Art. 38 ust. 1 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U.2017.882 t.j. z dnia 2017.05.05) przewiduje, iż osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej.
Stosownie zaś do treści art. 39 ust. 1 ww. Ustawy jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody. Zgodnie zaś z treścią ust. 3 cytowanego wyżej przepisu jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy. Zgodnie z postanowieniem SN z dnia 9 lutego 2011 r., V CSK 248/10, umieszczenie w domu pomocy społecznej służące zapewnieniu koniecznej opieki medycznej oraz zadowalających warunków życiowych, bez zgody zainteresowanej, jest środkiem podejmowanym w interesie tej osoby.
Tak więc osoba chora psychicznie lub upośledzona umysłowo może być przyjęta do domu pomocy społecznej, jeżeli spełnione zostaną przesłanki:
– nie jest zdolna do zaspokajania potrzeb życiowych,
– nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji,
– brak opieki zagraża jej życiu,
– nie wymaga leczenia szpitalnego,
– nie wyraziła zgody lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyraził zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Pismem Ośrodek Pomocy Społecznej zwrócił się do tut. Sądu z wnioskiem o umieszczenie M. G. w domu pomocy społecznej bez jej zgody. Wniosek Ośrodek Pomocy Społecznej D. W. należało uwzględnić, mają na uwadze zwłaszcza, iż postępowanie toczy się już od kwietnia i nie mogły być zakończone z uwagi na postawę uczestniczek unikających współpracy z sądem poprzez uniemożliwianie zleconych badań i wywiadu kuratora. W realiach niniejszej sprawy spełnione zostały zdaniem Sądu Rejonowego przesłanki uzasadniające umieszczenia M. G. w domu pomocy społecznej bez jej zgody.
Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, iż M. G. mająca 86 lat, nie jest już w stanie funkcjonować samodzielnie. Lekarz psychiatra M. B. po przeprowadzeniu badania w jej mieszkaniu stwierdził u niej organiczne zaburzenia urojeniowe i niezdolność do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych (k.4). Uczestniczka nie jest krytyczna wobec swoich urojeń i swojego zachowania, naraża się na niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia chodząc po zagraconym mieszkaniu, nie przyjmując odpowiednich leków. Z uwagi na wiek i choroby jej stan zdrowia pogarsza się, również jej zdrowie psychiczne odbiega od normy. Stwarza zagrożenie dla siebie i innych np. pozostawiając odkręcony gaz, gromadząc zbędne rzeczy do tego stopnia, że grozi to wywołaniem pożaru. Ostatnio w ogóle M. G. nie przebywa w swoim lokalu nie wiadomo w jakim środowisku przebywa i skąd czerpie środki na utrzymanie. Nie wiadomo też czy ma odpowiednią opiekę i kto ją sprawuje.
Zdaniem Sądu również stan zdrowia psychicznego jej córki J. G. mającej już 62 lata odbiega od normy. Jest to osoba nie pracująca, wykazująca zaburzenia zdrowia psychicznego i zachowania co widoczne było w toku prowadzonej sprawy w tym w kontakcie z uczestniczką na rozprawie, niewłaściwie zajmująca się sobą jak i swoją matką. J. G. nie była w stanie nawet doprowadzić użytkowanego lokalu do porządku, przez co obie z matką przebywały w warunkach urągających podstawowym zasadom higieny. Obecnie zaś w ogóle zabrała gdzieś matkę i nie wiadomo tak naprawdę gdzie i w jakich warunkach przebywają. Z uwagi na powyższe, w ocenie tut. Sądu J. G. działa irracjonalnie, nie jest w stanie zapewnić swojej matce odpowiedniej opieki, zaś M. G. nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji. M. G. wymaga stałej pomocy i nadzoru odpowiedzialnych osób trzecich przy podstawowych czynnościach życiowych i nadzoru nad zażywaniem leków. Jej córki J. G. nie można w opisanym stanie rzeczy uznać za osobę odpowiedzialną i zdolną do zapewnienia matce właściwej opieki. W ocenie Sądu wobec uczestniczki postępowania M. G. zostały spełnione wszystkie przesłanki wskazane w art. 38 i 39 Ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U.2016.546 t.j.). Postanowienie Sądu Rejonowego- VI Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 maja 2019 r. VI RNs 243/18
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.