Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Miejsce zamieszkania jest pojęciem prawnym nawiązującym do określonej sytuacji faktycznej. W myśl art. 25 KC miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O miejscu zamieszkania decydują zatem dwa czynniki: zewnętrzny (faktyczne przebywanie, corpus) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu, animus manendi), występujące i trwające łącznie. Odpadnięcie jednego z nich powoduje utratę dotychczasowego miejsca zamieszkania, bez uzyskania nowego. Jednak przerwa w faktycznym przebywaniu w miejscu zamieszkania, nawet długotrwała nie pozbawia danej osoby miejsca zamieszkania.
Miejsce zamieszkania, pobytu dziecka (córki lub syna) a zameldowanie i meldunek
Wyrażenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia oświadczenia woli (nie jest czynnością prawną). Wystarcza więc, że zamiar taki wynika z zachowania danej osoby polegającego na ześrodkowaniu swojej aktywności życiowej w określonej miejscowości.
Osoba, która posiada obywatelstwo polskie i przebywa stale na terytorium Polski, może zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego. Czynności meldunkowych, które mają charakter administracyjny, dokonuje właściwy urząd gminy. Meldunek jest to określenie adresu stałego lub czasowego miejsca pobytu danej osoby. Określenie to wskazuje miejscowość, ulicę, numer domu oraz ewentualnie numer lokalu mieszkalnego, w którym na stałe lub czasowo przebywa dana osoba. Nie należy mylić zameldowania z pojęciem miejsca zamieszkania, zdefiniowanym w Kodeksie cywilnym. Meldunek stały i tymczasowy Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości, pod oznaczonym adresem, z zamiarem stałego przebywania. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce stałego pobytu.
W mowie potocznej miejsce zamieszkania bywa często mylone z miejscem zameldowania. Samo zameldowanie, będące kategorią prawa administracyjnego, nie przesądza o miejscu zamieszkania dziecka w rozumieniu prawa cywilnego, choć jest wskazówką, która przy ocenie istnienia przesłanek z art. 25 będzie bez wątpienia brana pod uwagę. Nie tworzy ono też uprawnienia do zajmowania lokalu mieszkalnego.
Zamieszkiwanie przez rodziców w jednej miejscowości nie stanowi przeszkody do wystąpienia z wnioskiem o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka przy jednym z rodziców. W orzeczeniu sąd nie ustala miejsca zamieszkania dziecka pod konkretnym adresem, a nawet w określonej miejscowości, ale ustala, iż miejscem zamieszkania dziecka będzie każdorazowo miejsce zamieszkania danego rodzica. O miejscu zamieszkania dziecka przy jednym z rodziców sąd orzeka również w wyroku rozwodowym.
Przykład z sprawy sądowej
Jak wynika z motywów rozstrzygnięcia, Sąd I instancji podejmując decyzję o ustaleniu, że do daty prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie miejscem pobytu małoletniej powinno być miejsce zamieszkania jej matki, kierował się przede wszystkim wnioskami opinii sądowych sporządzonych w sprawie. Jak wynika z opinii biegłych, na co powołał się Sąd I instancji, „małoletnia J. na obecnym etapie ujawnia silne przywiązanie emocjonalne do matki, natomiast jej relacja uczuciowa z ojcem jest zakłócona. Dziewczynka jednoznacznie deklaruje wolę zamieszkiwania z matką”. Biorąc pod uwagę potrzeby małoletniej, a także brak przeciwwskazań zdrowotnych do sprawowania opieki nad J. przez matkę oraz fakt, że E. K. jest obecnie dużo bardziej atrakcyjnym rodzicem dla dziewczynki niż ojciec, należy ustalić miejsce stałego pobytu przy matce. Ojciec powinien spotykać się z córką w sposób częsty i regularny. Może on odbierać J. 2 razy w tygodniu z zajęć edukacyjnych i odprowadzać do m atki do godziny 19 ( 00). Ponadto małoletnia winna spędzać u ojca co drugi weekend od piątku po zajęciach do niedzieli godz. 17 ( 00) . Z uwagi na silne skonfliktowanie stron wskazany jest nadzór kuratora nad sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej przez matkę i ojca. Powyższa propozycja kontaktów mogłaby obowiązywać w formie zabezpieczenia na czas trwania procesu.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
