Stosownie do przepisów o postępowaniu zabezpieczającym, w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd cywilny lub polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia – art. 730 § 1 KPC W myśl art. 730 1 § 1 KPC udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w zabezpieczeniu. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, w rozumieniu powołanych przepisów, istnieje natomiast wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Podstawę materialnoprawną roszczenia zawiera z kolei przepis art. 133 § 1 k.r. i o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przesłanką wyznaczającą ramy czasowe tego obowiązku nie jest więc osiągnięcie przez uprawnionego pełnoletniości, lecz osiągnięcie stopnia samodzielności życiowej pozwalającej na samodzielne utrzymanie. Zakres tych świadczeń zależy natomiast od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 k.r. i o.). Powyższego nie można jednakże rozważać nie biorąc pod uwagę treści art. 133 § 3 k.r. i o. stanowiącego, że rodzice mogą się uchylić od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem przyjmuje się, że dopuszczalne jest zabezpieczenie powództwa z art. 138 k.r. i o. o uchylenie lub obniżenie obowiązku alimentacyjnego ustalonego prawomocnym wyrokiem. Zważywszy natomiast, że roszczenie z art. 138 k.r. i o. nie jest roszczeniem pieniężnym, aczkolwiek majątkowym, sąd zgodnie z art. 755 § 1 KPC nie jest skrępowany w wyborze środków zabezpieczających (por. uchwałę SN z dnia 27 listopada 1980 r., III CZP 60/80, OSNCP 1981, z. 6, poz. 97). Teoretycznie możliwe byłoby więc także zezwolenie na składanie do depozytu świadczeń alimentacyjnych do czasu zakończenia postępowania w sprawie z powództwa przewidzianego w art. 138 k.r. i o.
Warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest jednak uprawdopodobnienie roszczenia i interesu prawnego przez wnioskodawcę. Szczególny charakter należności alimentacyjnych sprawia, że nie wystarczy samo powołanie się dłużnika alimentacyjnego na fakty mające uzasadniać powództwo z art. 138 k.r. i o., lecz powinny być one nadto uwiarygodnione – w zasadzie – dokumentami, np. zaświadczeniem z miejsca pracy osoby uprawnionej do alimentów, co miałoby świadczyć o jej usamodzielnieniu (uchw. SN z dnia 27 listopada 1980 r., III CZP 60/80, OSNCP 1981, z. 6, poz. 97).
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Powód K. Z. wniósł o uchylenie obowiązków alimentacyjnych względem córek nałożonych na powoda wyrokiem Sądu. Równocześnie wniósł o zabezpieczenie tego roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku wierzycielek A. Z.i B. Z. W uzasadnieniu wniosku o zabezpieczenie powództwa powód podał, iż uprawnione do alimentów córki są osobami pełnoletnimi od kilku lat. Wskazał, iż od kilku lat przebywa na rencie inwalidzkiej i otrzymuje po potrąceniu 306,69 zł miesięcznie. Podał, że kwota ta nie wystarcza mu na utrzymanie i na leki. Podniósł, że przeszedł kilka operacji i jest pod stałą opieką onkologiczną. Wskazał również, iż jego żona jest również na rencie inwalidzkiej w wymiarze 700, 00 zł miesięcznie. Na potwierdzenie powyższego przedłożył do akt sprawy decyzję.
Powód tymczasem okoliczności tego rodzaju nie wykazał. Z decyzji ZUS wynika jedynie, iż wobec powoda orzeczono jedynie częściową niezdolność do wykonywania pracy, a także że po potrąceniu alimentów pozostaje mu kwota 306, 69 zł. Powód nie przedłożył żadnych innych dokumentów wskazujących na jego stan zdrowia, wysokość ponoszonych kosztów leczenia, a w szczególności nie wykazał, że nie może świadczyć żadnej pracy.
W odniesieniu natomiast do sytuacji finansowej pozwanych, z informacji zawartych w uzasadnieniu pozwu, wynika jedynie, że pozwane są osobami pełnoletnimi od paru lat. Uzasadniając swoje powództwo powód nie wskazał, czy pozwane uczą się, czy ukończyły edukację, czy pracują, jaki jest stan ich zdrowia.
Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności niniejszej sprawy na obecnym etapie postępowania zabezpieczenie roszczenia w sposób wskazany przez powoda nie jest zatem możliwe. W aktach sprawy brak jest bowiem jakiegokolwiek obiektywnego materiału dowodowego pozwalającego na ocenę sytuacji życiowej i rodzinnej pozwanych. Niewątpliwie pozwany znajduje się w ciężkiej sytuacji finansowej, co prawdopodobnie w głównej mierze związane jest uznaniem go za osobę częściowo niezdolną do pracy. Zauważyć należy jednak, że problemy finansowe powoda są prawdopodobnie przede wszystkim wynikiem nieregulowania przez niego wcześniejszych zobowiązań alimentacyjnych.
Ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie dalszego trwania obowiązku alimentacyjnego zapadnie po przeprowadzeniu całego postępowania dowodowego. Na obecnym etapie postępowania natomiast brak podstaw faktycznych uzasadniających uwzględnienie wniosku. Postanowienie Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 22 lutego 2013 r. III RC 38/13
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.