Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Obniżenie i zmniejszenie alimentów na dzieci z powodu zmiany i utraty pracy

Stosownie do treści art. 133 § 1 KRO rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka , które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie . Niezdolne do samodzielnego utrzymania się dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami , którzy są zobowiązani podzielić się z nim nawet bardzo skromnymi dochodami. Tylko zupełny brak możliwości zarobkowych i majątkowych zwalnia rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem dziecka. W myśl art. 135 § 1 KRO zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Współzależność pomiędzy usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego wyraża się w tym , że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie , w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego . (por. H. Haak „ Obowiązek alimentacyjny”, Toruń 1995 , str. 110).

Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze jednak mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. Przez „ możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku , lecz te zarobki i dochody , które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Tak więc w uzasadnionych wypadkach możliwości zarobkowe zobowiązanego obejmują także wysokość zarobków , które zobowiązany jest w stanie uzyskać , lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie . (uzasadnienie tezy IV uchwały z dnia 16.12.1987 r., opubl. OSN CAP 1988, nr 4, poz. 42).

Obniżenie i zmniejszenie alimentów na dzieci z powodu zmiany i utraty pracy Poznań

Obowiązki rodziców względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie mają dwojaką naturę . Polegają z jednej strony na dostarczaniu w naturze lub w pieniądzu środków niezbędnych do zapewnienia dziecku mieszkania , wyżywienia , ubrania , wypoczynku itp. . Z drugiej strony przybierają postać starań o rozwój fizyczny i umysłowy dziecka , co wiąże się z nakładem osobistej pracy wychowawczej oraz świadczeniem takich usług jak pielęgnowanie dziecka , nadzór nad nim , przygotowanie posiłków , itp. .

Ta druga postać wykonywania obowiązków rodzicielskich względem dziecka jest nie mniej ważna od dostarczania materialnych środków utrzymania i wychowania , a wyrazem tego jest przepis art. 135 § 2 KRO , według którego wykonywanie obowiązku alimentacyjnego może polegać także na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie dziecka.

Stosownie do treści przepisu art. 138 KRO w zakresie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może zatem prowadzić do obniżenia alimentów wówczas gdy zmianie ulegną potrzeby uprawnionego albo zmienią się możliwości zarobkowe lub majątkowe strony do alimentacji zobowiązanej. Nie każda zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego uzasadnia zastosowanie art. 138. Zastosowanie tego przepisu uzasadnia jedynie taka zmiana , która jest istotna . To czy określona zmiana jest istotna , może zależeć m.in. od tego kiedy po raz ostatni nastąpiła konkretyzacja alimentów, jakie okoliczności faktyczne powodują zmianę w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego czy możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego , jaki był dotychczas skonkretyzowany zakres świadczeń alimentacyjnych oraz jaka była i jest obecnie sytuacja zarobkowa i majątkowa zobowiązanego (oczywiście , przy uwzględnieniu jego możliwości w tym zakresie). (por. H. Haak„ Obowiązek alimentacyjny”, Toruń 1995 , str. 139-140 ust. 3).

Art. 136 KRO stanowi, że jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W niniejszej sprawie wysokość alimentów od P. S. na rzecz małoletniej L. S. (1) po raz ostatni została ustalona ugodą zwartą przed Sądem Rejonowym na kwotę po 1300 zł miesięcznie. Dla oceny zasadności zgłoszonego w niniejszej sprawie roszczenia należało ustalić, czy od tej daty nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uwzględnienie powództwa.

Przechodząc do oceny zgłoszonego roszczenia w pierwszej kolejności należy zauważyć, iż od daty zawarcia ugody, na mocy której ustalona została dotychczasowa wysokość alimentów od powoda na rzecz pozwanej do dnia wytoczenia powództwa upłynęło zaledwie pięć miesięcy. W tak krótkim czasie stosunki pomiędzy stronami nie ulegają zwykle takim zasadniczym zmianom, aby uzasadnione było dokonywanie korekty wysokości alimentów. Tak jednak nie było w rozpatrywanej sprawie.

Odnośnie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej pozwanej należy wskazać, iż w okresie będącym przedmiotem zainteresowania w ocenie Sądu Rejonowego nie uległy one zmniejszeniu. Przyjmuje się bowiem, że potrzeby dziecka, których zaspokojenie jest obowiązkiem rodziców wraz z wiekiem zwiększają się i obejmują nie tylko potrzeby bytowe związane z wyżywieniem, zakupem odzieży i zapewnieniem odpowiednich warunków mieszkaniowych, ale także potrzeby kulturalne i wychowawcze, mające zapewnić prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy dziecka. Sytuacja szkolna, bytowa i zdrowotna małoletniej w rzeczonym okresie nie uległa żadnym istotnym zmianom. Koszty utrzymania małoletniej pozwanej wynoszą około 1500 zł miesięcznie. W kwocie tej znajdują pokrycie następujące wydatki: mieszkanie 300 zł w dwuosobowej rodzinie małoletniej, wyżywienie 500 zł (w tym obiady szkolne), odzież i obuwie 150 zł, środki czystości i kosmetyki 100 zł, leki i leczenie 100 zł, zajęcia dodatkowe 140 zł, wydatki szkolne, kulturalne i inne 200 zł. To skutkowało oceną, iż po stronie pozwanej nie wystąpiła przesłanka, która uzasadniałaby obniżenie alimentów.

Obniżenie i zmniejszenie alimentów na dzieci z powodu zmiany i utraty pracy Poznań

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy jednak nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, ale również od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, gdyż górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

Decydująca zatem dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy stała się ocena możliwości zarobkowych i majątkowych powoda. Do obniżenia alimentów prowadzi bowiem także zmniejszenie się możliwości zarobkowych lub majątkowych strony do alimentacji zobowiązanej. Na uzasadnienie zgłoszonego przez siebie żądania P. S. wskazywał zresztą wyłącznie na okoliczność, iż jego obecna sytuacja finansowa nie pozwala mu na łożenie zasądzonej kwoty alimentów.

W sprawie zostało ustalone, iż w rzeczonym okresie stosunek pracy łączący powoda z dotychczasowym pracodawcą został rozwiązany na mocy porozumienia stron (redukcja etatów), a po jego ustaniu powód zawarł umowę o pracę z innym pracodawcą z niższym wynagrodzeniem. W tej sytuacji Sąd Rejonowy rozważał ta zmianę w kontekście przepisu art. 136 KRO, zgodnie z którym jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. Sąd doszedł do przekonania, iż w rozpatrywanej sprawie zmiana w sytuacji powoda jest usprawiedliwiona okolicznościami. Rozwiązanie stosunku pracy bowiem nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy i dlatego też brak jest podstaw ku temu, aby uznać, iż powód zrzekł się zatrudnienia, że ta okoliczność była zależna od powoda. Powyższe skutkowało oceną, iż w rzeczonym okresie możliwości zarobkowe P. S. zmniejszyły się. Powód posiadając informacje o redukcji etatów poszukiwał pracy w ramach swojego doświadczenia zawodowego. Powód w krótkim okresie znalazł nowe zatrudnienie za niższym wynagrodzeniem jak dotychczas. Nie sposób przyjąć, iż powód celowo rozpoczął pracę za niższym wynagrodzeniem, poniżej jego możliwości. Powód wykazał podczas przesłuchania rozeznanie w rynku pracy i możliwościach uzyskiwania wynagrodzenia. Nie sposób przyjąć, zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, iż w sytuacji powoda przyjął on niekorzystną ofertę, mimo znacznie niższego wynagrodzenia. Dochody jednak z nowej pracy mogą ulec zwiększeniu po początkowym okresie i w sytuacji wyklarowania się w praktyce realnej wysokości kwartalnej premii uznaniowej. Na moment orzekania dochody powoda jednak są znacznie niższe, niż te które uzyskiwał u poprzedniego pracodawcy. Nie można też zakładać, iż w krótkim okresie ulegną one znacznemu wzrostowi. Porównanie kwot dotychczasowego wynagrodzenia powoda i wynagrodzenia obecnie uzyskiwanego wskazuje, iż jego możliwości zarobkowe uległy zmniejszeniu. Zdaniem Sadu powód prawidłowo w zaistniałej sytuacji wykorzystuje swoje możliwości.

Zdaniem Sądu obniżenie wynagrodzenia za pracę o ok. 3000 zł winno przełożyć się na obniżenie alimentów. Pozostałe kwestie takie jak okoliczność, iż powód poza pozwaną ma na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, a jego żona nie pracuje i nie posiada własnych dochodów oraz iż małżonkowie spłacają kredyt hipoteczny były brane przez strony pod uwagę w dacie zawierania ugody i dlatego też nie mogły mieć wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Tak sytuacja wyglądała już na moment zawierania ugody. Także nowe zobowiązania bankowe powoda nie były brane przez Sąd przy ocenie jego możliwości zarobkowych. Należy bowiem pamiętać, iż osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny winna wszelkie decyzje, w szczególności te wiążące się z obciążaniem finansowym, podejmować z uwzględnieniem tegoż obowiązku. Zadłużenie zobowiązanego do alimentacji nie może bowiem odbierać uprawnionemu należnych mu środków utrzymania. I dlatego też okoliczność, iż powód dokonał zakupu kanapy i garażu na kredyt nie może skutkować obniżeniem alimentów.

Na rozstrzygnięcie sprawy wpływ miała także okoliczność, iż P. S. ma bardzo rzadkie kontakty osobiste z córką i poza alimentami nie finansuje żadnych jej potrzeb, co także czyni nieuzasadnionym obniżenie alimentów w większym zakresie. W sprawie brak jest także uzasadniającej obniżenie w większym zakresie zmiany w sytuacji M. C.. Należy wskazać, iż jej możliwości zarobkowe i majątkowe w okresie będącym przedmiotem zainteresowania nie uległy wzrostowi. Matka pozwanej bowiem jest zatrudniona w tej samej spółce i osiąga dochody w tej samej wysokości jak w dacie zawierania ugody.

Obniżenie i zmniejszenie alimentów na dzieci z powodu zmiany i utraty pracy Poznań

Reasumując, w ocenie sądu, w okresie będącym przedmiotem zainteresowania w niniejszej sprawie w sytuacji powoda zaszły takie istotne zmiany, które winny skutkować zmniejszeniem jego obowiązku alimentacyjnego względem córki L. S. (1). Biorąc pod uwagę aktualne możliwości zarobkowe i majątkowe powoda oraz koszty utrzymania pozwanej Sąd Rejonowy uznał, iż P. S. winien łożyć tytułem alimentów na rzecz L. S. (1) kwotę niższą niż dotychczas, ale jednocześnie wyższą niż domaga się tego powód. Jako taką Sąd Rejonowy przyjął kwotę 1000 zł miesięcznie. Kwota ta zdaniem Sądu stanowi obecnie górną granicę możliwości zarobkowych i majątkowych powoda, w dalszym ciągu pozwala też, uwzględniając obowiązek alimentacyjny M. C., na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb L. S. (1). Kwota ta da również powodowi możliwość wywiązania się z nałożonego obowiązku w sposób pełny. Należy również wskazać, iż obowiązek alimentacyjny winien być pokrywany przez niego przed innymi jego zobowiązaniami. Nie można bowiem przyjąć, iż powód winien w pierwszej kolejności pokryć wszystkie swoje zobowiązania, a dopiero jak zostaną mu jakieś pieniądze może płacić alimenty. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 23 maja 2016 r. III RC 137/16

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu