie opinii biegłego lekarza psychiatry oraz psychologa, uczestniczka na skutek uzależnienia od alkoholu, świadomości której to choroby nie ma, dotknięta jest zaburzeniami krytycyzmu, w odniesieniu do sposobu swojego postępowania, nie potrafi go właściwie ocenić ani też przewidywać konsekwencji swoich działań, w tym ich następstw finansowych, które są dla jej majątku niekorzystne. Kieruje się własnymi wyobrażeniami i żyje w świecie iluzji, co jest charakterystyczne dla osób uzależnionych.

W rozważaniach prawnych, po przedstawieniu normatywnych przesłanek, których spełnienie pozwala na orzeczenie całkowitego ubezwłasnowolnienia uczestnika postępowania, Sąd Okręgowy stanął ma stanowisku, iż ustalony w sprawie stan faktyczny stanowi dostateczną podstawę do oceny, iż żądanie M. S. jest w całości usprawiedliwione. Odwołując się do wniosków opinii biegłych, które były wzajemnie zgodne, że na skutek nałogu B. K. nie jest zdolna do pokierowania swoim postępowaniem Sąd I instancji zwrócił w szczególności uwagę, że uczestniczka prowadzi autodestrukcyjny tryb życia, podejmuje czynności, które w swoich skutkach, w tym finansowych, są dla niej niekorzystne. Co więcej szkodzą one nie tylko jej ale także członkom najbliższej rodziny. Z uwagi na brak poczucia choroby alkoholowej, której nie godzi się dobrowolnie leczyć, nie jest w stanie samodzielnie sprostać problemom życiowym, których istoty nie jest w stanie właściwie zrozumieć. Swoją uwagę koncentruje na ukrywaniu rzeczywistej sytuacji osobistej przed córkami.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu