Zgodnie z art. 138 KRO w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” wskazanych w przywołanej regulacji należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu określonych w art. 133 i 135 KRO Stosownie do treści art. 133 § 1 KRO rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zatem tylko posiadanie przez dziecko własnego majątku z którego dziecko mogłoby się samodzielnie utrzymać zwalnia rodziców z ich obowiązku alimentacyjnego wobec niego. W pozostałych przypadkach na rodzicach ciąży obowiązek dostarczania małoletniemu środków utrzymania i wychowania a jego zakres zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 KRO).

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci z reguły utrzymuje się przez dłuższy czas, co zwykle wiążę się ze zmianą okoliczności, które kształtują zakres tego obowiązku. Orzekając o alimentach wymagalnych w dacie wyrokowania są bierze za podstawę potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego według stanu istniejącego w dacie orzekania (art. 316 § 1 KPC). W sytuacji, gdy świadczenia te nie odpowiadają już potrzebom dziecka lub nie przystają do możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców, a zmiany te mają charakter istotny i nastąpiły po wydaniu orzeczenia ustalającego obowiązek alimentacyjny, aktualizują się podstawy do wystąpienia z powództwem opartym o treść art. 138 KRO o zmianę tego orzeczenia.

Dla zasadności żądania podwyższenia alimentów konieczne jest wykazanie, że nastąpił istotny wzrost usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz, że zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim zezwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentowania. Oznacza to, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym o treść art. 138 KRO wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu. Okoliczność, że doszło do zmiany uzasadniającej żądanie powództwa strona powodowa, stosownie do ogólnej reguły dowodowej określonej w art. 6 KC powinna wykazać.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone wyznacza treść art. 96 KRO, zgodnie z którym rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Dlatego też rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (opieki, mieszkania, wyżywienia, odzieży, higieny osobistej, leczenia), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (w tym kształcenia) oraz dostarczenia wypoczynku. Zawsze dziecko jednak każde musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia, stosownej do wieku i pory roku odzieży, środków ochrony zdrowia , kształcenia oraz pieczy nad jego osobą i majątkiem. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności zobowiązanego.

Zgodnie z treścią art. 730 § 1 KPC w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Przepis art. 730¹ § 1 KPC stanowi, iż udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. § 2 cyt. przepisu mówi, iż interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 731 KPC).W sprawach o alimenty, zgodnie z art. 753 § 1 KPC, zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo lub okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Pozwem małoletni powód J. K. reprezentowany przez matkę J. M. wniósł o zasądzenie alimentów od pozwanego M. K. w kwocie po 1200 zł miesięcznie od maja oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda kwot po 200 zł miesięcznie tytułem zaległych alimentów. Wniósł również o udzielenie zabezpieczenia poprzez zasądzenie od pozwanego alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie na czas trwania postępowania.

W uzasadnieniu pozwu J. M. podała, iż pozostawała z pozwanym w nieformalnym związku, z którego pochodzi małoletni syn, związek ten się rozpadł, pozwany mieszka we W. w domu stanowiącym własność jego rodziców, którzy przebywają za granicą i ponoszą wszystkie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości. Pozwany zatrudniony jest w przedsiębiorstwie (...) na stanowisku specjalisty d.s. eksportu i obrotu krajowego z wynagrodzeniem 2500- 3000 zł miesięcznie netto. Pozwany przekazywał matce powoda kwotę 600 zł na utrzymanie dziecka oraz przekazywał połowę kwoty wydatków na dziecko przedstawianych mu co miesiąc przez J. M. Koszt utrzymania syna J. M. wyliczyła na kwotę 1800 zł (opłata za przedszkole -250 zł, wyżywienie -250 zł, ubrania – 200 zł, środki czystości -125, udział w opłatach mieszkaniowych -200 zł, zajęcia dodatkowe -300 zł, zabawki edukacyjne i pomoce naukowe -150 zł, wydatki na wyjścia rekreacyjne -150 zł, lekarstwa – 50 zł , paliwo 100 zł). Matka małoletniego powoda mieszka wraz z synem w mieszkaniu swoich rodziców przy ul. (...) we W., przekazuje rodzicom kwotę 400 zł tytułem utrzymania mieszkania. Zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na ¼ etatu z wynagrodzeniem 345, 16 zł netto na stanowisku lektora języka angielskiego. Dodatkowo z tytułu tłumaczeń i korepetycji osiąga w trakcie roku szkolnego dochód około 1500 zł.

Mając powyższe ustalenia faktyczne na uwadze Sąd uznał, że na obecnym etapie postępowanie wniosek o zabezpieczenie alimentacyjne nie zasługuje na uwzględnienie bowiem pozwany wywiązuje się dobrowolnie z obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna. W ostatnich miesiącach przekazał na ten cel kwoty ponad 700 zł miesięcznie. Nadto w ocenie Sądu koszt utrzymania małoletniego dziecka wskazany przez matkę jest zawyżony mając na uwadze standard życia i wielkość dochodów jego rodziców, gdyby rodzina zamieszkiwała razem do dyspozycji miałaby nieco ponad 4000 zł miesięcznie, na utrzymanie każdego z rodziców przypadałaby kwota dwukrotnie mniejsza niż na utrzymanie sześcioletniego dziecka. Po dokonaniu szczegółowych ustaleń w zakresie przesłanek obowiązku alimentacyjnego Sąd rozstrzygnie o żądaniu pozwu. W niniejszej sprawie roszczenie nie zostało uprawdopodobnione stąd Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie alimentów na czas trwania postępowania. Postanowienie Sądu Rejonowego - III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 maja 2013 r. III RC 355/13

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.