Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Zmiana i rozszerzenie kontaktów, widzeń ojca z synem czy córką po rozwodzie

Art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

Z faktu, że art. 113 KRO wymienia odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu nie należy wywodzić, że te formy są konieczne w każdym wypadku. Takie mechaniczne rozumienie komentowanego przepisu oznaczałoby, że rodzicom, którzy nie sprawują władzy rodzicielskiej, ale mają prawo i obowiązek utrzymywania z dzieckiem osobistej styczności, musi przysługiwać taka cała paleta form kontaktów. Dobro dziecka oraz interes matki lub ojca sprawującego władzę rodzicielską mogą tymczasem przemawiać za tym, że w danym wypadku kontakty drugiego z rodziców z dzieckiem będą ograniczone do spotkań w miejscu zamieszkania dziecka oraz rozmów telefonicznych i korespondencji drogą poczty elektronicznej czy skype a nie będą obejmować, np. zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. Oczywiście formy kontaktów mogą się zmieniać wraz z rozwojem dziecka (np. inaczej muszą być organizowane kontakty z dzieckiem rocznym, a inaczej z nastolatkiem) oraz cechami osobowymi (np. miejscem zamieszkania i pracy drugiego z rodziców, rosnącym lub malejącym niebezpieczeństwem negatywnego wpływu na wychowanie i rozwój dziecka) i relacjami między ojcem, matką, osobą sprawującą pieczę zastępczą i opiekunem (w tym łagodzeniem lub intensyfikacją konfliktów wewnątrz rodziny i innymi przejawami jej dysfunkcyjności).

Zmiana i rozszerzenie kontaktów, widzeń ojca z synem czy córką po rozwodzie Poznań

Kontakty te powinny stanowić przedmiot nie tylko prawa, ale i obowiązku rodziców, co z kolei jest w pełni zgodne z charakterem władzy rodzicielskiej i powinno ułatwiać stosowanie prawa dotyczącego kontaktów, jako instytucji zbliżonej w miarę możności swoim charakterem do instytucji władzy rodzicielskiej, która także stanowi prawo i obowiązek.

Władza rodzicielska jest wykonywana dla dobra dziecka. Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą dziecka, jego wychowania i kierowania nim, jak też troskę o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Bez kontaktów z dzieckiem niemożliwe jest sprawowanie władzy rodzicielskiej. Na przykład, jeżeli rodzice żyją w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może określić sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, w tym pozostawić ją obojgu rodziców, bądź powierzyć ją jednemu z rodziców i ograniczyć władzę drugiego. Podobnie, orzeczenie rozwodu rodziców nie musi oznaczać ograniczenia władzy rodzicielskiej. W obu sytuacjach, przeważnie oznaczających różne miejsca zamieszkania rodziców, z władzy rodzicielskiej wynika prawo i obowiązek kontaktów z dzieckiem (na zasadach uzgadnianych na bieżąco albo w planie przedstawionym sądowi). Sąd może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku rozwodowym albo ustalającym pochodzenie.

Prawo do osobistej styczności rodziców z dzieckiem nie jest elementem władzy rodzicielskiej. Wynika ono z więzi rodzinnej łączącej rodziców z dzieckiem i przysługuje rodzicom także w razie pozbawienia ich władzy rodzicielskiej. Przesłanką zakazania rodzicom osobistej styczności z dzieckiem jest jego dobro. Dobro to należy rozumieć szeroko. Dobru dziecka nie służy zerwanie osobistej styczności rodziców z dzieckiem, nawet gdy nie wykonują oni władzy rodzicielskiej lub zachodzą podstawy do pozbawienia ich wykonywania tej władzy. Ze względu na charakter prawa do osobistej styczności z dzieckiem odebranie rodzicom tego prawa może nastąpić wyjątkowo, np. gdy utrzymywanie osobistych kontaktów rodziców z dzieckiem zagraża jego życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu bądź wpływa demoralizująco na dziecko.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

Wnioskodawca T. O. wniósł o zmianę kontaktów z małoletnią córką A. O. ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w sprawie o rozwód. Wniósł o ustalenie, że będzie spotykał się z córką w każdy I i III weekend miesiąca od godziny 10.00 w sobotę do godziny 19 w niedzielę, poza miejscem zamieszkania dziecka, bez obecności matki i kuratora. Uzasadnił, że tak on jak i córka chcą aby małoletnia u niego mogła nocować. Podniósł, że dziecko jest związane z nim emocjonalnie i prosi, aby mogło u niego zostać na noc. W piśmie modyfikującym stanowisko w sprawie wniósł także o dodatkowe ustalenie kontaktów w czasie wakacji, świąt, długich weekendów . Wniósł także, aby matka dziecka została zobowiązana kontaktów tych mu nie utrudniać oraz o zagrożenie jej nakazaniem zapłaty kwoty 900 złotych na wypadek naruszenia obowiązku realizacji kontaktów.

Uczestniczka E. O. wniosła o oddalenie wniosku byłego męża o zmianę jego kontaktów z córką. Podnosiła, że leczył się on psychiatrycznie na depresję lękową, oraz że nadużywał alkoholu. Podniosła także, że małoletnia jest z nią bardzo związana, nawet w nocy śpi z mamą. W nocy zdarzały się jej ataki gorączki lub duszności. Na ostatnim terminie rozprawy uczestniczka stwierdziła, że wyraża zgodę na kontakty zaproponowane przed mediatorem bez obecności kuratora, ale też bez nocowania córki u ojca. Uczestniczka podkreślała, że A. jest obecnie najważniejszą osobą w jej życiu. Dawniej to był to mąż, a teraz jest dziecko. Stara się ją wychowywać najlepiej jak potrafi, chciałaby aby córka miała oboje rodziców którzy ją kochają. Uważa, że były mąż powinien się z nią komunikować w sprawach dziecka i współdecydować o kontaktach i innych kwestiach. T. O. oraz E. O. kierowani byli na mediacje postanowieniem z 18.03. nie przyniosło ono jednak efektów, uczestniczka nie stawiła się, potem odbyło się jedno spotkanie, potem wnioskodawca wycofał się.

Zmiana i rozszerzenie kontaktów, widzeń ojca z synem czy córką po rozwodzie Poznań

Stwierdzić należy iż nastąpiła zasadnicza zmiana, bowiem dziecko sześcioletnie jest zupełnie innym dzieckiem niż dziecko trzyletnie. Nawet jeśli choruje to rodzic jest w stanie zapewnić mu opiekę i leczenie, pojechać do lekarza i zastosować się do jego zaleceń. Zasadniczo w niniejszej sprawie nie zastrzeżeń co zdolności wychowawczych i opiekuńczych T. O. Biegli stwierdzili, iż stan jego zdrowia psychicznego jest wyrównany, ma dobrą wieź z córką i potrafi się nią zajmować odpowiednio do jej potrzeb. Nie ma więc przeszkód, aby T. O. zabierał córkę na dłuższe okresy niż było to poprzednio ustalone. Już w sprawozdaniach kuratora z poprzednich lat były informacje, iż córką opiekuje się dobrze, i małoletnia chce u niego pozostawać na dłużej, też nocować. Biegli w wydanej opinii też stwierdzili, że dziecko potrzebuje kontaktów z ojcem, który dobrze reaguje na potrzeby i sygnały dziecka. Jest więź emocjonalna dziecka z ojcem.

Natomiast co jest bardzo niepokojące to fakt, iż dziecko będąc starsze głębiej zaczyna analizować otaczający je świat i staje się coraz bardziej świadome trudnej sytuacji rodzinnej. W tym postrzeganiu świata opiera się o wiedzę matki i jej negatywne poglądy na temat jej byłego męża i jego rodziny, i te poglądy wyraża jako własne. Teraz prawie już sześcioletnia A. chce spełniać pragnienia matki i uważa, że skoro matka nie chce by widywała się z ojcem i dziadkami, więc ona też nie chce. W ten sposób matka (może nieświadomie) manipuluje dzieckiem i nastawia jego negatywnie do ojca i jego rodziny. Jest to bardzo szkodliwe dla dziecka, bowiem ma niszczący wpływ na relację z ojcem. Dziecku trudno mieć zaufanie do ojca, którego matka wyraźnie nie lubi. Dziecko nie jest już w stanie o obecności matki patrzeć na ojca czy się z nim bawić, bo wie, że matce się to nie będzie podobało. Dziecko postępuje wiec wbrew sobie i swoim naturalnym potrzebom bliskości i miłość z ojcem, aby zadowolić niezadowoloną matkę.

W ocenie Sądu jest to rodzaj emocjonalnego wykorzystania dziecka do zaspokojenia pustki w sercu matki, jaka pozostała po rozwodzie. Matka z córką śpi (choć nie powinna już w tym wieku), tak jak poprzednio spała z mężem, teraz dziecko jest dla niej centrum świata, tak jak poprzednio był mąż (co sama przyznaje). Matka z córką prowadzi wspólne życie, jeździ na wakacje, chodzi do lekarzy, prowadzi dom – matka nie robi poza tym nic innego. Niestety matka nie pracuje zawodowo i nie realizuje się w żadnej innej sferze ani w żadnym innym związku. Wobec tego jest zaborcza wobec dziecka, które jej jedynie pozostało i daje jej teraz sens życia. To jednak zbytnio obciąża dziecko, wprowadza w rolę partnera matki – nieadekwatną do wieku, i ogranicza samodzielność dziecka, które przez lęk matki dotąd nie nauczyło się np. samo spać.

Dziecko, aby mogło się dobrze rozwijać musi stawać się w miarę upływu czasu coraz bardziej samodzielne, poznawać świat i odłączać się od rodziców, nawet jeśli dotąd chorowało i miało ataki duszności czy inne dolegliwości. Dziecko mimo tych dolegliwości idzie do szkoły i żyje bez opieki rodziców przez pół dnia. I daje sobie radę. Dziecko musi rozwijać się społecznie i emocjonalnie, nie zaś tylko być „oczkiem w głowie mamusi”. Kontakty z ojcem temu właśnie mają służyć. Pozwalają dziecku zobaczyć świat innym oczami, poznać drugich dziadków i innych członków rodziny, poznać ojca i jego reakcje na świat jako mężczyzny, nauczyć odniesienie się małej dziewczynki do ojca i przez to do mężczyzn w ogóle. Dzieci nie kochane przez oboje rodziców w dzieciństwie w okresie dojrzewania często i zbyt szybko wchodzą w silne reakcje emocjonalne, rozpoczynają przedwczesne życie seksualne, popadają w nałogi, zagrożone są demoralizacją.

W ocenie Sądu ustalenie kontaktów wnioskodawcy z dzieckiem w sposób wskazany w postanowieniu pozwoli na zachowanie więzi emocjonalnych małoletniej z ojcem, co zagwarantuje jej prawidłowy rozwój emocjonalny. Skoro małoletnia odczuwa potrzebę widywania się z ojcem, zasadnym jest rozszerzenie kontaktów w czasie weekendów, a także ustalenie ich w czasie wakacji.

Z uwagi na nie zawsze właściwe realizowanie dotychczas kontaktów przez matkę, która sobie dowolnie wyjeżdżała z córką w pkt 3 Sąd na postawie art. 59815  w związku z art. 582 1  § 3 Kodeksu postępowania cywilnego zagroził E. O. nakazaniem zapłaty na rzecz byłego męża kwoty 100 złotych za każde niewłaściwe wykonanie obowiązku określonego w pkt 2 to jest wydawania córki na kontakty z ojcem, gdy jest zdrowa i umożliwiania mu kontaktów z nią gdy jest chora przez co najmniej 2 godziny.

Zmiana i rozszerzenie kontaktów, widzeń ojca z synem czy córką po rozwodzie Poznań

Negatywny sposób komunikacji, prezentowanie pretensji, obaw i oskarżeń uniemożliwia porozumienie. Taka komunikacja pokazuje, że dana osoba cierpi nie mogąc zaspokoić ważnych swoich potrzeb. Nie umie też sama sobie z tym poradzić, dlatego szuka przyczyny swojego bólu w innych osobach. Jest to problem do przepracowania na warsztatach lub w terapii rodzinnej z osobą profesjonalnie przygotowana do prowadzenia takich form pomocy. Szczególnie pozytywne są warsztaty oparte o psychologiczny nurt porozumienia bez przemocy („Porozumienie bez przemocy” o języku serca autor M. B. R.), co wiadomo sądowi z doświadczenia zawodowego i życiowego.

Sąd postanowił ustalić że T. O. będzie się spotykał z małoletnią w następujący sposób poza miejscem zamieszkania matki i bez jej obecności :

A w czasie roku szkolnego w każdy pierwszy i trzeci weekend miesiąca poczynając od soboty godzina 10.00 do niedzieli godzina 16.00 z nocowaniem z soboty na niedzielę u ojca (ustalając, że pierwszy weekend jest tym, w którym przypada pierwsza sobota miesiąca) ,

B w czasie wakacji letnich spędzi z córką pierwszy tydzień tych wakacji, w roku 2016 będzie to od soboty 25 czerwca godzina 10.00 do soboty 02 lipca 2016 r. godzina 16.00, oraz pierwszy tydzień sierpnia poczynając od pierwszej soboty sierpnia godzina 10.00, w roku 2016 będzie to od 06.08.2016 r. g. 10.00 do 13.08.2016 r. godzina 16.00,

C w czasie Ś. Wielkanocy spędzi z córką czas od niedzieli wielkanocnej godzina 16.00 do wtorku po Wielkanocy godzina 16.00,

D w czasie Świąt Bożego Narodzenia spędzi z córka czas w Wigilię 24.12. od godziny 18.00 do 25.12 do godziny 16.00 oraz uzgodnione z matką 3 dni w okresie zimowej przerwy świątecznej,

2. zobowiązać matkę małoletniej E. O. do wydawania ojcu córki na tak ustalone kontakty, zaś w czasie gdy małoletnia jest chora przedstawienia mu zaświadczenia lekarskiego z którego będzie wynikało że stan dziecka wymaga pozostawienia dziecka w domu, zobowiązując matkę do umożliwienia ojcu wtedy pobytu z córką w domu przez co najmniej 2 godziny,

3. zagrozić E. O. nakazaniem zapłaty na rzecz byłego męża T. O. kwoty 100 złotych za każde nie właściwego wykonaniu obowiązku określonego w pkt 2, 4. w pozostałym zakresie oddalić wniosek, Postanowienie Sądu Rejonowego – VI Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 21 kwietnia 2016 r. VI Nsm 1301/14

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu