Nie zasługuje na aprobatę pogląd, że orzeczenie rozwodu przed zamknięciem rozprawy w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej wyłącza uwzględnienie tego żądania z powodu utraty legitymacji przez dotychczasowego małżonka. Niewątpliwie istniejąca między małżonkami wspólność ustawowa ustaje także z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Niemniej jednak, mogą zdarzyć się takie sytuacje, że przed rozwiązaniem małżeństwa majątek wspólny przestaje służyć realizacji celów małżeństwa. Dlatego w ustawie wprost (art. 52 § 2 KRO) dopuszcza się możliwość wcześniejszego ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Jednocześnie w orzecznictwie ugruntowało się ostatecznie stanowisko dopuszczające orzeczenie o rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, także po prawomocnym rozwiązaniu małżeństwa, jeżeli powództwo o rozdzielność majątkową zostało wytoczone przed uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego (uchwała Sąd Najwyższy z dnia 5 listopada 1993 r., III CZP 151/93 oraz z dnia 14 kwietnia 1994 r. III CZP 44/94, OSNC 1994, nr 10, poz. 190 zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r. III CZP 54/96, OSNC 1996, nr 10, poz. 130 oraz wyroki z dnia 11 grudnia 2008 r., Jl CSK 371/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 171 i z dnia 24 lutego 2017 r., IV CSK 224/16). Wobec tego, nie może usprawiedliwiać oddalenia powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą, wniesienie pozwu po wydaniu wyroku rozwodowego, ale przed jego uprawomocnieniem. Taką podstawę mógłby stanowić brak „ważnych powodów” ustanowienia rozdzielności majątkowej na podstawie art. 52 § 1 KRO.
Uzasadnia to przyjęcie, że w przypadku, gdy sprawa o rozdzielność majątkową z datą wsteczną została wniesiona przed uprawomocnieniem się wyroku orzekającego rozwód małżeństwa – a połączenie obu spraw do rozpoznania jest niemożliwe – dopuszczalne jest orzeczenie o zgłoszonym żądaniu również po uprawomocnieniu się wyroku orzekającego rozwód. Ten ostatni bowiem wyrok powoduje ustanie wspólności ustawowej z mocy prawa od daty jego prawomocności, podczas gdy w sprawie o rozdzielność majątkową sąd orzekłby w odniesieniu do okresu wcześniejszego, nie objętego skutkami wyroku orzekającego rozwód. Niedopuszczalne byłoby natomiast wystąpienie z żądaniem rozdzielności majątkowej z datą wsteczną po prawomocnym orzeczeniu rozwodu.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
