Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zgoda i zezwolenie sądu na ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność małoletniego dziecka

Zgodnie z treścią art. 101 § 3 KRO rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Funkcja tego przepisu wynika stąd, że interesy majątkowe małoletniego dziecka wymagają ochrony, do której co do zasady powołani są rodzice sprawiający władzę rodzicielską. Zwiększonej ochrony wymaga majątek dziecka w sytuacji podejmowania co do niego czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wymienia enumeratywnie tego rodzaju czynności, ale przyjmuje się, że za takowe należy uznać czynności bezpośrednio rozporządzające (rzeczowe) lub zobowiązujące do rozporządzenia (obligacyjne), a dotyczące zbycia substancji majątkiem obciążenia go prawami rzeczowymi opróżnionymi lub zmiany jego przeznaczenia (tak Komentarz do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Wyd. Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2006 r., wydanie 3, pod red. K. Piaseckiego, str. 660).

Zgodnie z treścią art. 244 § 1 KC ograniczonym prawem rzeczowym jest między innymi hipoteka. Niewątpliwie więc ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowiącej współwłasność małoletniego dziecka wymaga zwiększonej ochrony w postaci uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego. Zezwolenie sądu opiekuńczego jest konieczne dla skuteczności czynności prawnej, nie może być udzielone ex post, a czynność prawna dokonana bez zezwolenia sądu jest nieważna i nie może być konwalidowana (tak aktualna w odniesieniu do art. 101 § 3 KRO uchwała całej izby cywilnej SN z 24.06.1961 r., sygn. akt I Co 16/16, OSNCP rok 1963, nr 9, poz. 187).

Zezwolenie przewidziane w art. 101 § 3 KRO może mieć w zasadzie charakter ogólny, ale jeżeli jest to potrzebne dla prawidłowego prowadzenia gospodarstwa, czy przedsiębiorstwa. Jednakże to ogólne zezwolenie nie może obejmować generalnie wszystkich bliżej nieokreślonych czynności. Powinno przynajmniej określać ich kategorię czy warunki dokonywania. Udzielając zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd, sąd opiekuńczy ocenia nie tylko jej legalność tzn. zgodność z obowiązującymi przepisami, ale także celowość z gospodarczego punktu widzenia dla dobra dziecka. Oceny tej sąd dokonuje według stanu z daty orzekania (tak SN w orzeczeniu z 3.03.1949 r., sygn. akt C 159/49, PN rok 1949, nr 2, str. 521).

Skoro Sąd udzielając zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu bada nie tylko, czy nie odbędzie się ona z uszczerbkiem dla majątku dziecka, ale także analizuje cel zamierzonej czynności (tak SN w wyrokach z 29.09.1998 r., sygn. akt II CKN 175/98 i z 19.11.2003 r., sygn. akt V CK 450/02), to oznacza, że nie może przeprowadzić takiej oceny co do nieskonkretyzowanych, nieprzewidzianych i niezamierzonych w dacie wydawania postanowienia przyszłych czynności, które nie mają charakteru powtarzalnych tak jak w ramach prowadzenia gospodarstwa, czy przedsiębiorstwa. Zatem sąd opiekuńczy wydając zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka w oparciu o art. 101 § 3 KRO, może objąć nim wielokrotne, powtarzalne czynności, jeżeli jest to potrzebne dla prawidłowego prowadzenia gospodarstwa rolnego czy przedsiębiorstwa, określając jednakże ich rodzaj, czy kategorię oraz warunki dokonywania, natomiast zezwolenie także w odniesieniu do czynności rozporządzających, zobowiązujących do rozporządzenia, obciążających ograniczonymi prawami rzeczowymi jako czynności jednorazowych, może dotyczyć tylko konkretnej pojedynczej czynności prawnej. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi – I Wydział Cywilny z dnia 28 lutego 2014 r. I ACa 1165/13

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu