Stosownie do art. 133 § 1 KRO, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W myśl zaś art. 135 § 1 i 2 KRO, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z § 2 wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Nadto zgodnie z § 3, na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają: świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 808 i 875), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji (pkt 1); świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (pkt 2); świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407) (pkt 3); świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 111) (pkt 4); rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. poz. 303) (pkt 5).
Z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że przy ustaleniu wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz małoletniego dziecka należy wziąć pod uwagę z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspakajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Należy przez to rozumieć dochody rzeczywiście uzyskiwane, jak również zarobki i dochody, które każdy z małżonków może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości finansowych nie należy utożsamiać z faktycznie osiąganymi dochodami. Obejmują one także wysokość dochodów, które zobowiązany do alimentacji jest w stanie uzyskać przy uwzględnieniu wyuczonego zawodu, ilości i rodzaju posiadanego majątku.
W myśl art. 138 KRO w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (art. 133 KRO i 135 KRO). Zmiana zatem „stosunków” tak pojmowanych jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 roku, sygn. akt II CO 9/74). Nie każda zmiana skutkuje zmianą orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana musi być istotna i trwała. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 KRO należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności – na tle sytuacji ogólnej – mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych i wyczerpują te przesłanki, które w sposób istotny wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Sprawa sądowa opracowana przez KancelarięW realiach sytuacji życiowej stron, treść powołanych przepisów wskazuje, iż za uchyleniem się od świadczeń alimentacyjnych B. T. względem jego pełnoletniej córki A. T., przemawia fakt, że pozwana jest pełnoletnia i zakończyła naukę na poziomie szkoły średniej. Sama dokonała wyboru, ze będzie żyć poza swoją grupą rodzinną w związku nieformalnych z A. K. (2) z którym ma syna S.. Pozwana nie przejawia wystarczającej determinacji w skutecznym kontynuowaniu dalszej nauki. Okres 2 lat był wystarczający, by przy wykorzystaniu przedmiotowego świadczenia alimentacyjnego i dochodów z własnej pracy, zdobyć policealne wykształcenie zawodowe. Należy oczekiwać od 22 letniej A. T. – inwencji, determinacji i zaangażowania w skuteczne zdobycie zawodu.
Kolejne trzecie podejście przez pozwaną do zdobycia zawodu i fakt kontynuowania nauki w policealnej szkole w systemie zaocznym, gdzie zajęcia odbywają się w soboty i niedziele w godzinach od 9 do 16 nie stoi na przeszkodzie zatrudnienia pozwanej i zdobycia środków finansowych na swoje utrzymanie, gdyby nie konieczność sprawowania opieki nad synem.
Zdaniem Sądu fakt sprawowania obecnie przez A. T. bezpośredniej opieki nad synem S., a tym samym brak możliwości podjęcia przez nią zatrudnienia nie może skutkować dalszym obowiązkiem alimentacyjnym powoda, względem córki.
Okoliczność urodzenia przez A. T. syna S. K. rodzi obowiązek ojca małoletniego partycypowania w kosztach utrzymania dziecka w odpowiednim zakresie, który winien zabezpieczyć podstawowe potrzeby zarówno małoletniego jak i jego matki, która spełnia swój obowiązek w formie niepieniężnej poprzez sprawowanie opieki i wychowanie S. K., zwłaszcza, że A. K. (2) ma stałą pracę i poza małoletnim synem nie ma innych obowiązków alimentacyjnych.
W tym miejscu wskazać należy, że skoro A. T. i ojciec jej małoletniego syna podjęli decyzję o wynajęciu mieszkania pomimo, że matka pozwanej ma duży dom, a A. K. (2) dwupoziomowe mieszkanie to winni liczyć się z dodatkowymi kosztami związanymi z utrzymaniem tego wynajmowanego mieszkania.
Wobec powyższego w ocenie Sądu od czasu zasądzenia alimentów nastąpiła po stronie pozwanej taka trwała zmiana stosunków, która uzasadnia uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda ustalonego dla A. T. z dniem wniesienia pozwu. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 stycznia 2019 r.III RC 146/18
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
