Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zwrot pieniędzy z alimentów i na zaspokojenie potrzeb rodziny

W czasie trwania małżeństwa oboje małżonkowie są zobowiązani, w oparciu o art. 27 KRO, do przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Celem opartego na tej podstawie obowiązku jest uzyskanie od obojga małżonków środków materialnych dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenia uzasadnionych potrzeb jej poszczególnych członków, przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej (uzasadnienie tezy I uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 86).

Wyraźne rozróżnienie między istniejącym między małżonkami w czasie trwania małżeństwa roszczeniem o zaspokojenie potrzeb rodziny i roszczeniem o alimenty wprowadza natomiast art. 445 KPC. Na tle wykładni art. 27 KRO ukształtował się w judykaturze (uzasadnienie tezy I uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z dnia 16 grudnia 1987 r., uzasadnienie wyroku SN z dnia 26 maja 1999 r., III CKN 153/99) pogląd, że o potrzebach rodziny, można mówić w zasadzie wówczas, gdy rodzina jest związana węzłem wspólnego pożycia. Jeżeli małżonkowie pozostają w faktycznej separacji, ustała między nimi wszelka więź, a małżonkowie są bezdzietni, bądź ich dzieci, już samodzielne i nie pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym nie można uznać, że rodzina istnieje. Podzielić należy trafne zapatrywanie wyrażone w piśmiennictwie, że w takiej sytuacji obowiązek małżonka przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny nie wygasa, lecz przybiera postać, opartego na podstawie art. 27 KRO, obowiązku alimentowania drugiego małżonka w rozmiarze wynikającym z zasady równej stopy życiowej małżonków. Tak rozumianego pojęcia „obowiązku alimentacyjnego” dotyczy też art. 445 KPC.

Udzielenie zabezpieczenia kosztów utrzymania rodziny czy alimentów między małżonkami nie wymaga zgłoszenia żądania ich zasądzenia, wystarczający jest sam wniosek o zabezpieczenie. Udzielenie zgłoszonemu w sprawie roszczeniu zabezpieczenia, przyznaje mu ochronę tymczasową na czas trwania postępowania, o jego zasadności sąd rozstrzyga ostatecznie w wyroku.

Określony w art. 58 KRO przedmiot orzekania przez sąd w wyroku rozwodowym nie obejmuje roszczenia o dostarczanie rodzinie środków utrzymania i mającego podstawę w art. 27 KRO roszczenia o alimenty między małżonkami na czas procesu. Szeroko rozumiany obowiązek alimentacyjny oparty na tej podstawie prawnej wygasa bowiem na skutek ustania małżeństwa. Nie stanowi jego prawnej kontynuacji obowiązek alimentacyjny oparty na podstawie art. 60 KRO, który powstaje dopiero wskutek rozwiązania małżeństwa przez rozwód (uzasadnienie uchwały SN z dnia z dnia 5 października 1982 r., OSNCP 1983, nr 2-3, poz. 31). Nie można więc uznać, że podstawa świadczonych na rzecz współmałżonka przez czas trwania procesu alimentów, w oparciu o postanowienie o udzielaniu ich zabezpieczenia w sprawie o rozwód, odpada w następstwie oddalenia roszczenia tego małżonka o alimenty określone w art. 60 KRO procesu.

Dlatego świadczenie uiszczone na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia zobowiązującego do łożenia na rzecz małżonka kosztów utrzymania rodziny nie podlega zwrotowi jako świadczenie nienależne (art. 410 KC) w razie prawomocnego oddalenia w wyroku rozwodowym jego żądania zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 KRO. Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 20 października 2010 r. III CZP 59/10

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu